Hanna
03-19-2011, 21:18
Phỏng vấn tổng lănh sự Lê Quốc Hùng: Việt Nam có 1,5 triệu trang facebook
Lời BLOG: Các bạn Việt Weekly vừa gởi cho ḿnh bài phỏng vấn này và đồng ư để ḿnh đăng trên blog Trần Đông Đức trước khi các bạn ấy đăng lên báo giấy ngày mai thứ Năm (17/03/11). Ḿnh đă đọc qua bài phỏng vấn này và cảm thấy là có một vài chỗ thú vị về mặt thời sự như sở di trú Mỹ đóng cửa, Việt Nam định mở thêm lănh sự quán mới ở Los Angeles, Thuư Nga Paris By Night muốn đưa sản phẩm về Việt Nam nhưng có phải phải thay đổi nội dung?
“Anh Ngạn ơi!!!”
Việt Weekly không có ấn bản điện tử trên mạng và ḿnh cảm thấy về mặt nội dung tuy mang tiếng phỏng vấn nhưng lại cuộc gặp mặt thân t́nh tạo nên một quan hệ tâm sự trữ t́nh chẳng khác nào ḍng sông ly biệt (nhớ đọc phần cuối nha) rất là đường đường mật mật cho nên ḿnh quyết định đưa vào blog của ḿnh hôm nay. Các bạn cứ vô tư phân tích, b́nh luận về phương diện truyền thông. Nếu muốn ném đá th́ vào facebook (http://www.facebook.com/ducdongtran) của ḿnh nhé! Ngoài một số h́nh ảnh của Viet Weekly đưa, ḿnh có dùng một số h́nh khác của ḿnh với mục đính trám chỗ cho vừa mắt chứ không có ư ǵ khác. Mời các bạn xem nhé!
<hr> Etcetera (ETC): Trước hết xin cảm ơn Tổng lănh sự Lê Quốc Hùng đă tạo cơ hội cho một số nhà báo độc lập ở Nam Cali có dịp được ngồi trao đổi với ông trên phương diện báo chí. Xin Tổng lănh sự cho biết mục đích của chuyến đi xuống miền Nam California, khu vực Little Saigon lần này của ông và phái đoàn Lănh sự quán là ǵ?
http://img849.imageshack.us/img849/8594/picture1s.jpg
Tổng lănh sự Lê Quốc Hùng (LQH): Mục đích của chuyến đi của chúng tôi là thăm hỏi bà con nhân dịp đầu xuân và cũng để nói lời chia tay với bà con v́ không c̣n bao lâu nữa tôi sẽ măn nhiệm kỳ . Nhân dịp này tôi có được cơ hội gặp gỡ các anh nhà báo là điều rất quư. Được ngồi với nhau cùng trao đổi, đối thoại để hiểu biết nhau hơn bao giờ cũng tốt qua đó tránh được sự hiểu lầm, những thông tin không chính xác khiến ngộ nhận đôi bên. Hôm nay tôi rất vui được tạo điều kiện gặp gỡ với giới báo chí, truyền thông .Để được tụ nhiên, có lẽ ta không nên coi đây là cuộc phỏng vấn mà nên coi như cuộc gặp mặt thân t́nh giữa Tổng lănh sự với giới báo chí truyền thông nhân dịp đầu xuân
Nguyễn Phương Hùng (NPH): Với tư cách là một người làm truyền thông, chúng tôi hy vọng cuộc nói chuyện của chúng ta sẽ diễn ra trong tinh thần cởi mở giữa các nhà báo và những người đại diện cho chính quyền Việt Nam. Về phía cộng đồng người Việt hải ngoại, chúng tôi muốn t́m hiểu, quan tâm về Việt Nam. Chúng tôi xem đây là một cuộc trao đổi, hy vọng mang lại sự cảm thông giữa những người bên trong và ngoài nước. Hy vọng cái cầu này sẽ tiếp tục để chúng ta biết về nhau nhiều hơn trong tương lai.
ETC: Thưa ông Tổng lănh sự, trong nhiệm kỳ vừa qua của ḿnh, xin ông cho biết những việc ǵ ông đă đạt được?
LQH: Có thể nói rằng trong nhiệm kỳ 3 năm vừa qua (2008-2011), chúng tôi đă cố gắng làm được rất nhiều việc. Trước hết là thực hiện chức năng của một Lănh sự quán, tức là tạo điều kiện thuận lợi cho bà con trong các thủ tục hành chánh như làm visa, hộ chiếu, thủ tục lănh sự bảo hộ công dân v.v. Điểm thứ hai, là đă tạo ra được những mối quan hệ với chính giới địa bàn thuộctiểu bang California và một số tiểu bang lân cận. Điều dễ cảm nhận là đến đâu, chúng tôi cũng thấy chính giới của Hoa Kỳ rất quan tâm và có thiện chí với Việt Nam, đến khu vực Đông Nam Á. Điều này làm tôi rất phấn khởi. Nếu như cách đây 10, 15 năm mà dự đoán, th́ những ǵ đă xảy ra là không thực tế, nhưng bây giờ đă là hiện thực. Tôi rất quan tâm thúc đẩy mối quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Đây là một thành công của chúng tôi trong nhiệm kỳ vừa qua. Trong ḍng chảy chung, mối quan hệ giữa hai quốc gia Việt Nam- Hoa kỳ đang ngày một tốt lên như một xu thế mà một bộ phận trong cộng đồng lại tách ra khỏi ḍng chảy chung đó là điều đáng tiếc!. Xu thế chung này tác động lẫn nhau, tức là nếu quan hệ với nước sở tại tốt th́ sẽ tác động tích cực lên mối quan hệ với cộng đồng (người Việt ở nước sở tại) và ngược lại, quan hệ tốt với cộng đồng sẽ thúc đẩy quan hệ với nước sở tại. Điều tôi rất mừng là trong nhiệm kỳ vừa qua, tôi thấy cộng đồng bà con ḿnh ngày càng có tiếng nói trong đời sống chính trị nước Mỹ, từ các thành phố, các địa hạt đến các tiểu bang. Là người Việt Nam, vui mừng với những thành công chung của cộng đồng. Trong 3 năm qua, tôi được đi nhiều, tiếp xúc nhiều và nhận được t́nh cảm của bà