Log in

View Full Version : FED gia tăng quyền kiểm soát ngành tài chính Hoa Kỳ


vuitoichat
02-15-2011, 19:07
Trên đà cụ thể hóa đạo luật Cải tổ thị trường tài chính Wall Street đă ban hành hồi tháng 7/2010, ngày 08/02/2011 Ngân hàng Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ đề nghị đặt các tập đoàn tài chính và ngân hàng Mỹ có vốn trên 50 tỷ đô la dưới sự giám sát của FED. Mục tiêu nhằm tránh hiểm họa khủng hoảng như hồi 2008.

http://film4asia.com/forum/attachment.php?attac hmentid=78351&stc=1&d=1297796618
Trụ sở Ngân hàng Trung ương Mỹ__DR

Trên thực tế, dự án của Ngân hàng Dự trữ Liên bang nằm trong tiến tŕnh cụ thể hóa đạo luật « Cải tổ thị trường tài chính Wall Street và bảo vệ người tiêu dùng », được tổng thống Barack Obama ban hành vào tháng bảy năm ngoái.

Tại sao Ngân hàng Trung ương Mỹ lại có khuynh hướng tăng cường vai tṛ kiểm soát đối với các các cơ sở tài chính ? Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ đă đề nghị những điều khoản nào ?

Sau khi nhiều tập đoàn tài chính, ngân hàng của Hoa Kỳ phá sản, chính quyền Obama phải điều chỉnh luật lệ tránh để một trận sóng thần khác tái diễn. Tháng bảy năm ngoái, luật cải tổ tài chính được ban hành. Trước khi được đem ra áp dụng, đạo luật này c̣n phải được khai triển để cho ra đời những điều lệ cụ thể. Trên nguyên tắc đến tháng bảy tới đây, tức một năm sau khi đạo luật Cải tổ tài chính được ban hành, th́ các điều lệ mới sẽ được đem ra áp dụng. Ngược ḍng thời gian, Hoa Kỳ đă phải thường xuyên đương đầu với các cuộc khủng hoảng tài chính, kinh tế với những mức độ nghiêm trọng khác nhau.

Chuyên gia Nguyễn Xuân Nghĩa nhắc lại một vài nỗ lực cải tổ sau khủng hoảng :

"Hoa Kỳ và nền kinh tế thị trường như ta thấy ngày nay mới chỉ có lịch sử là hơn 200 năm thôi. Trong 200 năm đó th́ cứ sáu bảy năm là lại bị suy trầm kinh tế và vài chục năm lại phải đối phó với một cuộc khủng hoảng tài chính như trong các năm 1797, 1815, 1836, 1857, 1873, 1892, 1907, 1929, 1980, v.v...

Thường th́ suy trầm dễ đẩy thất quân b́nh thành khủng hoảng và khi hai biến cố này dồn làm một th́ hậu quả lại tệ hại hơn. Yếu tố then chốt là khi bị khủng hoảng th́ lại sửa và phát triển tiếp. Nh́n cách nào đó th́ đấy là khả năng sửa sai để cải tiến của chủ nghĩa tư bản.

Nhưng, có khi liều thuốc chữa bệnh cho vụ khủng hoảng này lại gieo mầm cho một vụ khác, sau vài ba chục năm mới biết !

Đạo luật Cải tổ tài chính của Mỹ ngày nay cũng vậy, dù các chính khách có thể khoa trương để giành công trạng và đổ trách nhiệm cho đối lập chính trị. Mà đa số chính khách Mỹ là những nhà làm luật siêu hạng với rất nhiều đ̣n ngoắt ngoéo bên trong.

Gần đây hơn : Sau vụ tổng khủng hoàng thời 1929-1933, Hoa Kỳ bị khủng hoảng tài chính vào đầu thập nên 80 của thế kỷ trước với sự sụp đổ của hệ thống tiết kiệm và tín dụng đầy tai hại, là di sản của các triều đại trước rớt vào thời tổng thống Ronald Reagan.

Gần ba chục năm sau là vụ khủng hoảng năm 2008. Khi khủng hoảng bùng nổ, người ta nhắc đến đạo luật Glass-Steagall năm 1933 được chính quyền Bill Clinton thu hồi năm 1999 mà các chính khách đảng Dân Chủ lờ đi và cứ đổ lỗi cho chính quyền Bush. Ông Bush th́ bị vụ khủng hoảng của các tập đoàn bất lương vào cuối năm 2001 nên ban hành đạo luật Sarbanes-Oxley vào tháng Bảy năm 2002 để tăng cường kiểm soát và hạn chế lạm dụng.

