tonycarter
03-15-2011, 06:01
Vài ngày sau khi Mỹ kêu gọi Bahrain giải quyết lục đục trong nước thông qua con đường đối thoại, Hội đồng hợp tác vùng Vịnh (GCC) triển khai 1.000 quân vào Bahrain, một hành động bất ngờ, ngay cả với Mỹ.
Can thiệp vào Bahrain
Lực lượng quân sự của GCC (khoảng 1.000 quân) do Saudi Arabia dẫn đầu hôm qua tiến vào Bahrain với tuyên bố nhằm giúp chính quyền ổn định an ninh.
Hăng thông tấn của nhà nước Bahrain đưa tin: “Liên minh gồm Saudi Arabia, Oman, Kuwait, Bahrain, Qatar và Các tiểu vương quốc Arab. Mục tiêu của việc triển khai quân là v́ lợi ích chung của GCC nhằm duy tŕ an ninh và sự ổn định”.
Đồng thời Thủ tướng Bahrain Sheik Khalifa bin Salman Al Khalifa lên tiếng, "tạo cơ sở" cho việc GCC can thiệp bằng cách chỉ trích phe đối lập: “Những ǵ đang xảy ra ở Thủ đô Manama không phải là biểu t́nh ḥa b́nh. Nó vô cớ xảy ra và diễn biến theo kiểu kẻ cướp”.
http://www.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/maihuong/20110315/95z123.jpg
Đây là chiến dịch quân sự đầu tiên của các nước Arab từ khi khu vực này rơi vào rối loạn hồi tháng 12/2010. Ảnh minh họa.
Phe đối lập phản đối
Bahrain là quốc gia Hồi giáo do người ḍng Shiite chiếm đa số (70% dân số). Phe đối lập kêu gọi giới lănh đạo theo ḍng Hồi giáo Sunni trao trả quyền lực cho Quốc hội.
Ngay sau khi quân đội nước ngoài tiến vào Bahrain, phe đối lập phong tỏa nhiều đường phố ở Thủ đô Manama; trong khi hàng ngh́n người khác đổ về quảng trường Ngọc trai, trung tâm của phong trào biểu t́nh và hô to: “Không xâm lược”.
Họ liên tục lên tiếng phản đối, cho rằng đây là cuộc xâm lăng và có thể đẩy quốc gia nhỏ bé này vào t́nh trạng chiến tranh.
Ngược lại, chính quyền từng đề nghị đối thoại nhưng phe đối lập không đồng ư, khiến căng thẳng tăng cao, làm 7 người thiệt mạng.
Liên minh của 7 phe đối lập ở Bahrain ra thông báo: “Chúng tôi coi bất kỳ lực lượng quân sự hay vũ khí nào vượt qua biên giới Bahrain – từ trên không, biển và đất liền – là hành động xâm lược và chống lại người dân Bahrain”.
http://www.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/maihuong/20110315/95z12.jpg
Phe biểu t́nh lập chướng ngại vật.
Ai muốn đưa quân vào Bahrain? Hiện chưa rơ thực chất th́ ai ở Bahrain kêu gọi sự trợ giúp từ bên ngoài. Tuy nhiên, nhiều khả năng đó chính là Thủ tướng Bahrain Sheik Khalifa bin Salman Al Khalifa, người bị phe đối lập tập trung “tấn công”.
Thứ nhất, người biểu t́nh từ lâu không chống lại Đức vua mà chống lại Thủ tướng và nhiều bộ trưởng người Sunni có đường lối cứng rắn mà họ cho là bất công.
Thứ hai, phe Hoàng gia có nhiều động thái mềm mỏng với phe đối lập và cũng có ư định cải cách một phần hệ thống chính trị theo yêu cầu của người biểu t́nh.
Do đó, nếu 1.000 quân tiến về Riffa, “thủ phủ” của phe hoàng gia th́ có thể nói, việc đưa quân vào Bahrain là cuộc tấn công vào phe hoàng gia chứ không phải là chống lại người nổi dậy theo ḍng Hồi giáo Shiite.
