djt
09-02-2025, 19:10
Tổng thống Donald Trump đă áp thuế lên hầu hết các sản phẩm từ mọi quốc gia trên thế giới. Ông nhắm mục tiêu vào các mặt hàng nhập khẩu cụ thể bao gồm ô tô, thép và nhôm.
Nhưng ông vẫn chưa dừng lại.
Trump đă hứa sẽ áp thuế nhập khẩu cao đối với dược phẩm, một loại sản phẩm mà ông phần lớn đă được miễn thuế trong cuộc chiến thương mại. Trên thực tế, trong nhiều thập kỷ, thuốc nhập khẩu hầu hết được phép vào Hoa Kỳ mà không phải chịu thuế.
Điều đó đang bắt đầu thay đổi. Các nhà lănh đạo Hoa Kỳ và châu Âu gần đây đă nêu chi tiết một thỏa thuận thương mại bao gồm mức thuế suất 15% đối với một số hàng hóa châu Âu được đưa vào Hoa Kỳ, bao gồm cả dược phẩm. Trump đang đe dọa sẽ tăng thuế 200% đối với các loại thuốc được sản xuất ở nơi khác.
"Sốc và kinh ngạc" là cách Maytee Pereira của công ty tư vấn và thuế PwC mô tả kế hoạch của Trump đối với các nhà sản xuất thuốc. "Đây là một ngành công nghiệp đang đi từ mức thuế bằng 0 lên mức tiềm năng 200%."
Trump đă hứa với người Mỹ rằng ông sẽ giảm chi phí thuốc men. Tuy nhiên, việc áp đặt thuế quan dược phẩm cứng nhắc lại gây ra nguy cơ ngược lại và có thể phá vỡ chuỗi cung ứng phức tạp, đẩy các loại thuốc generic giá rẻ sản xuất tại nước ngoài ra khỏi thị trường Hoa Kỳ và gây ra t́nh trạng thiếu hụt.
"Thuế quan sẽ gây tổn hại lớn nhất cho người tiêu dùng, v́ họ sẽ cảm nhận được tác động lạm phát... trực tiếp khi thanh toán đơn thuốc tại hiệu thuốc và gián tiếp thông qua phí bảo hiểm cao hơn", Tiến sĩ Diederik Stadig, một nhà kinh tế chăm sóc sức khỏe tại công ty dịch vụ tài chính ING, đă viết trong một bài b́nh luận tháng trước, đồng thời cho biết thêm rằng các hộ gia đ́nh có thu nhập thấp và người cao tuổi sẽ chịu tác động lớn nhất.
Mối đe dọa này xuất hiện khi Trump cũng gây áp lực buộc các nhà sản xuất thuốc phải giảm giá tại Hoa Kỳ. Gần đây, ông đă gửi thư cho một số công ty, yêu cầu họ xây dựng kế hoạch bắt đầu áp dụng cái gọi là giá tối huệ quốc tại đây.
Tuy nhiên, Trump đă tuyên bố sẽ tŕ hoăn việc áp dụng thuế quan trong một hoặc một năm rưỡi, tạo cơ hội cho các công ty tích trữ thuốc men và chuyển hoạt động sản xuất sang Hoa Kỳ - điều mà một số công ty đă bắt đầu thực hiện.
Nhà phân tích David Risinger của Leerink Partners cho biết trong một ghi chú ngày 29 tháng 7 rằng hầu hết các nhà sản xuất thuốc đă tăng lượng nhập khẩu sản phẩm thuốc và có thể dự trữ từ 6 đến 18 tháng tại Hoa Kỳ.
Nhà phân tích David Windley của Jefferies cho biết trong một ghi chú nghiên cứu gần đây rằng mức thuế quan, vốn không có hiệu lực cho đến nửa cuối năm 2026, có thể sẽ không được áp dụng cho đến năm 2027 hoặc 2028 do t́nh trạng tích trữ.
Hơn nữa, nhiều nhà phân tích nghi ngờ Trump sẽ chấp nhận mức thuế thấp hơn nhiều so với 200%. Họ cũng đang chờ xem liệu có chính sách thuế quan nào bao gồm miễn trừ cho một số sản phẩm nhất định như thuốc generic có biên lợi nhuận thấp hay không.
Tuy nhiên, Stadig cho biết, ngay cả mức thuế 25% cũng sẽ dần dần làm tăng giá thuốc tại Hoa Kỳ từ 10% đến 14% khi lượng dự trữ giảm dần.
Trong những thập kỷ gần đây, các nhà sản xuất thuốc đă chuyển nhiều hoạt động ra nước ngoài - để tận dụng chi phí thấp hơn ở Trung Quốc và Ấn Độ và các ưu đăi thuế ở Ireland và Thụy Sĩ. Kết quả là, thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ về các sản phẩm y tế và dược phẩm rất lớn -- gần 150 tỷ đô la vào năm ngoái.
