Log in

View Full Version : 10 thảm họa máy tính khủng khiếp nhất trong lịch sử nhân loại (Phần 1,2)


tonny_thuong
07-28-2011, 23:14
10 thảm họa máy tính khủng khiếp nhất trong lịch sử nhân loại (Phần 1)

Chỉ một sai sót nhỏ trong phần mềm cũng khiến cho các hăng thiệt hại hàng triệu thậm chí tỉ đô, hoặc khiến cho cả một đất nước náo loạn.

1. Thảm họa hạt nhân giả

Ngày mùng 9 tháng 11 năm 1979, toàn bộ chiến đấu cơ và các đầu đạn hạt nhân của nước Mỹ đều được đặt trong t́nh trạng báo động và sẵn sàng đối mặt với ngày tận thế. Tại các trung tâm chỉ huy quân sự trên khắp nước Mỹ, các màn h́nh đều thông báo một lượng cực lớn tên lửa hạt nhân của Liên Xô đang chỉ thẳng vào họ. Chiếc máy bay khẩn cấp “Doomsday” dành cho tổng thống Mỹ cũng chuẩn bị cất cánh.

http://genk2.vcmedia.vn/9xrIZAKZ8Lcb7Fcacccc cccccccc18/Image/2011/07/thamhoaphamem2707110 06_80462.jpg

Nhưng sau đó họ kiểm tra lại dữ liệu đến từ các vệ tinh của hệ thống pḥng thủ tên lửa hạt nhân và nhận ra rằng một cuốn băng diễn tập đă vô t́nh được đưa vào trong hệ thống và khiến cho cả nước Mỹ hoảng hốt.

2. Windows xịn bị biến thành đểu

V́ một lỗi trong công cụ chống vi phạm bản quyền (Windows Genuine Advantage) mà Microsoft đă cáo buộc hàng ngh́n khách hàng là kẻ cắp.

http://genk2.vcmedia.vn/9xrIZAKZ8Lcb7Fcacccc cccccccc18/Image/2011/07/thamhoaphamem2707110 05_c6391.jpg

Nổi tiếng khó chịu với những bước xác nhận rối rắm, WGA đă lầm tưởng hàng ngàn bản Windows “xịn” thành hàng nhái. Theo Microsoft, sự cố này xảy ra bởi một thành viên trong nhóm phát triển WGA đă upload nhầm phần mềm lỗi lên máy chủ của hăng và nó tự động xóa code cài đặt trên Windows, sau đó nhóm WGA đă tổ chức ăn nhậu mà quên không test lại phần mềm này.

Kết quả là vào ngày hôm sau, bất cứ máy tính nào kết nối vào máy chủ WGA đều bị coi là dùng Windows vi phạm bản quyền. Những khách hàng dùng Windows XP bị cảnh báo đang sử dụng phần mềm trái phép, trong khi người dùng Vista bị chặn một số tính năng.

3. Mất mạng v́ lỗi phần mềm

Người quản lư hệ thống mạng của AT&T chỉ có thể nh́n trong vô vọng khi màn h́nh 72 inch của hăng hiển thị những ḍng đỏ chót, đánh dấu sự sụp đổ hệ thống mạng điện thoại của hăng. Trong một ngày làm ăn "khấm khá", nhà mạng này có thể thực hiện đến 70% các cuộc gọi đường dài tại Mỹ, khoảng 115 triệu cuộc. Tuy nhiên ngày 15 tháng 1 năm 1990 không phải là một ngày "khấm khá" đối với AT&T.

http://genk2.vcmedia.vn/9xrIZAKZ8Lcb7Fcacccc cccccccc18/Image/2011/07/thamhoaphamem2707110 04_a978a.jpg

Vấn đề xuất phát tại New York, khi mà 114 mạch tín hiệu của AT&T (mỗi chiếc có thể thực hiện khoảng 700.000 cuộc gọi mỗi giờ) bỗng nhiên tắt trong 4 giây và khởi động lại v́ quá tải. 114 mạch này được nối với nhau dưới hệ thống mạng dạng cascading và song song để t́m đường dây tốt nhất cho mỗi cuộc gọi. Và các mạch đều thông báo lại cho nhau trạng thái hoạt động của ḿnh.

Khi các mạch này trở lại trạng thái hoạt động, chúng gửi tín hiệu thông báo rằng đă online và sẵn sàng để nhận cuộc gọi. Sau đó khoảng 0,01 giây một tín hiệu xác nhận cần phải được chuyển đi, nhưng v́ phần mềm trên mạch gặp trục trặc nên tín hiệu này lại được gửi trước tín hiệu thông báo online. Sự cố này đă khiến cho AT&T không thể xử lư 50% cuộc gọi của họ trong ṿng 9 tiếng, và bản báo cáo sau đó đánh giá rằng họ đă thiệt hại tới 60 triệu USD.