Nói cách khác, đây có thể là hành động gây áp lực lên Thái tử Salman bin Hamad al-Khalifa của Thủ tướng; là đ̣n tấn công của phe cứng rắn, bảo thủ nhằm vào phe ôn ḥa trong Chính phủ Bahrain.
Tuy nhiên, 1.000 quân là tương đối ít và chưa thể phá vỡ thế cân bằng lực lượng ở Bahrain, quốc gia có 30.000 quân và tất cả đều là người Sunni. Hơn nữa, tất cả quân đội đều đang nằm dưới sự chỉ huy của Thái tử và trung thành tuyệt đối với Đức vua Hamad bin Isa al-Khalifa nên quân đội nước ngoài chưa thể gây biến động lớn trong thời điểm hiện tại.
http://www.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/maihuong/20110315/90z1.jpg
Thủ tướng - người bị phe đối lập phản đối mạnh nhất.
GCC lo ngại
Nhà nghiên cứu của tổ chức Chatham House là Jane Kinninmont nhận định, việc nước ngoài đưa quân vào Bahrain hôm qua đánh dấu sự thay đổi vai tṛ của GCC. Ông nhấn mạnh: “Việc đoàn kết với nhau để bảo vệ một Chính phủ thành viên chống lại người dân của nước đó là một điều mới lạ với tổ chức này”.
Vậy điều ǵ khiến GCC có hành động can thiệp như vậy? Điều này phải nh́n vào nội bộ GCC.
Hiện các Chính phủ của GCC theo ḍng Hồi giáo Sunni. Họ lo rằng, bất kỳ sự rạn nứt nào trong hệ thống chính trị Bahrain có thể lan tỏa và đe dọa chính hệ thống chính trị của họ, giống như t́nh trạng "dầu loang" ở Bắc Phi. (Hiện t́nh trạng rối loạn tương tự cũng xảy ra ở Oman, Kuwait và thậm chí là cả Saudi Arabia. Nếu Bahrain rối loạn hơn, tác động có thể sẽ tràn vào các nước này.)
Lực lượng pḥng vệ chung của GCC được thành lập từ thập kỷ 1980. Nhiều đơn vị của họ từng được gửi tới Kuwait trong các năm 1991 và 2003 khi Mỹ dẫn đầu liên quân tấn công Iraq của ông Saddam Hussein. Theo Foreign Policy, giờ th́ lực lượng này được “chuyển đổi mục đích sử dụng”, thành công cụ để giải quyết bất ổn trong nước. Tuần trước, GCC cũng cam kết viện trợ Bahrain và Oman 10 tỷ USD để họ có “vốn” b́nh ổn đất nước.
Hơn nữa, những nhà cầm quyền ḍng Sunni lo ngại rằng, việc người Hồi giáo theo ḍng Shiite gia tăng quyền lực ở Bahrain và bản thân trong nước họ, sẽ mở ra cơ hội cho Iran (quốc gia chủ yếu theo ḍng Hồi giáo Shiite) tăng cường ảnh hưởng trong khu vực. Điều này càng đáng lo khi mà Iran ngày càng tiếp cận được vũ khí hạt nhân.
Giám đốc Trung tâm nghiên cứu chiến lược của Kuwait là Sami Alfaraj nhận định: “Các lănh đạo vùng Vịnh cố gắng hợp pháp hóa việc đưa quân vào Bahrain. Họ sẽ miêu tả rằng đây không phải hành động can thiệp công việc nội bộ Bahrain mà là đề pḥng, chống lại những nguy cơ tới từ bên ngoài”.
