adams
02-16-2011, 01:53
Đi chợ đánh nhau biêu đầu để cầu may, ào ào tranh nhau một chiếc Phết quan đến rách cả áo quần... Một số phong tục lễ hội từ ngày xưa nay được duy tŕ làm người xem phát hoảng.
Tháng Giêng là tháng của lễ hội, khắp các vùng miền trên đất nước, ngày nào cũng có tới hàng trăm lễ hội từ làng, xóm tới mang tầm vóc quốc gia. Có những lễ hội hiền hoà, tái hiện, tôn vinh một nét đẹp của dân tộc từ ngàn xưa.
Nhưng có những lễ hội mang hơi hướng của bạo lực, của việc tranh cướp nhau. Nếu để thể hiện về một trận đánh, về một tập quán tồn tại từ lâu đời th́ chẳng có ǵ đáng bàn. Tuy nhiên, tới ngày nay, khi dân số phát triển đông đảo, thể trạng con người được nâng cao, cái "máu hăng" trong mỗi người cũng tăng lên... Đă biến nhiều lễ hội với mục đích tốt đẹp ban đầu thành một màn đánh đuổi nhau khiến người tham dự phát hoảng.
Hay như có một số lễ hội mà h́nh thức làm lễ khiến người xem cũng cảm thấy ghê người như lễ hội chém lợn ở Bắc Ninh, lễ tế Trâu thắng tại một số hội chọi trâu tại Hàm Yên (Tuyên Quang), Đồ Sơn (Hải Pḥng)...
aFamily xin chia sẻ cùng bạn đọc một vài lễ hội "bạo lực" như đă kể trên. Để bạn đọc có cái nh́n toàn diện hơn về nguồn gốc những như những nét hiện đại mà người dân thời này thêm thắt vào:
1. Hội Phết hiền quan (Tam Nông, Phú Thọ)
Hội phết Hiền Quan là một lễ hội dân gian được tổ chức vào mùa xuân vào ngày 12,13 tháng Giêng hàng năm tại xă Hiền Quan huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ. Lễ hội được tổ chức để tưởng nhớ và tôn vinh công lao của nữ tướng Thiều Hoa công chúa - Đức Thánh Mẫu Đại Vương, người giúp Hai Bà Trưng đánh giặc cứu nước.
Phần lễ của lễ hội được diễn ra rất trang trọng, với nhiều màn múa hát mang đậm nét truyền thống của địa phương như hát xoan mặn mà. Các tṛ chơi dân gian như làm bánh dày, chọi gà, đánh đu...
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/2banh-day-hoan-thanh.jpg
Nặn bánh dày
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/1thoi-com-thi2.jpg
Tṛ thi nấu cơm
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/3tro-choi.JPG
Hát và múa điệu cấy lúa. Nguồn ảnh: VOV
Buổi chiều là lễ tế ở đ́nh. Sau lễ tế, mọi người xuất quân ra băi phết. Màn vui nhất của hội phết đă bắt đầu. Quả phết bằng gỗ sơn đỏ được rước ra đồng đặt vào hố phết đào sẵn ngoài băi đất rộng. Có hàng ngh́n người, trong đó chủ yếu là thanh niên trai tráng ào ào lao vào cuộc cướp phết với mong muốn chạm tay vào quả phết sẽ được may mắn cả năm. C̣n nếu cướp được quả phết th́ tiền, lộc sẽ vào như nước.
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/8cuop2.JPG
Ruộng lúa nhà nào vừa mới cấy đă bị oach tạc không thương tiếc
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/7bi-ngat-240.JPG
Đă có người ngất. Nguồn ảnh VOV
Nếu so với truyền thuyết kể lại, hoạt động cướp phết này đă có nhiều biến tướng. Tục truyền rằng thời Hùng Vương vua hùng đi qua vùng Đất này thấy dân cày cấy cuộc sống yên vui, vua ban cho dân những quả phết bảo rằng treo lên cây cao, giữa có một ṿng tṛn, ném quả Phết qua đó và nhân dân ai nhặt được quả phết th́ sẽ gặp may mắn cả năm.
2. Hội chém lợn tại Bắc Ninh
Đây là hội làng tổ chức tại thôn Ném Thượng, xă Khắc Niệm, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh vào ngày mồng 6 Tết âm lịch hàng năm. Lễ hội có màn độc đáo và hơi ghê người, đó là màn chém lợn tế Thánh.
Tục truyền rằng: có một vị tướng cuối đời Lư tên Lư Đoàn Thượng, khi đánh trận chạy đến vùng núi này đồn trú, rừng núi hoang sơ, có nhiều lợn rừng nên đă bắt, thịt để nuôi quân. Từ đó, người dân đă mở hội chém lợn hằng năm để tưởng nhớ đến người có công khai khẩn vùng đất hoang vu này.