Kinh nghiệm COVID-19 – khi các quốc gia đang tuyệt vọng để giữ vững nguồn thuốc men và vật tư y tế của riêng ḿnh -- đă nhấn mạnh những nguy cơ của việc phụ thuộc vào nước ngoài trong một cuộc khủng hoảng, đặc biệt là khi một nhà cung cấp chính là đối thủ địa chính trị của Mỹ là Trung Quốc.
Vào tháng 4, chính quyền đă bắt đầu điều tra việc nhập khẩu thuốc men và nguyên liệu dược phẩm ảnh hưởng như thế nào đến an ninh quốc gia. Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại năm 1962 cho phép tổng thống ra lệnh áp thuế v́ lợi ích an ninh quốc gia.
Tiến sĩ Marta Wosińska, một nhà phân tích chính sách y tế tại Viện Brookings, cho biết thuế quan có vai tṛ trong việc đảm bảo nguồn cung cấp y tế của Hoa Kỳ. Bà lưu ư rằng chính quyền Biden đă đánh thuế thành công ống tiêm nước ngoài khi hàng nhập khẩu giá rẻ từ Trung Quốc đe dọa đẩy các nhà sản xuất Hoa Kỳ ra khỏi thị trường.
Trump có những ư tưởng lớn hơn: Ông muốn đưa các nhà máy dược phẩm trở lại Hoa Kỳ, lưu ư rằng thuốc do Hoa Kỳ sản xuất sẽ không phải chịu thuế quan của ông.
Các nhà sản xuất thuốc đă và đang đầu tư vào Hoa Kỳ.
Hăng dược phẩm Roche của Thụy Sĩ cho biết vào tháng 4 rằng họ sẽ đầu tư 50 tỷ đô la để mở rộng hoạt động tại Hoa Kỳ. Johnson & Johnson sẽ chi 55 tỷ đô la tại Hoa Kỳ trong 4 năm tới. Giám đốc điều hành Joaquin Duato gần đây cho biết công ty đặt mục tiêu cung cấp thuốc cho thị trường Hoa Kỳ hoàn toàn từ các nhà máy đặt tại đây.
Nhưng việc xây dựng một nhà máy dược phẩm tại Hoa Kỳ từ đầu rất tốn kém và có thể mất vài năm.
Và việc xây dựng tại Hoa Kỳ không nhất thiết bảo vệ một nhà sản xuất thuốc khỏi thuế quan của Trump, nhất là nếu thuế áp dụng cho các thành phần nhập khẩu được sử dụng trong thuốc. Jacob Jensen, nhà phân tích chính sách thương mại tại Diễn đàn Hành động Hoa Kỳ, một tổ chức thiên hữu, lưu ư rằng "97% thuốc kháng sinh, 92% thuốc kháng vi-rút và 83% thuốc generic phổ biến nhất chứa ít nhất một hoạt chất được sản xuất ở nước ngoài."
"Cách duy nhất để thực sự bảo vệ bản thân khỏi thuế quan là xây dựng chuỗi cung ứng từ đầu đến cuối tại Hoa Kỳ", Pereira nói.
Các công ty dược phẩm thương hiệu có biên lợi nhuận cao, mang lại sự linh hoạt để đầu tư và hấp thụ chi phí khi thuế quan của Trump bắt đầu. Các nhà sản xuất thuốc generic th́ không.
Một số công ty có thể quyết định rời khỏi thị trường Hoa Kỳ thay v́ trả thuế quan. Điều này có thể gây gián đoạn: Thuốc generic chiếm 92% đơn thuốc bán lẻ và đặt hàng qua thư tại Hoa Kỳ.
Việc tạm dừng sản xuất tại một nhà máy ở Ấn Độ vài năm trước đă dẫn đến t́nh trạng thiếu hụt hóa trị liệu, làm gián đoạn việc điều trị ung thư. "Đó là những thị trường không mấy khả quan", Wosińska của Brookings nói. "Nếu có một cú sốc, họ sẽ khó phục hồi."
Bà lập luận rằng chỉ riêng thuế quan khó có thể thuyết phục các nhà sản xuất thuốc generic xây dựng nhà máy tại Hoa Kỳ: Họ có thể sẽ cần nguồn tài chính của chính phủ.
"Trong một thế giới lư tưởng, chúng ta sẽ chỉ sản xuất mọi thứ quan trọng tại Hoa Kỳ", Wosińska nói. "Nhưng nó tốn rất nhiều tiền... Chúng ta đă chuyển phần lớn chuỗi cung ứng của ḿnh ra nước ngoài v́ muốn có thuốc giá rẻ. Nếu muốn đảo ngược t́nh thế này, chúng ta thực sự phải thiết kế lại hệ thống... Chúng ta sẵn sàng chi bao nhiêu?"