Ngày 22 tháng Bảy năm 2010, tổng thống Obama ban hành đạo luật cải tổ lại tất cả các luật cũ nói trên, cộng thêm dụng ư bành trướng vai tṛ của nhà nước. Từ đạo luật dài hơn 800 trang, người ta phải khai triển thành hệ thống áp dụng có thể cả ngàn điều khoản. Tóm tắt th́ đây là một công tŕnh đồ xộ và phức tạp mà chúng ta cố tŕnh bày thành từng mục".

Vậy th́ đạo luật dài hơn 800 trang anh vừa nói bao gồm những điều khoản nào ? Xin anh tŕnh bày một cách cụ thể nhất :

Nguyễn Xuân Nghĩa : " Nh́n lại quá khứ để hiểu rơ hơn về hiện tại : - Đạo luật Glass-Steagall năm 1933 phân biệt hai loại cơ sở tài chính là 1) ngân hàng thương mại huy động kư thác của công chúng để cho vay, và 2) tổ hợp đầu tư tài chính hay ngân hàng đầu tư là loại doanh nghiệp chủ yếu dùng vốn riêng để đầu tư với rủi ro thu hẹp vào chủ đầu tư. Mỗi loại lại có quy chế kiểm soát riêng, như các ngân hàng thương mại th́ do Ngân hàng Trung ương và Quỹ bảo vệ Kư thác FDIC thanh tra và giám sát. Các tổ hợp đầu tư th́ do Hội đồng Kiểm soát Giao dịch Chứng khoán SEC thanh tra và giám sát.

- Khi đạo luật Glass-Steagall được thu hồi năm 1999, sự phân biệt bị xoá mờ, nhiều ngân hàng đầu tư không chỉ cố vấn cho chủ đầu tư và dùng vốn riêng để đầu tư mà c̣n đi vay để đầu tư và gây rủi ro cho cả thị trường. Khi khủng hoảng bùng nổ, nhiều ngân hàng thương mại trường vốn đă tung tiền mua lại các tổ hợp đầu tư lâm họa, đâm ra duy tŕ hai loại nghiệp vụ song hành là huy động kư thác để cho vay như ngân hàng thương mại, trong khi vẫn có loại dịch vụ đầu tư. Bây giờ, người ta phải phân biệt ra hai loại, chủ yếu để xem cơ chế nào của công quyền sẽ kiểm soát loại doanh nghiệp nào? Thí dụ như công ty bảo hiểm, thực chất là cơ sở thu tiền bảo phí để đầu tư và chủ yếu là một hăng đầu tư tài chính, nên cũng cần bị thanh tra chặt chẽ hơn.

- Lần trước, năm 2008, Ngân hàng Trung ương và bộ Ngân khố Mỹ dàn xếp việc cấp cứu tổ hợp Bear Stern vào tháng Ba mà đến tháng Chín lại buông tay để tổ hợp đầu tư Lehman Brothers, hăng bảo hiểm AIG và cả hai cơ quan bán công về tín dụng gia cư và hang ổ của tham nhũng là Fannie Mae và Freddie Mac trôi vào khủng hoảng v́ một nguyên tắc, là chính quyền dùng công quỹ cứu các cơ sở phá sản đến chừng nào mới đủ ?

- Ch́m bên dưới là một vấn đề khác : nếu để các tập đoàn tài chính bành trướng và tập trung tư bản quá lớn, khi sụp đổ th́ gây họa cho cả hệ thống tài chính ngân hàng. Các cơ sở quá lớn sẽ ỷ thế làm bậy v́ tin là nếu có ǵ xảy ra th́ chính quyền phải giăng lưới cấp cứu. V́ vậy, chính quyền phải làm sao để không cơ sở nào trở thành quá lớn mà đe dọa cả hệ thống. Đó là ư nghĩa của định mức 50 tỷ đô la mà Ngân hàng Trung ương Mỹ vừa đề nghị là sẽ bị giám sát chặt chẽ."

Tóm lại 5 điểm chính của đọa luật tài chính sắp được áp dụng tại Hoa Kỳ :

- Thứ nhất là chính phủ Mỹ xác định lại xem là cơ quan nào th́ sẽ thanh tra loại doanh nghiệp nào tránh để tạo ra những « kẽ hở » để rồi lại xẩy ra các vụ tai tiếng như trong quá khứ với các ngân hàng, các công ty bảo hiểm bị đe dọa phá sản.

- Điểm thứ nh́ là chính quyền Mỹ buộc các ngân hàng các cơ quan tài chính phải phân biệt : các hoạt động tài chính là chính hay là phụ. Để từ đó Ngân hàng Trung ương Hoa Kỳ c̣n xếp loại kiểm soát.