4. Bảo hộ tai nạn xe hơi thất bại thê thảm

Hăng xe Volvo rất coi trọng vấn đề bảo hộ tại nạn xe hơi và là người tiên phong trong lĩnh vực giảm thiểu tai nạn. Tuy nhiên chúng lại xảy ra trong những hoàn cảnh bất ngờ nhất. Cả 2 lần Volvo công bố với cả thế giới tính năng bảo hộ mới, cả 2 lần đều thất bại thảm hại.

http://genk2.vcmedia.vn/9xrIZAKZ8Lcb7Fcacccc cccccccc18/Image/2011/07/thamhoaphamem2707110 03_4350d.jpg

Trong khi hăng này đang tŕnh diễn hệ thống tránh va chạm trên chiếc S60 th́ động cơ của nó bất ngờ bốc cháy và thiêu trụi cả chiếc xe. Chiếc S60 được thiết kế để dự đoán trước những va chạm sắp xảy ra, nhưng vấn đề giữa hệ thống điều khiển và pin đă làm Volvo phải ê mặt.

Không nản chí, hăng tiếp tục thử nghiệm chiếc S60 với màn tŕnh diễn hệ thống điểu khiến có khả năng tránh người đi bộ. Hệ thống này sử dụng bộ cảm biến và camera để xác định vị trí người đi đường và thực hiện cú phanh gấp nếu dự đoán thấy vạ chạm. Và trong thử nghiệm này chiếc xe của Volvo đă kịp phanh trước 9 trong số 12 h́nh nộm, số c̣n lại th́ bị hất tung lên trời.

Các chuyên gia đă trả lời trường hợp này ra sao? Một nghiên cứu tại đại học Washington đă hack vào hệ thống điều khiển của nhiều chiếc xe khác nhau và phát hiện ra rằng những hệ thống này có thể tự động kích hoạt điều khiển gần như toàn bộ chức năng của xe và không tuân theo sự điều khiển của người cầm lái, bao gồm cả phanh.

5. Máy bay "nửa nặc nửa mỡ"

Mùa xuân năm 2005, chiếc Airbus A380 đang chuẩn bay thử lần đầu tại Toulouse th́ các kỹ sư nhận được một thông báo lỗi từ phần mềm trên máy bay. Lỗi đó đă khiến hăng hàng không này thiệt hại tới 6 tỉ USD v́ phải hoăn chuyến bay khách đầu tiên đến tận 2 năm sau đó.

http://genk2.vcmedia.vn/9xrIZAKZ8Lcb7Fcacccc cccccccc18/Image/2011/07/thamhoaphamem2707110 02_5d783.jpg

Vấn đề là hăng hàng không của Pháp sử dụng phần mềm CATIA 5 để thiết kế cho phần trước, trong khi đối tác bên Đức sản xuất phần đuôi máy bay lại dùng phiên bản CATIA 4. Dễ hiểu tại sao chúng không tương thích với nhau. Sự khác biệt giữa 2 phần mềm sẽ dẫn đến việc những đoạn dây cáp hoạt động sai chức năng, và cần phải nối lại những đầu dây này.

Ngay cả khi người ta viết code để giúp chúng tương thích với nhau th́ vẫn cần 1 dây dẫn tín hiệu riêng để kết nối cả 2 đầu máy bay. Tuy nhiên các kỹ sư th́ cho rằng chiếc Airbus A380 không đủ không gian để nối thêm một dây tín hiệu cách dây điện một khoảng cách đủ xa để tránh t́nh trạng nhiễu tín hiệu. Có lẽ nhiều người nghĩ rằng chỉ cần nối khớp các đầu dây cáp là xong, tuy nhiên nên nhớ rằng dây cáp trên A380 có tổng độ dài lên đến 530km, hơn 100.000 dây khác nhau và 40.000 đầu kết nối.

(C̣n tiếp)

Tham khảo PcAuthority

tonny_thuong
07-31-2011, 09:00
10 thảm họa máy tính khủng khiếp nhất trong lịch sử nhân loại (Phần cuối)

Tại phần trước, chúng ta đă điểm qua những thảm họa về máy bay, xe hơi, Windows...

