cuopbank
01-26-2011, 07:48
Hà Giang/Người Việt
WESTMINSTER - Trước khi đọc được tựa của cuốn sách, người ta đă bị ám ảnh bởi nét hăi hùng, đắm trong đôi mắt sâu hoắm của một thiếu nữ trẻ nh́n qua kẽ hở một khoang thuyền trong tấm h́nh b́a.
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm/articlefiles/126118-Hinh-01-400.gif
H́nh b́a tác phẩm “Boat People.” (H́nh: Người Việt)
Lật một trang, một tấm h́nh khác cũng gây ấn tượng mănh liệt: Trong ḷng thuyền, người, và người, nằm chồng chất lên nhau không khác h́nh ảnh của một hộp cá. Hoàn cảnh của họ, không chỉ được đọc thấy qua ánh mắt, mà c̣n qua khuôn mặt thất thần; những chiếc đầu gối co quắp, dáng ngồi mệt lả.
Họ đang dựa vào nhau? Vào khoang thuyền? Hay nép vào ḷng người thân mà chẳng biết? Mỗi người tự co rút lại, để đối phó với nỗi hoảng sợ tột cùng, của riêng ḿnh, và của chung.
Tên của cuốn sách là “Boat People: Personal Stories from the Vietnamese Exodus 1975-1996” (“Thuyền Nhân: Những câu chuyện cá nhân trong hành tŕnh tỵ nạn 1975 đến 1996”).
Nhưng đây sẽ không phải là cuốn sách về thuyền nhân như bao cuốn sách về thuyền nhân khác, trước nó, và có lẽ cả sau nó nữa.
Phải có rất nhiều lư do!
Hơn 250 trang, viết bằng Anh ngữ, “Thuyền Nhân” không chỉ là một cuốn sách ghi nhận sự kiện, mà c̣n là một tài liệu lịch sử, ở một khía cạnh khác, lại là một tác phẩm nghệ thuật. “Thuyền Nhân” chứa đựng hơn 200 h́nh ảnh, đa số h́nh màu, chưa bao giờ được phổ biến. “Thuyền Nhân” c̣n là một pho tài liệu, thủ bút, nhật kư, thư từ, điện tín và chuyện kể của 38 người trực tiếp tham dự vào cuộc di tản khổng lồ diễn ra cách đây gần 30 năm.
Như chuyện kể của ông Mai Lộc, về chuyến vượt biên của ông cách đây hơn 25 năm, lúc ông mới 16 tuổi.
“Trong 5 ngày dài, họ [cướp biển] liên tục hăm hiếp những cô gái và phụ nữ đáng thương đó. Sự việc này xảy ra ngay trước đôi mắt kinh hoàng của bé trai 5 tuổi, và người em gái 3 tuổi của cậu, bị bọn hải tặc kéo lên tàu theo mẹ.”
Hai chị gái của ông nằm trong số người bị hăm hiếp này.
Bà Carina Hoàng, người chủ biên, chịu trách nhiệm biên soạn cuốn sách, cho biết, ông Mai Lộc đă “cúi gầm mặt xuống, và khóc lên nức nở” khi kể chuyện, đến nỗi “làm ướt đẫm tấm thảm của pḥng khách” nhà bà.
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm/articlefiles/126118-Hinh02-400-New.gif
Một cảnh vượt biên, trích từ tác phẩm “Boat People.” (H́nh: Người Việt)
Hay bài viết của ông Shern Nguyễn, vượt biên cùng hai con trai, tám và mười tuổi: “Điều mà chúng tôi lo lắng lớn nhất đă xảy ra: Hết nước! Tôi lén để dành nước tiểu của ḿnh vào một cái lon nhỏ, lúc hai đứa con không để ư, và bắt chúng uống cho khỏi khát. Đứa con trai nhỏ của tôi nổi đóa lên. Tại sao ba bắt con đi lên chuyến thuyền này làm ǵ, sao không để con ở nhà với má? Tôi không thể trả lời. Tôi chỉ lặng lẽ nghĩ, nếu tôi không bảo vệ được con, tôi sẽ chết cùng với chúng nó.”
Và lời của bà Thu Minh Nguyễn kể lại thời điểm tiễn hai đứa con trai, tuổi quân dịch, đi vượt biên, một ḿnh: “Tôi cho mỗi đứa con một nắm cơm nếp, và lặng lẽ từ giă chúng. Rồi chúng đi theo chân một người đàn ông lạ, c̣n tôi đứng đó trông theo. Nh́n chúng nhỏ bé và mong manh quá. Tôi cố gắng nghĩ là ḿnh đă quyết định đúng, nhưng đầu gối tôi run rẩy. Tôi muốn quỵ xuống. Bụng tôi đau nhói, như có ai cầm dao đâm vào. Người bạn phải kéo tôi đi. Tối hôm đó, chúng tôi ra chợ mua hai con rùa và một chục cua. Thả rùa và cua xuống nước, nh́n chúng tung tăng bơi đi, tôi thầm cầu nguyện cho hai con t́m được tự do, như những con vật này.”