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/chem-lon-4.jpg
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/chem-lon-3.jpg
Hai cụ ỉ (lợn, c̣n gọi là ỉn) được rước đi ṿng quanh làng với các phường trống, kèn, cờ, táng lọng cùng các đội múa sênh tiền, đội tế lễ, đội dâng hương bồi bái viên... Dân làng bày mâm cúng, góp tiền công đức khi đoàn rước lễ đi qua.
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/chemlon.jpg
Khi lễ rước trở lại sân đ́nh, hai thủ đao được dân làng chọn từ những gia đ́nh hạnh phúc, con cháu đề huề, nuôi lợn mát tay, khoẻ mạnh và phải đúng 50 tuổi - ra tay chém hai cụ ỉ tế thánh.
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/chemlonolangnem.jpg
Người dân mang tiền, dây cột gia súc, nông cụ... ra thấm máu lợn cầu may. Thịt lợn tế thánh được chia cho mọi người với mong muốn cả làng được phát tài, phát lộc.
3. Đến chợ không đánh nhau không về
Đó là phiên chợ họp vào ngày mồng 6 Tết xóm Giang, xă Đông Hoàng, huyện Đông (tỉnh Thanh Hoá). Tương truyền vào thời nhà Lê, có một vị vua khi hành quân ngang qua vùng đất này đúng vào mùng 6 Tết Nguyên đán th́ bị địch phát hiện và vây bắt. Vua bèn huy động người dân trong vùng tổ chức họp chợ nhằm che mắt giặc.
Để không bị giặc phát hiện, người dân đă nguỵ trang, cất giấu vũ khí trong những gánh hàng hoá và tổ chức họp chợ b́nh thường. Khi quân giặc có phần chủ quan, vua phát lệnh, người dân dùng vũ khí giấu sẵn tấn công khiến quân giặc không kịp trở tay.
Từ đó, để tưởng nhớ công lao của vị vua này, hàng năm cứ đến mùng 6 Tết Nguyên đán, người dân trong vùng lại tổ chức họp chợ Chuộng cầu may.
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/ca-chua-1.JPG
Bán cà chua để ném nhau cầu may
Thế nhưng không hiểu người dân tại đây "hiện thực hoá" việc tưởng niệm sự kiện đó bằng việc đến chợ mua cà chua, rau, củ quả để...ném nhau.
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/ca-chua-3.jpg
Lao vào đánh nhau để có thêm... nhiều lộc
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/ca-chua-2.JPG
Kể cả bị ngất lịm đi
Đó vẫn c̣n là những "dụng cụ" nhẹ, có những thanh niên, trai tráng sẵn sàng dùng đá và lao vào nhau đánh nhau không thương tiếc đến biêu đầu, mẻ trán, thậm chí ngất xỉu.
(theo aFamily)
Tháng Giêng là tháng của lễ hội, khắp các vùng miền trên đất nước, ngày nào cũng có tới hàng trăm lễ hội từ làng, xóm tới mang tầm vóc quốc gia. Có những lễ hội hiền hoà, tái hiện, tôn vinh một nét đẹp của dân tộc từ ngàn xưa.
Nhưng có những lễ hội mang hơi hướng của bạo lực, của việc tranh cướp nhau. Nếu để thể hiện về một trận đánh, về một tập quán tồn tại từ lâu đời th́ chẳng có ǵ đáng bàn. Tuy nhiên, tới ngày nay, khi dân số phát triển đông đảo, thể trạng con người được nâng cao, cái "máu hăng" trong mỗi người cũng tăng lên... Đă biến nhiều lễ hội với mục đích tốt đẹp ban đầu thành một màn đánh đuổi nhau khiến người tham dự phát hoảng.
Hay như có một số lễ hội mà h́nh thức làm lễ khiến người xem cũng cảm thấy ghê người như lễ hội chém lợn ở Bắc Ninh, lễ tế Trâu thắng tại một số hội chọi trâu tại Hàm Yên (Tuyên Quang), Đồ Sơn (Hải Pḥng)...
aFamily xin chia sẻ cùng bạn đọc một vài lễ hội "bạo lực" như đă kể trên. Để bạn đọc có cái nh́n toàn diện hơn về nguồn gốc những như những nét hiện đại mà người dân thời này thêm thắt vào:
1. Hội Phết hiền quan (Tam Nông, Phú Thọ)
Hội phết Hiền Quan là một lễ hội dân gian được tổ chức vào mùa xuân vào ngày 12,13 tháng Giêng hàng năm tại xă Hiền Quan huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ. Lễ hội được tổ chức để tưởng nhớ và tôn vinh công lao của nữ tướng Thiều Hoa công chúa - Đức Thánh Mẫu Đại Vương, người giúp Hai Bà Trưng đánh giặc cứu nước.
Phần lễ của lễ hội được diễn ra rất trang trọng, với nhiều màn múa hát mang đậm nét truyền thống của địa phương như hát xoan mặn mà. Các tṛ chơi dân gian như làm bánh dày, chọi gà, đánh đu...
