djt
05-18-2025, 20:42
(Reuters) - Hàng trăm quan chức của Tổ chức Y tế Thế giới sẽ tham gia cùng các nhà tài trợ và nhà ngoại giao tại Geneva từ thứ Hai với một câu hỏi chi phối suy nghĩ của họ - làm thế nào để đối phó với các cuộc khủng hoảng từ mpox đến dịch tả mà không có nhà tài trợ chính của họ, Hoa Kỳ.
Đại hội thường niên, với một tuần họp, bỏ phiếu và ra quyết định chính sách, thường cho thấy quy mô của cơ quan Liên hợp quốc được thành lập để giải quyết các đợt bùng phát dịch bệnh, phê duyệt vắc-xin và hỗ trợ các hệ thống y tế trên toàn thế giới.
Năm nay - kể từ khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump bắt đầu quá tŕnh kéo dài một năm để rời khỏi WHO bằng một sắc lệnh hành pháp vào ngày đầu tiên nhậm chức vào tháng 1 - chủ đề chính là thu hẹp quy mô.
"Mục tiêu của chúng tôi là tập trung vào những thứ có giá trị cao", Daniel Thornton, giám đốc huy động nguồn lực phối hợp của WHO, nói với Reuters.
"Những thứ có giá trị cao" đó sẽ là ǵ vẫn đang được thảo luận. Các quan chức y tế cho biết công việc của WHO trong việc cung cấp hướng dẫn cho các quốc gia về vắc-xin và phương pháp điều trị mới cho các t́nh trạng từ béo ph́ đến HIV sẽ vẫn là ưu tiên hàng đầu.
Một bản tŕnh chiếu của WHO cho sự kiện này, được chia sẻ với các nhà tài trợ và được Reuters xem, cho rằng công việc phê duyệt thuốc mới và ứng phó với dịch bệnh sẽ được bảo vệ, trong khi các chương tŕnh đào tạo và văn pḥng ở các quốc gia giàu có hơn có thể bị đóng cửa.
Hoa Kỳ đă cung cấp khoảng 18% nguồn tài trợ của WHO. "Chúng tôi phải xoay xở với những ǵ ḿnh có", một nhà ngoại giao phương Tây yêu cầu không nêu tên cho biết.
Đội ngũ nhân viên đă chuẩn bị sẵn sàng - cắt giảm quản lư và ngân sách - kể từ thông báo vào tháng 1 của Trump trong một loạt các chỉ thị và cắt giảm viện trợ đă làm gián đoạn một loạt các hiệp ước và sáng kiến đa phương.
Việc tŕ hoăn kéo dài một năm, theo luật của Hoa Kỳ, có nghĩa là Hoa Kỳ vẫn là thành viên của WHO - lá cờ của nước này vẫn tung bay bên ngoài Trụ sở chính tại Geneva - cho đến ngày chính thức rời đi là ngày 21 tháng 1 năm 2026.
Trump - người đă cáo buộc WHO xử lư sai COVID, điều mà WHO phủ nhận - đă làm mọi thứ trở nên phức tạp hơn sau tuyên bố của ḿnh bằng cách nói rằng ông có thể cân nhắc việc tái gia nhập cơ quan này nếu đội ngũ nhân viên của tổ chức này "dọn dẹp sạch sẽ".
Nhưng các phái viên y tế toàn cầu cho biết kể từ đó, có rất ít dấu hiệu cho thấy sự thay đổi. V́ vậy, WHO đang lên kế hoạch cho cuộc sống với khoản lỗ 600 triệu đô la trong ngân sách cho năm nay và cắt giảm 21% trong giai đoạn hai năm tới.
TRUNG QUỐC DẪN ĐẦU
Khi Hoa Kỳ chuẩn bị rời đi, Trung Quốc sẽ trở thành nhà cung cấp phí nhà nước lớn nhất - một trong những nguồn tài trợ chính của WHO bên cạnh các khoản quyên góp.
Đóng góp của Trung Quốc sẽ tăng từ hơn 15% lên 20% tổng quỹ phí nhà nước theo một cuộc đại tu hệ thống tài trợ đă được thống nhất vào năm 2022.
