Đóng tàu sân bay bằng băng Bắc Cực: Khả thi? [Archive]

saigon75

07-29-2011, 01:10

Nhiều tàu sân bay từng được các cường quốc thiết kế, sản xuất rất hoành tráng, nhưng chúng lại có số phận rất ngắn ngủi.

"Hòn đảo nổi" Iceberg-Ship

Trong Chiến tranh thế giới lần thứ II, các đội tàu vận tải Anh liên tiếp bị tàu ngầm Đức tấn công. Chỉ riêng tháng 11/1942, quân Đồng minh đã có trên 100 chiếc tàu buôn tổng cộng 860.000 tấn bị tàu ngầm Đức đánh chìm. Anh – nước dựa vào tiếp tế trên biển, hầu như đã bị phong tỏa. Tàu chỉ huy của Đô đốc Huân tước Mountbatten thậm chí 2 lần bị người Đức đánh chìm, bản thân ông suýt bỏ mạng. Vật dụng sinh hoạt ở London thậm chí chỉ có thể kéo dài 1 tháng, cấp bách đến nỗi làm cho Thủ tướng Winston Churchill không biết xoay sở thế nào.

Trong thời chiến, Anh khan hiếm thép nghiêm trọng, không thể chế tạo được nhiều tàu khu trục chống tàu ngầm và tàu sân bay hộ tống. Phóng viên kiêm nhân viên tình báo Anh, Geoffrey Pyke đã đề xuất ý tưởng "dùng khối băng chế tạo tàu sân bay" đối phó với tàu ngầm Đức.
<table class="image center" align="center" cellpadding="3" cellspacing="0" width="500"> <tbody> <tr> <td>http://bee.net.vn/dataimages/201107/original/images742017_TSB___I ceberg_Ship.jpg (http://bee.net.vn/dataimages/201107/original/images742017_TSB___I ceberg_Ship.jpg)</td> </tr> <tr> <td class="image_desc" align="center">So sánh tàu sân bay lớp Iceberg-Ship và Nimitz (trái) và chiến hạm lớp Iowa (phải).</td> </tr> </tbody> </table>
Pyke đề nghị với Mountbatten kéo các khối băng khổng lồ từ vùng biển Bắc Cực về Đại Tây Dương cải tạo thành đảo băng nhân tạo. Tuy nhiên, ý tưởng này ban đầu đã là không khả thi, vì hầu hết các tảng băng nằm ở dưới nước, trong khi các khối băng ở Bắc Cực lại quá dễ vỡ, cơ bản không thể chống chọi được với những con sóng lớn cao đến vài mét ở Đại Tây Dương.

Đầu năm 1943, nhà khoa học Mỹ Herman Mark và Walter Hohenstein phát hiện, đưa bông và sợi thêm vào nước ngọt rồi nghiên cứu chế tạo ra đồ dùng bằng đá có tính năng cơ giới tốt và độ bền cao. Phát hiện quan trọng này đã làm cho ý tưởng dùng băng chế tạo tàu chiến của Mountbatten lại cháy bỏng. Mountbatten lập tức đề nghị với Thủ tướng Winston Churchill, và tổ chức cho các chuyên gia kỹ thuật nghiên cứu chế tạo.

Tháng 5/1943, những nhóm chuyên gia này đã bắt đầu chế tạo sản phẩm thí nghiệm bằng băng đá ở hồ Patricia dưới dãy núi Rocky, Canada, còn được gọi là Boathouse. Một tháng sau, mô hình một con tàu dài 20 m, có đục một lỗ thông gió hình ống đã ra đời. Điều thần kỳ là, chiếc Iceberg-Ship này đã bình yên khi trải qua một mùa hạ nắng cháy mà không hề tan chảy.

Nghe nói, để kế hoạch “Iceberg-Ship” được thông qua, tướng Mountbatten thậm chí đã tự tay làm mẫu. Ngày 15/8/1943, trong hội nghị chiến lược Quebec Bộ Tổng tham mưu Anh-Mỹ, ông rút súng ngắn ra, ngắm trúng vào 2 khối băng bên tường. Một khối băng bị bắn vỡ tan, còn khối kia không những chẳng hề hấn gì, viên đạn bật trả lại chút nữa còn gây trầy da bắp đùi của Đô đốc Mỹ Ernest King đang tham dự hội nghị. Những người có mặt đều sợ xanh mắt.

Tướng Mountbatten biểu diễn như vậy để chứng minh độ rắn khác nhau của hai khối băng. Khối băng thứ nhất là dùng nước đông lạnh, kết quả là bị viên đạn bắn vỡ. Còn trong khối băng màu đục thứ hai đã trộn vào vụn gỗ với tỷ lệ nhất định, độ cứng và độ bền của nó lớn hơn nhiều so với khối băng thông thường. Nếu dùng loại băng đặc chế này chế tạo tàu sân bay thì sẽ nâng cao rất lớn khả năng phòng thủ của tàu chiến.

Tướng Mountbatten khẳng định: "Dùng băng đặc chế có tính kinh tế và nhanh chóng để chế tạo tàu sân bay chẳng khác nào đã nắm chắc vũ khí giành thắng lợi trên chiến trường". Ông còn cho rằng, một chiếc Iceberg-Ship dài, to, lớn vừa có thể làm hòn đảo nổi để đỗ số lượng lớn máy bay, vừa có thể làm bàn đạp phản công sự kiểm soát của Đức Quốc xã ở châu Âu.

