Log in

View Full Version : 'Tham, Sân, Si' - Nguồn gốc của mọi khổ đau cần loại bỏ để có cuộc sống An lạc


vuitoichat
02-27-2024, 16:15
Theo như trời đất bao la, ḷng tham của con người thật khó đo lường nhưng chắc sâu rộng vô tận. 'Tham, Sân, Si' là tam độc, là biểu hiện của vô minh, là ngọn nguồn của mọi khổ đau. Muốn thiện, trước hết phải hết tham. Muốn phúc, trước tiên phải biết đủ. Vô sở cầu nhi tự đắc, đó mới thực sự là đại trí tuệ của đời người. Con người sống giữa nhân sinh đều phải thuận theo luân hồi nghiệp báo, tránh không được, nhưng tự ḿnh có thể xây dựng những nghiệp duyên tốt đẹp cho ḿnh.

'Tham, Sân, Si' là ǵ?

Tham là tham lam, Sân là giận dữ và Si là ngu si.

Như thế, 'Tham, Sân, Si' là ba tính cách mang tính nền tảng của con người, từ đứa trẻ lên ba cho đến ông già 90, không ai là không có. Chúng liên tục sanh khởi trong tâm của ta, thiêu đốt tâm can ta và xúi dục ta làm những việc tà vạy, sai trái.

1. THAM

Phật dạy rằng: “Nguồn cội của mọi khổ đau trên đời đều từ 3 việc mà ra: tham, sân, si”. Trong đó, tham đứng hàng đầu, tuy nhiên phàm là con người ở đời, ai cũng có ḷng tham. Từ chữ tham mới nổi lên sân hận, mới khiến con người si mê u tối, từ đó gây nên nghiệp ác.

Cốt lơi của ḷng tham nằm ở 5 nhu cầu của con người: Tài (tài sản), sắc (sắc đẹp, h́nh thức bên ngoài), danh (danh thơm, tiếng tốt), thực (ăn uống), thùy (ngủ nghỉ).

Khi ham muốn về 1 trong thứ này dâng lên cao hơn mức b́nh thường, con người sẽ nảy sinh ḷng tham và được hiển hiện với những hành động, lời nói của ḿnh.

Thế nhưng, lời Phật dạy về ḷng tham khẳng định rằng, tham lam không phải là bản chất của con người. Nhân chi sơ, tính bổn thiện. Con người sinh ra thuần khiết như tờ giấy trắng, trái tim thuần hậu và thiện lương. Ḷng tham lớn dần lên theo năm tháng, qua những bể dâu mà mỗi người gặp phải. Người không biết tiết chế ḷng tham th́ ḷng tham cứ lớn dần măi lên, đưa lối dẫn đường đến những hành động sai trái.

Phật nói: “Ḷng tham càng lớn, phúc đức lại càng tiêu tán”. V́ sao? Tham thường đi liền với ác. Người tham muốn đoạt được thứ ḿnh muốn, lại sinh làm điều ác để thỏa măn cho ḿnh.
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=2340966&stc=1&d=1709050353
2. SÂN

“Sân” là cơn giận, ḷng giận dữ, nóng nảy, thù hận khi không vừa ḷng, không được thỏa thích như ư muốn. Bất b́nh v́ bị xúc phạm, nhân đó làm những chuyện sai trái. Sau cơn giận thời giữ lại ḷng oán ghét t́m dịp mà trả thù.

Sở dĩ sân sinh khởi là do ḷng yêu thích “cái ta” hay thích “cái của ta”. Nếu người ta mắng nhiếc, chê bai kẻ nào khác thời ta không thấy giận, nhưng nếu ai chửi bới hoặc khiển trách ta hay người thân của ta, hoặc làm tổn hại tài sản của ta lập tức ta cảm thấy khó chịu ngay. Khi khó chịu tăng dần thời sẽ trở thành nóng giận. Nhưng nên nhớ rằng trên đời này không ai tránh khỏi bị khiển trách, bị chê bai, khó tránh khỏi miệng thế gian.

3. SI

“Si” là si mê, vô minh, ngu tối. Người vô minh không sáng suốt, không suy xét hiểu biết đúng lẽ phải, đúng sự thật để phán đoán việc hay dở, tốt xấu, lợi hại… nên mới làm những điều nhiễm ô tội lỗi, có hại cho ḿnh và người.

Si, vô minh theo thế tục gọi là “dại” hay “ngu”. Vô minh che lấp tâm trí, làm cho con người không c̣n nh́n thấy được những chất bợn nhơ đang gậm nhấm từ bên trong con người khiến các thói hư tật xấu ấy sẽ tăng dần và cuối cùng đưa con người vào con đường tội lỗi triền miên.

Đức Phật dạy rằng vô minh là điều ô trược tệ hại nhất. Hăy dứt bỏ vô minh để trở thành người trong sạch