Nói về cuốn sách do ḿnh chủ biên, bà Carina Hoàng, cũng là một thuyền nhân, vượt biên và trốn thoát khỏi Việt Nam năm 1979, lúc 16 tuổi, cho biết, bà “dự định thực hiện cuốn sách này lâu rồi,” v́ một ngày nào đó, những nhân chứng sống của lịch sử, trong đó có bà, “sẽ chết đi,” và có thể những thế hệ sau “sẽ không biết, không hiểu rơ” những ǵ cả triệu người Việt Nam đă phải “trải qua để đến bến tự do.”
“Cuốn sách sẽ đặc biệt có giá trị với những thế hệ người Việt mai sau. Họ cần biết về lịch sự rất quan trọng này của di sản ḿnh, và cần đánh giá cao sự hy sinh của thế hệ cha ông.” Bà Carina Hoàng nói.
Ngoài chuyện kể của chính những thuyền nhân, tác phẩm “Thuyền Nhân” c̣n có sự góp mặt của 10 người ngoại quốc, từng làm việc với thuyền nhân Việt Nam trong những trại tị nạn, như ông Talbot Bashall, từng làm việc 3 năm tại “Trung Tâm Kiểm Soát Người Tị Nạn” tại Hồng Kông.
Trong nhật kư của ḿnh, ông Talbot Bashall kể lại nhiều chuyện thương tâm, khủng khiếp, trong đó có câu chuyện của một cậu bé thuyền nhân 15 tuổi, ốm yếu, chỉ c̣n da bọc xương, bị những người đi cùng cột vào thuyền để chuẩn bị “ăn thịt.”
Hay phóng viên Norman Aisbett và nhiếp ảnh David Tanner của tờ “The West Australia,” vào năm 1982, đă lên chuyến tàu Cap Anamur của Tây Đức, để làm phóng sự về hành tŕnh truy tầm và cứu giúp những người tị nạn của chiếc tàu này.
Xem phóng viên Hà Giang phỏng vấn Chủ Biên Carina Oanh Hoàng
<iframe title="YouTube video player" class="youtube-player" type="text/html" width="640" height="390" src="http://www.youtube.com/embed/RWcAy_nuUUE" frameborder="0" allowFullScreen></iframe>
Nhiếp ảnh gia David Tanner chia sẻ với Carina Hoàng, rằng trong thời gian hơn 5 tuần lễ ở trên tàu, ông “gặp gỡ hơn 600 con người hốt hoảng, tuyệt vọng và sợ hăi,” và sau chuyến đi này, với ông, trong đời “có ba dữ kiện quan trọng nhất:” Cuộc thảm sát tại World Trade Center tại New York, phi hành gia người Mỹ đặt chân lên mặt trăng vào ngày 21 tháng 7, 1969, và cuộc tị nạn trốn chạy Cộng Sản, t́m tự do của người dân Việt Nam khởi đầu từ năm 1975.
Dù “Thuyền Nhân” chỉ mới vừa được in xong, mực c̣n chưa ráo, dường như bà Carina Hoàng đă đạt được một trong những hoài băo của ḿnh trong việc viết sách.
Theo lời kể của bà, một độc giả, vừa đọc xong một cuốn sách in thử, đă viết thư cho bà, tâm sự: “Đọc xong cuốn sách, tôi mới nhận thức được là cha mẹ ḿnh đă phải trải qua những ǵ, và hy sinh như thế nào để tôi có được ngày hôm nay.
Kể từ hôm nay tôi sẽ thay đổi cách cư xử với cha mẹ.”
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm/articlefiles/126118-_HND0924.jpg
Cũng theo lời kể của Carina, một phụ nữ ngoại quốc, dù chỉ mới đọc qua giới thiệu của cuốn sách trên website của Carina, cho biết “rất nóng ḷng được đọc cuốn sách,” v́ chồng bà là một thuyền nhân, nhưng anh ít kể lại quá khứ đó của ḿnh.
Bà cho biết “chắc chắn những ǵ anh ấy vượt qua đă ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống của anh, và v́ anh không tâm sự, đôi khi tôi không hiểu cách suy nghĩ của chồng,” và mong đọc sách để hiểu thêm về quá khứ của chồng, một người gốc Việt.
“Thuyền Nhân” là cuốn sách cần đọc để hiểu hoàn cảnh của những người vượt biên, để khép lại quá khứ, để hănh diện tự hào về dân tộc Việt Nam, những người đă vượt qua nghịch cảnh, trở thành thành viên có ích, đóng góp lại cho xă hội đă cưu mang ḿnh.