Nhưng ông vẫn chưa dừng lại.
Trump đă hứa sẽ áp thuế nhập khẩu cao đối với dược phẩm, một loại sản phẩm mà ông phần lớn đă được miễn thuế trong cuộc chiến thương mại. Trên thực tế, trong nhiều thập kỷ, thuốc nhập khẩu hầu hết được phép vào Hoa Kỳ mà không phải chịu thuế.
Điều đó đang bắt đầu thay đổi. Các nhà lănh đạo Hoa Kỳ và châu Âu gần đây đă nêu chi tiết một thỏa thuận thương mại bao gồm mức thuế suất 15% đối với một số hàng hóa châu Âu được đưa vào Hoa Kỳ, bao gồm cả dược phẩm. Trump đang đe dọa sẽ tăng thuế 200% đối với các loại thuốc được sản xuất ở nơi khác.
"Sốc và kinh ngạc" là cách Maytee Pereira của công ty tư vấn và thuế PwC mô tả kế hoạch của Trump đối với các nhà sản xuất thuốc. "Đây là một ngành công nghiệp đang đi từ mức thuế bằng 0 lên mức tiềm năng 200%."
Trump đă hứa với người Mỹ rằng ông sẽ giảm chi phí thuốc men. Tuy nhiên, việc áp đặt thuế quan dược phẩm cứng nhắc lại gây ra nguy cơ ngược lại và có thể phá vỡ chuỗi cung ứng phức tạp, đẩy các loại thuốc generic giá rẻ sản xuất tại nước ngoài ra khỏi thị trường Hoa Kỳ và gây ra t́nh trạng thiếu hụt.
"Thuế quan sẽ gây tổn hại lớn nhất cho người tiêu dùng, v́ họ sẽ cảm nhận được tác động lạm phát... trực tiếp khi thanh toán đơn thuốc tại hiệu thuốc và gián tiếp thông qua phí bảo hiểm cao hơn", Tiến sĩ Diederik Stadig, một nhà kinh tế chăm sóc sức khỏe tại công ty dịch vụ tài chính ING, đă viết trong một bài b́nh luận tháng trước, đồng thời cho biết thêm rằng các hộ gia đ́nh có thu nhập thấp và người cao tuổi sẽ chịu tác động lớn nhất.
Mối đe dọa này xuất hiện khi Trump cũng gây áp lực buộc các nhà sản xuất thuốc phải giảm giá tại Hoa Kỳ. Gần đây, ông đă gửi thư cho một số công ty, yêu cầu họ xây dựng kế hoạch bắt đầu áp dụng cái gọi là giá tối huệ quốc tại đây.
Tuy nhiên, Trump đă tuyên bố sẽ tŕ hoăn việc áp dụng thuế quan trong một hoặc một năm rưỡi, tạo cơ hội cho các công ty tích trữ thuốc men và chuyển hoạt động sản xuất sang Hoa Kỳ - điều mà một số công ty đă bắt đầu thực hiện.
Nhà phân tích David Risinger của Leerink Partners cho biết trong một ghi chú ngày 29 tháng 7 rằng hầu hết các nhà sản xuất thuốc đă tăng lượng nhập khẩu sản phẩm thuốc và có thể dự trữ từ 6 đến 18 tháng tại Hoa Kỳ.
Nhà phân tích David Windley của Jefferies cho biết trong một ghi chú nghiên cứu gần đây rằng mức thuế quan, vốn không có hiệu lực cho đến nửa cuối năm 2026, có thể sẽ không được áp dụng cho đến năm 2027 hoặc 2028 do t́nh trạng tích trữ.
Hơn nữa, nhiều nhà phân tích nghi ngờ Trump sẽ chấp nhận mức thuế thấp hơn nhiều so với 200%. Họ cũng đang chờ xem liệu có chính sách thuế quan nào bao gồm miễn trừ cho một số sản phẩm nhất định như thuốc generic có biên lợi nhuận thấp hay không.
Tuy nhiên, Stadig cho biết, ngay cả mức thuế 25% cũng sẽ dần dần làm tăng giá thuốc tại Hoa Kỳ từ 10% đến 14% khi lượng dự trữ giảm dần.
Trong những thập kỷ gần đây, các nhà sản xuất thuốc đă chuyển nhiều hoạt động ra nước ngoài - để tận dụng chi phí thấp hơn ở Trung Quốc và Ấn Độ và các ưu đăi thuế ở Ireland và Thụy Sĩ. Kết quả là, thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ về các sản phẩm y tế và dược phẩm rất lớn -- gần 150 tỷ đô la vào năm ngoái.