- Đ̣i hỏi thứ ba của chính quyền là trong nội bộ một tập đoàn ngân hàng, tài chính cần phải phân biệt giữa một bên là các nghiệp vụ huy động vốn của tư nhân đẻ kiếm lời và bên kia là nghiệp vụ dùng vốn riêng của ngân hàng để đầu tư. Mục tiêu sau cùng nhằm giới hạn rủi ro quá lớn đối với các khoản tiền kiệm của dân.

- Điều thứ tư đáng lưu ư trong đạo luật cải tổ, là chính quyền Mỹ không đẻ cho bất kỳ mộ tập đoàn tài chính nào tập trung quá nhiều vốn đẻ có thể gây rủi ro cho cả hệ thống tài chính quốc gia.

- Cuối cùng là ưu tiên bảo vệ người tiêu dùng khi họ là những thân chủ của ngân hàng, khi tiền của họ bị đem đi kinh doanh.

Về điểm này ông Nguyễn Xuân Nghĩa nhắc lại :

"Đó là quan hệ giữa nhà nước với các doanh nghiệp tài chính; quan hệ của các doanh nghiệp tài chính với nhau; quan hệ của các cơ quan công quyền với nhau để chia sẻ trách nhiệm thanh tra cho chặt chẽ; và sau cùng là việc lập ra một cơ quan bảo vệ quyền lợi giới tiêu thụ; một hội đồng thanh tra để ổn định tài chính. Tức là hai chục năm sau khi đă xả việc kiểm soát th́ bây giờ người ta siết, và siết rất nhiều mặt, từ thẻ tín dụng đến các loại biến phiếu derivatices đến các công ty lượng giá trái phiếu, v.v...

- Trong vụ này ta cũng chú ư đến hai đại gia bán công là Fannie May và Freddie Mac đă nắm trong tay lượng tín dụng gia cư quá lớn - bằng phân nửa tổng số tín dụng toàn quốc về loại này - cứ tưởng là để giúp dân nghèo dễ mua nhà mà hóa ra để kiếm lợi riêng và khi sụp đổ là gieo họa cho cả nước. Bây giờ, hai cơ sở đó cũng sẽ bị giải thể".

http://www.viet.rfi.fr/sites/viet.filesrfi/imagecache/rfi_43_medium/sites/images.rfi.fr/files/aef_image/ben_bernanke_fed_cha irman_reuters.jpg
Thống đốc ngân hàng trung ương Mỹ_Reuters

Trong chiều hướng cải tổ, ngân hàng trung ương Mỹ đang « thâu tóm » thêm quyền kiểm soát các hoạt động tài chính tại Hoa Kỳ và ở đây có thể đặt ra câu hỏi liên quan đến tính độc lập của Ngân hàng Dự trữ Liên bang ?

Nguyễn Xuân Nghĩa : "Như trong mọi vụ khủng hoảng nối tiếp phản ứng hốt hoảng, định chế có trách nhiệm nhất bị khiển trách nặng nhất, là hệ thống Ngân hàng Trung ương Mỹ. Thậm chí nhiều dân biểu nghị sĩ c̣n đ̣i giảm quyền độc lập của định chế này và yêu cầu minh bạch hóa hồ sơ sổ sách để công khai hóa việc thanh tra, tŕnh bày cả những lư do quyết định về lăi suất hoặc chuyển chức năng thanh tra cho một cơ quan khác.

- Kết quả dung ḥa giữa hai viện trên dưới của Quốc hội, xen với những vận động hành lang, đưa đến tăng cường nhiệm vụ thanh tra của Ngân hàng Trung ương đối với các ngân hàng lớn nhỏ, thương mại lẫn đầu tư, nhưng khỏi phải công khai hóa những cân nhắc về lăi suất để chính trị không chi phối chính sách tiền tệ. Việc đề cử hệ thống lănh đạo định chế này cũng có thay đổi để giảm bớt ảnh hưởng của các ngân hàng thương mai.

- Quan trọng nhất là việc thành lập ra một Hội đồng Thanh tra gồm chín ủy viên từ các cơ quan có trách nhiệm kiểm soát và được trao quyền rất lớn để theo dơi các doanh nghiệp tài chính tại Wall Street hầu tránh rủi ro lớn cho cả hệ thống. Hội đồng này do tổng trưởng bộ Ngân khố, tức là bộ Tài chính, điều động, nhưng một thành viên là Thống đốc Ngân hàng Trung ương được ủy thác việc định ra những tiêu chuẩn khắt khe hơn về việc khai báo sổ sách, định mức vốn và thanh khoản của các cơ quan tài chính, từ ngân hàng cho đến hăng đầu tư".

Theo RFI