Hanna
07-07-2011, 05:51
Cuộc “đổ bộ” của công nhân Trung Quốc vào làm việc tại nhà máy nhiệt điện tại huyện ven biển Thủy Nguyên, Hải Pḥng đă xuất hiện những lo lắng về cơn “địa chấn” của sự biến đổi đột ngột về dân số cơ học tại đây.
Để t́m hiểu cơn “địa chấn” dân số, chúng tôi đă có những ngày sống cùng với công nhân Trung Quốc đang làm việc, lao động tại Nhà máy nhiệt điện Hải Pḥng để ghi nhận lại cuộc sống thường nhật những người lao động xa xứ này.
http://iyouphim.com/forum/attachment.php?attac hmentid=105295&stc=1&d=1310017743
Những hàng quán ăn theo phục vụ công nhân Trung Quốc không một bóng khách
Ăn theo ḍng điện
Trên đường đến khu công trường đang xây dựng nhà máy nhiệt điện, tôi đă h́nh dung về viễn cảnh tan ca của những ḍng người lao động sẽ đi thành đoàn dài về khu nghỉ trọ. Rồi th́, những con phố sẽ rực lên ánh đèn lồng đặc trưng một màu đỏ. Nhưng không, ngay khi chúng tôi có mặt đă là lúc tan ca, song tuyệt nhiên những suy nghĩ ban đầu đă đổ vỡ.
Tiến sâu vào công trường Nhà máy nhiệt điện 2 đang xây dựng, với ngổn ngang máy móc la liệt trên khoảng đất rộng bao la với bùn lầy và những con người đang ướt đẫm mồ hôi lao động. Công trường 2 mới mở đầu giai đoạn nền móng, nên công nhân thưa thớt. Thỉnh thoảng mới thấy tốp thợ vận hành máy khoan nhồi cọc hoặc những lái xe tải chở thiết bị đang đợi cẩu xuống hàng. Bên cổng ra vào công trường là trạm gác, có bảo vệ là người của Việt Nam và Trung Quốc luôn được kiểm tra sự ra vào rất nghiêm ngặt.
Tôi bắt đầu bằng thâm nhập vào khu “kư túc xá” Trung Quốc thuộc địa bàn xă Ngũ Lăo, huyện Thủy Nguyên. Đây là khu dành cho những công nhân người Hoa làm cho các nhà thầu đang thi công Nhà máy nhiệt điện Hải Pḥng. Khu này nằm cách biệt với đường lớn chạy qua địa bàn xă. Nơi mà trước đó tôi cứ nghĩ rằng sẽ rực ánh đèn lồng vào ban đêm, với những nhịp sống hối hả, gấp gáp nhờ những cuộc nhậu tới bến bờ của từng tốp kỹ sư, công nhân người ngoại quốc, nhưng sự thật đă hoàn toàn khác.
Khu phố “Tàu” ở xă Ngũ Lăo đă cho tôi những bất ngờ về nơi “hội tụ” dân số bất thường. Mới 19h tối, quán xá vắng vẻ, đường tối thui. Lác đác, trên dọc tuyến đường chạy dọc từ xă Ngũ Lăo đến xă Tam Hưng có vài tấm biển nhà nghỉ hắt ánh sáng lờ mờ. Trên mỗi tấm biển ấy đều in 2 loại chữ tiếng Việt và tiếng Trung.
Câu chuyện chúng tôi t́m hiểu đă được chị Nguyễn Thị Hoa, người bán hàng ở cổng kư túc xá xă Ngũ Lăo khơi chuyện: “Những công nhân Trung Quốc cũng toàn là công nhân nghèo, thu nhập vừa phải nên sinh hoạt họ tằn tiện lắm, ăn uống c̣n kham khổ hơn công nhân của ta”. Chị Hoa cho biết thêm, một số nhà hàng mọc lên ngay sau khi có đại công trường khởi công. Những tưởng sẽ dành cho công nhân Trung Quốc những món nhậu ưng ư th́ đă bị phá sản ngay sau đó một thời gian, giờ chủ hàng đă nghỉ hẳn rồi. Thực tế từ cửa hàng của chị Hoa cũng vậy, chả mấy khi bán được món ǵ cho những công nhân này…”.