con, mặc dù có thể cũng có những điểm chưa đồng, chưa hài ḷng, nhưng phần lớn rất t́nh nghĩa, rất thiện chí. Chúng tôi đă tạo được một mối quan hệ tốt với nhiều hội đoàn, với bà con các giới, từ những người có vị trí trong xă hội Mỹ:các nhà khoa học, trí thức, các nhà họat động văn hóa, giáo dục, các nhà kinh doanh thành đạt đến những người có ḥan cảnh khó khăn, những người nghèo,thậm chí cả những người vô gia cư….Chúng tôi đă cố gắng làm tốt vai tṛ là cầu nối giữa quê hương và cộng đồng Việt tại địa bàn. Một trong những sự kiện lớn đă được thực hiện thành công trong năm 2009, đó là “Meet Việt Nam” (Gặp gỡ Việt Nam) mà báo chí hải ngoại đưa tin rất nhiều, kể cả tuần báo Việt Weekly cũng tường tŕnh đầy đủ. Cũng có những dư luận không đúng được đưa ra trên mặt báo chí, nhưng chúng tôi không phiền ḷng, v́ nỗ lực chính là muốn đưa thông tin chính xác,những h́nh ảnh trung thực về Việt Nam “Meet Vietnam” là sự kiện có tầm vóc lớn, chưa từng xảy ra trên đất Hoa Kỳ. Thông qua Meet Việt Nam với môt lọat các cuộc hội thảo về giáo dục, đầu tư, thương mại, du lịch...với các cuộc triển lăm về văn hóa (hội họa, trang phục, sách, nhạ cụ truyền thống…) chúng tôi muốn quảng bá h́nh ảnh Việt Nam với nước sở tại. Riêng với cộng đồng người Việt, chúng tôi muốn mang một món ăn tinh thần từ quê hương đến với bà con nhất là đối với những người v́ hoàn cảnh chưa có dịp trở lại Việt Nam th́ những dịp như vậy để bà con biết và hiểu hơn về Việt Nam. Như trên đă nói, trong nhiệm kỳ 3 năm qua chúng tôi đă làm được nhiều việc góp phần gắn kết cộng đồng người Mỹ gốc Việt với đất nước. Tuy nhiên do nhiều lư do, cũng có một số việc muốn làm mà chưa thực hiện được .Tôi hy vọng sắp tới đây, vị kế nhiệm của tôi sẽ tiếp tục thúc đẩy mối quan hệ theo hướng này
NPH: Thưa ông Tổng lănh sự, Năm 2010, Ṭa lănh sự Việt Nam ở Houston đă được thiết lập, như vậy, về mặt ngoại giao, đây là một bước tiến mới trong chính sách ngoại giao của Việt Nam trong việc tiếp cận với khối người Mỹ gốc Việt nói chung, trong thời gian tới, liệu có một Ṭa lănh sự Việt Nam được thiết lập ở Los Angeles hay ở Orange County không? Tuần qua, sự kiện Đại sứ Lê Công Phụng được ông thị trưởng Jerry Senders trao ch́a khóa vàng ở thành phố San Diego khiến một số người tin rằng đây có lẽ là một bước dọn đường (cười)?
LQH: Theo kế hoạch, trên đất Hoa Kỳ trong thời gian tới, có thể chúng tôi sẽ mở thêm một vài nơi khác mà trước mắt là mở Ṭa Tổng lănh sự tại Los Angeles để tạo điều kiện cho bà con không phải đi xa khi cần đến thủ tục giấy tờ, visa, hộ chiếu.
ETC: Liên quan tới vấn đề hành chánh, một thông tin mới báo chí đưa tin Sở Di Trú Hoa Kỳ ở Việt Nam sẽ đóhttp://img852.imageshack.us/img852/2738/lqhung01.jpgng cửa vào cuối tháng 3, 2011, đây là một sự kiện được nhiều người Mỹ gốc Việt quan tâm, ông có thể cho biết thêm lư do ǵ xảy ra sự kiện này?
LQH: Tôi nghe nguồn tin này cũng có nhiều điểm thất thiệt lắm. Có người hỏi tôi là, “nghe nói Lănh sự quán Hoa Kỳ ở Việt Nam sẽ đóng cửa? “ Tôi nghe cũng giật ḿnh, và bây giờ câu hỏi về Sở Di Trú Hoa Kỳ tại Thành phố Hồ Chí Minh, tôi xin giải thích thế này: Sau chiến tranh, có một lọat các chương tŕnh dành cho người Việt ra đi: Chương tŕnh “ra đi có trật tự” ODP (Orderly Departure Program), chương tŕnh H.O. (Humanitarian Operation) dành cho các cựu sĩ quan VNCH, và chương tŕnh dành cho các con lai (AC). Sau khi kết thúc ba chương tŕnh này, vẫn c̣n lai rai một số trường hợp tiếp tục nộp đơn. Phía Hoa Kỳ cho thành lập bộ phận với tên gọi là USCIS (US Citizenship and Immigration Service) nói nôm na là Sở Di Trú và Di Dân trực thụộc Bộ An ninh nội địa (Home Land Security).Theo tôi được biết, suốt năm 2010, chỉ có 10 trường hợp được giải quyết theo dạng này.Điều này cho thấy sự tồn tại của bộ phận này là không hiệu quả. Chính v́ vậy mà phía Hoa Kỳ quyết định đóng cửa Sở Di Trú.Quyết định nảy ḥan ṭan là nội bộ của Hoa kỳ. Tuy nhiên, đóng cửa Sở Di Trú, không có nghĩa là ngưng giải quyết các hồ sơ tồn đọng mà phần công việ trước đây do USCIS sẽ nhập chung vào chức năng của pḥng Lănh sự của Tổng lănh sự quán Hoa Kỳ tại Tp.Hồ Chí Minh, xem như đây là diện di dân b́nh thường. Hôm qua tôi có trao đổi trực tiếp qua điện thọai với vị đồng nghiệp của tôi là ông Lê Thành Ân,Tổng lănh sự Hoa Kỳ tại thành phố HCM, ông có thông qua tôi nhờ nhắn với bà con không nên hoang mang lo lắng ǵ về việc USCIS đóng cửa. Những hồ sơ trước đây do USCIS giải quyết, từ nay sẽ do Tổng lănh sự quán Hoa Kỳ (bộ phận lănh sự) thụ lư.