Cái tát vào mặt Mỹ
Trước t́nh h́nh căng thẳng ở Trung Đông, Mỹ tỏ ra rất sốt ruột. Bộ trưởng Quốc pḥng Robert Gates tuần trước phải đích thân tới thăm Bahrain và kêu gọi cải tổ thật nhanh và giải quyết bất ổn thông qua con đường ḥa b́nh. Từ Mỹ, phát ngôn viên Nhà Trắng Jay Carney tuyên bố: “Chúng tôi kêu gọi các quốc gia trong khu vực kiềm chế và đối thoại là biện pháp tối quan trọng để b́nh ổn các quốc gia trong khu vực và giúp kinh tế tiếp tục thịnh vượng”.
Do đó, việc Bahrain hôm qua cho quân đội nước ngoài vào là hành động bất ngờ, làm Mỹ “mất mặt”. Nó cũng cho thấy một điều là Thủ tướng Bahrain và nhiều đồng minh Arab dám “chống” lại Mỹ, tự quyết định chứ không "tuân lệnh" Washington.
http://www.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/maihuong/20110315/89z1.jpg
Ông Gates vừa tới Bahrain kêu gọi giải quyết rối loạn thông qua đối thoại.
Iran sẽ can thiệp? Hiện chưa có bằng chứng cho thấy Iran đứng sau những căng thẳng chính trị và phe đối lập chống Chính phủ tại Bahrain nhưng nhiều nhiều người vẫn lo ngại về điều này.
Trên thực tế, chính quyền Tehran chưa b́nh luận ǵ về việc các quốc gia vùng Vịnh đưa quân vào Bahrain và Ngoại trưởng Iran Ali Akbar Salehi chỉ mới kêu gọi chính quyền Bahrain tránh sử dụng bạo lực.
Tuy nhiên, trong thời gian tới, có thể Tehran sẽ có phản ứng với những diễn biến ở Bahrain. Nếu t́nh h́nh diễn biến bất lợi cho người biểu t́nh, người Shiite bị đàn áp th́ đó sẽ là cơ sở để Iran lên tiếng, can thiệp vào Bahrain.
Saudi Arabia sẽ rối loạn?
Trung Đông bất ổn khiến nhiều người lo ngại nước lớn nhất khu vực là Saudi Arabia sẽ bị rơi vào ṿng xoáy, nhất là khi nước này có nhiều điểm giống các nước đang bất ổn như tỷ lệ thất nghiệp cao (nhất là trong giới trẻ) và tham nhũng tràn lan, duy tŕ chế độ quân chủ...
http://www.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/maihuong/20110315/91z1.jpg
Người biểu t́nh xuống đường ở Saudi Arabia. Ảnh minh họa.
Tuy nhiên, những lo ngại trên sẽ khó ḷng thành hiện thực bởi phe đối lập vẫn yếu và kinh tế Saudi Arabia tiếp tục phát triển.
Và với nguồn thu dồi dào từ dầu lửa (có hơn 500 tỷ USD dự trữ), Saudi Arabia đủ sức để triển khai các dịch vụ xă hội, đáp ứng nhu cầu của dân số ngày một tăng. Đơn cử như việc họ tung ra hàng chục tỷ USD chỉ trong vài năm qua dành cho giáo dục, y tế, đường sắt và nhà ở xă hội.
C̣n xét theo tiêu chuẩn quốc tế, Saudi Arabia vẫn là nước giàu, có hệ thống y tế, giáo dục miễn phí, thu nhập b́nh quân của người dân là 18,500 USD.
Một điều may mắn nữa cho chính quyền là văn hóa Saudi Arabia khá “tĩnh lặng”, người dân không hào hứng lắm với chính trị nên chỉ có vài phe nhóm đối lập. Ngay cả 5 lá đơn kêu gọi cải cách cũng chỉ thu nhận được khoảng 4,500 chữ kư.
Và bản thân chính quyền cũng có nhiều chính sách đoàn kết dân tộc, ngay cả với nhóm 1,5 triệu người theo ḍng Hồi giáo Shiite, những người luôn phàn nàn rằng họ bị ngược đăi, không có nhiều cơ hội phát triển.