Từ ngoài công trường vào trong khu “kư túc xá” công nhân Trung Quốc đang ở phải đi qua một cánh đồng. Tôi ngồi quan sát ở quán nước đầu đường nơi một số công nhân thường vào ăn uống, nhưng chỉ có lác đác vài người trong số mấy tốp đi ăn cơm mang theo can rượu trắng. Ông chủ quán nơi tôi ngồi đă chỉ về họ và nói rằng, đó những kỹ sư và chỉ có mấy người đấy mới ăn cơm đặt ở hàng thôi, c̣n không bao giờ thấy công nhân ra ăn cơm hàng đâu.
Được biết, thời cao điểm tại khu vực gần nhà máy số công nhân người Trung Quốc lao động, làm việc tại đây lên đến gần 2 ngh́n người. Và giờ th́ họ đă về gần hết sau khi hoàn thành Nhà máy số 1, chỉ c̣n lại khoảng vài trăm người phục vụ công việc cần thiết cho công tŕnh mới.
Ông chủ “ba Tàu” t́m thuê nhà trọ rẻ
Ngày tiếp theo, chúng tôi t́m đến khu xóm trọ xă Tam Hưng, nơi có đông công nhân Trung Quốc thuê trọ. Theo ông Nguyễn Văn Hạnh, Phó Trưởng Công an xă Tam Hưng th́ hiện tại có khoảng 150 công nhân đang thuê trọ trong các nhà dân ở các xóm 4, xóm 6, xóm 9. Số người trên đa phần là lao động nghèo chung nhau thuê nhà trọ để giảm chi phí sinh hoạt.
Nghe tiếng chúng tôi lao xao ngoài sân, lác đác 1, 2 pḥng trọ lạch cạch mở cửa. Một cái đầu trọc lốc với gương mặt nhàu nhĩ ló ra từ tầng hai. Trước mắt chúng tôi là một người đàn ông Trung Quốc trạc 60 tuổi xuất hiện với bộ đồ cáu bẩn. Đây là khu trọ nhà ông Đỗ Văn Mỳ tại xóm 6. Nhà ông Mỳ thuộc loại nhiều pḥng trọ nhất nh́ xóm. Cả mảnh đất rộng mấy trăm mét vuông được ông chủ “thức thời” này xây thành dăy nhà hai tầng hơn chục pḥng chuyên dành cho thuê.
“Thời huy hoàng của tôi qua rồi” - ông Mỳ bắt đầu câu chuyện. “Trước đây, dăy nhà này tôi xây chủ yếu là để phục vụ công nhân của Nhà máy Phà Rừng và Công ty Tàu thủy Nam Triệu. Lúc ấy nhiều việc nên công nhân đông lắm, lúc nào cũng kín pḥng, giá cho thuê không phải nghĩ. Thế nhưng từ khi ngành đóng tàu suy thoái, công nhân mất việc bỏ đi hết, kinh tế nhà tôi cũng v́ thế mà “suy thoái” theo. Bây giờ th́ cho công nhân Trung Quốc thuê lại, nhưng họ tiết kiệm lắm, 6 người thuê chung 1 pḥng rộng chưa đến 10m2. Giá lại thấp nên cũng chẳng ăn thua ǵ”.
Trao đổi với ông Mỳ bằng thứ tiếng nửa Trung Quốc, nửa Việt Nam cộng thêm cả cử chỉ chân tay mà đến người câm cũng không hiểu nổi. Rất may, đúng lúc chúng tôi đang c̣n luống cuống không biết sẽ phải làm ǵ để thu thập thông tin th́ người phiên dịch của tốp thợ là chị Phạm Thị Nụ có mặt.
