tonny_thuong
01-26-2011, 02:09
Hơn một tháng trôi qua, nhưng việc chứng kiến vụ chôn con theo mẹ vẫn c̣n là nỗi bàng hoàng với thiếu tá Vơ Duy Diễn, Tổ trưởng Tổ công tác KVàng - Đồn biên pḥng cửa khẩu Cha Lo (xă Dân Hóa, Minh Hóa, Quảng B́nh).
Sáng 5-12-2010, do bị băng huyết sau khi sinh nên chị Hồ Thị Lon, 35 tuổi, dân tộc Mày, ở bản Kà Ai, Dân Hóa qua đời. Ngay lập tức trưởng tộc cùng các thành viên trong gia đ́nh đă quyết định chôn sống đứa bé theo mẹ.
Sống dậy hủ tục
“Lúc tôi đến th́ đứa trẻ đỏ hỏn đang được cuốn bằng tấm vải trắng, để ngay bên xác của người mẹ quá cố. Mặc cho đứa bé khóc v́ lạnh, đói, họ chỉ c̣n chờ đến giờ là khiêng hai mẹ con đến với “rừng ma”, thiếu tá Diễn kể lại. Cố vận động, thuyết phục nhưng không ai nghe, trung úy Trương Vĩ Lê, đội trưởng Đội vận động quần chúng, đồn biên pḥng cửa khẩu Cha Lo phải chạy về UBND xă để nhờ đoàn thể cùng can thiệp.
http://farm.vtc.vn/media/vtcnews/2011/01/25/untitledvsd.jpg
Đôi vợ chồng Nguyễn Diệu - Y Nhoang.
Sau nhiều giờ thuyết phục, đến gần cuối giờ chiều, mọi việc mới tạm thời ngă ngũ. Phía gia đ́nh chị Lon đồng ư không chôn sống con theo xác mẹ nhưng ánh mắt hậm hực và sự sợ hăi của những người dân bản th́ vẫn c̣n hiện rơ.
Anh Hồ Hoàng, chồng chị Lon, vẫn dáng vẻ thất thần: “Lon nó bỏ tôi về với rừng ma rồi. Dân bản bảo, ḿnh tôi không được nuôi con, v́ thế nào nó cũng chết, chi bằng cho nó sớm về với rừng ma nếu không con ma rừng sẽ phá phách bản làng. Luật tục của ḿnh nó vậy, không nghe sao được”.
Theo thiếu tá Diễn, ngay đến bây giờ, cô em gái chị Lon nhận nuôi cháu Hồ Dưỡng vẫn không tránh khỏi sự kỳ thị của bà con dân bản. Các anh phải thường xuyên kiểm tra, giám sát và tuyên truyền, vận động để bà con nhận thấy hủ tục sai trái của ḿnh.
Ông Hồ Tuân - Chủ tịch UBND xă Dân Hóa cho hay: Từ trước đến nay, ở xă này đă xảy ra 3 - 4 trường hợp định chôn sống con theo mẹ được ngăn chặn kịp. C̣n những người chết v́ hủ tục này th́ không thống kê hết được. Tưởng chừng hủ tục này bỏ cách đây gần 40 năm, nay lại tái diễn.
Trước Hồ Dưỡng, trường hợp chị Hồ Văn Phúc (35 tuổi) là người được kịp thời cứu sống.
http://farm.vtc.vn/media/vtcnews/2011/01/25/untitledvsds.jpg
Bản Kà Ai bất ngờ “sống” lại những hủ tục.
Những cái chết vô lư
Không riêng bản người Mày, tại bản Khe Rung (xă Thượng Trạch, Bố Trạch, Quảng B́nh) nhiều nỗi đau của người Ma Coong cũng mang hơi “ma rừng”.
