Gibbs
07-29-2025, 12:30
Putrajaya / Phnom Penh / Bangkok – Sau năm ngày xung đột đẫm máu khiến ít nhất 38 người thiệt mạng và hơn 300.000 người phải sơ tán, Thái Lan và Campuchia đă đạt được một thỏa thuận ngừng bắn vô điều kiện dưới sự bảo trợ của Malaysia – quốc gia hiện giữ chức Chủ tịch luân phiên của ASEAN. Dù lệnh ngừng bắn đă có hiệu lực từ nửa đêm 28/7, t́nh h́nh vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, với các cáo buộc vi phạm từ cả hai phía chỉ sau vài giờ.
https://lh3.googleuserconten t.com/pw/AP1GczMvvbSVJqAd-8iEqZVoA1WcwfsCGfz3s fiGPFlEhn2G5GZu0fJNz Jjnph81DtvfDUEXhCNt9 HSX78zyZQPp99A5ZNaQX 4C5uRMS1pWDZaNkIb4rZ wML22El0EJEFXXpjTLVb HhHxIGam8gniWDIzMWxF w=w800-h533-s-no-gm?authuser=0
Một thỏa thuận không dễ dàng
Cuộc đàm phán được tổ chức tại Putrajaya, thủ đô hành chính của Malaysia, do Thủ tướng Anwar Ibrahim chủ tŕ. Cuộc gặp gỡ diễn ra khẩn cấp sau khi cộng đồng quốc tế, đặc biệt là Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, gây áp lực buộc hai bên chấm dứt leo thang quân sự.
Ông Trump đă gọi điện cho cả hai thủ tướng và đe dọa sẽ áp thuế trừng phạt thương mại nếu xung đột không được kiểm soát trước ngày 1/8. Bên cạnh đó, ông tuyên bố: “Chúng tôi đă cứu sống hàng ngh́n người. Đây là lúc để đối thoại, không phải đạn pháo.”
Theo các nguồn tin ngoại giao, thỏa thuận đạt được gồm các điểm chính:
Lệnh ngừng bắn lập tức, không điều kiện.
Thiết lập hành lang an toàn cho người dân sơ tán và nhân đạo.
Cam kết tổ chức hội nghị quân sự song phương vào đầu tháng 8 tại Phnom Penh để vạch lại các nguyên tắc pḥng ngừa xung đột.
https://lh3.googleuserconten t.com/pw/AP1GczNMjCqcmHjfeMrc jTjSU9cVSidhrmZOJXiX 9VfnHJ-57H4wKRzLQWBo_UkMXw0 kR1oSx6bp0-EGeo09iIAa7udjPNdgTN myxyPr6GHQhpuzed92oD MHuscbQH8R9CUI2iJZ3X _jdF7Kr3Hd-ih42ZX9lg=w800-h800-s-no-gm?authuser=0
Vai tṛ nổi bật của Malaysia và ASEAN
Malaysia đóng vai tṛ trung gian then chốt. Không chỉ triệu tập hội nghị khẩn, chính quyền Malaysia c̣n đứng ra đảm bảo về mặt hậu cần và điều phối ngoại giao giữa hai nước, vốn có lịch sử mâu thuẫn phức tạp từ nhiều thập kỷ.
Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích khu vực cảnh báo rằng vai tṛ của ASEAN vẫn c̣n bị giới hạn, bởi khối này không có cơ chế cưỡng chế hoặc triển khai lực lượng ǵn giữ ḥa b́nh.
Bóng ma vi phạm ngừng bắn
Chỉ vài giờ sau khi thỏa thuận có hiệu lực, quân đội Thái Lan tố cáo Campuchia vi phạm ngừng bắn “ít nhất năm lần”. Phía Phnom Penh phủ nhận cáo buộc và đáp lại bằng những chỉ trích tương tự. Dù không có báo cáo thương vong mới, nhưng một số vụ nổ nhỏ và tiếng súng lẻ tẻ đă được ghi nhận tại khu vực Preah Vihear.
