vuitoichat
02-12-2011, 10:06
Khủng hoảng chính trị ở Ả-Rập ít nhiều ảnh hưởng đến thế giới, tuy nhiên, liệu Nga và Trung Quốc có phải là quân cờ domino tiếp theo?
http://film4asia.com/forum/attachment.php?attac hmentid=77741&stc=1&d=1297505121
Quảng trường Thiên An Môn.
Một ngày cuối tháng 1, trong cái giá lạnh của tiết trời Mát-xcơ-va ở dưới 0◦C, gần 1 ngh́n người đă tụ tập ở Quảng trường Chiến thắng (Triumph Square) và bắt đầu hô vang: “Tự do! Tự do!”, “Putin từ chức”, “nước Nga không Putin”.
"Có sự khác biệt nào giữa Mubarak và Putin? Không hề”, Boris Nemtsov, một lănh đạo phe đối lập phát biểu trước đám đông.
Liệu làn sóng cách mạng khắp thế giới Ả-Rập cuối cùng có lan đến Nga? Đây có phải là sự khởi đầu của một cuộc cách mạng về quyền lực giống như đă xảy ra ở Tunisia khi Tổng thống của nước này bị lật đổ, và tiếp đó là Tổng thống Ai Cập bị gây sức ép buộc phải từ chức?
Không hoàn toàn. Giới chức Nga thay v́ đàn áp, đă cho phép những nhà hoạt động và phe đối lập của điện Kremlin tiến hành biểu t́nh trong ḥa b́nh ở quảng trường vào ngày cuối cùng của tất cả các tháng có 31 ngày – một quy định mang tính chất biểu tượng về quyền tự do theo Điều 31 trong hiến pháp Nga.
Tuy nhiên, những lần biểu t́nh này hầu như không gây quá nhiều rắc rối cho điện Kremlin. Bất cứ ai muốn tham gia biểu t́nh hợp pháp phải dũng cảm vượt qua hàng rào cảnh sát dẹp loạn mang mặt nạ chống độc, qua máy phát hiện kim loại.
Cảnh sát sẽ giám sát cuộc biểu t́nh từ các xe chuyên dụng được điều tới quảng trướng, trong khi các nhân viên an ninh trà trộn vào dân thường và nhà báo để phát hiện những phần tử cực đoan t́nh nghi.
Một thanh niên đă hét lên: “Đây là dân chủ của chúng tôi. Hăy nh́n những ǵ đang xảy ra ở Nga.”
Khi mà trong mấy tuần trở lại đây, người biểu t́nh từ Tunisia đến Sana'a đứng lên phản đối những nhà độc tài của họ, th́ một câu hỏi được đặt ra là liệu các nước khác trên thế giới đă sẵn sàng cho một cách mạng hay chưa.
Nếu nh́n vào những cuộc biểu t́nh ở Mát-xcơ-va th́ có lẽ câu trả lời với Nga là “chưa” – v́ ít nhất là giá dầu vẫn tương đối cao. Trung Quốc cũng không nằm ngoài nhóm các quốc gia này.
Tất nhiên, cách mạng không c̣n xa lạ với cả Nga và Trung Quốc. Nhưng năm 2011, đa số người Trung Quốc và người Nga không phẫn nộ giống như những ǵ được chứng kiến trên các đường phố và quảng trường ở thế giới Ả-Rập trong ṿng 1 tháng qua.
Suốt hơn 1 thế kỷ qua, cả hai quốc gia này đă trải qua nhiều biến cố về kinh tế. Người dân của họ có thể thiếu các quyền tự do cơ bản như quyền thay đổi người cầm quyền. Tuy nhiên, không giống với Ai Cập hay Tunisia, đa số họ cảm thấy cuộc sống hiện tại của họ tốt hơn nhiều so với 10 năm về trước.
Song điều đó không có nghĩa là Bắc Kinh và Mát-xcơ-va có thể “quay lưng” với các diễn biến ở Trung Đông.
Khi Internet phổ biến ở Nga, nó có thể cho thấy khoảng cách khổng lồ giữa người giàu và người nghèo? Khi tầng lớp trung lưu Trung Quốc đă hài ḷng với vật chất của ḿnh, người ta sẽ bắt đầu đ̣i thêm quyền lợi?
