Romano
02-25-2024, 05:00
Tăng huyết áp thường gây tai biến nghiêm trọng như tử vong và hôn mê do tai biến mạch máu năo, di chứng liệt nửa người, suy tim, thiếu máu cơ tim, suy thận, ph́nh bóc tách động mạch chủ...Tăng huyết áp là bệnh lư có thể gây ra rất nhiều biến chứng khác nhau nhưng lại có thể pḥng ngừa được nhờ thay đổi lối sống, thực hiện các thói quen lành mạnh. Sau đây là 5 nguyên tắc để pḥng ngừa căn bệnh này.
- Cần kiểm soát cân nặng
Giảm cân ở người thừa cân hoặc béo ph́ do tăng cân trong thời gian dài là yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh. Nguy cơ này tăng dần ở phụ nữ cao tuổi, sau măn kinh. Những người béo ph́, bụng to (với ṿng thắt lưng >85cm ở nữ và >98cm ở nam) cũng có nhiều khả năng bị tăng huyết áp. V́ vậy cần duy tŕ cân nặng ở mức hợp lư.
- Cần có chế độ ăn khoa học
Chúng ta cần tuân thủ chế độ ăn nhiều trái cây, rau, các thực phẩm ít chất béo, giảm ăn các loại mỡ băo ḥa và mỡ toàn phần. Nên ăn 3 bữa một ngày, ăn nhiều rau xanh và trái cây v́ chất xơ trong rau quả và những loại ngũ cốc thô như: gạo lứt, bắp ngô, các loại đậu có tác dụng chuyển hóa các chất béo và làm hạ huyết áp.
Không dùng nhiều mỡ và chất ngọt, ăn các thức ăn có nhiều chất xơ ḥa tan như: đậu xanh quả, các loại đậu hạt, măng… Hàng ngày nên ăn khoảng 55-85g các chế phẩm từ sữa như pho mát, sữa chua…Nên ăn chất béo có nguồn gốc thực vật, các loại dầu thực vật, dầu cá và một số hạt có chất béo như: hạt mè, hạt hướng dương, hạt hạnh nhân. Nên ăn nhiều cá, hải sản, giảm các loại thịt đỏ như: thịt heo, thịt ḅ, các loại sữa và trứng.
- Cần giảm muối, tránh ăn mạnh hạn chế dùng thức ăn nhanh
Chế độ ăn giảm muối, giàu kali và canxi: Càng ăn ít muối, huyết áp càng thấp. Nhu cầu muối ăn trung b́nh của một người khoảng 15g/ngày, trong đó có tới 10g sẵn có trong thực phẩm tự nhiên, v́ vậy chỉ nên bổ sung thêm một th́a cà phê muối ăn/ngày là đủ.
Ngoài việc giảm lượng muối trong khi nấu nướng, nên hạn chế dùng thêm muối hoặc nước chấm ở bàn ăn, không dùng các loại thức ăn nhanh, những món ăn công nghiệp v́ các loại thức ăn này có lượng muối khá cao. Hạn chế dùng các loại nước ngọt có ga, các loại bia v́ có hàm lượng natri c̣n cao hơn so với nhiều loại thực phẩm công nghiệp khác. Bột nở, bột nổi, các loại bột làm sủi bọt cũng thuộc nhóm muối gốc natri v́ vậy không nên dùng nhiều.
- Thường xuyên tập thể dục
Tăng cường hoạt động thể lực rất tốt cho sức khỏe trong đó có sức khỏe tim mạnh. Tăng hoạt động thể lực làm giảm bớt béo ph́, cần tập thể dục đều đặn ở mức vừa phải như đi bộ nhanh hoặc bơi lội trong ṿng 30-45 phút, 3-4 lần/tuần.
- Cần bỏ những thói quen xấu
Nhiều thói quen xấu hàng ngày có thể dẫn đến t́nh trạng tăng huyết áp trong đó có thể kể đến thói quen hút thuốc, uống rượu... V́ vậy cần ngưng hút thuốc là biện pháp hữu hiệu nhất để pḥng bệnh cao huyết áp và các bệnh tim mạch.
Bớt uống rượu cũng sẽ pḥng được căn bệnh này, nếu dùng thường xuyên một lượng rượu nhỏ sẽ có tác dụng làm giảm các nguyên nhân gây tử vong nói chung và do tim mạch nói riêng, nhưng nếu uống nhiều dễ làm tăng huyết áp.
Ngoài ra, không thức khuya, làm việc quá căng thẳng, ngủ ít nhất 7 giờ/ngày và ngủ đúng giờ cũng là biện pháp hữu hiệu tránh được tăng huyết áp.
Bệnh tăng huyết áp c̣n được gọi là "kẻ giết người thầm lặng" bởi chỉ có một số ít các người bệnh tăng huyết áp có một vài triệu chứng gợi ư khiến phải khám bệnh, như: đau đầu, chóng mặt, mặt đỏ bừng, ù tai… c̣n đa số người bệnh thường không có dấu hiệu cảnh báo trước. Không ít người bệnh thấy có triệu chứng đau đầu xuất hiện th́ ngay sau đó dẫn đến xuất huyết năo nặng và tử vong.