WESTMINSTER - Trước khi đọc được tựa của cuốn sách, người ta đă bị ám ảnh bởi nét hăi hùng, đắm trong đôi mắt sâu hoắm của một thiếu nữ trẻ nh́n qua kẽ hở một khoang thuyền trong tấm h́nh b́a.
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm/articlefiles/126118-Hinh-01-400.gif
H́nh b́a tác phẩm “Boat People.” (H́nh: Người Việt)
Lật một trang, một tấm h́nh khác cũng gây ấn tượng mănh liệt: Trong ḷng thuyền, người, và người, nằm chồng chất lên nhau không khác h́nh ảnh của một hộp cá. Hoàn cảnh của họ, không chỉ được đọc thấy qua ánh mắt, mà c̣n qua khuôn mặt thất thần; những chiếc đầu gối co quắp, dáng ngồi mệt lả.
Họ đang dựa vào nhau? Vào khoang thuyền? Hay nép vào ḷng người thân mà chẳng biết? Mỗi người tự co rút lại, để đối phó với nỗi hoảng sợ tột cùng, của riêng ḿnh, và của chung.
Tên của cuốn sách là “Boat People: Personal Stories from the Vietnamese Exodus 1975-1996” (“Thuyền Nhân: Những câu chuyện cá nhân trong hành tŕnh tỵ nạn 1975 đến 1996”).
Nhưng đây sẽ không phải là cuốn sách về thuyền nhân như bao cuốn sách về thuyền nhân khác, trước nó, và có lẽ cả sau nó nữa.
Phải có rất nhiều lư do!
Hơn 250 trang, viết bằng Anh ngữ, “Thuyền Nhân” không chỉ là một cuốn sách ghi nhận sự kiện, mà c̣n là một tài liệu lịch sử, ở một khía cạnh khác, lại là một tác phẩm nghệ thuật. “Thuyền Nhân” chứa đựng hơn 200 h́nh ảnh, đa số h́nh màu, chưa bao giờ được phổ biến. “Thuyền Nhân” c̣n là một pho tài liệu, thủ bút, nhật kư, thư từ, điện tín và chuyện kể của 38 người trực tiếp tham dự vào cuộc di tản khổng lồ diễn ra cách đây gần 30 năm.
Như chuyện kể của ông Mai Lộc, về chuyến vượt biên của ông cách đây hơn 25 năm, lúc ông mới 16 tuổi.
“Trong 5 ngày dài, họ [cướp biển] liên tục hăm hiếp những cô gái và phụ nữ đáng thương đó. Sự việc này xảy ra ngay trước đôi mắt kinh hoàng của bé trai 5 tuổi, và người em gái 3 tuổi của cậu, bị bọn hải tặc kéo lên tàu theo mẹ.”
Hai chị gái của ông nằm trong số người bị hăm hiếp này.
Bà Carina Hoàng, người chủ biên, chịu trách nhiệm biên soạn cuốn sách, cho biết, ông Mai Lộc đă “cúi gầm mặt xuống, và khóc lên nức nở” khi kể chuyện, đến nỗi “làm ướt đẫm tấm thảm của pḥng khách” nhà bà.
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm/articlefiles/126118-Hinh02-400-New.gif
Một cảnh vượt biên, trích từ tác phẩm “Boat People.” (H́nh: Người Việt)
Hay bài viết của ông Shern Nguyễn, vượt biên cùng hai con trai, tám và mười tuổi: “Điều mà chúng tôi lo lắng lớn nhất đă xảy ra: Hết nước! Tôi lén để dành nước tiểu của ḿnh vào một cái lon nhỏ, lúc hai đứa con không để ư, và bắt chúng uống cho khỏi khát. Đứa con trai nhỏ của tôi nổi đóa lên. Tại sao ba bắt con đi lên chuyến thuyền này làm ǵ, sao không để con ở nhà với má? Tôi không thể trả lời. Tôi chỉ lặng lẽ nghĩ, nếu tôi không bảo vệ được con, tôi sẽ chết cùng với chúng nó.”
Và lời của bà Thu Minh Nguyễn kể lại thời điểm tiễn hai đứa con trai, tuổi quân dịch, đi vượt biên, một ḿnh: “Tôi cho mỗi đứa con một nắm cơm nếp, và lặng lẽ từ giă chúng. Rồi chúng đi theo chân một người đàn ông lạ, c̣n tôi đứng đó trông theo. Nh́n chúng nhỏ bé và mong manh quá. Tôi cố gắng nghĩ là ḿnh đă quyết định đúng, nhưng đầu gối tôi run rẩy. Tôi muốn quỵ xuống. Bụng tôi đau nhói, như có ai cầm dao đâm vào. Người bạn phải kéo tôi đi. Tối hôm đó, chúng tôi ra chợ mua hai con rùa và một chục cua. Thả rùa và cua xuống nước, nh́n chúng tung tăng bơi đi, tôi thầm cầu nguyện cho hai con t́m được tự do, như những con vật này.”