"Chúng ta phải thích nghi với các tổ chức đa phương mà không có người Mỹ. Cuộc sống vẫn tiếp diễn", Chen Xu, đại sứ Trung Quốc tại Geneva, nói với các phóng viên vào tháng trước.
Những người khác cho rằng đây có thể là thời điểm để tiến hành một cuộc đại tu rộng hơn, thay v́ tiếp tục theo một hệ thống phân cấp những người ủng hộ được sắp xếp lại.
"WHO có cần tất cả các ủy ban của ḿnh không? WHO có cần phải xuất bản hàng ngh́n ấn phẩm mỗi năm không?" Anil Soni, giám đốc điều hành của WHO Foundation, một tổ chức gây quỹ độc lập cho cơ quan này, cho biết.
Ông cho biết những thay đổi này đă thúc đẩy việc xem xét lại hoạt động của cơ quan, bao gồm cả việc liệu cơ quan này có nên tập trung vào các chi tiết như mua xăng trong trường hợp khẩn cấp hay không.
Ngoài ra, c̣n có nhu cầu cấp thiết là phải đảm bảo các dự án quan trọng không bị sụp đổ trong cuộc khủng hoảng tiền mặt ngay lập tức. Điều đó có nghĩa là phải đến tay các nhà tài trợ có mối quan tâm đặc biệt trong các lĩnh vực đó, bao gồm các công ty dược phẩm và các nhóm từ thiện, Soni cho biết.
Quỹ ELMA, tập trung vào sức khỏe trẻ em ở Châu Phi với các văn pḥng tại Hoa Kỳ, Nam Phi và Uganda, gần đây đă tài trợ 2 triệu đô la cho Mạng lưới pḥng thí nghiệm sởi và rubella toàn cầu được gọi là Gremlin - hơn 700 pḥng thí nghiệm theo dơi các mối đe dọa của bệnh truyền nhiễm, ông nói thêm.
Các hoạt động khác tại hội nghị bao gồm việc đóng dấu xác nhận một thỏa thuận lịch sử về cách xử lư các đại dịch trong tương lai và huy động thêm tiền từ các nhà tài trợ trong một ṿng đầu tư.
Nhưng trọng tâm vẫn sẽ là tài trợ theo trật tự thế giới mới. Trước khi sự kiện diễn ra, một người quản lư của WHO đă gửi email cho nhân viên yêu cầu họ t́nh nguyện làm người hướng dẫn mà không được trả thêm lương.
Đại hội thường niên, với một tuần họp, bỏ phiếu và ra quyết định chính sách, thường cho thấy quy mô của cơ quan Liên hợp quốc được thành lập để giải quyết các đợt bùng phát dịch bệnh, phê duyệt vắc-xin và hỗ trợ các hệ thống y tế trên toàn thế giới.
Năm nay - kể từ khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump bắt đầu quá tŕnh kéo dài một năm để rời khỏi WHO bằng một sắc lệnh hành pháp vào ngày đầu tiên nhậm chức vào tháng 1 - chủ đề chính là thu hẹp quy mô.
"Mục tiêu của chúng tôi là tập trung vào những thứ có giá trị cao", Daniel Thornton, giám đốc huy động nguồn lực phối hợp của WHO, nói với Reuters.
"Những thứ có giá trị cao" đó sẽ là ǵ vẫn đang được thảo luận. Các quan chức y tế cho biết công việc của WHO trong việc cung cấp hướng dẫn cho các quốc gia về vắc-xin và phương pháp điều trị mới cho các t́nh trạng từ béo ph́ đến HIV sẽ vẫn là ưu tiên hàng đầu.
Một bản tŕnh chiếu của WHO cho sự kiện này, được chia sẻ với các nhà tài trợ và được Reuters xem, cho rằng công việc phê duyệt thuốc mới và ứng phó với dịch bệnh sẽ được bảo vệ, trong khi các chương tŕnh đào tạo và văn pḥng ở các quốc gia giàu có hơn có thể bị đóng cửa.
Hoa Kỳ đă cung cấp khoảng 18% nguồn tài trợ của WHO. "Chúng tôi phải xoay xở với những ǵ ḿnh có", một nhà ngoại giao phương Tây yêu cầu không nêu tên cho biết.
