Log in

View Full Version : Kiếm t́m sự b́nh yên khi về già: Điều ǵ là quan trọng nhất?


vuitoichat
12-23-2023, 18:45
Hăy thử hỏi một người đàn ông đang được đẩy trên xe lăn vào pḥng phẫu thuật ghép tạng hoặc một phụ nữ đang phải đối mặt với hóa trị lần thứ ba xem họ đang nghĩ ǵ, câu trả lời sẽ luôn luôn liên quan đến những người mà họ yêu thương.
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=2313865&stc=1&d=1703357049
Ngay cả trong những hoàn cảnh đau đớn nhất, những ai mà đă hàn gắn thành công các mối quan hệ đều trải nghiệm một cảm giác đẹp đẽ của sự hoàn thành—cuộc đời họ đă viên măn.

Có một câu chuyện mà tôi sẽ không bao giờ quên, xảy ra trong thời gian làm y tá tại đơn vị pḥng chống COVID-19 của bệnh viện chúng tôi ngay giữa thời kỳ căng thẳng nhất của đại dịch.

Ông bà “Jerry” và “Debbie”, cả hai đều ở độ tuổi trên 80, họ đă kết hôn với nhau được nhiều thập kỷ và đă cùng nhau nuôi dạy các con, rồi tới các cháu của ḿnh. Sau hai tuần vật lộn, chiến đấu với Covid-19, nội tạng của họ đă suy yếu đến mức không thể phục hồi. Các thành viên trong gia đ́nh đồng thuận rằng đă đến lúc phải tháo bỏ các thiết bị hỗ trợ sự sống để họ được ra đi trong yên b́nh.

Chúng tôi đưa ông bà Jerry và Debbie vào một pḥng trong khu cách ly sau phẫu thuật và ghép 2 cái giường lại, giúp họ t́m được tay nhau. Lúc ấy, họ biết họ đang được ở cạnh nhau khi hai bàn tay cuộn tṛn.

Một y tá ICU, mặc dù mới kết thúc ca làm việc kéo dài 12 giờ, đă ở lại bên cạnh họ, giúp chăm sóc những đau đớn có thể xảy ra sau khi các máy móc hỗ trợ sự sống tắt đi. Vài giờ sau, Jerry qua đời, Debbie theo sát phía sau, trong khi vẫn nắm lấy tay chồng.

Con người luôn khát khao sự gần gũi

“Hăy thử hỏi một người đàn ông đang được đẩy trên xe lăn vào pḥng phẫu thuật ghép tạng hoặc một phụ nữ đang phải đối mặt với hóa trị lần thứ ba xem họ đang nghĩ ǵ, câu trả lời sẽ luôn luôn liên quan đến những người mà họ yêu thương”, Tiến sĩ Ira Byock, một chuyên gia chăm sóc giảm nhẹ, viết trong "Bốn điều quan trọng nhất - Luôn luôn".

Khi Jerry và Debbie mê man trong những ngày giờ cuối cùng, nghe giọng nói của gia đ́nh và bạn bè qua các cuộc gọi video và nằm cạnh bên nhau trong cái ngày cuối cùng đó, có thể họ đă nghĩ về những người thân yêu dấu, những người c̣n sống hay đă ra đi từ lâu.

Tiến sĩ Byock nói rằng, giống như hầu hết những ai trực tiếp chăm sóc những bệnh nhân sắp ra đi, ông tin rằng con người luôn khao khát sự gần gũi, khao khát cảm xúc được chữa lành. Có lẽ Mẹ Teresa đă nói lên điều đó theo cách tuyệt vời nhất: “Trên thế gian này sự đói khát t́nh yêu và sự trân trọng c̣n nhiều hơn là đói bánh ḿ”.

Câu chuyện đầy thuyết phục của Jackie

Trong blog có tên Người khuyến khích sự Xoa dịu của ḿnh, Rebecca Gagne-Henderson, Tiến sĩ, APRN, ACHPN, một chuyên gia chăm sóc giảm nhẹ đă làm việc với các bệnh nhân sắp qua đời trong thời gian 27 năm, kể một câu chuyện đầy thuyết phục về sự khao khát này của con người.

"Jackie", một thành viên băng đảng địa phương, ở tuổi 22, cô được biết ḿnh đang dần đi đến cái chết. Từ t́nh trạng cay đắng và thù địch ban đầu, cô đă dần dần mềm ḷng dưới sự chăm sóc của Pat, một y tá chăm sóc giai đoạn cuối tốt bụng. Trong một khoảnh khắc yếu đuối, Jackie đă chia sẻ với Pat điều duy nhất cô mong muốn trước khi chết là có được cả bố và mẹ cùng nhau chăm sóc cô. Cặp cha mẹ đầy chua xót của Jackie đă ly hôn 17 năm trước, bỏ lại cô và các anh chị em cho các thành viên khác trong gia đ́nh luân phiên chăm sóc.