T́nh trạng này khiến người dân vẫn c̣n e ngại quay về nhà, dù lệnh ngừng bắn giúp giảm áp lực nhân đạo đáng kể.
https://lh3.googleuserconten t.com/pw/AP1GczMXXJxGx7zSFH9V nz3y0r1jRCXHatnMuRok kdF4gm62c2Iv7Jdx2tyS TmTqqaSariYK3WwylIHv K8OL_2Q1PNutFlhnzkDc 6iPh0dF0ur_dyADeQLu8 WgstVaNb2hqBuZb-OmYgyFPMV8mBdggoeVyQ zQ=w800-h533-s-no-gm?authuser=0
Triển vọng ḥa b́nh mong manh
Giới chuyên gia cảnh báo rằng cuộc ngừng bắn này, nếu không có các cơ chế giám sát hiệu quả và đối thoại chính trị cấp cao, sẽ chỉ là một “sự ngưng nghỉ chiến thuật” chứ không phải ḥa b́nh thực sự.
Nguồn gốc sâu xa của mâu thuẫn – bao gồm tranh chấp chủ quyền, chủ nghĩa dân tộc và sự cạnh tranh ảnh hưởng chính trị nội bộ – vẫn chưa được giải quyết. Đặc biệt, các thế lực thân gia tộc Hun Sen ở Campuchia và mạng lưới Shinawatra ở Thái Lan được cho là lợi dụng khủng hoảng biên giới để củng cố quyền lực trong nước.
Lệnh ngừng bắn giữa Campuchia và Thái Lan là một bước đi quan trọng nhưng mong manh. Trong khi vai tṛ trung gian của Malaysia và áp lực từ Hoa Kỳ đă giúp hạ nhiệt chiến sự, th́ ḥa b́nh lâu dài vẫn c̣n là một bài toán phức tạp, đ̣i hỏi giải pháp toàn diện từ ASEAN, cộng đồng quốc tế, và đặc biệt là thiện chí thật sự từ hai chính phủ.
Hậu trường đàm phán Campuchia – Thái Lan: Sức ép từ Trump, chiến lược của Malaysia, và bài toán “giữ mặt mũi” cho cả hai bên
Sau năm ngày giao tranh đẫm máu tại khu vực biên giới, Thái Lan và Campuchia đồng ư ngồi lại với nhau dưới sự trung gian của Malaysia. Nhưng để đi đến một lệnh ngừng bắn có hiệu lực vào đêm 28/7, nhiều thỏa hiệp và đấu trí đă diễn ra trong hậu trường — nơi những áp lực quốc tế, quyền lực chính trị nội bộ và các toan tính h́nh ảnh cùng lúc va chạm.
https://lh3.googleuserconten t.com/pw/AP1GczNnMQ4-ZS89TIMNWjU35JiN1rQO uHa8nOCPuOtK-PS7X8oCX9qM71fMNQQEo pnol7IzXidmbrbG-jDNKGcna-aSw_zm_xiAadhKgbqbhL pxBl-6lqZvOncXeEFe87jhvsB NzPGWXAnMwjdYIlWglkp H_Q=w800-h800-s-no-gm?authuser=0
🔹 1. Trump và đ̣n bẩy thuế quan: “Áp lực kiểu thương nhân”
Một trong những bước ngoặt khiến đàm phán tiến triển nhanh chóng chính là cuộc gọi điện song phương của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Theo một cố vấn an ninh trong phái đoàn Mỹ tại Kuala Lumpur, ông Trump không dùng ngôn ngữ ngoại giao mềm mại, mà trực tiếp đe dọa sẽ:
Đ́nh chỉ các cuộc đàm phán thương mại tự do với cả hai quốc gia.
Tăng thuế trừng phạt đối với hàng dệt may và linh kiện điện tử từ Thái Lan và Campuchia lên mức 36%.
Rút khoản viện trợ an ninh trị giá 47 triệu USD mà Mỹ đang triển khai cho khu vực sông Mekong.
Với Campuchia, vốn đang phụ thuộc nặng vào xuất khẩu và đầu tư nước ngoài, đ̣n này có thể làm tê liệt nền kinh tế. Với Thái Lan, đe dọa về xuất khẩu bị ảnh hưởng đúng lúc ngành điện tử đang hồi phục sau COVID-19 cũng là một cú đánh hiểm.
Nói cách khác, Trump không chỉ đóng vai “người ḥa giải” mà là người buộc hai bên phải xuống thang.