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/2banh-day-hoan-thanh.jpg
Nặn bánh dày
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/1thoi-com-thi2.jpg
Tṛ thi nấu cơm
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/3tro-choi.JPG
Hát và múa điệu cấy lúa. Nguồn ảnh: VOV
Buổi chiều là lễ tế ở đ́nh. Sau lễ tế, mọi người xuất quân ra băi phết. Màn vui nhất của hội phết đă bắt đầu. Quả phết bằng gỗ sơn đỏ được rước ra đồng đặt vào hố phết đào sẵn ngoài băi đất rộng. Có hàng ngh́n người, trong đó chủ yếu là thanh niên trai tráng ào ào lao vào cuộc cướp phết với mong muốn chạm tay vào quả phết sẽ được may mắn cả năm. C̣n nếu cướp được quả phết th́ tiền, lộc sẽ vào như nước.
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/8cuop2.JPG
Ruộng lúa nhà nào vừa mới cấy đă bị oach tạc không thương tiếc
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/7bi-ngat-240.JPG
Đă có người ngất. Nguồn ảnh VOV
Nếu so với truyền thuyết kể lại, hoạt động cướp phết này đă có nhiều biến tướng. Tục truyền rằng thời Hùng Vương vua hùng đi qua vùng Đất này thấy dân cày cấy cuộc sống yên vui, vua ban cho dân những quả phết bảo rằng treo lên cây cao, giữa có một ṿng tṛn, ném quả Phết qua đó và nhân dân ai nhặt được quả phết th́ sẽ gặp may mắn cả năm.
2. Hội chém lợn tại Bắc Ninh
Đây là hội làng tổ chức tại thôn Ném Thượng, xă Khắc Niệm, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh vào ngày mồng 6 Tết âm lịch hàng năm. Lễ hội có màn độc đáo và hơi ghê người, đó là màn chém lợn tế Thánh.
Tục truyền rằng: có một vị tướng cuối đời Lư tên Lư Đoàn Thượng, khi đánh trận chạy đến vùng núi này đồn trú, rừng núi hoang sơ, có nhiều lợn rừng nên đă bắt, thịt để nuôi quân. Từ đó, người dân đă mở hội chém lợn hằng năm để tưởng nhớ đến người có công khai khẩn vùng đất hoang vu này.
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/chem-lon-4.jpg
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/chem-lon-3.jpg
Hai cụ ỉ (lợn, c̣n gọi là ỉn) được rước đi ṿng quanh làng với các phường trống, kèn, cờ, táng lọng cùng các đội múa sênh tiền, đội tế lễ, đội dâng hương bồi bái viên... Dân làng bày mâm cúng, góp tiền công đức khi đoàn rước lễ đi qua.
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/chemlon.jpg
Khi lễ rước trở lại sân đ́nh, hai thủ đao được dân làng chọn từ những gia đ́nh hạnh phúc, con cháu đề huề, nuôi lợn mát tay, khoẻ mạnh và phải đúng 50 tuổi - ra tay chém hai cụ ỉ tế thánh.
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/chemlonolangnem.jpg
Người dân mang tiền, dây cột gia súc, nông cụ... ra thấm máu lợn cầu may. Thịt lợn tế thánh được chia cho mọi người với mong muốn cả làng được phát tài, phát lộc.
3. Đến chợ không đánh nhau không về
Đó là phiên chợ họp vào ngày mồng 6 Tết xóm Giang, xă Đông Hoàng, huyện Đông (tỉnh Thanh Hoá). Tương truyền vào thời nhà Lê, có một vị vua khi hành quân ngang qua vùng đất này đúng vào mùng 6 Tết Nguyên đán th́ bị địch phát hiện và vây bắt. Vua bèn huy động người dân trong vùng tổ chức họp chợ nhằm che mắt giặc.
Để không bị giặc phát hiện, người dân đă nguỵ trang, cất giấu vũ khí trong những gánh hàng hoá và tổ chức họp chợ b́nh thường. Khi quân giặc có phần chủ quan, vua phát lệnh, người dân dùng vũ khí giấu sẵn tấn công khiến quân giặc không kịp trở tay.
Từ đó, để tưởng nhớ công lao của vị vua này, hàng năm cứ đến mùng 6 Tết Nguyên đán, người dân trong vùng lại tổ chức họp chợ Chuộng cầu may.
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/ca-chua-1.JPG
Bán cà chua để ném nhau cầu may
Thế nhưng không hiểu người dân tại đây "hiện thực hoá" việc tưởng niệm sự kiện đó bằng việc đến chợ mua cà chua, rau, củ quả để...ném nhau.
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/ca-chua-3.jpg
Lao vào đánh nhau để có thêm... nhiều lộc
http://images1.afamily.chan nelvn.net/Images/Uploaded/Share/2011/02/15/ca-chua-2.JPG
Kể cả bị ngất lịm đi
Đó vẫn c̣n là những "dụng cụ" nhẹ, có những thanh niên, trai tráng sẵn sàng dùng đá và lao vào nhau đánh nhau không thương tiếc đến biêu đầu, mẻ trán, thậm chí ngất xỉu.
(theo aFamily)