Nhờ sự kiên tŕ của vị giáo sĩ của nhà tế bần, thật kỳ diệu, cha mẹ Jackie đă đồng ư ở lại với cô trong ba ngày, tắm rửa, thay tă và cho cô ăn, chăm sóc cô theo cách mà Jackie có thể đă từng mơ ước từ lúc 5 tuổi. Đến ngày thứ ba, sự căm ghét và tức giận giữa cha, mẹ và Jackie tan biến, cả ba đă cùng khóc trong khi tha thứ cho nhau.

Ngày hôm sau, Jackie, người từng ngập tràn trong cay đắng trước cái chết, đă nói với Pat: “Bây giờ tôi có thể chết, và không sao cả. Tôi đă làm được những ǵ tôi cần làm".

Sau khi trải qua quá tŕnh chăm sóc những bệnh nhân nặng và cận kề cái chết từ năm 1978, bác sĩ Byock chia sẻ, ông tin rằng cho dù mối quan hệ có bị tổn thương đến như thế nào th́ “chữa lành và sự trọn vẹn luôn luôn là có thể”.

Ông viết: “Bóng ma của cái chết tiết lộ rằng các mối quan hệ chính là tài sản quư giá nhất của chúng ta”.

Jackie qua đời thanh thản trong tuần đó, cô “đă t́m thấy t́nh yêu, sự ân sủng, sự tha thứ và ư nghĩa”, bà Gagne-Henderson viết như vậy trên blog cá nhân.

Bốn điều quan trọng nhất

Sau thời gian 27 năm chăm sóc các bệnh nhân sắp qua đời, bà Gagne-Henderson đă chia sẻ với The Epoch Times rằng chính nỗi đau tinh thần về những mối quan hệ chưa thể giải quyết, những thắc mắc hiện sinh chưa thể giải đáp lúc cuối đời đă gây ra “những cái chết xấu tệ nhất, tệ hơn nhiều so với nỗi đau thể xác”.

Tiến sĩ Byock lập luận, chúng ta nhận biết được một mối quan hệ đă trở nên trọn vẹn là “khi chúng ta cảm thấy được dàn xếp ổn thỏa, trọn vẹn và b́nh yên”, điều đó sẽ giúp người ta tránh được nỗi phiền muộn về một “cái chết xấu xí”.

Tiến sĩ Byock cho biết ông tin rằng việc nói ra bốn cụm từ sau đây có thể là cách hữu hiệu nhất mang lại cảm xúc b́nh yên cho cả người đang sống cũng như người sắp qua đời:

Xin hăy tha thứ cho tôi.

Tôi tha thứ cho bạn.

Cảm ơn.

Anh yêu Em/ Tôi yêu bạn.

Tiến sĩ Byock viết: “Sử dụng bốn cụm từ này, chúng ta có thể chủ động làm cho các mối quan hệ của ḿnh trở nên trọn vẹn. Có thể mang lại cảm giác hoàn thành trước khi cái chết xảy ra”.

Những rối loạn cảm xúc và tinh thần đă được giải quyết ổn thỏa khiến cho việc nói lời chia tay trở nên không c̣n quá quan trọng nữa, v́ chẳng có điều quan trọng nào c̣n bị ẩn giấu, chưa nói ra được, những ǵ quan trọng nhất đối với chúng ta đă được hoàn thành. Ngay cả trong những hoàn cảnh đớn đau nhất, những người mà đă hàn gắn được các mối quan hệ, sẽ thể hiện ra cảm giác tốt đẹp của sự hoàn thành—cuộc đời đă viên măn.

4 cụm từ này cũng dành cho cả người đang c̣n sống

T́m kiếm ư nghĩa và sự ḥa giải là điều cần thiết để chết yên b́nh hơn cũng như sống tốt hơn. Cái chết gắn kết những người thân yêu lại với nhau, nó có thể mang đến sự yên b́nh mà cũng có thể đem lại hỗn loạn. Tiến sĩ Byock khích lệ những ai đang t́m kiếm sự yên b́nh, hăy nên theo đuổi nó càng sớm càng tốt, đừng chờ đợi tới khi áp lực trần trụi của cái chết ập đến.

Ông viết: “Tôi không đếm xuể số lần tôi đă gặp những người trong văn pḥng, pḥng cấp cứu, bệnh viện hoặc chương tŕnh chăm sóc cuối đời, những người đă bày tỏ sự hối tiếc sâu sắc về những điều, họ ước ǵ họ đă nói ra được”.

T́nh cảm đó chính là sự lặp lại lời nói của Harriet Beecher-Stowe “Những giọt nước mắt cay đắng nhất là nước mắt rơi trên nấm mồ bởi v́ c̣n có những lời chưa nói và những việc chưa làm”.