NPH: Trong nhiệm kỳ làm Tổng lănh sự Việt Nam ở San Francisco, kinh nghiệm của ông cho biết những đối tác giao dịch về kinh doanh, kinh tế, chính trị v.v. cộng đồng nước nào hoạt động mạnh nhất, khối người Mỹ gốc Việt có tham gia nhiều không, đứng hàng thứ mấy, tỉ lệ % là bao nhiêu?
LQH: Tôi có thể nói rằng trong cộng đồng sắc tộc ở Hoa Kỳ khối người Hoa là lớn nhất. Sau đó là người Hàn Quốc, người Mễ. C̣n nói về đầu tư của cộng đồng người Việt hải ngọai về Việt Nam th́ cộng đồng người Mỹ gốc Việt là nhiều nhất. Tôi không có con số cụ thể, v́ có các dự án của riêng người Mỹ gốc Việt, có dự án chung với chủ đầu tư là người Mỹ hoặc người Mỹ gốc Hoa, người Mỹ gốc Hàn, gốc Nhật… Trong số 8 tỉ đóng góp vào trong nước, gọi là “kiều hối” th́ cộng đồng Việt ở Mỹ đóng góp nhiều nhất. Tôi không muốn nói rằng người Mỹ gốc Việt đóng góp v́ họ thành công hơn ở các quốc gia khác, nhưng số người Mỹ gốc Việt là một nửa tổng số người dân Việt ở hài ngọai. Con số gần 4 triệu người ở hải ngoại, th́ người Mỹ gốc Việt hơn một triệu rưỡi, xem như là phân nửa rồi. Thứ hai nữa, Hoa Kỳ là nước phát triển hàng đầu của thế giới, nên sự đóng góp của người Mỹ gốc Việt ở đây cũng rất rơ nét. Nói cụ thể số người Mỹ gốc Việt về nước thăm thân nhân, là một đóng góp. Trong năm qua, toàn thế giới đă có khoảng 600,000 việt kiều về thăm quê hương. Trong số này, có khỏang một nửa về từ Hoa Kỳ. Thứ hai là đóng góp vốn đầu tư về trong nước rất cao. Thứ ba là chất xám.Bà con, anh em làm việc trong các cơ sở khoa học, kỹ thuật tiên tiến của Hoa Kỳ, viện nghiên cứu, chắc chắn tích lũy được nhiều kinh nghiệm. Khi về nước làm việc, kinh doanh, chắc chắn họ cũng mang chất xám về.
ETC: Giới trí thức, truyền thông ở hải ngoại quan tâm và cho rằng, tại sao chính quyền CSVN không chủ trương mở rộng b́nh thường 2 chiều tất cả mọi sinh hoạt về mọi mặt. Thí dụ văn hoá phẩm và báo chí hải ngoại?
LQH: Tôi xin nói rộng hơn một chút, cứ gọi là vấn đề trao đổi văn hóa, nghệ thuật, chứ không riêng ǵ văn hóa phẩm. Tôi lấy ví dụ chuyện văn nghệ, các ca sĩ từ trong nước ra hải ngọai, các nghệ sĩ người Việt ở hải ngọai về trong nước biểu diễn, đó là một h́nh thức trao đổi văn hóa nghệ thuật. Chuyện ǵ cũng phải được đánh giá khách quan. Hiện nay, chính sách của nhà nước Việt Nam hoan nghênh các ca sĩ hải ngoại về tŕnh diễn trong nước. Trừ một số trường hợp cá biệt, c̣n nói chung là được hoan nghênh. Có nhiều trường hợp ca sĩ bên ngoài khó khăn, nhưng lại thành công và được đón nhận trong nước. Họ tổ chức nhiều liveshow rất hoành tráng. Như các trường hợp Quang Lê, Nguyễn Cao Kỳ Duyên v.v. nhà nước rất hoan nghênh. Ngược lại, ca sĩ trong nước ra đây tŕnh diễn, lại gặp rất nhiều khó khăn như vụ ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng mới đây là một ví dụ. Không phải do chính quyền Hoa Kỳ, mà do cộng đồng tạo ra. Khi quư vị về trong nước, chúng tôi tạo điều kiện tốt, c̣n khi nghệ sĩ trong nước ra ngoài biểu diễn th́ gặp nhiều khó khăn, rắc rối. Như vậy là không công bằng, nên nói ṣng phẳng với nhau như vậy. C̣n về mặt văn hóa phẩm, tôi nghĩ rằng phía nhà nước Việt Nam sẽ ngày càng cởi mở hơn, đến một lúc nào đó, những sản phẩm văn hóa sẽ được phép phát hành trong nước. Ví dụ sản phẩm của TT Thúy Nga Paris by nights, hiện họ rất muốn đưa sản phẩm về trong nước, nhưng hiện nay chưa được.Chúng ta cần có thêm thời gian, và phải có thiện chí. Nếu đưa văn hóa phẩm vào để truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy, bạo lực…anh hưởng thuần phong mỹ tục,đạo đức xă hội th́ không thể chấp nhận. C̣n nếu đưa văn hóa phẩm vào nhằm mục đích tuyên truyền để chống phá chế độ, gây rối an ninh,trật tự th́ ngay ở Hoa Kỳ cũng cấm, chứ đừng nói Việt Nam
http://img801.imageshack.us/img801/1273/nguyenthebinh1.jpg
NPH: Sau 3 năm hoạt động trong vai tṛ Tổng lănh sự, ông đánh giá sao về những cuộc biểu t́nh, chống đối sự hiện diện của các viên chức chính quyền Việt Nam ở Hoa Kỳ? Ông muốn nói ǵ với những người có quan điểm khác biệt này?