Đă hơn 16 mùa rẫy, nhưng nhớ lại ngày phải tự tay chôn sống đứa con của ḿnh, ông Y Cư, 68 tuổi vẫn c̣n dằn vặt. Tháng 11-1994, vợ Y Cư chuyển dạ nhưng bị băng huyết và qua đời. Y Cư chưa hết bàng hoàng trước nỗi đau mất đi người vợ lại bị dân bản buộc phải chôn sống con. “Ngày bố chuẩn bị chôn “noong” (con), nó c̣n mở tṛn 2 mắt như không biết điều ǵ xảy ra. Chỉ khi bị bỏ xuống huyệt rồi, noong mới khóc ré lên”, Y Cư nói trong nước mắt.
Cùng bản với Y Cư, ông Y Hắt, 64 tuổi, buộc phải làm điều kinh sợ tương tự v́ sợ “lời nguyền của con ma rừng”. Vào mùa rẫy tháng 7-1993, bà Y Mốc, vợ Y Hắt sinh con được ba ngày th́ lên cơn sốt v́ nhiễm trùng và tắt thở. Nghe được tin dữ, già làng cùng dân bản kéo đến, chia buồn th́ ít mà muốn Y Hắt phải chôn sống con ḿnh th́ nhiều...
Tại bản Cà Rọng 1 (xă Thượng Trạch) có ông Y Hoi, 73 tuổi, mất cùng lúc hai đứa con trai kháu khỉnh cùng người vợ cũng chỉ v́ lời nguyền ma rừng. Một ngày cuối tháng 9-1989, bà Y Bắp, vợ ông Y Hoi sau khi sinh đôi hai đứa con trai th́ kiệt sức rồi chết. Cả bản hung hăn kéo đến buộc Y Hoi phải chôn 2 đứa trẻ. Hơn 20 mùa rẫy, nhưng tiếng của già làng vẫn c̣n văng vẳng bên tai ông như nỗi ám ảnh khôn nguôi: “Mày không đem chúng đi chôn th́ cả làng này sẽ chết hết v́ con ma rừng”.
http://farm.vtc.vn/media/vtcnews/2011/01/25/untitledvsdsss.jpg
Bé Hồ Dưỡng được Đồn biên pḥng cửa khẩu Cha Lo cứu sống.
Chống lại “ma rừng”
Chẳng ai ở cái bản làng Khe Rung, Cà Rọng 1 này dám chắc có bao nhiêu nỗi đau ma rừng như thế, nhưng bao đời nay cứ có sản phụ chết khi sinh th́ đứa con buộc phải bị chôn sống. Chỉ đến khi đôi vợ chồng Nguyễn Diệu- Y Nhoang (trú bản Cà Rọng 1) xuất hiện th́ t́nh trạng này mới dần nguôi ngoai.
T́m về nhà Nguyễn Diệu không khó, ai cũng hào hứng chỉ đường. Trước đây, họ kỳ thị anh bao nhiêu th́ giờ lại nhắc đến anh như người thay đổi hủ tục, làm sáng mắt, sáng dạ dân bản. Thấy khách lạ, cậu bé ríu rít gọi ba. Anh Diệu vui vẻ bảo: Thằng Đinh Đồng đó, chúng tôi giành giật nó từ tay “ma rừng” 15 năm trước. Giờ đang là học sinh lớp 7 trường dân tộc nội trú tỉnh.
"Một ngày cuối tháng 9-1989, bà Y Bắp, vợ ông Y Hoi sau khi sinh đôi hai đứa con trai th́ kiệt sức rồi chết. Cả bản hung hăn kéo đến buộc Y Hoi phải chôn 2 đứa trẻ. Hơn 20 mùa rẫy, nhưng tiếng của già làng vẫn c̣n văng vẳng bên tai ông như nỗi ám ảnh khôn nguôi: “Mày không đem chúng đi chôn th́ cả làng này sẽ chết hết v́ con ma rừng".
