Log in

View Full Version : Chuyện ăn của Đức Phật


troopy
08-12-2025, 03:04
Đức Phật không bắt buộc ăn chay; ngài nhận đồ cúng dường một cách b́nh đẳng, miễn sao không thấy, không nghe, không nghi ngờ là con vật ấy bị giết v́ ḿnh.

Trong tứ khoái của trần gian, ăn lúc nào cũng đứng đầu. Người ta ăn để sống, rồi sống để... ăn ngon hơn. Ấy vậy mà Đức Phật - người sống giữa bao hương vị hấp dẫn - lại chọn cho ḿnh chế độ ăn mỗi ngày đúng một bữa, trước giờ Ngọ.

Đức Phật làm thế không v́ khổ hạnh, cũng chẳng phải theo trào lưu nhịn ăn gián đoạn hay ăn sạch thời nay mà là v́ ngài hiểu: Ăn ít để sống tỉnh táo, thảnh thơi, không bị bụng hay lưỡi điều khiển.

Vị tổ sư của "ăn uống chánh niệm”

Mỗi sáng, Đức Phật và chư Tăng khoác y cầm bát, ung dung tự tại đi khất thực. Không chọn món, không yêu cầu. Ai cúng ǵ ăn nấy. Một bát cơm, vài miếng rau, chút nước lọc - vậy là đủ cho cả ngày tỉnh thức.

Ngài dạy: “Cái ăn là thuốc, không phải để vui miệng. Lấy vừa đủ mà nuôi thân này, để hỗ trợ con đường tu tập” (Kinh Tương Ưng Bộ).

https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=2560205&stc=1&d=1754967848
Đức Phật và Tăng đoàn cũng từng gặp sự chửi bới, vu khống khi đi khất thực. (Ảnh: Phatgiao.org)

Ăn không phải để thỏa măn vị giác, mà để giữ thân không đói, tâm không loạn. Dùng bữa xong trước 12 giờ trưa, từ đó đến sáng hôm sau, bụng trống nhưng tâm lại đầy ắp an lạc.

Bụng no th́ mắt díp, thiền định dễ hóa... gật gù. Thân nặng nề, tâm tŕ trệ, tu sao nổi? Đức Phật biết rơ điều ấy nên không ăn tối không phải v́ hà khắc, mà v́ muốn giữ cho thân nhẹ, trí sáng, tâm sâu.

Chẳng những vậy, việc ăn ít c̣n giúp điều phục dục vọng. Bởi “no cơm ấm cật” xong mà tâm vẫn đói, th́ dễ sinh chuyện. C̣n khi biết đủ, biết dừng, th́ không có cám dỗ nào kéo ngă được người đang tỉnh.

Ngài tâm niệm: “Không phải vật thực trói buộc người, mà chính ái dục với vật thực mới ràng buộc người” (Kinh Trung Bộ).

Đức Phật không bắt buộc ăn chay. Ngài nhận đồ cúng dường một cách b́nh đẳng, miễn sao không thấy, không nghe, không nghi ngờ là con vật ấy bị giết v́ ḿnh. Điều quan trọng không phải là cái ǵ nằm trong bát, mà là cái ǵ có trong tâm lúc ăn.

“Ăn mà biết ḿnh đang ăn, biết miếng này từ đâu đến, biết nhai để nuôi thân - đó là chánh niệm” (Kinh Tứ Niệm Xứ).

Mỗi miếng ăn là một cơ hội để thực tập tỉnh thức, nuôi dưỡng ḷng biết ơn, và... tiêu hóa bằng cả trái tim.

Ta có nên ăn theo kiểu Phật?

Gần đây, các chuyên gia dinh dưỡng mới phát hiện: Ăn ít giúp giảm viêm, cải thiện trí nhớ, tăng tuổi thọ. Nhưng Đức Phật đă tự ḿnh kiểm chứng từ hơn 2.500 năm trước - dù ngài không có pḥng lab hay máy xét nghiệm - chỉ bằng trực giác thiền quán và tuệ giác sâu thẳm.

Một bữa cơm đơn sơ, nhưng Ngài vẫn đủ sức đi bộ hàng chục cây số mỗi ngày, thuyết pháp liên tục mà không mỏi mệt, bởi Ngài không mang vác mấy kư đồ ăn thừa trong ruột – mà mang theo tâm từ và trí tuệ trong từng bước chân.

Không ai bắt chúng ta bỏ bữa tối, hay biến thành nhà sư “nhịn ăn gián đoạn”. Nhưng trong thế giới no đủ mà vẫn mệt mỏi này, biết đâu chỉ cần ăn chậm lại một chút, nhai kỹ hơn một chút, cảm nhận từng miếng ăn như thể là món quà quư giá từ muôn duyên hội tụ, và... đừng ăn khi tâm đang đói yêu thương.

Biết đâu, chỉ cần thế là đủ để ta thấy b́nh an trong từng th́a cơm, thay v́ no bụng mà tâm vẫn đầy lo toan.

"Ăn để sống, không sống để ăn" - câu nói quá quen thuộc, nhưng nếu thực hành được th́... thôi rồi, giác ngộ có khi bắt đầu ngay từ cái dĩa cơm trước mặt. Ít đi một chút, tỉnh ra một chút là đă đi được một đoạn trên con đường tự do.

VietBF@sưu tập