LQH: Tôi cảm ơn nhà báo Nguyễn Phương Hùng đă nêu lên một câu hỏi khá “nhạy cảm” này. Những cuộc biểu t́nh, mà ở đây người ta hay gọi là “dàn chào” không phải chỉ nhắm tới các quan chức từ Việt Nam sang. Mà một vài dịp khác, tôi vẫn thấy bà con đứng cầm cờ, phản đối. Điều tôi nhận thấy là xu thế chung, số người biểu t́nh ngày càng bớt đi. So với những năm trước, rất rơ nét. Mỗi năm một vài lần. Như dịp 30 tháng 4, một vài dịp khác, và số người tham dự ngày càng ít. Như hôm rồi, trước Lănh sự quán cũng có biểu t́nh, chỉ có khoảng 10 người thôi. Sự việc này nói lên điều ǵ? Theo tôi là, chuyện ḥa hợp với nhau, nói th́ dễ, nhưng thực thi không đơn giản. Quốc gia nào cũng có vấn đề. Nhanh th́ sẽ giải quyết 5 năm, 10 năm, nhưng cũng có những chuyện tồn tại cả thế kỷ chưa nguôi ngoai. Cuộc nội chiến Nam Bắc của Hoa Kỳ 1861 kéo dài 4 năm, 1865 sau khi miền Bắc thống nhất miền Nam, giang sơn về một mối, nhưng sự ly tán của ḷng dân, sự khác biệt ngăn cách giữa Bắc và Nam vào thời đó, rất sâu nặng, phải mất khoảng gần 100 năm sau vết thương nội chiến mới hoàn toàn xóa khỏi tâm thức của người dân hai miền. Chỉ với 4 năm của cuộc chiến, mà mất gần 100 mới hàn gắn hết nổi. Việt Nam ḿnh từ khi kết thúc cuộc chiến với Mỹ tính đến nay đă hơn 30 năm, cũng là dài rồi đấy, nhưng vẫn chưa bằng người ta. Vượt qua nỗi đau chính ḿnh rất khó. Vẫn c̣n nhiều hận thù. Vẫn c̣n nhiều trăn trở. Ḥan cảnh bỏ nước ra đi mỗi người mỗi khácnên phản ứng về quá khứ của mỗi người mỗi khác. Tuy nhiên, điều tôi muốn nói,trong hoàn cảnh mới, sự phát triển của đất nước, mối quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đă hàn gắn, xích lại gần nhau, chính sách của Nhà nước Việt Nam ngày càng cởi mở. Tôi tin rằng nỗi đau trong từng người mỗi ngày một giảm bớt đi. Trời San Francisco rất lạnh, các bác cao niên cầm cờ đứng ngoài trời phản đối, biểu t́nh…tôi thực sự rất thương, xin nói thật ḷng. Mỗi người mỗi hoàn cảnh. Phải đặt ḿnh vào hoàn cảnh của họ, ḿnh mới hiểu được. Nh́n lại quá khứ để rút ra bài học cho hiện tại và tương lai chứ không nhắc lại quá khứ để khơi sâu thêm thù hận.Một dân tộc mạnh là dân tộc biết khép lại quá khứ để vươn đến tương lai. Trước đây, trong cuộc chiến ở Việt Nam, Hoa Kỳ đổ 500,000 quân vào, c̣n không làm được ǵ. C̣n bây giờ, dù biểu t́nh là một biểu hiện của tự do ngôn luận ở đất nước cờ hoa này, thôi cũng được đi. Nhưng đâu có giải quyết được ǵ? Tại sao chúng ta không khép lại nỗi đau quá khứ? không lẽ cứ đem lịch sử đau buồn ra để gậm nhấm hoài?
http://img7.imageshack.us/img7/4310/nguyetanh.jpg
ETC: Xin ông cho biết thêm về “nghị quyết 36” là ǵ, có đúng như quan niệm của một số tổ chức chống cộng ở hải ngoại cho rằng, đây là một h́nh thức “gây chia rẽ, lũng đoạn khối người Việt Quốc gia” không?
LQH: (Cười) Tôi nghe nói đến chuyện này, tôi có suy nghĩ như sau. Nếu những ai nói rằng đây là một nghị quyết nhằm để gây chia rẽ cộng đồng, tôi tin rằng có nhiều người không biết, cũng không hiểu nghị quyết 36 nói ǵ. Họ cứ nghe người này nói, người kia nói rồi nghĩ như vậy. Trước đây, đầu những năm 80, 90, chính quyền trong nước chưa thực sự quan tâm đến cộng đồng người Việt hải ngoại. Bà con nói rằng tại sao nhà nước không quan tâm. Đến bây giờ, nhà nước thay đổi suy nghĩ, bắt đầu có chính sách quan tâm, v́ đánh giá đúng vai tṛ của cộng đồng người Việt hải ngoại như là một bộ phận không thể tách rời của dân tộc Việt Nam, th́ lại la lên đây là chính sách nhằm để chia rẽ. Nếu vậy th́…nói kiểu nào cũng được. Khi nói “khối người Việt hải ngoại là một bộ phận không thể tách rời của dân tộc Việt Nam” không phải là khẩu hiệu. Mà đây là sự thay đổi tư duy, đánh giá đúng về vai tṛ của cộng đồng Việt hải ngoại, nên mới có các nghị quyết về công tác cộng đồng ở nước ngoài. Nghị quyết 36 được nêu lên, nhằm huy động nguồn lực của cộng đồng người Việt hải ngoại, gắn bó với người trong nước để xây dựng đất nước. Nghị quyết 36 có hai phần: Một là khuyến khích, tạo điều kiện cho bà con hướng về đất nước,có cơ hội tham gia đóng góp cho đất nước. Thứ hai, ngược lại nhà nước Việt Nam phải có trách nhiệm với bà con hải ngoại. Nhà nước Việt Nam đă chỉ thị các bộ, các ngành phải có trách nhiệm cụ thể với cộng đồng người Việt ở hải ngoại. Tôi nói ví dụ: Phải tạo sự thông thoáng cho bà con nếu họ muốn xin visa về Việt Nam. Trước đây rất khó khăn, giới hạn. Bây giờ có visa, miễn thị thực có hiệu lực 5 năm. Xưa nay không có. Đây là một bước tiến. Đây là thiện chí của nhà nước, thấy được vai tṛ quan trọng của bà con, nên muốn nâng cao, tạo điều kiện tốt hơn. Rồi tạo điều kiện chuyện mua nhà, trước đây không có. Bây giờ mở rộng diện mua nhà ở Việt Nam. Tất cả tiêu chí phải được cân nhắc từng li từng tí một. Hay chuyện đầu tư trong nước, trước đây rất khó, bây giờ thông thoáng rồi. Trước đây phải đầu tư chui, thông qua bà con họ hàng, nên có nhiều sự phàn nàn là làm ăn ở Việt Nam bị lừa, khó thành công quá. Tôi xin trả lời v́ bà con không làm theo đường chính ngạch, mà cứ đưa tiền về đầu tư thông qua những người trong gia đ́nh. Khi bị lừa mất tiền, lại đổ cho nhà nước . Hay chuyện trước đây về Việt nam đều có hai giá biểu. Một cho người trong nước, hai là giá “Việt kiều” và người nước ng̣ai. Điều này cũng đă được băi bỏ từ sau khi có nghị quyết 36.