Do đó, Đức vua Abdullah vẫn nhận được sự ủng hộ của đại bộ phận dân chúng và chính quyền ở Saudi Arabia sẽ không dễ dàng sụp đổ như nhiều người lo ngại.
Nam Việt
ĐVOL
Can thiệp vào Bahrain
Lực lượng quân sự của GCC (khoảng 1.000 quân) do Saudi Arabia dẫn đầu hôm qua tiến vào Bahrain với tuyên bố nhằm giúp chính quyền ổn định an ninh.
Hăng thông tấn của nhà nước Bahrain đưa tin: “Liên minh gồm Saudi Arabia, Oman, Kuwait, Bahrain, Qatar và Các tiểu vương quốc Arab. Mục tiêu của việc triển khai quân là v́ lợi ích chung của GCC nhằm duy tŕ an ninh và sự ổn định”.
Đồng thời Thủ tướng Bahrain Sheik Khalifa bin Salman Al Khalifa lên tiếng, "tạo cơ sở" cho việc GCC can thiệp bằng cách chỉ trích phe đối lập: “Những ǵ đang xảy ra ở Thủ đô Manama không phải là biểu t́nh ḥa b́nh. Nó vô cớ xảy ra và diễn biến theo kiểu kẻ cướp”.
http://www.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/maihuong/20110315/95z123.jpg
Đây là chiến dịch quân sự đầu tiên của các nước Arab từ khi khu vực này rơi vào rối loạn hồi tháng 12/2010. Ảnh minh họa.
Phe đối lập phản đối
Bahrain là quốc gia Hồi giáo do người ḍng Shiite chiếm đa số (70% dân số). Phe đối lập kêu gọi giới lănh đạo theo ḍng Hồi giáo Sunni trao trả quyền lực cho Quốc hội.
Ngay sau khi quân đội nước ngoài tiến vào Bahrain, phe đối lập phong tỏa nhiều đường phố ở Thủ đô Manama; trong khi hàng ngh́n người khác đổ về quảng trường Ngọc trai, trung tâm của phong trào biểu t́nh và hô to: “Không xâm lược”.
Họ liên tục lên tiếng phản đối, cho rằng đây là cuộc xâm lăng và có thể đẩy quốc gia nhỏ bé này vào t́nh trạng chiến tranh.
Ngược lại, chính quyền từng đề nghị đối thoại nhưng phe đối lập không đồng ư, khiến căng thẳng tăng cao, làm 7 người thiệt mạng.
Liên minh của 7 phe đối lập ở Bahrain ra thông báo: “Chúng tôi coi bất kỳ lực lượng quân sự hay vũ khí nào vượt qua biên giới Bahrain – từ trên không, biển và đất liền – là hành động xâm lược và chống lại người dân Bahrain”.
http://www.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/maihuong/20110315/95z12.jpg
Phe biểu t́nh lập chướng ngại vật.
Ai muốn đưa quân vào Bahrain? Hiện chưa rơ thực chất th́ ai ở Bahrain kêu gọi sự trợ giúp từ bên ngoài. Tuy nhiên, nhiều khả năng đó chính là Thủ tướng Bahrain Sheik Khalifa bin Salman Al Khalifa, người bị phe đối lập tập trung “tấn công”.
Thứ nhất, người biểu t́nh từ lâu không chống lại Đức vua mà chống lại Thủ tướng và nhiều bộ trưởng người Sunni có đường lối cứng rắn mà họ cho là bất công.
Thứ hai, phe Hoàng gia có nhiều động thái mềm mỏng với phe đối lập và cũng có ư định cải cách một phần hệ thống chính trị theo yêu cầu của người biểu t́nh.
Do đó, nếu 1.000 quân tiến về Riffa, “thủ phủ” của phe hoàng gia th́ có thể nói, việc đưa quân vào Bahrain là cuộc tấn công vào phe hoàng gia chứ không phải là chống lại người nổi dậy theo ḍng Hồi giáo Shiite.