Nói giọng xứ Huế, trong căn nhà nhỏ, anh Diệu kể: Từ ngày lấy Y Nhoang, lập gia đ́nh ở đây, ḿnh nghe kể nhiều về hủ tục chôn con theo mẹ của người Ma Coong. Sau bao đêm trằn trọc, ḿnh bàn với vợ phải làm sao để cứu sống những đứa trẻ vô tội này, không để họ chôn sống như thế. Ban đầu Y Nhoang phản đối v́ là chị người dân tộc Ma Coong nhưng sau cũng hiểu và ủng hộ quyết định táo bạo này.
Sự việc xảy ra vào tháng 9-1995, tại bản Cà Rọng 2. Người dân đang họp bàn để chôn sống bé trai cùng sản phụ có tên Y Xoong bị chết sau khi sinh. Biết chuyện, vợ chồng Nguyễn Diệu tức tốc cắt rừng, băng suối để đến can ngăn. Vừa tới nơi, cũng là lúc đứa trẻ đang được khiêng đến rừng ma để chôn theo mẹ. Không ngần ngại, Nguyễn Diệu chạy đến xô đám người đang hành lễ, giật lấy đứa con trai c̣n đỏ hỏn rồi tháo chạy trong đêm mặc những tiếng kêu la của dân làng.
Biết vợ chồng Nguyễn Diệu vừa làm chuyện động đến “ma rừng”, cả bản trên xóm dưới kéo đến nhà đ̣i đôi vợ chồng trẻ phải lập tức trả lại con cho rừng. Nguyễn Diệu không ít lần phải bồng đứa bé chạy trốn để bảo toàn tính mạng.
“Phải năn nỉ và vận động măi, dân bản mới cho tôi giữ lại đứa bé. Giờ nó lớn mạnh b́nh thường, học hành tốt, mọi người mới thấy ḿnh sai chứ như trước đây, làng có người đau ốm họ lại đến gia đ́nh tôi bắt tội v́ bảo tôi làm ma rừng nổi giận”, chị Y Nhoang nói.
Ngay như già Y Cư, hồi đó đ̣i chôn sống đứa bé, giờ cũng bảo: “Thằng Diệu cái bụng nó tốt, biết nghĩ cho dân làng. Ngày đó ḿnh chửi nó là ḿnh sai rồi”.
Theo Nguyễn Huy - Tiền phong
Sáng 5-12-2010, do bị băng huyết sau khi sinh nên chị Hồ Thị Lon, 35 tuổi, dân tộc Mày, ở bản Kà Ai, Dân Hóa qua đời. Ngay lập tức trưởng tộc cùng các thành viên trong gia đ́nh đă quyết định chôn sống đứa bé theo mẹ.
Sống dậy hủ tục
“Lúc tôi đến th́ đứa trẻ đỏ hỏn đang được cuốn bằng tấm vải trắng, để ngay bên xác của người mẹ quá cố. Mặc cho đứa bé khóc v́ lạnh, đói, họ chỉ c̣n chờ đến giờ là khiêng hai mẹ con đến với “rừng ma”, thiếu tá Diễn kể lại. Cố vận động, thuyết phục nhưng không ai nghe, trung úy Trương Vĩ Lê, đội trưởng Đội vận động quần chúng, đồn biên pḥng cửa khẩu Cha Lo phải chạy về UBND xă để nhờ đoàn thể cùng can thiệp.
http://farm.vtc.vn/media/vtcnews/2011/01/25/untitledvsd.jpg
Đôi vợ chồng Nguyễn Diệu - Y Nhoang.
Sau nhiều giờ thuyết phục, đến gần cuối giờ chiều, mọi việc mới tạm thời ngă ngũ. Phía gia đ́nh chị Lon đồng ư không chôn sống con theo xác mẹ nhưng ánh mắt hậm hực và sự sợ hăi của những người dân bản th́ vẫn c̣n hiện rơ.
