Romano
06-21-2023, 17:05
Tập thể dục cường độ mạnh và gắng sức khi nhiệt độ môi trường tăng cao có thể gây sốc nhiệt ở người trẻ, khỏe mạnh.
Hôn mê sau chạy bộ
Các bác sĩ Bệnh viện T.Ư Quân đội 108 (BV 108, Hà Nội) mới đây tiếp nhận bệnh nhân (BN) vào cấp cứu với chẩn đoán sốc nhiệt có tổn thương tạng (gan, thận, huyết học). BN là nam, 29 tuổi, được chuyển đến từ BV H.Thạch Thất (Hà Nội).
Gia đ́nh BN cho biết, trước nhập viện, BN có chạy bộ vào khoảng 17 giờ. Sau khi chạy bộ được khoảng 5 km, BN thấy hoa mắt, chóng mặt, nóng bừng toàn thân, sau đó nhanh chóng đi vào hôn mê và được người nhà kịp thời đưa vào cấp cứu tại BV gần nhà.
Tại BV 108, BN được chuyển đến điều trị tại khoa Hồi sức nội và chống độc - Trung tâm hồi sức tích cực. Xét nghiệm của BN có t́nh trạng tăng men cơ creatine kinase (CK), đánh giá t́nh trạng tổn thương cơ; suy thận mức lọc cầu thận giảm 50 ml/phút; chức năng đông máu giảm…
Trong quá tŕnh điều trị, BN được kiểm soát thân nhiệt, truyền dịch, bù điện giải và các phương pháp điều trị nội khoa tích cực khác. Sau hơn 1 tuần điều trị, BN đă cải thiện chức năng các tạng, không để lại di chứng và được ra viện.
2 loại sốc nhiệt
TS-BS Phạm Đăng Hải, Phó chủ nhiệm khoa Hồi sức nội và chống độc, lưu ư: BN trẻ nói trên đă được cấp cứu đúng cách và kịp thời nên tránh được những hậu quả đáng tiếc. Sốc nhiệt trong những ngày nắng nóng đặc biệt luôn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm.
BS Hải cho biết: Sốc nhiệt có thể chia thành 2 loại: sốc nhiệt kinh điển và sốc nhiệt do gắng sức.
Sốc nhiệt kinh điển thường gặp ở người già, cơ thể suy nhược, trẻ em, người có bệnh tim mạch, bệnh thần kinh hay các rối loạn nội tiết, thường xảy ra sau tiếp xúc một cách thụ động với môi trường có nhiệt độ cao trong nhiều giờ hoặc nhiều ngày.
Sốc nhiệt do gắng sức thường gặp ở người trẻ, khỏe mạnh, cơ thể có hệ điều ḥa nhiệt độ b́nh thường, xảy ra sau phơi nhiễm với nhiệt độ môi trường tăng cao và đồng thời do sự sinh nhiệt lúc thể dục gắng sức.
Theo BS Hải: "Sốc nhiệt làm tổn thương đa cơ quan bao gồm hệ thần kinh T.Ư, hô hấp, tuần hoàn, gan, thận và huyết học, gây ra t́nh trạng suy đa tạng nhanh chóng nếu không được xử trí y tế kịp thời, thậm chí tử vong. V́ vậy, việc hiểu biết kiến thức về sốc nhiệt, dấu hiệu nhận biết sớm, cấp cứu kịp thời cũng như dự pḥng sốc nhiệt là hết sức quan trọng, giúp chúng ta giảm được bệnh tật và tử vong".
Nhận biết sốc nhiệt
Một số dấu hiệu giúp nhận biết sớm t́nh trạng sốc nhiệt như rối loạn ư thức: hôn mê, cơn động kinh; rối loạn hô hấp: khó thở, suy hô hấp; rối loạn tim mạch: rối loạn nhịp tim, hạ huyết áp, thiểu niệu, kèm theo mệt mỏi, đau đầu, đỏ mặt, có thể nôn mửa, tiêu chảy, nhiệt độ cơ thể trên 40 độ C, da nóng và khô.
Các bác sĩ BV 108 hướng dẫn cấp cứu BN sốc nhiệt ngoài BV là ngay lập tức đưa BN ra khỏi môi trường nóng, chuyển tới nơi bóng râm, mát, cởi bỏ quần áo, ngay lập tức hạ thân nhiệt bằng cách: đặt bệnh nhân trong pḥng lạnh 20 - 22 độ C và quạt mát; đặt các túi chườm mát vào vùng bẹn, nách, cổ.
Việc hạ thân nhiệt BN bằng mọi cách cần được thực hiện, tuy nhiên không được gây cản trở việc vận chuyển BN đến cơ sở y tế gần nhất, có thể vận chuyển bằng xe có điều ḥa nhiệt độ hoặc mở cửa sổ, vừa vận chuyển vừa hạ nhiệt BN. Khuyến khích các tổ chức đoàn thể có các chương tŕnh phổ biến rộng răi về dấu hiệu, triệu chứng và nguy cơ của bệnh để giúp chẩn đoán, điều trị sớm.