Nói cách khác, đây có thể là hành động gây áp lực lên Thái tử Salman bin Hamad al-Khalifa của Thủ tướng; là đ̣n tấn công của phe cứng rắn, bảo thủ nhằm vào phe ôn ḥa trong Chính phủ Bahrain.
Tuy nhiên, 1.000 quân là tương đối ít và chưa thể phá vỡ thế cân bằng lực lượng ở Bahrain, quốc gia có 30.000 quân và tất cả đều là người Sunni. Hơn nữa, tất cả quân đội đều đang nằm dưới sự chỉ huy của Thái tử và trung thành tuyệt đối với Đức vua Hamad bin Isa al-Khalifa nên quân đội nước ngoài chưa thể gây biến động lớn trong thời điểm hiện tại.
http://www.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/maihuong/20110315/90z1.jpg
Thủ tướng - người bị phe đối lập phản đối mạnh nhất.
GCC lo ngại
Nhà nghiên cứu của tổ chức Chatham House là Jane Kinninmont nhận định, việc nước ngoài đưa quân vào Bahrain hôm qua đánh dấu sự thay đổi vai tṛ của GCC. Ông nhấn mạnh: “Việc đoàn kết với nhau để bảo vệ một Chính phủ thành viên chống lại người dân của nước đó là một điều mới lạ với tổ chức này”.
Vậy điều ǵ khiến GCC có hành động can thiệp như vậy? Điều này phải nh́n vào nội bộ GCC.
Hiện các Chính phủ của GCC theo ḍng Hồi giáo Sunni. Họ lo rằng, bất kỳ sự rạn nứt nào trong hệ thống chính trị Bahrain có thể lan tỏa và đe dọa chính hệ thống chính trị của họ, giống như t́nh trạng "dầu loang" ở Bắc Phi. (Hiện t́nh trạng rối loạn tương tự cũng xảy ra ở Oman, Kuwait và thậm chí là cả Saudi Arabia. Nếu Bahrain rối loạn hơn, tác động có thể sẽ tràn vào các nước này.)
Lực lượng pḥng vệ chung của GCC được thành lập từ thập kỷ 1980. Nhiều đơn vị của họ từng được gửi tới Kuwait trong các năm 1991 và 2003 khi Mỹ dẫn đầu liên quân tấn công Iraq của ông Saddam Hussein. Theo Foreign Policy, giờ th́ lực lượng này được “chuyển đổi mục đích sử dụng”, thành công cụ để giải quyết bất ổn trong nước. Tuần trước, GCC cũng cam kết viện trợ Bahrain và Oman 10 tỷ USD để họ có “vốn” b́nh ổn đất nước.
Hơn nữa, những nhà cầm quyền ḍng Sunni lo ngại rằng, việc người Hồi giáo theo ḍng Shiite gia tăng quyền lực ở Bahrain và bản thân trong nước họ, sẽ mở ra cơ hội cho Iran (quốc gia chủ yếu theo ḍng Hồi giáo Shiite) tăng cường ảnh hưởng trong khu vực. Điều này càng đáng lo khi mà Iran ngày càng tiếp cận được vũ khí hạt nhân.
Giám đốc Trung tâm nghiên cứu chiến lược của Kuwait là Sami Alfaraj nhận định: “Các lănh đạo vùng Vịnh cố gắng hợp pháp hóa việc đưa quân vào Bahrain. Họ sẽ miêu tả rằng đây không phải hành động can thiệp công việc nội bộ Bahrain mà là đề pḥng, chống lại những nguy cơ tới từ bên ngoài”.
Cái tát vào mặt Mỹ
Trước t́nh h́nh căng thẳng ở Trung Đông, Mỹ tỏ ra rất sốt ruột. Bộ trưởng Quốc pḥng Robert Gates tuần trước phải đích thân tới thăm Bahrain và kêu gọi cải tổ thật nhanh và giải quyết bất ổn thông qua con đường ḥa b́nh. Từ Mỹ, phát ngôn viên Nhà Trắng Jay Carney tuyên bố: “Chúng tôi kêu gọi các quốc gia trong khu vực kiềm chế và đối thoại là biện pháp tối quan trọng để b́nh ổn các quốc gia trong khu vực và giúp kinh tế tiếp tục thịnh vượng”.