Lời BLOG: Các bạn Việt Weekly vừa gởi cho ḿnh bài phỏng vấn này và đồng ư để ḿnh đăng trên blog Trần Đông Đức trước khi các bạn ấy đăng lên báo giấy ngày mai thứ Năm (17/03/11). Ḿnh đă đọc qua bài phỏng vấn này và cảm thấy là có một vài chỗ thú vị về mặt thời sự như sở di trú Mỹ đóng cửa, Việt Nam định mở thêm lănh sự quán mới ở Los Angeles, Thuư Nga Paris By Night muốn đưa sản phẩm về Việt Nam nhưng có phải phải thay đổi nội dung?
“Anh Ngạn ơi!!!”
Việt Weekly không có ấn bản điện tử trên mạng và ḿnh cảm thấy về mặt nội dung tuy mang tiếng phỏng vấn nhưng lại cuộc gặp mặt thân t́nh tạo nên một quan hệ tâm sự trữ t́nh chẳng khác nào ḍng sông ly biệt (nhớ đọc phần cuối nha) rất là đường đường mật mật cho nên ḿnh quyết định đưa vào blog của ḿnh hôm nay. Các bạn cứ vô tư phân tích, b́nh luận về phương diện truyền thông. Nếu muốn ném đá th́ vào facebook (http://www.facebook.com/ducdongtran) của ḿnh nhé! Ngoài một số h́nh ảnh của Viet Weekly đưa, ḿnh có dùng một số h́nh khác của ḿnh với mục đính trám chỗ cho vừa mắt chứ không có ư ǵ khác. Mời các bạn xem nhé!
<hr> Etcetera (ETC): Trước hết xin cảm ơn Tổng lănh sự Lê Quốc Hùng đă tạo cơ hội cho một số nhà báo độc lập ở Nam Cali có dịp được ngồi trao đổi với ông trên phương diện báo chí. Xin Tổng lănh sự cho biết mục đích của chuyến đi xuống miền Nam California, khu vực Little Saigon lần này của ông và phái đoàn Lănh sự quán là ǵ?
http://img849.imageshack.us/img849/8594/picture1s.jpg
Tổng lănh sự Lê Quốc Hùng (LQH): Mục đích của chuyến đi của chúng tôi là thăm hỏi bà con nhân dịp đầu xuân và cũng để nói lời chia tay với bà con v́ không c̣n bao lâu nữa tôi sẽ măn nhiệm kỳ . Nhân dịp này tôi có được cơ hội gặp gỡ các anh nhà báo là điều rất quư. Được ngồi với nhau cùng trao đổi, đối thoại để hiểu biết nhau hơn bao giờ cũng tốt qua đó tránh được sự hiểu lầm, những thông tin không chính xác khiến ngộ nhận đôi bên. Hôm nay tôi rất vui được tạo điều kiện gặp gỡ với giới báo chí, truyền thông .Để được tụ nhiên, có lẽ ta không nên coi đây là cuộc phỏng vấn mà nên coi như cuộc gặp mặt thân t́nh giữa Tổng lănh sự với giới báo chí truyền thông nhân dịp đầu xuân
Nguyễn Phương Hùng (NPH): Với tư cách là một người làm truyền thông, chúng tôi hy vọng cuộc nói chuyện của chúng ta sẽ diễn ra trong tinh thần cởi mở giữa các nhà báo và những người đại diện cho chính quyền Việt Nam. Về phía cộng đồng người Việt hải ngoại, chúng tôi muốn t́m hiểu, quan tâm về Việt Nam. Chúng tôi xem đây là một cuộc trao đổi, hy vọng mang lại sự cảm thông giữa những người bên trong và ngoài nước. Hy vọng cái cầu này sẽ tiếp tục để chúng ta biết về nhau nhiều hơn trong tương lai.
ETC: Thưa ông Tổng lănh sự, trong nhiệm kỳ vừa qua của ḿnh, xin ông cho biết những việc ǵ ông đă đạt được?
LQH: Có thể nói rằng trong nhiệm kỳ 3 năm vừa qua (2008-2011), chúng tôi đă cố gắng làm được rất nhiều việc. Trước hết là thực hiện chức năng của một Lănh sự quán, tức là tạo điều kiện thuận lợi cho bà con trong các thủ tục hành chánh như làm visa, hộ chiếu, thủ tục lănh sự bảo hộ công dân v.v. Điểm thứ hai, là đă tạo ra được những mối quan hệ với chính giới địa bàn thuộctiểu bang California và một số tiểu bang lân cận. Điều dễ cảm nhận là đến đâu, chúng tôi cũng thấy chính giới của Hoa Kỳ rất quan tâm và có thiện chí với Việt Nam, đến khu vực Đông Nam Á. Điều này làm tôi rất phấn khởi. Nếu như cách đây 10, 15 năm mà dự đoán, th́ những ǵ đă xảy ra là không thực tế, nhưng bây giờ đă là hiện thực. Tôi rất quan tâm thúc đẩy mối quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Đây là một thành công của chúng tôi trong nhiệm kỳ vừa qua. Trong ḍng chảy chung, mối quan hệ giữa hai quốc gia Việt Nam- Hoa kỳ đang ngày một tốt lên như một xu thế mà một bộ phận trong cộng đồng lại tách ra khỏi ḍng chảy chung đó là điều đáng tiếc!. Xu thế chung này tác động lẫn nhau, tức là nếu quan hệ với nước sở tại tốt th́ sẽ tác động tích cực lên mối quan hệ với cộng đồng (người Việt ở nước sở tại) và ngược lại, quan hệ tốt với cộng đồng sẽ thúc đẩy quan hệ với nước sở tại. Điều tôi rất mừng là trong nhiệm kỳ vừa qua, tôi thấy cộng đồng bà con ḿnh ngày càng có tiếng nói trong đời sống chính trị nước Mỹ, từ các thành phố, các địa hạt đến các tiểu bang. Là người Việt Nam, vui mừng với những thành công chung của cộng đồng. Trong 3 năm qua, tôi được đi nhiều, tiếp xúc nhiều và nhận được t́nh cảm của bà con, mặc dù có thể cũng có những điểm chưa đồng, chưa hài ḷng, nhưng phần lớn rất t́nh nghĩa, rất thiện chí. Chúng tôi đă tạo được một mối quan hệ tốt với nhiều hội đoàn, với bà con các giới, từ những người có vị trí trong xă hội Mỹ:các nhà khoa học, trí thức, các nhà họat động văn hóa, giáo dục, các nhà kinh doanh thành đạt đến những người có ḥan cảnh khó khăn, những người nghèo,thậm chí cả những người vô gia cư….Chúng tôi đă cố gắng làm tốt vai tṛ là cầu nối giữa quê hương và cộng đồng Việt tại địa bàn. Một trong những sự kiện lớn đă được thực hiện thành công trong năm 2009, đó là “Meet Việt Nam” (Gặp gỡ Việt Nam) mà báo chí hải ngoại đưa tin rất nhiều, kể cả tuần báo Việt Weekly cũng tường tŕnh đầy đủ. Cũng có những dư luận không đúng được đưa ra trên mặt báo chí, nhưng chúng tôi không phiền ḷng, v́ nỗ lực chính là muốn đưa thông tin chính xác,những h́nh ảnh trung thực về Việt Nam “Meet Vietnam” là sự kiện có tầm vóc lớn, chưa từng xảy ra trên đất Hoa Kỳ. Thông qua Meet Việt Nam với môt lọat các cuộc hội thảo về giáo dục, đầu tư, thương mại, du lịch...với các cuộc triển lăm về văn hóa (hội họa, trang phục, sách, nhạ cụ truyền thống…) chúng tôi muốn quảng bá h́nh ảnh Việt Nam với nước sở tại. Riêng với cộng đồng người Việt, chúng tôi muốn mang một món ăn tinh thần từ quê hương đến với bà con nhất là đối với những người v́ hoàn cảnh chưa có dịp trở lại Việt Nam th́ những dịp như vậy để bà con biết và hiểu hơn về Việt Nam. Như trên đă nói, trong nhiệm kỳ 3 năm qua chúng tôi đă làm được nhiều việc góp phần gắn kết cộng đồng người Mỹ gốc Việt với đất nước. Tuy nhiên do nhiều lư do, cũng có một số việc muốn làm mà chưa thực hiện được .Tôi hy vọng sắp tới đây, vị kế nhiệm của tôi sẽ tiếp tục thúc đẩy mối quan hệ theo hướng này
NPH: Thưa ông Tổng lănh sự, Năm 2010, Ṭa lănh sự Việt Nam ở Houston đă được thiết lập, như vậy, về mặt ngoại giao, đây là một bước tiến mới trong chính sách ngoại giao của Việt Nam trong việc tiếp cận với khối người Mỹ gốc Việt nói chung, trong thời gian tới, liệu có một Ṭa lănh sự Việt Nam được thiết lập ở Los Angeles hay ở Orange County không? Tuần qua, sự kiện Đại sứ Lê Công Phụng được ông thị trưởng Jerry Senders trao ch́a khóa vàng ở thành phố San Diego khiến một số người tin rằng đây có lẽ là một bước dọn đường (cười)?
LQH: Theo kế hoạch, trên đất Hoa Kỳ trong thời gian tới, có thể chúng tôi sẽ mở thêm một vài nơi khác mà trước mắt là mở Ṭa Tổng lănh sự tại Los Angeles để tạo điều kiện cho bà con không phải đi xa khi cần đến thủ tục giấy tờ, visa, hộ chiếu.
ETC: Liên quan tới vấn đề hành chánh, một thông tin mới báo chí đưa tin Sở Di Trú Hoa Kỳ ở Việt Nam sẽ đóhttp://img852.imageshack.us/img852/2738/lqhung01.jpgng cửa vào cuối tháng 3, 2011, đây là một sự kiện được nhiều người Mỹ gốc Việt quan tâm, ông có thể cho biết thêm lư do ǵ xảy ra sự kiện này?
LQH: Tôi nghe nguồn tin này cũng có nhiều điểm thất thiệt lắm. Có người hỏi tôi là, “nghe nói Lănh sự quán Hoa Kỳ ở Việt Nam sẽ đóng cửa? “ Tôi nghe cũng giật ḿnh, và bây giờ câu hỏi về Sở Di Trú Hoa Kỳ tại Thành phố Hồ Chí Minh, tôi xin giải thích thế này: Sau chiến tranh, có một lọat các chương tŕnh dành cho người Việt ra đi: Chương tŕnh “ra đi có trật tự” ODP (Orderly Departure Program), chương tŕnh H.O. (Humanitarian Operation) dành cho các cựu sĩ quan VNCH, và chương tŕnh dành cho các con lai (AC). Sau khi kết thúc ba chương tŕnh này, vẫn c̣n lai rai một số trường hợp tiếp tục nộp đơn. Phía Hoa Kỳ cho thành lập bộ phận với tên gọi là USCIS (US Citizenship and Immigration Service) nói nôm na là Sở Di Trú và Di Dân trực thụộc Bộ An ninh nội địa (Home Land Security).Theo tôi được biết, suốt năm 2010, chỉ có 10 trường hợp được giải quyết theo dạng này.Điều này cho thấy sự tồn tại của bộ phận này là không hiệu quả. Chính v́ vậy mà phía Hoa Kỳ quyết định đóng cửa Sở Di Trú.Quyết định nảy ḥan ṭan là nội bộ của Hoa kỳ. Tuy nhiên, đóng cửa Sở Di Trú, không có nghĩa là ngưng giải quyết các hồ sơ tồn đọng mà phần công việ trước đây do USCIS sẽ nhập chung vào chức năng của pḥng Lănh sự của Tổng lănh sự quán Hoa Kỳ tại Tp.Hồ Chí Minh, xem như đây là diện di dân b́nh thường. Hôm qua tôi có trao đổi trực tiếp qua điện thọai với vị đồng nghiệp của tôi là ông Lê Thành Ân,Tổng lănh sự Hoa Kỳ tại thành phố HCM, ông có thông qua tôi nhờ nhắn với bà con không nên hoang mang lo lắng ǵ về việc USCIS đóng cửa. Những hồ sơ trước đây do USCIS giải quyết, từ nay sẽ do Tổng lănh sự quán Hoa Kỳ (bộ phận lănh sự) thụ lư.
NPH: Trong nhiệm kỳ làm Tổng lănh sự Việt Nam ở San Francisco, kinh nghiệm của ông cho biết những đối tác giao dịch về kinh doanh, kinh tế, chính trị v.v. cộng đồng nước nào hoạt động mạnh nhất, khối người Mỹ gốc Việt có tham gia nhiều không, đứng hàng thứ mấy, tỉ lệ % là bao nhiêu?