Trong khi giới lănh đạo Trung Quốc và Nga nhận thức được rằng để nắm giữ quyền lực họ cần nỗ lực duy tŕ tăng trưởng kinh tế, khống chế phe đối lập, th́ giới lănh đạo Ả-Rập đă không thể nhận ra sai lầm của ḿnh cho đến khi quá muộn.
Nga và “rủi ro” từ cuộc bầu cử Tổng thống năm 2012
Một số người cho rằng, năm 2012 là thời điểm dễ xuất hiện những bất ổn bởi đây là thời điểm diễn ra cuộc bầu cử Tổng thống.
Thủ tướng Putin được dự đoán sẽ tái tranh cử, và đây sẽ là cơ hội để ông này tiếp tục lănh đạo Nga thêm 12 năm nữa.
Mikhail Kasyanov, Cựu thủ tướng từ nhiệm kỳ Tổng thống đầu tiên của ông Putin, và hiện là người đứng đầu phe đối lập hồi tuần này cho biết: “Cuộc bầu cử là cơ hội cuối cùng để thay đổi t́nh h́nh một cách ôn ḥa. Chúng tôi đă thấy những động thái cách mạng ở Nga.”
Khi được hỏi liệu họ có ủng hộ ông Putin hay không, họ nói “Có” nhưng khi hỏi họ hài ḷng với giáo dục, hưu trí và cảnh sát hay không, họ lại nói “Không”. Như vậy, nếu sự ổn định về kinh tế vĩ mô bị hủy hoại nó có thể nhanh chóng dẫn đến một cuộc biểu t́nh lớn.
Lượng người truy cập Internet tại Nga có xu hướng tăng mạnh, hiện giờ là 50 triệu người trên tổng số 141 triệu dân, tăng hơn nhiều so với con số 3 triệu người cách đây 10 năm.
Khi số người truy cập Internet tăng, Mát-xcơ-va sẽ khó kiểm soát thông tin cũng như cô lập các cuộc biểu t́nh.
Trong khi đó, giá dầu lại ảnh hưởng khá lớn đến t́nh h́nh nội bộ của Nga. Giá dầu quyết định Nga phải đổ bao nhiêu tiền cho các vụ việc gây phiền toái. “Giá dầu giảm mạnh cũng có nghĩa là đất nước sẽ nhanh chóng rơi vào t́nh trạng bất ổn”, Vladimir Ryzhkov, một lănh đạo thuộc phe đối lập nhận định.
Trung Quốc vẫn là một “Vạn lư trường thành”?
Bất chấp những bất ổn về t́nh h́nh chính trị, xă hội như nạn tham nhũng, tranh chấp đất đai, thất nghiệp, ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, trong tương lai gần, chính phủ Trung Quốc vẫn chưa phải đối mặt với biến cố lớn.
Những phiền toái của Trung Quốc không giống như một cơn băo nhiệt đới có thể nhanh chóng “cuốn bay” chính phủ, mà nó giống một trận băo cát đe dọa giới chức lơ là, không nhanh nhạy trong việc ra quyết định quan trọng.
Lư do rất đơn giản: với nhiều người Trung Quốc, cuộc sống của họ hiện giờ tốt hơn nhiều so với hàng trăm năm trước. Ba thập kỷ phát triển kinh tế nhanh chóng đă giúp hàng trăm triệu người ở đây thoát cảnh đói nghèo.
Trung Quốc đă có thể đưa con người vào vũ trụ, xây dựng các tuyến đường cao tốc vươn ra ngoài lănh thổ, khiến nhiều quốc gia phát triển phải ghen tị. Mới đây, Trung Quốc đă vượt Nhật, trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Nicholas Bequelin, một chuyên gia nghiên cứu về nhân quyền nói: “Người ta không muốn lật thuyền là v́ sao? Đó là bởi v́ lịch sử của Trung Quốc hai thế kỷ qua quá nặng nề, và đây là lần đầu tiên trong lịch sử đại đa số người dân của họ cảm thấy nhẹ nhàng và thoải mái.
Phản ứng của dân chúng Trung Quốc trước các cuộc biểu t́nh ở Ai Cập đó là sự đố kỵ, song không có nghĩa Trung Quốc sẽ sớm dẫm lên “vết xe đổ” của thế giới Ả-Rập.