Đội ngũ nhân viên đă chuẩn bị sẵn sàng - cắt giảm quản lư và ngân sách - kể từ thông báo vào tháng 1 của Trump trong một loạt các chỉ thị và cắt giảm viện trợ đă làm gián đoạn một loạt các hiệp ước và sáng kiến đa phương.
Việc tŕ hoăn kéo dài một năm, theo luật của Hoa Kỳ, có nghĩa là Hoa Kỳ vẫn là thành viên của WHO - lá cờ của nước này vẫn tung bay bên ngoài Trụ sở chính tại Geneva - cho đến ngày chính thức rời đi là ngày 21 tháng 1 năm 2026.
Trump - người đă cáo buộc WHO xử lư sai COVID, điều mà WHO phủ nhận - đă làm mọi thứ trở nên phức tạp hơn sau tuyên bố của ḿnh bằng cách nói rằng ông có thể cân nhắc việc tái gia nhập cơ quan này nếu đội ngũ nhân viên của tổ chức này "dọn dẹp sạch sẽ".
Nhưng các phái viên y tế toàn cầu cho biết kể từ đó, có rất ít dấu hiệu cho thấy sự thay đổi. V́ vậy, WHO đang lên kế hoạch cho cuộc sống với khoản lỗ 600 triệu đô la trong ngân sách cho năm nay và cắt giảm 21% trong giai đoạn hai năm tới.
TRUNG QUỐC DẪN ĐẦU
Khi Hoa Kỳ chuẩn bị rời đi, Trung Quốc sẽ trở thành nhà cung cấp phí nhà nước lớn nhất - một trong những nguồn tài trợ chính của WHO bên cạnh các khoản quyên góp.
Đóng góp của Trung Quốc sẽ tăng từ hơn 15% lên 20% tổng quỹ phí nhà nước theo một cuộc đại tu hệ thống tài trợ đă được thống nhất vào năm 2022.
"Chúng ta phải thích nghi với các tổ chức đa phương mà không có người Mỹ. Cuộc sống vẫn tiếp diễn", Chen Xu, đại sứ Trung Quốc tại Geneva, nói với các phóng viên vào tháng trước.
Những người khác cho rằng đây có thể là thời điểm để tiến hành một cuộc đại tu rộng hơn, thay v́ tiếp tục theo một hệ thống phân cấp những người ủng hộ được sắp xếp lại.
"WHO có cần tất cả các ủy ban của ḿnh không? WHO có cần phải xuất bản hàng ngh́n ấn phẩm mỗi năm không?" Anil Soni, giám đốc điều hành của WHO Foundation, một tổ chức gây quỹ độc lập cho cơ quan này, cho biết.
Ông cho biết những thay đổi này đă thúc đẩy việc xem xét lại hoạt động của cơ quan, bao gồm cả việc liệu cơ quan này có nên tập trung vào các chi tiết như mua xăng trong trường hợp khẩn cấp hay không.
Ngoài ra, c̣n có nhu cầu cấp thiết là phải đảm bảo các dự án quan trọng không bị sụp đổ trong cuộc khủng hoảng tiền mặt ngay lập tức. Điều đó có nghĩa là phải đến tay các nhà tài trợ có mối quan tâm đặc biệt trong các lĩnh vực đó, bao gồm các công ty dược phẩm và các nhóm từ thiện, Soni cho biết.
Quỹ ELMA, tập trung vào sức khỏe trẻ em ở Châu Phi với các văn pḥng tại Hoa Kỳ, Nam Phi và Uganda, gần đây đă tài trợ 2 triệu đô la cho Mạng lưới pḥng thí nghiệm sởi và rubella toàn cầu được gọi là Gremlin - hơn 700 pḥng thí nghiệm theo dơi các mối đe dọa của bệnh truyền nhiễm, ông nói thêm.
Các hoạt động khác tại hội nghị bao gồm việc đóng dấu xác nhận một thỏa thuận lịch sử về cách xử lư các đại dịch trong tương lai và huy động thêm tiền từ các nhà tài trợ trong một ṿng đầu tư.
Nhưng trọng tâm vẫn sẽ là tài trợ theo trật tự thế giới mới. Trước khi sự kiện diễn ra, một người quản lư của WHO đă gửi email cho nhân viên yêu cầu họ t́nh nguyện làm người hướng dẫn mà không được trả thêm lương.