tonycarter
04-18-2011, 02:57
Trong một lần t́nh cờ chứng kiến các tác phẩm "Pháp lam" Huế tại bảo tàng, ông đă bị mê hoặc bởi vẻ đẹp kỳ lạ của ḍng tranh dân tộc này.
Được sự giúp sức của gia đ́nh, ông đă giành thời gian mày ṃ nghiên cứu và bước đầu làm sống lại một nghề cũ đă thất truyền từ mấy trăm năm để giới thiệu với công chúng. Đó là ông Nguyễn Phước Diễn (58 tuổi), chủ doanh nghiệp tư nhân Vẽ tranh Pháp lam cung đ́nh Huế (21/11 - Nguyễn Khuyến, TP.Huế).
http://media.nguoiduatin.vn/public/data/images/huebt/2011/t4/tuan4/nhanvat/nguoiduatin-2.jpg
Ông Diễn bên các sản phẩm Pháp lam của ḿnh
Một Ḷng Với Nghề
Ông Diễn chia sẻ: "Thú thật, đến bây giờ tôi vẫn c̣n run. Trước kia, khi tôi bỏ nghề bác sỹ đề theo tranh Pháp lam, bao nhiêu vốn của gia đ́nh đều đổ vào đó cả. Nhiều người bảo tôi là điên, đang có công ăn việc làm ổn định, lao vào cái nghề ấy làm ǵ. Đó là việc của các nhà khoa học".
Nhưng khi càng ngắm những bức tranh Pháp lam Huế, th́ ông càng cảm thấy xót xa trước sự thất truyền đáng tiếc của ḍng tranh đặc biệt này. Thế nên, mặc dù đă lớn tuổi nhưng ông vẫn ngày đêm tầm sư học đạo t́m hiểu ở khắp nơi để tự tay tạo ra các sản phẩm này.
Đến nay, sau hơn 1 năm nghiên cứu ông không những đă tự vẽ được tranh Pháp lam mà cả gia đ́nh ông đảm nhận mọi khâu trong quá tŕnh hoàn thiện ḍng tranh này để đưa ra thị trường.
Pháp lam là những sản phẩm được làm bằng đồng, trên bề mặt được tráng men trang trí để làm tăng giá trị thẩm mỹ.
Theo ông Diễn, đặc điểm nổi bật của ḍng tranh này là có độ bền vĩnh viễn, không phai màu, kết hợp được trên các sản phẩm lưu niệm, nội ngoại thất với sắc màu phong phú, là loại vật liệu trang trí chỉ có duy nhất tại Huế nếu biết tận dụng phục chế thành công th́ ḍng tranh này hứa hẹn sẽ đem lại sự thay da đổi thịt cho ngành mỹ thuật Việt Nam.
Kỹ nghệ Pháp lam du nhập vào Việt Nam đầu thế kỷ 19, do vua Minh Mạng đưa một số công nhân sang học nghề chế tác ở Trung Quốc, xưởng Pháp lam đầu tiên ở nước ta được đặt tên là Pháp lam Tượng cục.
Tuy nhiên, đến thời vua Tự Đức th́ ḍng nghề này dần dần bị thất truyền hẳn do biến cố của lịch sử. Đến nay, mặc dù đă qua hàng trăm năm, chịu sự bào ṃn phá hoại của chiến tranh và thời tiết, nhưng những tác phẩm Pháp lam trên các lăng tẩm, cung điện, các vật dụng trang trí của triều Nguyễn cho đến nay vẫn c̣n giữ được gần như nguyên vẹn như ban đầu vốn có.
Cũng theo ông Diễn, để đạt đến thăng hoa trong từng sản phẩm th́ người thợ học Pháp lam phải có những vốn kiến thức nhất định không những trong hội họa mà c̣n cả về Vật lư, Toán, Hóa học, bởi nếu dù có tâm huyết với nghề thế nào mà không nắm vững kiến thức khoa học th́ sẽ không bao giờ thành công trong ḍng tranh khó tính này. Trung b́nh mỗi bức Pháp lam làm ra thường mất thời gian là 4 ngày.
Thời gian đầu, ông và gia đ́nh cũng vấp phải không ít khó khăn, bởi chi cần một chi tiết sai coi như bức tranh ấy phải bỏ đi, nhưng càng thất bại ông càng quyết tâm, tác phẩm sau sẽ hoàn thiện hơn tác phẩm trước và rồi sẽ thành công. Đến nay, cả gia đ́nh ông đă có một khu trưng bày, triễn lăm về tranh Pháp lam được cấp giấy chứng nhận kinh doanh và đây cũng là một trong những cơ sở kinh doanh Pháp lam đầu tiên tại Huế.