LQH: Tôi có thể nói rằng trong cộng đồng sắc tộc ở Hoa Kỳ khối người Hoa là lớn nhất. Sau đó là người Hàn Quốc, người Mễ. C̣n nói về đầu tư của cộng đồng người Việt hải ngọai về Việt Nam th́ cộng đồng người Mỹ gốc Việt là nhiều nhất. Tôi không có con số cụ thể, v́ có các dự án của riêng người Mỹ gốc Việt, có dự án chung với chủ đầu tư là người Mỹ hoặc người Mỹ gốc Hoa, người Mỹ gốc Hàn, gốc Nhật… Trong số 8 tỉ đóng góp vào trong nước, gọi là “kiều hối” th́ cộng đồng Việt ở Mỹ đóng góp nhiều nhất. Tôi không muốn nói rằng người Mỹ gốc Việt đóng góp v́ họ thành công hơn ở các quốc gia khác, nhưng số người Mỹ gốc Việt là một nửa tổng số người dân Việt ở hài ngọai. Con số gần 4 triệu người ở hải ngoại, th́ người Mỹ gốc Việt hơn một triệu rưỡi, xem như là phân nửa rồi. Thứ hai nữa, Hoa Kỳ là nước phát triển hàng đầu của thế giới, nên sự đóng góp của người Mỹ gốc Việt ở đây cũng rất rơ nét. Nói cụ thể số người Mỹ gốc Việt về nước thăm thân nhân, là một đóng góp. Trong năm qua, toàn thế giới đă có khoảng 600,000 việt kiều về thăm quê hương. Trong số này, có khỏang một nửa về từ Hoa Kỳ. Thứ hai là đóng góp vốn đầu tư về trong nước rất cao. Thứ ba là chất xám.Bà con, anh em làm việc trong các cơ sở khoa học, kỹ thuật tiên tiến của Hoa Kỳ, viện nghiên cứu, chắc chắn tích lũy được nhiều kinh nghiệm. Khi về nước làm việc, kinh doanh, chắc chắn họ cũng mang chất xám về.
ETC: Giới trí thức, truyền thông ở hải ngoại quan tâm và cho rằng, tại sao chính quyền CSVN không chủ trương mở rộng b́nh thường 2 chiều tất cả mọi sinh hoạt về mọi mặt. Thí dụ văn hoá phẩm và báo chí hải ngoại?
LQH: Tôi xin nói rộng hơn một chút, cứ gọi là vấn đề trao đổi văn hóa, nghệ thuật, chứ không riêng ǵ văn hóa phẩm. Tôi lấy ví dụ chuyện văn nghệ, các ca sĩ từ trong nước ra hải ngọai, các nghệ sĩ người Việt ở hải ngọai về trong nước biểu diễn, đó là một h́nh thức trao đổi văn hóa nghệ thuật. Chuyện ǵ cũng phải được đánh giá khách quan. Hiện nay, chính sách của nhà nước Việt Nam hoan nghênh các ca sĩ hải ngoại về tŕnh diễn trong nước. Trừ một số trường hợp cá biệt, c̣n nói chung là được hoan nghênh. Có nhiều trường hợp ca sĩ bên ngoài khó khăn, nhưng lại thành công và được đón nhận trong nước. Họ tổ chức nhiều liveshow rất hoành tráng. Như các trường hợp Quang Lê, Nguyễn Cao Kỳ Duyên v.v. nhà nước rất hoan nghênh. Ngược lại, ca sĩ trong nước ra đây tŕnh diễn, lại gặp rất nhiều khó khăn như vụ ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng mới đây là một ví dụ. Không phải do chính quyền Hoa Kỳ, mà do cộng đồng tạo ra. Khi quư vị về trong nước, chúng tôi tạo điều kiện tốt, c̣n khi nghệ sĩ trong nước ra ngoài biểu diễn th́ gặp nhiều khó khăn, rắc rối. Như vậy là không công bằng, nên nói ṣng phẳng với nhau như vậy. C̣n về mặt văn hóa phẩm, tôi nghĩ rằng phía nhà nước Việt Nam sẽ ngày càng cởi mở hơn, đến một lúc nào đó, những sản phẩm văn hóa sẽ được phép phát hành trong nước. Ví dụ sản phẩm của TT Thúy Nga Paris by nights, hiện họ rất muốn đưa sản phẩm về trong nước, nhưng hiện nay chưa được.Chúng ta cần có thêm thời gian, và phải có thiện chí. Nếu đưa văn hóa phẩm vào để truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy, bạo lực…anh hưởng thuần phong mỹ tục,đạo đức xă hội th́ không thể chấp nhận. C̣n nếu đưa văn hóa phẩm vào nhằm mục đích tuyên truyền để chống phá chế độ, gây rối an ninh,trật tự th́ ngay ở Hoa Kỳ cũng cấm, chứ đừng nói Việt Nam
http://img801.imageshack.us/img801/1273/nguyenthebinh1.jpg
NPH: Sau 3 năm hoạt động trong vai tṛ Tổng lănh sự, ông đánh giá sao về những cuộc biểu t́nh, chống đối sự hiện diện của các viên chức chính quyền Việt Nam ở Hoa Kỳ? Ông muốn nói ǵ với những người có quan điểm khác biệt này?