6. Nổ ống dẫn ga

Những năm đầu của thập kỷ 80, Liên Xô bắt đầu t́m kiếm công nghệ mới cho những hệ thống điều khiển công nghiệp, phương pháp tiết kiệm và đơn giản nhất chính là “chôm” của các nước khác. Tuy nhiên sai lầm này đă khiến họ phải trả giá bởi nước Mỹ đă sớm phát hiện ra âm mưu ăn cắp phần mềm của địch thủ Liên Xô và lên kế hoạch chơi khăm họ.

Biết được mục tiêu của KGB là phần mềm điều khiển đường ống dẫn ga của một công ty thuộc Canada, các nhân viên của Mỹ bí mật cài đặt phiên bản phần mềm đă qua chỉnh sửa vào công ty này. Quả bom hẹn giờ trong phần mềm đă qua được kiểm duyệt của Liên Xô và được đưa vào hệ thống điều khiển đường ống dẫn ga có khả năng cung cấp 40 tỉ mét khối ga mỗi năm cho Châu Âu.

http://genk2.vcmedia.vn/9xrIZAKZ8Lcb7Fcacccc cccccccc18/Image/2011/07/thamhoamaytinh290711 002_6b347.jpg

Phần mềm này đă khiến cho các van, đường ống và tua-bin tự động tắt mở một cách ngẫu nhiên và tạo ra áp suất cực lớn khiến cho các đường ống dẫn ga này nổ tung. Theo báo cáo th́ không một ai bị thương nhưng thiệt hại kinh tế th́ khó mà thống kê hết được.

7. Chip Pentium lỗi

Mùa hè năm 1994, Intel rầm rộ quảng cáo con chip Pentium mới ra đời của họ. Giáo sư Thomas Nicely đă sử dụng bộ xử lư này để chạy chương tŕnh tính toán các số nguyên tố. Hầu hết các tính toán này đều chính xác, nhưng hầu hết không phải là tất cả.

http://genk2.vcmedia.vn/9xrIZAKZ8Lcb7Fcacccc cccccccc18/Image/2011/07/thamhoamaytinh290711 003_b0427.jpg

Giáo sư Nicely phát hiện ra những kết quả bất thường trong những phép tính này, và ông đă phải mất đến 5 tháng để t́m ra nguyên nhân và nó đến từ bộ xử lư mà ông dùng. Không giống như những phiên bản CPU trước đó, mẫu 486DX và Pentium chứa một bộ số thực (FPU) nhằm hỗ trợ cho công việc tính toán. Vấn đề nằm ở chỗ bảng FPU trên bộ xử lư này bị lỗi và thiếu công thức cho phép chia và trong vài trường hợp sẽ dẫn đến sai số. Ví dụ nếu đem chia 4195835 cho 3145727 ta sẽ được chính xác 1,33374 nhưng bộ xử lư Pentium sẽ cho kết quả 1,33382, sai số là khoảng 0,006%. Sai số này có thể không phải là vấn đề trong những công việc tính toán b́nh thường, tuy nhiên đối với khoa học th́ đây là điều không thể chấp nhận.

Intel “chữa cháy” bằng những tuyên bố như “lỗi này chỉ xuất hiện với tỉ lệ 1 trên 9 tỉ phép tính số thực” hoặc “phải đến 27.000 năm sử dụng th́ một người dùng mới gặp phải lỗi này lần thứ 2”. Intel chỉ chấp nhận thay chip cho những người dùng có thể chứng minh được rằng công việc của họ đ̣i hỏi sự chính xác chi li đến như thế. Và thế là hăng máy tính IBM đe dọa bằng cách ngừng mọi đơn đặt hàng Pentium, Intel đành phải nhượng bộ và chấp nhận thay thế toàn bộ những con chip lỗi.

Đă có 5 triệu chip Pentium lỗi được xuất ra thị trường, nhưng may cho Intel là đa số người dùng cũng chẳng thèm bận tâm đến việc thay chip, bằng không con số thiệt hại của hăng này không chỉ dừng ở 500 triệu USD.

8. Tàu vũ trụ mất tích

Những sai sót sơ đẳng trong những thử nghiệm vũ trụ cũng có thể trả giá cực đắt, cụ thể là 327 triệu USD. Năm 1999, tàu thăm ḍ Mars Climate Orbiter tiếp cận sao Hỏa với nhiệm vụ thu thập những thông tin về thời tiết. Nhưng cuối cùng nhiệm vụ đă hoàn toàn thất bại.

http://genk2.vcmedia.vn/9xrIZAKZ8Lcb7Fcacccc cccccccc18/Image/2011/07/thamhoamaytinh290711 004_cd432.jpg

Mars Climate Orbiter được điều khiển bởi một phần mềm lỗi và khiến cho lực đẩy của bộ điều khiển có sai số 4,45. Sai số này cũng bằng một lực pound. Dần dần sai số này làm thay đổi quỹ đạo của con tàu. Mars Climate Orbiter đáng nhẽ chỉ được tiếp cận bầu khí quyển của sao Hỏa với độ cao 200km trên bề mặt, tuy nhiên thực tế nó đă xuống thấp hơn rất nhiều. Lực hút của sao Hỏa đă kéo con tàu này xuống và ma sát với bầu khí quyển khiến nó bốc cháy.