Sự kiểm duyệt chặt chẽ đối với truyền thông của Bắc Kinh giúp hạn chế được các thông tin liên quan đến biểu t́nh, thay vào đó là các báo cáo về những nỗ lực của Chính phủ.
Bài học Thiên An Môn
Rana Mitter, một giáo sư chuyên về lịch sử và chính trị Trung Quốc tại Đại học Oxford cho rằng, Bắc Kinh từng đối mặt với vấn đề như Cairo, nhưng đă kiểm soát được nó.
“Từ sự kiện Thiên An Môn 1989, Đảng cầm quyền Trung Quốc đă làm mọi thứ có thể để thích ứng, thay đổi phương thức hoạt động, phát hiện vấn đề và giải quyết nó để tránh lặp lại sự kiện năm 1989”, ông Mitter nói.
Một trong những trọng tâm chính sách của Bắc Kinh đó là tập trung hơn đến an sinh xă hội như chính sách hưu trí, chăm sóc sức khỏe, … nhằm tránh nguy cơ tiềm ẩn của bất ổn xă hội.
Cùng lúc, Trung Quốc cũng có nhiều công cụ hữu hiệu để kiểm soát hơn so với Ai Cập, và cũng ít phải chịu sức ép từ bên ngoài hơn.
Xie Yue, một nhà khoa học chính trị thuộc trường Đại học Tongji (Thượng Hải) nói: “Tuy cả Trung Quốc và Ai Cập đều là các quốc gia chuyên quyền. nhưng Trung Quốc có cả một lịch sử lâu đời về chế độ Cộng sản, kiểm soát xă hội cũng chặt chẽ hơn của Ai Cập, nên nguy cơ biểu t́nh xă hội ở Trung Quốc cũng ít hơn so với Ai Cập.”
Một điểm khác biệt nữa là: Hệ thống chính trị của Trung Quốc có thể không dân chủ, nhưng ít nhất đội ngũ lănh đạo cấp cao của họ được điều chỉnh cứ 10 năm một lần, Chủ tịch nước và Thủ tướng không được làm quá hai nhiệm kỳ. Trong khi đó, ở Ai Cập hay Tunisia, chế độ gia đ́nh trị có thể kéo dài 20-30 năm.
( theo Reuters )
http://film4asia.com/forum/attachment.php?attac hmentid=77741&stc=1&d=1297505121
Quảng trường Thiên An Môn.
Một ngày cuối tháng 1, trong cái giá lạnh của tiết trời Mát-xcơ-va ở dưới 0◦C, gần 1 ngh́n người đă tụ tập ở Quảng trường Chiến thắng (Triumph Square) và bắt đầu hô vang: “Tự do! Tự do!”, “Putin từ chức”, “nước Nga không Putin”.
"Có sự khác biệt nào giữa Mubarak và Putin? Không hề”, Boris Nemtsov, một lănh đạo phe đối lập phát biểu trước đám đông.
Liệu làn sóng cách mạng khắp thế giới Ả-Rập cuối cùng có lan đến Nga? Đây có phải là sự khởi đầu của một cuộc cách mạng về quyền lực giống như đă xảy ra ở Tunisia khi Tổng thống của nước này bị lật đổ, và tiếp đó là Tổng thống Ai Cập bị gây sức ép buộc phải từ chức?
Không hoàn toàn. Giới chức Nga thay v́ đàn áp, đă cho phép những nhà hoạt động và phe đối lập của điện Kremlin tiến hành biểu t́nh trong ḥa b́nh ở quảng trường vào ngày cuối cùng của tất cả các tháng có 31 ngày – một quy định mang tính chất biểu tượng về quyền tự do theo Điều 31 trong hiến pháp Nga.
Tuy nhiên, những lần biểu t́nh này hầu như không gây quá nhiều rắc rối cho điện Kremlin. Bất cứ ai muốn tham gia biểu t́nh hợp pháp phải dũng cảm vượt qua hàng rào cảnh sát dẹp loạn mang mặt nạ chống độc, qua máy phát hiện kim loại.
Cảnh sát sẽ giám sát cuộc biểu t́nh từ các xe chuyên dụng được điều tới quảng trướng, trong khi các nhân viên an ninh trà trộn vào dân thường và nhà báo để phát hiện những phần tử cực đoan t́nh nghi.
Một thanh niên đă hét lên: “Đây là dân chủ của chúng tôi. Hăy nh́n những ǵ đang xảy ra ở Nga.”
Khi mà trong mấy tuần trở lại đây, người biểu t́nh từ Tunisia đến Sana'a đứng lên phản đối những nhà độc tài của họ, th́ một câu hỏi được đặt ra là liệu các nước khác trên thế giới đă sẵn sàng cho một cách mạng hay chưa.
Nếu nh́n vào những cuộc biểu t́nh ở Mát-xcơ-va th́ có lẽ câu trả lời với Nga là “chưa” – v́ ít nhất là giá dầu vẫn tương đối cao. Trung Quốc cũng không nằm ngoài nhóm các quốc gia này.
Tất nhiên, cách mạng không c̣n xa lạ với cả Nga và Trung Quốc. Nhưng năm 2011, đa số người Trung Quốc và người Nga không phẫn nộ giống như những ǵ được chứng kiến trên các đường phố và quảng trường ở thế giới Ả-Rập trong ṿng 1 tháng qua.
Suốt hơn 1 thế kỷ qua, cả hai quốc gia này đă trải qua nhiều biến cố về kinh tế. Người dân của họ có thể thiếu các quyền tự do cơ bản như quyền thay đổi người cầm quyền. Tuy nhiên, không giống với Ai Cập hay Tunisia, đa số họ cảm thấy cuộc sống hiện tại của họ tốt hơn nhiều so với 10 năm về trước.
Song điều đó không có nghĩa là Bắc Kinh và Mát-xcơ-va có thể “quay lưng” với các diễn biến ở Trung Đông.
Khi Internet phổ biến ở Nga, nó có thể cho thấy khoảng cách khổng lồ giữa người giàu và người nghèo? Khi tầng lớp trung lưu Trung Quốc đă hài ḷng với vật chất của ḿnh, người ta sẽ bắt đầu đ̣i thêm quyền lợi?
Trong khi giới lănh đạo Trung Quốc và Nga nhận thức được rằng để nắm giữ quyền lực họ cần nỗ lực duy tŕ tăng trưởng kinh tế, khống chế phe đối lập, th́ giới lănh đạo Ả-Rập đă không thể nhận ra sai lầm của ḿnh cho đến khi quá muộn.
Nga và “rủi ro” từ cuộc bầu cử Tổng thống năm 2012
Một số người cho rằng, năm 2012 là thời điểm dễ xuất hiện những bất ổn bởi đây là thời điểm diễn ra cuộc bầu cử Tổng thống.
Thủ tướng Putin được dự đoán sẽ tái tranh cử, và đây sẽ là cơ hội để ông này tiếp tục lănh đạo Nga thêm 12 năm nữa.
Mikhail Kasyanov, Cựu thủ tướng từ nhiệm kỳ Tổng thống đầu tiên của ông Putin, và hiện là người đứng đầu phe đối lập hồi tuần này cho biết: “Cuộc bầu cử là cơ hội cuối cùng để thay đổi t́nh h́nh một cách ôn ḥa. Chúng tôi đă thấy những động thái cách mạng ở Nga.”
Khi được hỏi liệu họ có ủng hộ ông Putin hay không, họ nói “Có” nhưng khi hỏi họ hài ḷng với giáo dục, hưu trí và cảnh sát hay không, họ lại nói “Không”. Như vậy, nếu sự ổn định về kinh tế vĩ mô bị hủy hoại nó có thể nhanh chóng dẫn đến một cuộc biểu t́nh lớn.
Lượng người truy cập Internet tại Nga có xu hướng tăng mạnh, hiện giờ là 50 triệu người trên tổng số 141 triệu dân, tăng hơn nhiều so với con số 3 triệu người cách đây 10 năm.
Khi số người truy cập Internet tăng, Mát-xcơ-va sẽ khó kiểm soát thông tin cũng như cô lập các cuộc biểu t́nh.
Trong khi đó, giá dầu lại ảnh hưởng khá lớn đến t́nh h́nh nội bộ của Nga. Giá dầu quyết định Nga phải đổ bao nhiêu tiền cho các vụ việc gây phiền toái. “Giá dầu giảm mạnh cũng có nghĩa là đất nước sẽ nhanh chóng rơi vào t́nh trạng bất ổn”, Vladimir Ryzhkov, một lănh đạo thuộc phe đối lập nhận định.