LQH: Tôi cảm ơn nhà báo Nguyễn Phương Hùng đă nêu lên một câu hỏi khá “nhạy cảm” này. Những cuộc biểu t́nh, mà ở đây người ta hay gọi là “dàn chào” không phải chỉ nhắm tới các quan chức từ Việt Nam sang. Mà một vài dịp khác, tôi vẫn thấy bà con đứng cầm cờ, phản đối. Điều tôi nhận thấy là xu thế chung, số người biểu t́nh ngày càng bớt đi. So với những năm trước, rất rơ nét. Mỗi năm một vài lần. Như dịp 30 tháng 4, một vài dịp khác, và số người tham dự ngày càng ít. Như hôm rồi, trước Lănh sự quán cũng có biểu t́nh, chỉ có khoảng 10 người thôi. Sự việc này nói lên điều ǵ? Theo tôi là, chuyện ḥa hợp với nhau, nói th́ dễ, nhưng thực thi không đơn giản. Quốc gia nào cũng có vấn đề. Nhanh th́ sẽ giải quyết 5 năm, 10 năm, nhưng cũng có những chuyện tồn tại cả thế kỷ chưa nguôi ngoai. Cuộc nội chiến Nam Bắc của Hoa Kỳ 1861 kéo dài 4 năm, 1865 sau khi miền Bắc thống nhất miền Nam, giang sơn về một mối, nhưng sự ly tán của ḷng dân, sự khác biệt ngăn cách giữa Bắc và Nam vào thời đó, rất sâu nặng, phải mất khoảng gần 100 năm sau vết thương nội chiến mới hoàn toàn xóa khỏi tâm thức của người dân hai miền. Chỉ với 4 năm của cuộc chiến, mà mất gần 100 mới hàn gắn hết nổi. Việt Nam ḿnh từ khi kết thúc cuộc chiến với Mỹ tính đến nay đă hơn 30 năm, cũng là dài rồi đấy, nhưng vẫn chưa bằng người ta. Vượt qua nỗi đau chính ḿnh rất khó. Vẫn c̣n nhiều hận thù. Vẫn c̣n nhiều trăn trở. Ḥan cảnh bỏ nước ra đi mỗi người mỗi khácnên phản ứng về quá khứ của mỗi người mỗi khác. Tuy nhiên, điều tôi muốn nói,trong hoàn cảnh mới, sự phát triển của đất nước, mối quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đă hàn gắn, xích lại gần nhau, chính sách của Nhà nước Việt Nam ngày càng cởi mở. Tôi tin rằng nỗi đau trong từng người mỗi ngày một giảm bớt đi. Trời San Francisco rất lạnh, các bác cao niên cầm cờ đứng ngoài trời phản đối, biểu t́nh…tôi thực sự rất thương, xin nói thật ḷng. Mỗi người mỗi hoàn cảnh. Phải đặt ḿnh vào hoàn cảnh của họ, ḿnh mới hiểu được. Nh́n lại quá khứ để rút ra bài học cho hiện tại và tương lai chứ không nhắc lại quá khứ để khơi sâu thêm thù hận.Một dân tộc mạnh là dân tộc biết khép lại quá khứ để vươn đến tương lai. Trước đây, trong cuộc chiến ở Việt Nam, Hoa Kỳ đổ 500,000 quân vào, c̣n không làm được ǵ. C̣n bây giờ, dù biểu t́nh là một biểu hiện của tự do ngôn luận ở đất nước cờ hoa này, thôi cũng được đi. Nhưng đâu có giải quyết được ǵ? Tại sao chúng ta không khép lại nỗi đau quá khứ? không lẽ cứ đem lịch sử đau buồn ra để gậm nhấm hoài?
http://img7.imageshack.us/img7/4310/nguyetanh.jpg
ETC: Xin ông cho biết thêm về “nghị quyết 36” là ǵ, có đúng như quan niệm của một số tổ chức chống cộng ở hải ngoại cho rằng, đây là một h́nh thức “gây chia rẽ, lũng đoạn khối người Việt Quốc gia” không?
LQH: (Cười) Tôi nghe nói đến chuyện này, tôi có suy nghĩ như sau. Nếu những ai nói rằng đây là một nghị quyết nhằm để gây chia rẽ cộng đồng, tôi tin rằng có nhiều người không biết, cũng không hiểu nghị quyết 36 nói ǵ. Họ cứ nghe người này nói, người kia nói rồi nghĩ như vậy. Trước đây, đầu những năm 80, 90, chính quyền trong nước chưa thực sự quan tâm đến cộng đồng người Việt hải ngoại. Bà con nói rằng tại sao nhà nước không quan tâm. Đến bây giờ, nhà nước thay đổi suy nghĩ, bắt đầu có chính sách quan tâm, v́ đánh giá đúng vai tṛ của cộng đồng người Việt hải ngoại như là một bộ phận không thể tách rời của dân tộc Việt Nam, th́ lại la lên đây là chính sách nhằm để chia rẽ. Nếu vậy th́…nói kiểu nào cũng được. Khi nói “khối người Việt hải ngoại là một bộ phận không thể tách rời của dân tộc Việt Nam” không phải là khẩu hiệu. Mà đây là sự thay đổi tư duy, đánh giá đúng về vai tṛ của cộng đồng Việt hải ngoại, nên mới có các nghị quyết về công tác cộng đồng ở nước ngoài. Nghị quyết 36 được nêu lên, nhằm huy động nguồn lực của cộng đồng người Việt hải ngoại, gắn bó với người trong nước để xây dựng đất nước. Nghị quyết 36 có hai phần: Một là khuyến khích, tạo điều kiện cho bà con hướng về đất nước,có cơ hội tham gia đóng góp cho đất nước. Thứ hai, ngược lại nhà nước Việt Nam phải có trách nhiệm với bà con hải ngoại. Nhà nước Việt Nam đă chỉ thị các bộ, các ngành phải có trách nhiệm cụ thể với cộng đồng người Việt ở hải ngoại. Tôi nói ví dụ: Phải tạo sự thông thoáng cho bà con nếu họ muốn xin visa về Việt Nam. Trước đây rất khó khăn, giới hạn. Bây giờ có visa, miễn thị thực có hiệu lực 5 năm. Xưa nay không có. Đây là một bước tiến. Đây là thiện chí của nhà nước, thấy được vai tṛ quan trọng của bà con, nên muốn nâng cao, tạo điều kiện tốt hơn. Rồi tạo điều kiện chuyện mua nhà, trước đây không có. Bây giờ mở rộng diện mua nhà ở Việt Nam. Tất cả tiêu chí phải được cân nhắc từng li từng tí một. Hay chuyện đầu tư trong nước, trước đây rất khó, bây giờ thông thoáng rồi. Trước đây phải đầu tư chui, thông qua bà con họ hàng, nên có nhiều sự phàn nàn là làm ăn ở Việt Nam bị lừa, khó thành công quá. Tôi xin trả lời v́ bà con không làm theo đường chính ngạch, mà cứ đưa tiền về đầu tư thông qua những người trong gia đ́nh. Khi bị lừa mất tiền, lại đổ cho nhà nước . Hay chuyện trước đây về Việt nam đều có hai giá biểu. Một cho người trong nước, hai là giá “Việt kiều” và người nước ng̣ai. Điều này cũng đă được băi bỏ từ sau khi có nghị quyết 36.