Nỗ lực và tâm huyết
Nét đặc trưng mà ông Diễn thể hiện chủ yếu trong ḍng tranh Pháp lam của ḿnh là những danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử nổi tiếng ở nước ta. Bởi theo ông, mục đích ban đầu của ông khi đến với nghề này là không nhằm mục đích kinh doanh mà để thể hiện niềm tự hào về lịch sử và địa lư Việt Nam qua từng bức tranh để nó được lưu truyền măi với thời gian, cũng qua đó ghóp phần làm sống lại một ḍng nghề truyền thống có giá trị của Huế đă bị thất lạc từ lâu.
http://media.nguoiduatin.vn/public/data/images/huebt/2011/t4/tuan4/nhanvat/nguoiduatin-2-1.jpg
Pháp lam Phố cổ
Ông cho biết, những sản phẩm của ông tuy chỉ mới được triển lăm gần đây, song đă nhận được đánh giá cao của các nhà chuyên môn về sự sáng tạo, tinh xảo hiếm có. Nhiều du khách trong nước và quốc tế cũng rất ưa thích ḍng tranh này không chỉ bởi tính thẩm mỹ mà c̣n cả ở độ bền cao, không bao giờ bị phai màu, lại rất độc đáo và bắt mắt.
Ông Diễn tiết lộ: Tranh Pháp lam ở Huế mới chỉ dừng lại ở công đoạn là phục hồi những nét cổ xưa của các di tích lịch sử, mong muốn của ông là đưa được ḍng tranh này vượt ra khỏi giới hạn ấy để đến gần với người dân và khách du lịch hơn.
Khởi đầu cho kế hoạch trên, sắp tới các sản phẩm Pháp lam của ông sẽ được triển lăm tại Festival làng nghề Huế 2011, ngoài ra ông c̣n sự định liên hệ với các tour du lịch để sản phẩm của ḿnh được đến với công chúng một cách nhanh chóng nhất.
Tuy nhiên, quá tŕnh phục dựng để tranh Pháp lam trở nên quen thuộc và phổ biến trên xă hội trước mắt cũng c̣n rất nhiều khó khăn: Đó là việc để tạo nên một sản phẩm Pháp lam đ̣i hỏi sự đầu tư cao về tŕnh độ nghệ thuật cũng như công sức lao động, từ đó nó kén đối tượng khách hàng về mặt giá cả.
Mặc dù vậy, theo ông Diễn nếu được sự quan tâm hỗ trợ của nhà nước trong việc quảng bá sản phẩm, th́ trong một tương lai không xa loại h́nh nghệ thuật dân tộc mới được phục sinh này không những sống lại mà c̣n trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
Nguyễn Tiến Nhất
(Người đưa tin)
Được sự giúp sức của gia đ́nh, ông đă giành thời gian mày ṃ nghiên cứu và bước đầu làm sống lại một nghề cũ đă thất truyền từ mấy trăm năm để giới thiệu với công chúng. Đó là ông Nguyễn Phước Diễn (58 tuổi), chủ doanh nghiệp tư nhân Vẽ tranh Pháp lam cung đ́nh Huế (21/11 - Nguyễn Khuyến, TP.Huế).
http://media.nguoiduatin.vn/public/data/images/huebt/2011/t4/tuan4/nhanvat/nguoiduatin-2.jpg
Ông Diễn bên các sản phẩm Pháp lam của ḿnh
Một Ḷng Với Nghề
Ông Diễn chia sẻ: "Thú thật, đến bây giờ tôi vẫn c̣n run. Trước kia, khi tôi bỏ nghề bác sỹ đề theo tranh Pháp lam, bao nhiêu vốn của gia đ́nh đều đổ vào đó cả. Nhiều người bảo tôi là điên, đang có công ăn việc làm ổn định, lao vào cái nghề ấy làm ǵ. Đó là việc của các nhà khoa học".
Nhưng khi càng ngắm những bức tranh Pháp lam Huế, th́ ông càng cảm thấy xót xa trước sự thất truyền đáng tiếc của ḍng tranh đặc biệt này. Thế nên, mặc dù đă lớn tuổi nhưng ông vẫn ngày đêm tầm sư học đạo t́m hiểu ở khắp nơi để tự tay tạo ra các sản phẩm này.
Đến nay, sau hơn 1 năm nghiên cứu ông không những đă tự vẽ được tranh Pháp lam mà cả gia đ́nh ông đảm nhận mọi khâu trong quá tŕnh hoàn thiện ḍng tranh này để đưa ra thị trường.
Pháp lam là những sản phẩm được làm bằng đồng, trên bề mặt được tráng men trang trí để làm tăng giá trị thẩm mỹ.
Theo ông Diễn, đặc điểm nổi bật của ḍng tranh này là có độ bền vĩnh viễn, không phai màu, kết hợp được trên các sản phẩm lưu niệm, nội ngoại thất với sắc màu phong phú, là loại vật liệu trang trí chỉ có duy nhất tại Huế nếu biết tận dụng phục chế thành công th́ ḍng tranh này hứa hẹn sẽ đem lại sự thay da đổi thịt cho ngành mỹ thuật Việt Nam.