🔹 2. Malaysia và thế cân bằng ASEAN: Giữ vai tṛ trung lập không dễ
Malaysia, hiện là Chủ tịch luân phiên của ASEAN, đă chủ động triệu tập cuộc đàm phán tại Putrajaya. Thủ tướng Anwar Ibrahim – một chính khách kỳ cựu – được cho là đă khéo léo dàn xếp “thể diện” cho cả Thái Lan và Campuchia, khi để cả hai cùng tuyên bố là bên “chủ động ḥa b́nh”.
Điểm đáng chú ư là:
Malaysia không đưa ra tuyên bố mang tính chỉ trích ai, giữ trung lập tuyệt đối.
Phái đoàn Malaysia đưa ra một dự thảo văn bản chung chỉ dùng các cụm từ mềm như “thiết lập lại ổn định” thay v́ “ngưng chiến” hay “thất bại quân sự”.
Một nhóm quan sát viên không chính thức từ Indonesia và Singapore cũng được mời đến để thể hiện đồng thuận ASEAN, nhưng không công khai tham gia.
Điều này cho thấy Malaysia đang xây dựng vai tṛ “trung tâm ḥa giải” tại Đông Nam Á, thay thế phần nào sự im tiếng của Indonesia và sự xa cách của Philippines.
https://lh3.googleuserconten t.com/pw/AP1GczNADZd60Y5A-QQIu04szOHe-GyDffAsFXFg7NpmYMZqm Q5g6pPDp77EwF-R8p0PzDetY5P7vq4Bhgz QEdc13jl8o8HHAaZed0t rt918TPL0VAVJnKGHz7d VUvNVsaB3oPVwo2eDlI_ WzkYJEi-iSyrVHQ=w800-h1200-s-no-gm?authuser=0
🔹 3. Nội bộ hai nước: Mỗi bên đều cần một “chiến thắng h́nh ảnh”
Với Thái Lan, chính quyền của Thủ tướng Srettha Thavisin đang chịu áp lực chính trị trong nước sau các cáo buộc bất ổn và tham nhũng. Chiến sự được một số phe trong quân đội tận dụng để khẳng định vai tṛ, nhưng cũng là con dao hai lưỡi nếu kéo dài thiệt hại.
Đàm phán ngừng bắn, v́ thế, là cách để:
Giữ h́nh ảnh quốc gia chủ động an ninh khu vực.
Tránh bị Mỹ cô lập trong khu vực thương mại.
Không gây thêm rạn nứt trong nội bộ quân đội và hoàng gia.
Với Campuchia, Thủ tướng Hun Manet – con trai cựu thủ tướng Hun Sen – đang cố khẳng định vị thế độc lập, nhưng không muốn đẩy đất nước vào cuộc chiến mà họ không đủ lực duy tŕ. Ngừng bắn giúp ông:
Thể hiện thiện chí ngoại giao với quốc tế.
Tránh nguy cơ thất thủ ở biên giới, giữ ổn định chính trị trong nước.
Giảm phụ thuộc thêm vào Trung Quốc trong mắt dư luận nội bộ.
https://lh3.googleuserconten t.com/pw/AP1GczNUKzOw9UvtUZzq sN8OtO29q6qBWEkNZ2gi WLLM6UeYCZ7_sZzTMbdt HWYgWmxsRNGYeW1HBM-va0RRdhh9915bb5JVnYN 6vp9PFum8L3EVgnuCPeY SbGAqLcYAkMpf53vTIGv b2Kg4rqKDGXf5QEjfUQ= w800-h600-s-no-gm?authuser=0
🔹 4. Vẫn c̣n những rào cản: Ai sẽ giám sát?
Một trong những vấn đề lớn sau thỏa thuận là thiếu một cơ chế giám sát độc lập. Liên Hiệp Quốc chưa triển khai quan sát viên. ASEAN không có lực lượng ǵn giữ ḥa b́nh. Mỹ và Trung Quốc th́ đứng ngoài quân sự.
Các tướng lĩnh hai bên đồng ư gặp lại tại Phnom Penh ngày 4/8, nhưng giới quan sát nghi ngờ liệu điều này có đủ để ngăn xung đột tái diễn.