Do đó, việc Bahrain hôm qua cho quân đội nước ngoài vào là hành động bất ngờ, làm Mỹ “mất mặt”. Nó cũng cho thấy một điều là Thủ tướng Bahrain và nhiều đồng minh Arab dám “chống” lại Mỹ, tự quyết định chứ không "tuân lệnh" Washington.
http://www.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/maihuong/20110315/89z1.jpg
Ông Gates vừa tới Bahrain kêu gọi giải quyết rối loạn thông qua đối thoại.
Iran sẽ can thiệp? Hiện chưa có bằng chứng cho thấy Iran đứng sau những căng thẳng chính trị và phe đối lập chống Chính phủ tại Bahrain nhưng nhiều nhiều người vẫn lo ngại về điều này.
Trên thực tế, chính quyền Tehran chưa b́nh luận ǵ về việc các quốc gia vùng Vịnh đưa quân vào Bahrain và Ngoại trưởng Iran Ali Akbar Salehi chỉ mới kêu gọi chính quyền Bahrain tránh sử dụng bạo lực.
Tuy nhiên, trong thời gian tới, có thể Tehran sẽ có phản ứng với những diễn biến ở Bahrain. Nếu t́nh h́nh diễn biến bất lợi cho người biểu t́nh, người Shiite bị đàn áp th́ đó sẽ là cơ sở để Iran lên tiếng, can thiệp vào Bahrain.
Saudi Arabia sẽ rối loạn?
Trung Đông bất ổn khiến nhiều người lo ngại nước lớn nhất khu vực là Saudi Arabia sẽ bị rơi vào ṿng xoáy, nhất là khi nước này có nhiều điểm giống các nước đang bất ổn như tỷ lệ thất nghiệp cao (nhất là trong giới trẻ) và tham nhũng tràn lan, duy tŕ chế độ quân chủ...
http://www.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/maihuong/20110315/91z1.jpg
Người biểu t́nh xuống đường ở Saudi Arabia. Ảnh minh họa.
Tuy nhiên, những lo ngại trên sẽ khó ḷng thành hiện thực bởi phe đối lập vẫn yếu và kinh tế Saudi Arabia tiếp tục phát triển.
Và với nguồn thu dồi dào từ dầu lửa (có hơn 500 tỷ USD dự trữ), Saudi Arabia đủ sức để triển khai các dịch vụ xă hội, đáp ứng nhu cầu của dân số ngày một tăng. Đơn cử như việc họ tung ra hàng chục tỷ USD chỉ trong vài năm qua dành cho giáo dục, y tế, đường sắt và nhà ở xă hội.
C̣n xét theo tiêu chuẩn quốc tế, Saudi Arabia vẫn là nước giàu, có hệ thống y tế, giáo dục miễn phí, thu nhập b́nh quân của người dân là 18,500 USD.
Một điều may mắn nữa cho chính quyền là văn hóa Saudi Arabia khá “tĩnh lặng”, người dân không hào hứng lắm với chính trị nên chỉ có vài phe nhóm đối lập. Ngay cả 5 lá đơn kêu gọi cải cách cũng chỉ thu nhận được khoảng 4,500 chữ kư.
Và bản thân chính quyền cũng có nhiều chính sách đoàn kết dân tộc, ngay cả với nhóm 1,5 triệu người theo ḍng Hồi giáo Shiite, những người luôn phàn nàn rằng họ bị ngược đăi, không có nhiều cơ hội phát triển.
Do đó, Đức vua Abdullah vẫn nhận được sự ủng hộ của đại bộ phận dân chúng và chính quyền ở Saudi Arabia sẽ không dễ dàng sụp đổ như nhiều người lo ngại.
Nam Việt
ĐVOL