Anh Hồ Hoàng, chồng chị Lon, vẫn dáng vẻ thất thần: “Lon nó bỏ tôi về với rừng ma rồi. Dân bản bảo, ḿnh tôi không được nuôi con, v́ thế nào nó cũng chết, chi bằng cho nó sớm về với rừng ma nếu không con ma rừng sẽ phá phách bản làng. Luật tục của ḿnh nó vậy, không nghe sao được”.
Theo thiếu tá Diễn, ngay đến bây giờ, cô em gái chị Lon nhận nuôi cháu Hồ Dưỡng vẫn không tránh khỏi sự kỳ thị của bà con dân bản. Các anh phải thường xuyên kiểm tra, giám sát và tuyên truyền, vận động để bà con nhận thấy hủ tục sai trái của ḿnh.
Ông Hồ Tuân - Chủ tịch UBND xă Dân Hóa cho hay: Từ trước đến nay, ở xă này đă xảy ra 3 - 4 trường hợp định chôn sống con theo mẹ được ngăn chặn kịp. C̣n những người chết v́ hủ tục này th́ không thống kê hết được. Tưởng chừng hủ tục này bỏ cách đây gần 40 năm, nay lại tái diễn.
Trước Hồ Dưỡng, trường hợp chị Hồ Văn Phúc (35 tuổi) là người được kịp thời cứu sống.
http://farm.vtc.vn/media/vtcnews/2011/01/25/untitledvsds.jpg
Bản Kà Ai bất ngờ “sống” lại những hủ tục.
Những cái chết vô lư
Không riêng bản người Mày, tại bản Khe Rung (xă Thượng Trạch, Bố Trạch, Quảng B́nh) nhiều nỗi đau của người Ma Coong cũng mang hơi “ma rừng”.
Đă hơn 16 mùa rẫy, nhưng nhớ lại ngày phải tự tay chôn sống đứa con của ḿnh, ông Y Cư, 68 tuổi vẫn c̣n dằn vặt. Tháng 11-1994, vợ Y Cư chuyển dạ nhưng bị băng huyết và qua đời. Y Cư chưa hết bàng hoàng trước nỗi đau mất đi người vợ lại bị dân bản buộc phải chôn sống con. “Ngày bố chuẩn bị chôn “noong” (con), nó c̣n mở tṛn 2 mắt như không biết điều ǵ xảy ra. Chỉ khi bị bỏ xuống huyệt rồi, noong mới khóc ré lên”, Y Cư nói trong nước mắt.
Cùng bản với Y Cư, ông Y Hắt, 64 tuổi, buộc phải làm điều kinh sợ tương tự v́ sợ “lời nguyền của con ma rừng”. Vào mùa rẫy tháng 7-1993, bà Y Mốc, vợ Y Hắt sinh con được ba ngày th́ lên cơn sốt v́ nhiễm trùng và tắt thở. Nghe được tin dữ, già làng cùng dân bản kéo đến, chia buồn th́ ít mà muốn Y Hắt phải chôn sống con ḿnh th́ nhiều...
Tại bản Cà Rọng 1 (xă Thượng Trạch) có ông Y Hoi, 73 tuổi, mất cùng lúc hai đứa con trai kháu khỉnh cùng người vợ cũng chỉ v́ lời nguyền ma rừng. Một ngày cuối tháng 9-1989, bà Y Bắp, vợ ông Y Hoi sau khi sinh đôi hai đứa con trai th́ kiệt sức rồi chết. Cả bản hung hăn kéo đến buộc Y Hoi phải chôn 2 đứa trẻ. Hơn 20 mùa rẫy, nhưng tiếng của già làng vẫn c̣n văng vẳng bên tai ông như nỗi ám ảnh khôn nguôi: “Mày không đem chúng đi chôn th́ cả làng này sẽ chết hết v́ con ma rừng”.
http://farm.vtc.vn/media/vtcnews/2011/01/25/untitledvsdsss.jpg
Bé Hồ Dưỡng được Đồn biên pḥng cửa khẩu Cha Lo cứu sống.