Một ḥa b́nh có điều kiện
Cuộc đàm phán ngừng bắn giữa Campuchia và Thái Lan là kết quả của áp lực chính trị, lợi ích kinh tế và điều phối ngoại giao khéo léo. Nhưng nó không thể gọi là thành công trọn vẹn nếu không có cơ chế đảm bảo thực thi và lộ tŕnh giải quyết tranh chấp lâu dài.
Thỏa hiệp đă đạt, nhưng niềm tin th́ chưa.
https://lh3.googleuserconten t.com/pw/AP1GczMvvbSVJqAd-8iEqZVoA1WcwfsCGfz3s fiGPFlEhn2G5GZu0fJNz Jjnph81DtvfDUEXhCNt9 HSX78zyZQPp99A5ZNaQX 4C5uRMS1pWDZaNkIb4rZ wML22El0EJEFXXpjTLVb HhHxIGam8gniWDIzMWxF w=w800-h533-s-no-gm?authuser=0
Một thỏa thuận không dễ dàng
Cuộc đàm phán được tổ chức tại Putrajaya, thủ đô hành chính của Malaysia, do Thủ tướng Anwar Ibrahim chủ tŕ. Cuộc gặp gỡ diễn ra khẩn cấp sau khi cộng đồng quốc tế, đặc biệt là Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, gây áp lực buộc hai bên chấm dứt leo thang quân sự.
Ông Trump đă gọi điện cho cả hai thủ tướng và đe dọa sẽ áp thuế trừng phạt thương mại nếu xung đột không được kiểm soát trước ngày 1/8. Bên cạnh đó, ông tuyên bố: “Chúng tôi đă cứu sống hàng ngh́n người. Đây là lúc để đối thoại, không phải đạn pháo.”
Theo các nguồn tin ngoại giao, thỏa thuận đạt được gồm các điểm chính:
Lệnh ngừng bắn lập tức, không điều kiện.
Thiết lập hành lang an toàn cho người dân sơ tán và nhân đạo.
Cam kết tổ chức hội nghị quân sự song phương vào đầu tháng 8 tại Phnom Penh để vạch lại các nguyên tắc pḥng ngừa xung đột.
https://lh3.googleuserconten t.com/pw/AP1GczNMjCqcmHjfeMrc jTjSU9cVSidhrmZOJXiX 9VfnHJ-57H4wKRzLQWBo_UkMXw0 kR1oSx6bp0-EGeo09iIAa7udjPNdgTN myxyPr6GHQhpuzed92oD MHuscbQH8R9CUI2iJZ3X _jdF7Kr3Hd-ih42ZX9lg=w800-h800-s-no-gm?authuser=0
Vai tṛ nổi bật của Malaysia và ASEAN
Malaysia đóng vai tṛ trung gian then chốt. Không chỉ triệu tập hội nghị khẩn, chính quyền Malaysia c̣n đứng ra đảm bảo về mặt hậu cần và điều phối ngoại giao giữa hai nước, vốn có lịch sử mâu thuẫn phức tạp từ nhiều thập kỷ.
Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích khu vực cảnh báo rằng vai tṛ của ASEAN vẫn c̣n bị giới hạn, bởi khối này không có cơ chế cưỡng chế hoặc triển khai lực lượng ǵn giữ ḥa b́nh.
Bóng ma vi phạm ngừng bắn
Chỉ vài giờ sau khi thỏa thuận có hiệu lực, quân đội Thái Lan tố cáo Campuchia vi phạm ngừng bắn “ít nhất năm lần”. Phía Phnom Penh phủ nhận cáo buộc và đáp lại bằng những chỉ trích tương tự. Dù không có báo cáo thương vong mới, nhưng một số vụ nổ nhỏ và tiếng súng lẻ tẻ đă được ghi nhận tại khu vực Preah Vihear.
T́nh trạng này khiến người dân vẫn c̣n e ngại quay về nhà, dù lệnh ngừng bắn giúp giảm áp lực nhân đạo đáng kể.
https://lh3.googleuserconten t.com/pw/AP1GczMXXJxGx7zSFH9V nz3y0r1jRCXHatnMuRok kdF4gm62c2Iv7Jdx2tyS TmTqqaSariYK3WwylIHv K8OL_2Q1PNutFlhnzkDc 6iPh0dF0ur_dyADeQLu8 WgstVaNb2hqBuZb-OmYgyFPMV8mBdggoeVyQ zQ=w800-h533-s-no-gm?authuser=0
Triển vọng ḥa b́nh mong manh
Giới chuyên gia cảnh báo rằng cuộc ngừng bắn này, nếu không có các cơ chế giám sát hiệu quả và đối thoại chính trị cấp cao, sẽ chỉ là một “sự ngưng nghỉ chiến thuật” chứ không phải ḥa b́nh thực sự.