Thiếu đi sự ḥa giải sẽ tạo ra một ḍng chảy ngầm của nỗi đau tinh thần, cứ âm ỉ, dai dẳng măi cho đến khi có thể t́m được sự hàn gắn cho quan hệ. Đối với những ai đang bị đau buồn v́ người thân yêu đă chết, đă bị ghẻ lạnh, th́ một mối quan hệ chưa được giải quyết sẽ gây ra nỗi đau phức tạp, một giai đoạn của buồn đau kéo dài, của gian khổ và đôi khi không thể hóa giải cho người ở lại.

Khi ta nắm bắt được bốn cụm từ này sớm hơn trong cuộc đời, chúng sẽ trở thành một thái độ sống mà ta luôn trau dồi. Theo Tiến sĩ Byock, sau đó ta hóa nhập các cụm từ vào chính ḿnh, lặp lại chúng với bản thân và với những người thân yêu— “Xin hăy tha thứ cho tôi… Tôi tha thứ cho bạn… Cảm ơn bạn… Tôi yêu bạn.”

Đối với người sống cũng như người sắp chết, những lời này biến những kế thừa đau thương thành kế thừa niềm vui.

Tiến sĩ Byock nói: “Việc hàn gắn một mối quan hệ tan vỡ, trong những giờ cuối hoặc thậm chí vài phút cuối trước khi ra đi, có thể thay đổi toàn bộ lịch sử của mối quan hệ đó cũng như cả tiểu sử của những người liên quan… mang đến một cơ hội phi thường, một cơ hội sẵn có cho tất cả chúng ta sử dụng trong cuộc sống nhằm hàn gắn bất kỳ mối quan hệ nào vào bất kỳ lúc nào”.

Những người làm công tác chăm sóc giảm nhẹ có câu nói: “Luôn luôn là quá sớm cho đến khi quá muộn”.

Khi cảm thấy không thể có được sự hàn gắn

Đối với một số người, bốn cụm từ của Tiến sĩ Byock có vẻ quá đơn giản để áp dụng cho những mối quan hệ đớn đau sâu sắc đang ở bên bờ vực của sự đổ vỡ. Tuy nhiên, ông không phải là nhân viên chăm sóc giảm nhẹ duy nhất đă từng chứng kiến một mối quan hệ rạn vỡ được đảo ngược thành công khi một bên dám chấp nhận bị tổn thương.

Sallie Tisdale, một y tá chăm sóc cuối đời kỳ cựu, mang đến cho chúng ta một niềm hy vọng tương tự như thế trong cuốn sách "Lời khuyên cho những người chết tương lai và những ai yêu thương họ". Cô viết cho những ai đang chăm sóc người sắp ra đi như sau "Hăy dành chỗ cho một khả năng thay đổi hướng đi cuộc đời, ngay cả vào thời khắc cuối cùng."

Tiến sĩ Karen Wyatt, bác sĩ chăm sóc cuối đời và người sáng lập Đại học Cuối đời (EOLU), cũng đưa ra lời khuyên thiết thực cho những người đang làm công tác này. Trong một cuộc thảo luận trên podcast của đại học EOLU với Barbara Karnes, một tác giả từng đoạt giải thưởng và cũng là một y tá chăm sóc cuối đời, Karen khuyến khích những người tham gia podcast hăy với người sắp chết những ǵ cần nói ngay cả khi họ không c̣n ư thức.

Thính giác là giác quan cuối cùng chúng ta mất đi trong quá tŕnh hấp hối. Tiến sĩ Wyatt cho biết bà tin rằng người ta có thể trải nghiệm sự b́nh yên và mang lại sự b́nh yên cho người thân đang hấp hối khi th́ thầm vào tai họ những lời cần thiết, cho dù họ có đáp lại hay không.

Tiến sĩ Byock thừa nhận có nhiều thách thức khi nói ra bốn điều này, chẳng hạn như vượt qua sự tức giận sâu sắc và chính đáng đối với người sắp chết, nhưng ông viết rằng bốn điều này có thể giúp bạn t́m ra những lựa chọn tốt hơn bất kỳ sự cay đắng nào.

Ông cũng đưa ra lời khuyên và hy vọng khi một người thân yêu sắp qua đời hoặc mất trí nhớ, bạn nên ḥa giải với họ. Ông nói, dù sao th́ họ cũng tin vào việc nói ra bốn điều này. Có lẽ họ có thể hiểu hoặc nghe thấy bạn. Dù bằng cách nào, nó sẽ mang lại cho bạn một thế giới của sự tốt đẹp.

"Dù trong hoàn cảnh nào, hăy tưởng tượng tới chữa lành ngay cả khi điều đó dường như là không thể", Tiến sĩ Byock viết. Khi bạn đă h́nh dung ra khả năng có thể xảy ra, hăy nói sớm bốn điều đó và nói chúng thường xuyên.