Có nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh cao huyết áp trong cộng đồng, như: Tuổi cao, hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, khẩu phần ăn không hợp lư (ăn mặn, ăn nhiều chất béo), ít hoạt động thể lực, béo ph́, căng thẳng trong cuộc sống, rối loạn mỡ máu, đái tháo đường, tiền sử gia đ́nh có người bị tăng huyết áp… Phần lớn những yếu tố nguy cơ này có thể kiểm soát được khi người dân có hiểu biết đúng và biết được cách pḥng tránh.
- Cần kiểm soát cân nặng
Giảm cân ở người thừa cân hoặc béo ph́ do tăng cân trong thời gian dài là yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh. Nguy cơ này tăng dần ở phụ nữ cao tuổi, sau măn kinh. Những người béo ph́, bụng to (với ṿng thắt lưng >85cm ở nữ và >98cm ở nam) cũng có nhiều khả năng bị tăng huyết áp. V́ vậy cần duy tŕ cân nặng ở mức hợp lư.
- Cần có chế độ ăn khoa học
Chúng ta cần tuân thủ chế độ ăn nhiều trái cây, rau, các thực phẩm ít chất béo, giảm ăn các loại mỡ băo ḥa và mỡ toàn phần. Nên ăn 3 bữa một ngày, ăn nhiều rau xanh và trái cây v́ chất xơ trong rau quả và những loại ngũ cốc thô như: gạo lứt, bắp ngô, các loại đậu có tác dụng chuyển hóa các chất béo và làm hạ huyết áp.
Không dùng nhiều mỡ và chất ngọt, ăn các thức ăn có nhiều chất xơ ḥa tan như: đậu xanh quả, các loại đậu hạt, măng… Hàng ngày nên ăn khoảng 55-85g các chế phẩm từ sữa như pho mát, sữa chua…Nên ăn chất béo có nguồn gốc thực vật, các loại dầu thực vật, dầu cá và một số hạt có chất béo như: hạt mè, hạt hướng dương, hạt hạnh nhân. Nên ăn nhiều cá, hải sản, giảm các loại thịt đỏ như: thịt heo, thịt ḅ, các loại sữa và trứng.
- Cần giảm muối, tránh ăn mạnh hạn chế dùng thức ăn nhanh
Chế độ ăn giảm muối, giàu kali và canxi: Càng ăn ít muối, huyết áp càng thấp. Nhu cầu muối ăn trung b́nh của một người khoảng 15g/ngày, trong đó có tới 10g sẵn có trong thực phẩm tự nhiên, v́ vậy chỉ nên bổ sung thêm một th́a cà phê muối ăn/ngày là đủ.
Ngoài việc giảm lượng muối trong khi nấu nướng, nên hạn chế dùng thêm muối hoặc nước chấm ở bàn ăn, không dùng các loại thức ăn nhanh, những món ăn công nghiệp v́ các loại thức ăn này có lượng muối khá cao. Hạn chế dùng các loại nước ngọt có ga, các loại bia v́ có hàm lượng natri c̣n cao hơn so với nhiều loại thực phẩm công nghiệp khác. Bột nở, bột nổi, các loại bột làm sủi bọt cũng thuộc nhóm muối gốc natri v́ vậy không nên dùng nhiều.
- Thường xuyên tập thể dục
Tăng cường hoạt động thể lực rất tốt cho sức khỏe trong đó có sức khỏe tim mạnh. Tăng hoạt động thể lực làm giảm bớt béo ph́, cần tập thể dục đều đặn ở mức vừa phải như đi bộ nhanh hoặc bơi lội trong ṿng 30-45 phút, 3-4 lần/tuần.
- Cần bỏ những thói quen xấu
Nhiều thói quen xấu hàng ngày có thể dẫn đến t́nh trạng tăng huyết áp trong đó có thể kể đến thói quen hút thuốc, uống rượu... V́ vậy cần ngưng hút thuốc là biện pháp hữu hiệu nhất để pḥng bệnh cao huyết áp và các bệnh tim mạch.
Bớt uống rượu cũng sẽ pḥng được căn bệnh này, nếu dùng thường xuyên một lượng rượu nhỏ sẽ có tác dụng làm giảm các nguyên nhân gây tử vong nói chung và do tim mạch nói riêng, nhưng nếu uống nhiều dễ làm tăng huyết áp.
Ngoài ra, không thức khuya, làm việc quá căng thẳng, ngủ ít nhất 7 giờ/ngày và ngủ đúng giờ cũng là biện pháp hữu hiệu tránh được tăng huyết áp.
Bệnh tăng huyết áp c̣n được gọi là "kẻ giết người thầm lặng" bởi chỉ có một số ít các người bệnh tăng huyết áp có một vài triệu chứng gợi ư khiến phải khám bệnh, như: đau đầu, chóng mặt, mặt đỏ bừng, ù tai… c̣n đa số người bệnh thường không có dấu hiệu cảnh báo trước. Không ít người bệnh thấy có triệu chứng đau đầu xuất hiện th́ ngay sau đó dẫn đến xuất huyết năo nặng và tử vong.
Có nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh cao huyết áp trong cộng đồng, như: Tuổi cao, hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, khẩu phần ăn không hợp lư (ăn mặn, ăn nhiều chất béo), ít hoạt động thể lực, béo ph́, căng thẳng trong cuộc sống, rối loạn mỡ máu, đái tháo đường, tiền sử gia đ́nh có người bị tăng huyết áp… Phần lớn những yếu tố nguy cơ này có thể kiểm soát được khi người dân có hiểu biết đúng và biết được cách pḥng tránh.