Kỹ nghệ Pháp lam du nhập vào Việt Nam đầu thế kỷ 19, do vua Minh Mạng đưa một số công nhân sang học nghề chế tác ở Trung Quốc, xưởng Pháp lam đầu tiên ở nước ta được đặt tên là Pháp lam Tượng cục.
Tuy nhiên, đến thời vua Tự Đức th́ ḍng nghề này dần dần bị thất truyền hẳn do biến cố của lịch sử. Đến nay, mặc dù đă qua hàng trăm năm, chịu sự bào ṃn phá hoại của chiến tranh và thời tiết, nhưng những tác phẩm Pháp lam trên các lăng tẩm, cung điện, các vật dụng trang trí của triều Nguyễn cho đến nay vẫn c̣n giữ được gần như nguyên vẹn như ban đầu vốn có.
Cũng theo ông Diễn, để đạt đến thăng hoa trong từng sản phẩm th́ người thợ học Pháp lam phải có những vốn kiến thức nhất định không những trong hội họa mà c̣n cả về Vật lư, Toán, Hóa học, bởi nếu dù có tâm huyết với nghề thế nào mà không nắm vững kiến thức khoa học th́ sẽ không bao giờ thành công trong ḍng tranh khó tính này. Trung b́nh mỗi bức Pháp lam làm ra thường mất thời gian là 4 ngày.
Thời gian đầu, ông và gia đ́nh cũng vấp phải không ít khó khăn, bởi chi cần một chi tiết sai coi như bức tranh ấy phải bỏ đi, nhưng càng thất bại ông càng quyết tâm, tác phẩm sau sẽ hoàn thiện hơn tác phẩm trước và rồi sẽ thành công. Đến nay, cả gia đ́nh ông đă có một khu trưng bày, triễn lăm về tranh Pháp lam được cấp giấy chứng nhận kinh doanh và đây cũng là một trong những cơ sở kinh doanh Pháp lam đầu tiên tại Huế.
Nỗ lực và tâm huyết
Nét đặc trưng mà ông Diễn thể hiện chủ yếu trong ḍng tranh Pháp lam của ḿnh là những danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử nổi tiếng ở nước ta. Bởi theo ông, mục đích ban đầu của ông khi đến với nghề này là không nhằm mục đích kinh doanh mà để thể hiện niềm tự hào về lịch sử và địa lư Việt Nam qua từng bức tranh để nó được lưu truyền măi với thời gian, cũng qua đó ghóp phần làm sống lại một ḍng nghề truyền thống có giá trị của Huế đă bị thất lạc từ lâu.
http://media.nguoiduatin.vn/public/data/images/huebt/2011/t4/tuan4/nhanvat/nguoiduatin-2-1.jpg
Pháp lam Phố cổ
Ông cho biết, những sản phẩm của ông tuy chỉ mới được triển lăm gần đây, song đă nhận được đánh giá cao của các nhà chuyên môn về sự sáng tạo, tinh xảo hiếm có. Nhiều du khách trong nước và quốc tế cũng rất ưa thích ḍng tranh này không chỉ bởi tính thẩm mỹ mà c̣n cả ở độ bền cao, không bao giờ bị phai màu, lại rất độc đáo và bắt mắt.
Ông Diễn tiết lộ: Tranh Pháp lam ở Huế mới chỉ dừng lại ở công đoạn là phục hồi những nét cổ xưa của các di tích lịch sử, mong muốn của ông là đưa được ḍng tranh này vượt ra khỏi giới hạn ấy để đến gần với người dân và khách du lịch hơn.
Khởi đầu cho kế hoạch trên, sắp tới các sản phẩm Pháp lam của ông sẽ được triển lăm tại Festival làng nghề Huế 2011, ngoài ra ông c̣n sự định liên hệ với các tour du lịch để sản phẩm của ḿnh được đến với công chúng một cách nhanh chóng nhất.
Tuy nhiên, quá tŕnh phục dựng để tranh Pháp lam trở nên quen thuộc và phổ biến trên xă hội trước mắt cũng c̣n rất nhiều khó khăn: Đó là việc để tạo nên một sản phẩm Pháp lam đ̣i hỏi sự đầu tư cao về tŕnh độ nghệ thuật cũng như công sức lao động, từ đó nó kén đối tượng khách hàng về mặt giá cả.
Mặc dù vậy, theo ông Diễn nếu được sự quan tâm hỗ trợ của nhà nước trong việc quảng bá sản phẩm, th́ trong một tương lai không xa loại h́nh nghệ thuật dân tộc mới được phục sinh này không những sống lại mà c̣n trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
Nguyễn Tiến Nhất
(Người đưa tin)