Nói về cuốn sách do ḿnh chủ biên, bà Carina Hoàng, cũng là một thuyền nhân, vượt biên và trốn thoát khỏi Việt Nam năm 1979, lúc 16 tuổi, cho biết, bà “dự định thực hiện cuốn sách này lâu rồi,” v́ một ngày nào đó, những nhân chứng sống của lịch sử, trong đó có bà, “sẽ chết đi,” và có thể những thế hệ sau “sẽ không biết, không hiểu rơ” những ǵ cả triệu người Việt Nam đă phải “trải qua để đến bến tự do.”
“Cuốn sách sẽ đặc biệt có giá trị với những thế hệ người Việt mai sau. Họ cần biết về lịch sự rất quan trọng này của di sản ḿnh, và cần đánh giá cao sự hy sinh của thế hệ cha ông.” Bà Carina Hoàng nói.
Ngoài chuyện kể của chính những thuyền nhân, tác phẩm “Thuyền Nhân” c̣n có sự góp mặt của 10 người ngoại quốc, từng làm việc với thuyền nhân Việt Nam trong những trại tị nạn, như ông Talbot Bashall, từng làm việc 3 năm tại “Trung Tâm Kiểm Soát Người Tị Nạn” tại Hồng Kông.
Trong nhật kư của ḿnh, ông Talbot Bashall kể lại nhiều chuyện thương tâm, khủng khiếp, trong đó có câu chuyện của một cậu bé thuyền nhân 15 tuổi, ốm yếu, chỉ c̣n da bọc xương, bị những người đi cùng cột vào thuyền để chuẩn bị “ăn thịt.”
Hay phóng viên Norman Aisbett và nhiếp ảnh David Tanner của tờ “The West Australia,” vào năm 1982, đă lên chuyến tàu Cap Anamur của Tây Đức, để làm phóng sự về hành tŕnh truy tầm và cứu giúp những người tị nạn của chiếc tàu này.
Xem phóng viên Hà Giang phỏng vấn Chủ Biên Carina Oanh Hoàng
<iframe title="YouTube video player" class="youtube-player" type="text/html" width="640" height="390" src="http://www.youtube.com/embed/RWcAy_nuUUE" frameborder="0" allowFullScreen></iframe>
Nhiếp ảnh gia David Tanner chia sẻ với Carina Hoàng, rằng trong thời gian hơn 5 tuần lễ ở trên tàu, ông “gặp gỡ hơn 600 con người hốt hoảng, tuyệt vọng và sợ hăi,” và sau chuyến đi này, với ông, trong đời “có ba dữ kiện quan trọng nhất:” Cuộc thảm sát tại World Trade Center tại New York, phi hành gia người Mỹ đặt chân lên mặt trăng vào ngày 21 tháng 7, 1969, và cuộc tị nạn trốn chạy Cộng Sản, t́m tự do của người dân Việt Nam khởi đầu từ năm 1975.
Dù “Thuyền Nhân” chỉ mới vừa được in xong, mực c̣n chưa ráo, dường như bà Carina Hoàng đă đạt được một trong những hoài băo của ḿnh trong việc viết sách.
Theo lời kể của bà, một độc giả, vừa đọc xong một cuốn sách in thử, đă viết thư cho bà, tâm sự: “Đọc xong cuốn sách, tôi mới nhận thức được là cha mẹ ḿnh đă phải trải qua những ǵ, và hy sinh như thế nào để tôi có được ngày hôm nay.
Kể từ hôm nay tôi sẽ thay đổi cách cư xử với cha mẹ.”
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm/articlefiles/126118-_HND0924.jpg
Cũng theo lời kể của Carina, một phụ nữ ngoại quốc, dù chỉ mới đọc qua giới thiệu của cuốn sách trên website của Carina, cho biết “rất nóng ḷng được đọc cuốn sách,” v́ chồng bà là một thuyền nhân, nhưng anh ít kể lại quá khứ đó của ḿnh.
Bà cho biết “chắc chắn những ǵ anh ấy vượt qua đă ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống của anh, và v́ anh không tâm sự, đôi khi tôi không hiểu cách suy nghĩ của chồng,” và mong đọc sách để hiểu thêm về quá khứ của chồng, một người gốc Việt.
“Thuyền Nhân” là cuốn sách cần đọc để hiểu hoàn cảnh của những người vượt biên, để khép lại quá khứ, để hănh diện tự hào về dân tộc Việt Nam, những người đă vượt qua nghịch cảnh, trở thành thành viên có ích, đóng góp lại cho xă hội đă cưu mang ḿnh.