Trung Quốc vẫn là một “Vạn lư trường thành”?
Bất chấp những bất ổn về t́nh h́nh chính trị, xă hội như nạn tham nhũng, tranh chấp đất đai, thất nghiệp, ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, trong tương lai gần, chính phủ Trung Quốc vẫn chưa phải đối mặt với biến cố lớn.
Những phiền toái của Trung Quốc không giống như một cơn băo nhiệt đới có thể nhanh chóng “cuốn bay” chính phủ, mà nó giống một trận băo cát đe dọa giới chức lơ là, không nhanh nhạy trong việc ra quyết định quan trọng.
Lư do rất đơn giản: với nhiều người Trung Quốc, cuộc sống của họ hiện giờ tốt hơn nhiều so với hàng trăm năm trước. Ba thập kỷ phát triển kinh tế nhanh chóng đă giúp hàng trăm triệu người ở đây thoát cảnh đói nghèo.
Trung Quốc đă có thể đưa con người vào vũ trụ, xây dựng các tuyến đường cao tốc vươn ra ngoài lănh thổ, khiến nhiều quốc gia phát triển phải ghen tị. Mới đây, Trung Quốc đă vượt Nhật, trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Nicholas Bequelin, một chuyên gia nghiên cứu về nhân quyền nói: “Người ta không muốn lật thuyền là v́ sao? Đó là bởi v́ lịch sử của Trung Quốc hai thế kỷ qua quá nặng nề, và đây là lần đầu tiên trong lịch sử đại đa số người dân của họ cảm thấy nhẹ nhàng và thoải mái.
Phản ứng của dân chúng Trung Quốc trước các cuộc biểu t́nh ở Ai Cập đó là sự đố kỵ, song không có nghĩa Trung Quốc sẽ sớm dẫm lên “vết xe đổ” của thế giới Ả-Rập.
Sự kiểm duyệt chặt chẽ đối với truyền thông của Bắc Kinh giúp hạn chế được các thông tin liên quan đến biểu t́nh, thay vào đó là các báo cáo về những nỗ lực của Chính phủ.
Bài học Thiên An Môn
Rana Mitter, một giáo sư chuyên về lịch sử và chính trị Trung Quốc tại Đại học Oxford cho rằng, Bắc Kinh từng đối mặt với vấn đề như Cairo, nhưng đă kiểm soát được nó.
“Từ sự kiện Thiên An Môn 1989, Đảng cầm quyền Trung Quốc đă làm mọi thứ có thể để thích ứng, thay đổi phương thức hoạt động, phát hiện vấn đề và giải quyết nó để tránh lặp lại sự kiện năm 1989”, ông Mitter nói.
Một trong những trọng tâm chính sách của Bắc Kinh đó là tập trung hơn đến an sinh xă hội như chính sách hưu trí, chăm sóc sức khỏe, … nhằm tránh nguy cơ tiềm ẩn của bất ổn xă hội.
Cùng lúc, Trung Quốc cũng có nhiều công cụ hữu hiệu để kiểm soát hơn so với Ai Cập, và cũng ít phải chịu sức ép từ bên ngoài hơn.
Xie Yue, một nhà khoa học chính trị thuộc trường Đại học Tongji (Thượng Hải) nói: “Tuy cả Trung Quốc và Ai Cập đều là các quốc gia chuyên quyền. nhưng Trung Quốc có cả một lịch sử lâu đời về chế độ Cộng sản, kiểm soát xă hội cũng chặt chẽ hơn của Ai Cập, nên nguy cơ biểu t́nh xă hội ở Trung Quốc cũng ít hơn so với Ai Cập.”
Một điểm khác biệt nữa là: Hệ thống chính trị của Trung Quốc có thể không dân chủ, nhưng ít nhất đội ngũ lănh đạo cấp cao của họ được điều chỉnh cứ 10 năm một lần, Chủ tịch nước và Thủ tướng không được làm quá hai nhiệm kỳ. Trong khi đó, ở Ai Cập hay Tunisia, chế độ gia đ́nh trị có thể kéo dài 20-30 năm.
( theo Reuters )