Hóa ra năy giờ chúng tôi đă nói chuyện với một vị giám đốc có tên là Pan Yu Lin. “V́ tên của ông ta đọc cứ líu cả lưỡi nên tôi tự gọi tắt ông ta là Phạm” - chị Nụ nói.
Theo chị Nụ th́ ông Phạm là giám đốc của một công ty có cái tên dài lê thê mà chị chịu không nhớ nổi. Nói là công ty cho oai chứ thực ra, ông ta là một nhà thầu phụ. Ông Phạm nhận thi công một vài hạng mục nhỏ của công tŕnh từ nhà thầu chính và tự tuyển mộ công nhân đưa sang làm việc. Phần lớn, công nhân của ông Phạm đều là những nông dân thất nghiệp của tỉnh Hồ Bắc chấp nhận sang Việt Nam với đồng lương rẻ mạt.
Ông nói: “Lúc mới sang hồi tháng 3-2011 tôi có 32 công nhân, nhưng giờ chỉ c̣n lại 24 v́ 8 người đă bỏ về do lương quá thấp. Điều kiện sống lại quá cực. Tôi đă cố gắng động viên họ ở lại cho tới khi xong hạng mục nhưng chẳng ai chịu nghe. Thực tế tôi cũng muốn bỏ dở, nhưng ngặt v́ đă kư hợp đồng nên đành phải chấp nhận theo công tŕnh cho đến khi xong phần việc của ḿnh”.
Để giúp ḿnh quán suyến và giảm bớt chi phí, ông Phạm đưa nốt cả bà vợ sang để phụ trách khoản “hậu cần” cho đám thợ viễn chinh thay v́ đi thuê. Hàng ngày bà vợ lo việc chợ búa, nấu nướng cho cả đám thợ. Ông nháy mắt ranh mănh: “Có vợ ḿnh vừa đỡ “hư hỏng”, lại bớt được một khoản chi khá khá cho việc thuê cấp dưỡng đấy”.
(C̣n nữa)
Nguyễn Long- Đức Tuấn
ANTĐ
Để t́m hiểu cơn “địa chấn” dân số, chúng tôi đă có những ngày sống cùng với công nhân Trung Quốc đang làm việc, lao động tại Nhà máy nhiệt điện Hải Pḥng để ghi nhận lại cuộc sống thường nhật những người lao động xa xứ này.
http://iyouphim.com/forum/attachment.php?attac hmentid=105295&stc=1&d=1310017743
Những hàng quán ăn theo phục vụ công nhân Trung Quốc không một bóng khách
Ăn theo ḍng điện
Trên đường đến khu công trường đang xây dựng nhà máy nhiệt điện, tôi đă h́nh dung về viễn cảnh tan ca của những ḍng người lao động sẽ đi thành đoàn dài về khu nghỉ trọ. Rồi th́, những con phố sẽ rực lên ánh đèn lồng đặc trưng một màu đỏ. Nhưng không, ngay khi chúng tôi có mặt đă là lúc tan ca, song tuyệt nhiên những suy nghĩ ban đầu đă đổ vỡ.
Tiến sâu vào công trường Nhà máy nhiệt điện 2 đang xây dựng, với ngổn ngang máy móc la liệt trên khoảng đất rộng bao la với bùn lầy và những con người đang ướt đẫm mồ hôi lao động. Công trường 2 mới mở đầu giai đoạn nền móng, nên công nhân thưa thớt. Thỉnh thoảng mới thấy tốp thợ vận hành máy khoan nhồi cọc hoặc những lái xe tải chở thiết bị đang đợi cẩu xuống hàng. Bên cổng ra vào công trường là trạm gác, có bảo vệ là người của Việt Nam và Trung Quốc luôn được kiểm tra sự ra vào rất nghiêm ngặt.