Nguồn gốc sâu xa của mâu thuẫn – bao gồm tranh chấp chủ quyền, chủ nghĩa dân tộc và sự cạnh tranh ảnh hưởng chính trị nội bộ – vẫn chưa được giải quyết. Đặc biệt, các thế lực thân gia tộc Hun Sen ở Campuchia và mạng lưới Shinawatra ở Thái Lan được cho là lợi dụng khủng hoảng biên giới để củng cố quyền lực trong nước.
Lệnh ngừng bắn giữa Campuchia và Thái Lan là một bước đi quan trọng nhưng mong manh. Trong khi vai tṛ trung gian của Malaysia và áp lực từ Hoa Kỳ đă giúp hạ nhiệt chiến sự, th́ ḥa b́nh lâu dài vẫn c̣n là một bài toán phức tạp, đ̣i hỏi giải pháp toàn diện từ ASEAN, cộng đồng quốc tế, và đặc biệt là thiện chí thật sự từ hai chính phủ.
Hậu trường đàm phán Campuchia – Thái Lan: Sức ép từ Trump, chiến lược của Malaysia, và bài toán “giữ mặt mũi” cho cả hai bên
Sau năm ngày giao tranh đẫm máu tại khu vực biên giới, Thái Lan và Campuchia đồng ư ngồi lại với nhau dưới sự trung gian của Malaysia. Nhưng để đi đến một lệnh ngừng bắn có hiệu lực vào đêm 28/7, nhiều thỏa hiệp và đấu trí đă diễn ra trong hậu trường — nơi những áp lực quốc tế, quyền lực chính trị nội bộ và các toan tính h́nh ảnh cùng lúc va chạm.
https://lh3.googleuserconten t.com/pw/AP1GczNnMQ4-ZS89TIMNWjU35JiN1rQO uHa8nOCPuOtK-PS7X8oCX9qM71fMNQQEo pnol7IzXidmbrbG-jDNKGcna-aSw_zm_xiAadhKgbqbhL pxBl-6lqZvOncXeEFe87jhvsB NzPGWXAnMwjdYIlWglkp H_Q=w800-h800-s-no-gm?authuser=0
🔹 1. Trump và đ̣n bẩy thuế quan: “Áp lực kiểu thương nhân”
Một trong những bước ngoặt khiến đàm phán tiến triển nhanh chóng chính là cuộc gọi điện song phương của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Theo một cố vấn an ninh trong phái đoàn Mỹ tại Kuala Lumpur, ông Trump không dùng ngôn ngữ ngoại giao mềm mại, mà trực tiếp đe dọa sẽ:
Đ́nh chỉ các cuộc đàm phán thương mại tự do với cả hai quốc gia.
Tăng thuế trừng phạt đối với hàng dệt may và linh kiện điện tử từ Thái Lan và Campuchia lên mức 36%.
Rút khoản viện trợ an ninh trị giá 47 triệu USD mà Mỹ đang triển khai cho khu vực sông Mekong.
Với Campuchia, vốn đang phụ thuộc nặng vào xuất khẩu và đầu tư nước ngoài, đ̣n này có thể làm tê liệt nền kinh tế. Với Thái Lan, đe dọa về xuất khẩu bị ảnh hưởng đúng lúc ngành điện tử đang hồi phục sau COVID-19 cũng là một cú đánh hiểm.
Nói cách khác, Trump không chỉ đóng vai “người ḥa giải” mà là người buộc hai bên phải xuống thang.
🔹 2. Malaysia và thế cân bằng ASEAN: Giữ vai tṛ trung lập không dễ
Malaysia, hiện là Chủ tịch luân phiên của ASEAN, đă chủ động triệu tập cuộc đàm phán tại Putrajaya. Thủ tướng Anwar Ibrahim – một chính khách kỳ cựu – được cho là đă khéo léo dàn xếp “thể diện” cho cả Thái Lan và Campuchia, khi để cả hai cùng tuyên bố là bên “chủ động ḥa b́nh”.