Vài tuần sau đó tàu Mars Polar Lander cũng biến mất không dấu vết nhưng không cùng một nguyên nhân với tàu Mars Climate Orbiter. Các chuyên gia cho rằng bộ cảm biến trên tàu lầm tưởng rung động của tàu khi tiếp cận khí quyển với rung động khi tàu tiếp đất, và thế là động cơ của Mars Polar Lander được phép tắt trong khi nó vẫn đang cách mặt đất vài km. Kết quả thế nào chắc ai cũng đă rơ.

9. Ngày đen tối của nước Mỹ

Ngày 14 tháng 8 năm 2003, sự cố điện lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ bắt nguồn từ hệ thống quản lư điện XA/21. Một lỗi nhỏ xuất hiện trong 4 triệu ḍng lệnh C của hệ thống gây ra hàng loạt sự cố liên tiếp chỉ trong một phần ngh́n giây. Dữ liệu liên tục làm quá tải hệ thống, vốn đă bị ngắt chức năng báo động và khiến máy chủ chính gặp trục trặc sau 30 phút. Dữ liệu được chuyển về máy chủ dự pḥng và lại tiếp tục gặp sự cố trong vài phút tiếp theo.

http://genk2.vcmedia.vn/9xrIZAKZ8Lcb7Fcacccc cccccccc18/Image/2011/07/thamhoamaytinh290711 005_dff61.jpg

Trong ṿng một giờ các đường dây diện và cầu ch́ lần lượt quá tải kéo theo t́nh trạng mất điện trên toàn khu vực Đông Bắc nước Mỹ và một phần của Canada. Các đường dây điện bị ngắt dẫn đến sụt giảm nguồn điện yêu cầu và khiến cho các máy phát điện ngừng hoạt động.

Sự cố này xảy ra đúng vào giờ cao điểm và gây ra những hậu quả vô cùng to lớn. 256 máy phát điện ngừng hoạt động kéo theo các dịch vụ thông tin như mạng điện thoại di động. Theo báo cáo th́ phương pháp giao tiếp tốt nhất khi đó là sử dụng laptop cùng với modem dial-up sử dụng đường truyền điện thoại bàn.

10. Tưởng mặt trời là tên lửa

Trong thời kỳ chiến tranh lạnh khi các cường quốc liên tục chạy đua vũ trang, một lỗi trong hệ thống phát hiện tên lửa suưt chút nữa đă tạo ra Thế Chiến thứ 3.

http://genk2.vcmedia.vn/9xrIZAKZ8Lcb7Fcacccc cccccccc18/Image/2011/07/thamhoamaytinh290711 006_16f73.jpg

Liên Xô đă cài đặt hệ thống Oko cho phép phát hiện các tên lửa liên lục địa và gửi thông tin về tổng hành dinh. Hệ thống này phát hiện tên lửa dựa trên khả năng quét tầm xa của vệ tinh trên bề mặt Trái Đất. Tuy nhiên vào ngày 26 tháng 9 năm 1983, mặt trời, vệ tinh của Liên Xô và bệ phóng tên lửa của Mỹ cùng nằm trên một đường thẳng. Một luồng ánh sáng mạnh của mặt trời từ bệ phóng tên lửa của Mỹ chiếu thẳng vào bộ cảm biến của vệ tinh Cosmos 1382. Và vệ tinh này nhận dạng luồng sáng chính là phần đuôi đang cháy của tên lửa.

Cho dù những thông tin ghi nhận được từ phần mềm cảm biến không thể xác định chính xác loại tên lửa này nhưng màn h́nh bên phía Liên Xô vẫn hiện lên 5 đầu đạn hạt nhân đang thẳng tiến tới chỗ họ. Đây là một thời điểm cực kỳ căng thẳng đối với đại tá Stanislav Petrov, điều duy nhất khiến ông chần chừ không ấn nút báo động chỉ là cảm giác. Ông cho rằng nước Mỹ chẳng bao giờ phát động chiến tranh chỉ với 5 quả tên lửa.

Tham khảo PcAuthority