Tôi bắt đầu bằng thâm nhập vào khu “kư túc xá” Trung Quốc thuộc địa bàn xă Ngũ Lăo, huyện Thủy Nguyên. Đây là khu dành cho những công nhân người Hoa làm cho các nhà thầu đang thi công Nhà máy nhiệt điện Hải Pḥng. Khu này nằm cách biệt với đường lớn chạy qua địa bàn xă. Nơi mà trước đó tôi cứ nghĩ rằng sẽ rực ánh đèn lồng vào ban đêm, với những nhịp sống hối hả, gấp gáp nhờ những cuộc nhậu tới bến bờ của từng tốp kỹ sư, công nhân người ngoại quốc, nhưng sự thật đă hoàn toàn khác.
Khu phố “Tàu” ở xă Ngũ Lăo đă cho tôi những bất ngờ về nơi “hội tụ” dân số bất thường. Mới 19h tối, quán xá vắng vẻ, đường tối thui. Lác đác, trên dọc tuyến đường chạy dọc từ xă Ngũ Lăo đến xă Tam Hưng có vài tấm biển nhà nghỉ hắt ánh sáng lờ mờ. Trên mỗi tấm biển ấy đều in 2 loại chữ tiếng Việt và tiếng Trung.
Câu chuyện chúng tôi t́m hiểu đă được chị Nguyễn Thị Hoa, người bán hàng ở cổng kư túc xá xă Ngũ Lăo khơi chuyện: “Những công nhân Trung Quốc cũng toàn là công nhân nghèo, thu nhập vừa phải nên sinh hoạt họ tằn tiện lắm, ăn uống c̣n kham khổ hơn công nhân của ta”. Chị Hoa cho biết thêm, một số nhà hàng mọc lên ngay sau khi có đại công trường khởi công. Những tưởng sẽ dành cho công nhân Trung Quốc những món nhậu ưng ư th́ đă bị phá sản ngay sau đó một thời gian, giờ chủ hàng đă nghỉ hẳn rồi. Thực tế từ cửa hàng của chị Hoa cũng vậy, chả mấy khi bán được món ǵ cho những công nhân này…”.
Từ ngoài công trường vào trong khu “kư túc xá” công nhân Trung Quốc đang ở phải đi qua một cánh đồng. Tôi ngồi quan sát ở quán nước đầu đường nơi một số công nhân thường vào ăn uống, nhưng chỉ có lác đác vài người trong số mấy tốp đi ăn cơm mang theo can rượu trắng. Ông chủ quán nơi tôi ngồi đă chỉ về họ và nói rằng, đó những kỹ sư và chỉ có mấy người đấy mới ăn cơm đặt ở hàng thôi, c̣n không bao giờ thấy công nhân ra ăn cơm hàng đâu.
Được biết, thời cao điểm tại khu vực gần nhà máy số công nhân người Trung Quốc lao động, làm việc tại đây lên đến gần 2 ngh́n người. Và giờ th́ họ đă về gần hết sau khi hoàn thành Nhà máy số 1, chỉ c̣n lại khoảng vài trăm người phục vụ công việc cần thiết cho công tŕnh mới.
Ông chủ “ba Tàu” t́m thuê nhà trọ rẻ
Ngày tiếp theo, chúng tôi t́m đến khu xóm trọ xă Tam Hưng, nơi có đông công nhân Trung Quốc thuê trọ. Theo ông Nguyễn Văn Hạnh, Phó Trưởng Công an xă Tam Hưng th́ hiện tại có khoảng 150 công nhân đang thuê trọ trong các nhà dân ở các xóm 4, xóm 6, xóm 9. Số người trên đa phần là lao động nghèo chung nhau thuê nhà trọ để giảm chi phí sinh hoạt.