Kinh nghiệm COVID-19 – khi các quốc gia đang tuyệt vọng để giữ vững nguồn thuốc men và vật tư y tế của riêng ḿnh -- đă nhấn mạnh những nguy cơ của việc phụ thuộc vào nước ngoài trong một cuộc khủng hoảng, đặc biệt là khi một nhà cung cấp chính là đối thủ địa chính trị của Mỹ là Trung Quốc.
Vào tháng 4, chính quyền đă bắt đầu điều tra việc nhập khẩu thuốc men và nguyên liệu dược phẩm ảnh hưởng như thế nào đến an ninh quốc gia. Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại năm 1962 cho phép tổng thống ra lệnh áp thuế v́ lợi ích an ninh quốc gia.
Tiến sĩ Marta Wosińska, một nhà phân tích chính sách y tế tại Viện Brookings, cho biết thuế quan có vai tṛ trong việc đảm bảo nguồn cung cấp y tế của Hoa Kỳ. Bà lưu ư rằng chính quyền Biden đă đánh thuế thành công ống tiêm nước ngoài khi hàng nhập khẩu giá rẻ từ Trung Quốc đe dọa đẩy các nhà sản xuất Hoa Kỳ ra khỏi thị trường.
Trump có những ư tưởng lớn hơn: Ông muốn đưa các nhà máy dược phẩm trở lại Hoa Kỳ, lưu ư rằng thuốc do Hoa Kỳ sản xuất sẽ không phải chịu thuế quan của ông.
Các nhà sản xuất thuốc đă và đang đầu tư vào Hoa Kỳ.
Hăng dược phẩm Roche của Thụy Sĩ cho biết vào tháng 4 rằng họ sẽ đầu tư 50 tỷ đô la để mở rộng hoạt động tại Hoa Kỳ. Johnson & Johnson sẽ chi 55 tỷ đô la tại Hoa Kỳ trong 4 năm tới. Giám đốc điều hành Joaquin Duato gần đây cho biết công ty đặt mục tiêu cung cấp thuốc cho thị trường Hoa Kỳ hoàn toàn từ các nhà máy đặt tại đây.
Nhưng việc xây dựng một nhà máy dược phẩm tại Hoa Kỳ từ đầu rất tốn kém và có thể mất vài năm.
Và việc xây dựng tại Hoa Kỳ không nhất thiết bảo vệ một nhà sản xuất thuốc khỏi thuế quan của Trump, nhất là nếu thuế áp dụng cho các thành phần nhập khẩu được sử dụng trong thuốc. Jacob Jensen, nhà phân tích chính sách thương mại tại Diễn đàn Hành động Hoa Kỳ, một tổ chức thiên hữu, lưu ư rằng "97% thuốc kháng sinh, 92% thuốc kháng vi-rút và 83% thuốc generic phổ biến nhất chứa ít nhất một hoạt chất được sản xuất ở nước ngoài."
"Cách duy nhất để thực sự bảo vệ bản thân khỏi thuế quan là xây dựng chuỗi cung ứng từ đầu đến cuối tại Hoa Kỳ", Pereira nói.
Các công ty dược phẩm thương hiệu có biên lợi nhuận cao, mang lại sự linh hoạt để đầu tư và hấp thụ chi phí khi thuế quan của Trump bắt đầu. Các nhà sản xuất thuốc generic th́ không.
Một số công ty có thể quyết định rời khỏi thị trường Hoa Kỳ thay v́ trả thuế quan. Điều này có thể gây gián đoạn: Thuốc generic chiếm 92% đơn thuốc bán lẻ và đặt hàng qua thư tại Hoa Kỳ.
Việc tạm dừng sản xuất tại một nhà máy ở Ấn Độ vài năm trước đă dẫn đến t́nh trạng thiếu hụt hóa trị liệu, làm gián đoạn việc điều trị ung thư. "Đó là những thị trường không mấy khả quan", Wosińska của Brookings nói. "Nếu có một cú sốc, họ sẽ khó phục hồi."
Bà lập luận rằng chỉ riêng thuế quan khó có thể thuyết phục các nhà sản xuất thuốc generic xây dựng nhà máy tại Hoa Kỳ: Họ có thể sẽ cần nguồn tài chính của chính phủ.
"Trong một thế giới lư tưởng, chúng ta sẽ chỉ sản xuất mọi thứ quan trọng tại Hoa Kỳ", Wosińska nói. "Nhưng nó tốn rất nhiều tiền... Chúng ta đă chuyển phần lớn chuỗi cung ứng của ḿnh ra nước ngoài v́ muốn có thuốc giá rẻ. Nếu muốn đảo ngược t́nh thế này, chúng ta thực sự phải thiết kế lại hệ thống... Chúng ta sẵn sàng chi bao nhiêu?"