Hôn mê sau chạy bộ
Các bác sĩ Bệnh viện T.Ư Quân đội 108 (BV 108, Hà Nội) mới đây tiếp nhận bệnh nhân (BN) vào cấp cứu với chẩn đoán sốc nhiệt có tổn thương tạng (gan, thận, huyết học). BN là nam, 29 tuổi, được chuyển đến từ BV H.Thạch Thất (Hà Nội).
Gia đ́nh BN cho biết, trước nhập viện, BN có chạy bộ vào khoảng 17 giờ. Sau khi chạy bộ được khoảng 5 km, BN thấy hoa mắt, chóng mặt, nóng bừng toàn thân, sau đó nhanh chóng đi vào hôn mê và được người nhà kịp thời đưa vào cấp cứu tại BV gần nhà.
Tại BV 108, BN được chuyển đến điều trị tại khoa Hồi sức nội và chống độc - Trung tâm hồi sức tích cực. Xét nghiệm của BN có t́nh trạng tăng men cơ creatine kinase (CK), đánh giá t́nh trạng tổn thương cơ; suy thận mức lọc cầu thận giảm 50 ml/phút; chức năng đông máu giảm…
Trong quá tŕnh điều trị, BN được kiểm soát thân nhiệt, truyền dịch, bù điện giải và các phương pháp điều trị nội khoa tích cực khác. Sau hơn 1 tuần điều trị, BN đă cải thiện chức năng các tạng, không để lại di chứng và được ra viện.
2 loại sốc nhiệt
TS-BS Phạm Đăng Hải, Phó chủ nhiệm khoa Hồi sức nội và chống độc, lưu ư: BN trẻ nói trên đă được cấp cứu đúng cách và kịp thời nên tránh được những hậu quả đáng tiếc. Sốc nhiệt trong những ngày nắng nóng đặc biệt luôn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm.
BS Hải cho biết: Sốc nhiệt có thể chia thành 2 loại: sốc nhiệt kinh điển và sốc nhiệt do gắng sức.
Sốc nhiệt kinh điển thường gặp ở người già, cơ thể suy nhược, trẻ em, người có bệnh tim mạch, bệnh thần kinh hay các rối loạn nội tiết, thường xảy ra sau tiếp xúc một cách thụ động với môi trường có nhiệt độ cao trong nhiều giờ hoặc nhiều ngày.
Sốc nhiệt do gắng sức thường gặp ở người trẻ, khỏe mạnh, cơ thể có hệ điều ḥa nhiệt độ b́nh thường, xảy ra sau phơi nhiễm với nhiệt độ môi trường tăng cao và đồng thời do sự sinh nhiệt lúc thể dục gắng sức.
Theo BS Hải: "Sốc nhiệt làm tổn thương đa cơ quan bao gồm hệ thần kinh T.Ư, hô hấp, tuần hoàn, gan, thận và huyết học, gây ra t́nh trạng suy đa tạng nhanh chóng nếu không được xử trí y tế kịp thời, thậm chí tử vong. V́ vậy, việc hiểu biết kiến thức về sốc nhiệt, dấu hiệu nhận biết sớm, cấp cứu kịp thời cũng như dự pḥng sốc nhiệt là hết sức quan trọng, giúp chúng ta giảm được bệnh tật và tử vong".
Nhận biết sốc nhiệt
Một số dấu hiệu giúp nhận biết sớm t́nh trạng sốc nhiệt như rối loạn ư thức: hôn mê, cơn động kinh; rối loạn hô hấp: khó thở, suy hô hấp; rối loạn tim mạch: rối loạn nhịp tim, hạ huyết áp, thiểu niệu, kèm theo mệt mỏi, đau đầu, đỏ mặt, có thể nôn mửa, tiêu chảy, nhiệt độ cơ thể trên 40 độ C, da nóng và khô.
Các bác sĩ BV 108 hướng dẫn cấp cứu BN sốc nhiệt ngoài BV là ngay lập tức đưa BN ra khỏi môi trường nóng, chuyển tới nơi bóng râm, mát, cởi bỏ quần áo, ngay lập tức hạ thân nhiệt bằng cách: đặt bệnh nhân trong pḥng lạnh 20 - 22 độ C và quạt mát; đặt các túi chườm mát vào vùng bẹn, nách, cổ.
Việc hạ thân nhiệt BN bằng mọi cách cần được thực hiện, tuy nhiên không được gây cản trở việc vận chuyển BN đến cơ sở y tế gần nhất, có thể vận chuyển bằng xe có điều ḥa nhiệt độ hoặc mở cửa sổ, vừa vận chuyển vừa hạ nhiệt BN. Khuyến khích các tổ chức đoàn thể có các chương tŕnh phổ biến rộng răi về dấu hiệu, triệu chứng và nguy cơ của bệnh để giúp chẩn đoán, điều trị sớm.