Nghe tiếng chúng tôi lao xao ngoài sân, lác đác 1, 2 pḥng trọ lạch cạch mở cửa. Một cái đầu trọc lốc với gương mặt nhàu nhĩ ló ra từ tầng hai. Trước mắt chúng tôi là một người đàn ông Trung Quốc trạc 60 tuổi xuất hiện với bộ đồ cáu bẩn. Đây là khu trọ nhà ông Đỗ Văn Mỳ tại xóm 6. Nhà ông Mỳ thuộc loại nhiều pḥng trọ nhất nh́ xóm. Cả mảnh đất rộng mấy trăm mét vuông được ông chủ “thức thời” này xây thành dăy nhà hai tầng hơn chục pḥng chuyên dành cho thuê.
“Thời huy hoàng của tôi qua rồi” - ông Mỳ bắt đầu câu chuyện. “Trước đây, dăy nhà này tôi xây chủ yếu là để phục vụ công nhân của Nhà máy Phà Rừng và Công ty Tàu thủy Nam Triệu. Lúc ấy nhiều việc nên công nhân đông lắm, lúc nào cũng kín pḥng, giá cho thuê không phải nghĩ. Thế nhưng từ khi ngành đóng tàu suy thoái, công nhân mất việc bỏ đi hết, kinh tế nhà tôi cũng v́ thế mà “suy thoái” theo. Bây giờ th́ cho công nhân Trung Quốc thuê lại, nhưng họ tiết kiệm lắm, 6 người thuê chung 1 pḥng rộng chưa đến 10m2. Giá lại thấp nên cũng chẳng ăn thua ǵ”.
Trao đổi với ông Mỳ bằng thứ tiếng nửa Trung Quốc, nửa Việt Nam cộng thêm cả cử chỉ chân tay mà đến người câm cũng không hiểu nổi. Rất may, đúng lúc chúng tôi đang c̣n luống cuống không biết sẽ phải làm ǵ để thu thập thông tin th́ người phiên dịch của tốp thợ là chị Phạm Thị Nụ có mặt.
Hóa ra năy giờ chúng tôi đă nói chuyện với một vị giám đốc có tên là Pan Yu Lin. “V́ tên của ông ta đọc cứ líu cả lưỡi nên tôi tự gọi tắt ông ta là Phạm” - chị Nụ nói.
Theo chị Nụ th́ ông Phạm là giám đốc của một công ty có cái tên dài lê thê mà chị chịu không nhớ nổi. Nói là công ty cho oai chứ thực ra, ông ta là một nhà thầu phụ. Ông Phạm nhận thi công một vài hạng mục nhỏ của công tŕnh từ nhà thầu chính và tự tuyển mộ công nhân đưa sang làm việc. Phần lớn, công nhân của ông Phạm đều là những nông dân thất nghiệp của tỉnh Hồ Bắc chấp nhận sang Việt Nam với đồng lương rẻ mạt.
Ông nói: “Lúc mới sang hồi tháng 3-2011 tôi có 32 công nhân, nhưng giờ chỉ c̣n lại 24 v́ 8 người đă bỏ về do lương quá thấp. Điều kiện sống lại quá cực. Tôi đă cố gắng động viên họ ở lại cho tới khi xong hạng mục nhưng chẳng ai chịu nghe. Thực tế tôi cũng muốn bỏ dở, nhưng ngặt v́ đă kư hợp đồng nên đành phải chấp nhận theo công tŕnh cho đến khi xong phần việc của ḿnh”.
Để giúp ḿnh quán suyến và giảm bớt chi phí, ông Phạm đưa nốt cả bà vợ sang để phụ trách khoản “hậu cần” cho đám thợ viễn chinh thay v́ đi thuê. Hàng ngày bà vợ lo việc chợ búa, nấu nướng cho cả đám thợ. Ông nháy mắt ranh mănh: “Có vợ ḿnh vừa đỡ “hư hỏng”, lại bớt được một khoản chi khá khá cho việc thuê cấp dưỡng đấy”.
(C̣n nữa)
Nguyễn Long- Đức Tuấn
ANTĐ