Điểm đáng chú ư là:
Malaysia không đưa ra tuyên bố mang tính chỉ trích ai, giữ trung lập tuyệt đối.
Phái đoàn Malaysia đưa ra một dự thảo văn bản chung chỉ dùng các cụm từ mềm như “thiết lập lại ổn định” thay v́ “ngưng chiến” hay “thất bại quân sự”.
Một nhóm quan sát viên không chính thức từ Indonesia và Singapore cũng được mời đến để thể hiện đồng thuận ASEAN, nhưng không công khai tham gia.
Điều này cho thấy Malaysia đang xây dựng vai tṛ “trung tâm ḥa giải” tại Đông Nam Á, thay thế phần nào sự im tiếng của Indonesia và sự xa cách của Philippines.
https://lh3.googleuserconten t.com/pw/AP1GczNADZd60Y5A-QQIu04szOHe-GyDffAsFXFg7NpmYMZqm Q5g6pPDp77EwF-R8p0PzDetY5P7vq4Bhgz QEdc13jl8o8HHAaZed0t rt918TPL0VAVJnKGHz7d VUvNVsaB3oPVwo2eDlI_ WzkYJEi-iSyrVHQ=w800-h1200-s-no-gm?authuser=0
🔹 3. Nội bộ hai nước: Mỗi bên đều cần một “chiến thắng h́nh ảnh”
Với Thái Lan, chính quyền của Thủ tướng Srettha Thavisin đang chịu áp lực chính trị trong nước sau các cáo buộc bất ổn và tham nhũng. Chiến sự được một số phe trong quân đội tận dụng để khẳng định vai tṛ, nhưng cũng là con dao hai lưỡi nếu kéo dài thiệt hại.
Đàm phán ngừng bắn, v́ thế, là cách để:
Giữ h́nh ảnh quốc gia chủ động an ninh khu vực.
Tránh bị Mỹ cô lập trong khu vực thương mại.
Không gây thêm rạn nứt trong nội bộ quân đội và hoàng gia.
Với Campuchia, Thủ tướng Hun Manet – con trai cựu thủ tướng Hun Sen – đang cố khẳng định vị thế độc lập, nhưng không muốn đẩy đất nước vào cuộc chiến mà họ không đủ lực duy tŕ. Ngừng bắn giúp ông:
Thể hiện thiện chí ngoại giao với quốc tế.
Tránh nguy cơ thất thủ ở biên giới, giữ ổn định chính trị trong nước.
Giảm phụ thuộc thêm vào Trung Quốc trong mắt dư luận nội bộ.
https://lh3.googleuserconten t.com/pw/AP1GczNUKzOw9UvtUZzq sN8OtO29q6qBWEkNZ2gi WLLM6UeYCZ7_sZzTMbdt HWYgWmxsRNGYeW1HBM-va0RRdhh9915bb5JVnYN 6vp9PFum8L3EVgnuCPeY SbGAqLcYAkMpf53vTIGv b2Kg4rqKDGXf5QEjfUQ= w800-h600-s-no-gm?authuser=0
🔹 4. Vẫn c̣n những rào cản: Ai sẽ giám sát?
Một trong những vấn đề lớn sau thỏa thuận là thiếu một cơ chế giám sát độc lập. Liên Hiệp Quốc chưa triển khai quan sát viên. ASEAN không có lực lượng ǵn giữ ḥa b́nh. Mỹ và Trung Quốc th́ đứng ngoài quân sự.
Các tướng lĩnh hai bên đồng ư gặp lại tại Phnom Penh ngày 4/8, nhưng giới quan sát nghi ngờ liệu điều này có đủ để ngăn xung đột tái diễn.
Một ḥa b́nh có điều kiện
Cuộc đàm phán ngừng bắn giữa Campuchia và Thái Lan là kết quả của áp lực chính trị, lợi ích kinh tế và điều phối ngoại giao khéo léo. Nhưng nó không thể gọi là thành công trọn vẹn nếu không có cơ chế đảm bảo thực thi và lộ tŕnh giải quyết tranh chấp lâu dài.
Thỏa hiệp đă đạt, nhưng niềm tin th́ chưa.