Chống lại “ma rừng”
Chẳng ai ở cái bản làng Khe Rung, Cà Rọng 1 này dám chắc có bao nhiêu nỗi đau ma rừng như thế, nhưng bao đời nay cứ có sản phụ chết khi sinh th́ đứa con buộc phải bị chôn sống. Chỉ đến khi đôi vợ chồng Nguyễn Diệu- Y Nhoang (trú bản Cà Rọng 1) xuất hiện th́ t́nh trạng này mới dần nguôi ngoai.
T́m về nhà Nguyễn Diệu không khó, ai cũng hào hứng chỉ đường. Trước đây, họ kỳ thị anh bao nhiêu th́ giờ lại nhắc đến anh như người thay đổi hủ tục, làm sáng mắt, sáng dạ dân bản. Thấy khách lạ, cậu bé ríu rít gọi ba. Anh Diệu vui vẻ bảo: Thằng Đinh Đồng đó, chúng tôi giành giật nó từ tay “ma rừng” 15 năm trước. Giờ đang là học sinh lớp 7 trường dân tộc nội trú tỉnh.
"Một ngày cuối tháng 9-1989, bà Y Bắp, vợ ông Y Hoi sau khi sinh đôi hai đứa con trai th́ kiệt sức rồi chết. Cả bản hung hăn kéo đến buộc Y Hoi phải chôn 2 đứa trẻ. Hơn 20 mùa rẫy, nhưng tiếng của già làng vẫn c̣n văng vẳng bên tai ông như nỗi ám ảnh khôn nguôi: “Mày không đem chúng đi chôn th́ cả làng này sẽ chết hết v́ con ma rừng".
Nói giọng xứ Huế, trong căn nhà nhỏ, anh Diệu kể: Từ ngày lấy Y Nhoang, lập gia đ́nh ở đây, ḿnh nghe kể nhiều về hủ tục chôn con theo mẹ của người Ma Coong. Sau bao đêm trằn trọc, ḿnh bàn với vợ phải làm sao để cứu sống những đứa trẻ vô tội này, không để họ chôn sống như thế. Ban đầu Y Nhoang phản đối v́ là chị người dân tộc Ma Coong nhưng sau cũng hiểu và ủng hộ quyết định táo bạo này.
Sự việc xảy ra vào tháng 9-1995, tại bản Cà Rọng 2. Người dân đang họp bàn để chôn sống bé trai cùng sản phụ có tên Y Xoong bị chết sau khi sinh. Biết chuyện, vợ chồng Nguyễn Diệu tức tốc cắt rừng, băng suối để đến can ngăn. Vừa tới nơi, cũng là lúc đứa trẻ đang được khiêng đến rừng ma để chôn theo mẹ. Không ngần ngại, Nguyễn Diệu chạy đến xô đám người đang hành lễ, giật lấy đứa con trai c̣n đỏ hỏn rồi tháo chạy trong đêm mặc những tiếng kêu la của dân làng.
Biết vợ chồng Nguyễn Diệu vừa làm chuyện động đến “ma rừng”, cả bản trên xóm dưới kéo đến nhà đ̣i đôi vợ chồng trẻ phải lập tức trả lại con cho rừng. Nguyễn Diệu không ít lần phải bồng đứa bé chạy trốn để bảo toàn tính mạng.
“Phải năn nỉ và vận động măi, dân bản mới cho tôi giữ lại đứa bé. Giờ nó lớn mạnh b́nh thường, học hành tốt, mọi người mới thấy ḿnh sai chứ như trước đây, làng có người đau ốm họ lại đến gia đ́nh tôi bắt tội v́ bảo tôi làm ma rừng nổi giận”, chị Y Nhoang nói.
Ngay như già Y Cư, hồi đó đ̣i chôn sống đứa bé, giờ cũng bảo: “Thằng Diệu cái bụng nó tốt, biết nghĩ cho dân làng. Ngày đó ḿnh chửi nó là ḿnh sai rồi”.
Theo Nguyễn Huy - Tiền phong