Hải quân Anh yêu cầu Iceberg-Ship có khả năng chối chọi được với sự va đập sóng biển cao 13 m; đường băng trên tàu sân bay cần thích ứng với việc cất cánh của máy bay ném bom hạng nặng. Sau khi bị ngư lôi tấn công, tàu sân bay chỉ cần thêm nước đá là có thể kiểm soát thiệt hại; cả con tàu cần có hệ thống làm lạnh để bảo vệ cho các tầng băng không bị tan chảy. Dưới sức ép của tình hình cuộc chiến, các chuyên gia và kỹ sư đã ngày đêm túc trực, 3 tháng đã đưa ra một bản kế hoạch thiết kế: Tàu sân bay dài 600 m (2000 feet), vỏ tàu dày 12 m, tổng trọng lượng khoảng 200 tấn, có 26 chân vịt cánh quạt, và đặt tên là Habbakuk.

Lúc đó, hầu hết các tướng lĩnh cấp cao Mỹ, Anh đều đã tin vào ý tưởng này và đầy lòng tin đối với Iceberg-Ship. Qua sự thuyết phục của tướng Mountbatten, Tổng thống Mỹ Roosevelt đã phê duyệt kinh phí chế tạo Iceberg-Ship. Nhưng sau đó Roosevelt phát hiện, tuy thiết kế đơn lẻ là khả thi, nhưng sau khi hợp thành chỉnh thể lại vô cùng mâu thuẫn. Trong đó, điều chủ yếu nhất là tính toán chưa đầy đủ về lượng nhiệt tỏa ra của các thiết bị động cơ cỡ lớn trên tàu. Trên thực tế, chỉ cần động cơ khởi động, băng ở xung quanh sẽ bắt đầu tan chảy với lượng lớn.

Do hạn chế về trình độ khoa học công nghệ lúc đó, rất nhiều vấn đề khó về công nghệ nhất thời không thể giải quyết, kế hoạch Iceberg-Ship đành phải tạm dừng chế tạo. Theo đó, vào tháng 10/1943, tướng Mountbatten đã nhậm chức Tư lệnh Chiến trường Đông Nam Á của quân Đồng minh, kế hoạch Iceberg-Ship đã bị bỏ lỡ.

Đến nay bản kế hoạch chế tạo tàu sân bay Habbakuk bằng băng còn lưu giữ trong Phòng Hồ sơ của Hải quân Hoàng gia Anh.

Tàu sân bay Graf Zeppelin: 2 lần chìm

Nói về tàu sân bay Graf Zeppelin còn phải nói từ thập niên 30 của thế kỷ trước, khi đó tàu sân bay là bộ phận quan trọng của Hải quân Đức Quốc xã, tháng 2/1929, Đô đốc Raeder của phát xít Đức đã đề xuất đề nghị chế tạo 2 tàu sân bay và đã được phê chuẩn. Tên gọi hai tàu sân bay này lần lượt là Graf Zeppelin và Peter Strasser.

<table class="image center" align="center" cellpadding="3" cellspacing="0" width="369"> <tbody> <tr> <td>http://bee.net.vn/dataimages/201107/original/images742018_TSB___G raf_Zeppelin___Duc.j pg</td> </tr> <tr> <td class="image_desc" align="center">Mô hình tàu sân bay Graf Zeppelin, Đức</td> </tr> </tbody> </table>
Năm 1935, Hitler ra lệnh bắt đầu chế tạo tàu sân bay, khi chiến tranh bùng nổ toàn diện ở châu Âu, tàu Graf Zeppelin đã hoàn thành được 85%, hơn nữa hầu hết các thiết bị nền tảng đã được lắp đặt xong. Năm 1938 khi chế tạo xong và hạ thủy tàu Graf Zeppelin, Hitler vô cùng phấn khích, đã hành lễ chào kiểu Đức Quốc xã trước tàu Graf Zeppelin. Hy vọng con tàu này có thể chinh phục khu vực Biển Bắc. Tuy nhiên, do Hải quân Đức thay đổi chiến lược chung, đến tháng 10/1939 công việc bị đình trệ và đến tháng 4/1940 thì bị chấm dứt hoàn toàn.

Hai năm sau, Đô đốc Raeder một lần nữa đề xuất yêu cầu bảo vệ hạm đội tránh được các cuộc tấn công trên không của kẻ thù hoàn toàn cần thiết phải trang bị tàu sân bay. Thế là, tháng 5/1942 công tác chế tạo chính thức được khôi phục, tàu Graf Zeppelin khi đó đã mang theo 7 phi đội máy bay ném bom và 3 phi đội máy bay tiêm kích.

Tháng 5/1945 Đức Quốc xã lung lay sắp sụp đổ, để tàu sân bay Graf Zeppelin không bị rơi vào tay quân đội Liên Xô, đã đánh chìm con tàu này ở bãi cạn cảng Szczecin, Ba Lan. Quân đội Liên Xô đã nhanh chóng phát hiện được nó, sau đó đã âm thầm sửa chữa nó và vận chuyển những gì thu được của Đức về Liên Xô. Không lâu sau, Liên Xô lại chuyển nó quay về Ba Lan.

Có lẽ do Chiến tranh lạnh quá tàn khốc, ở khu xung quanh cảng Veba, tàu Graf Zeppelin đã làm mục tiêu cho các máy bay ném bom bổ nhào tấn công liên tục nhằm ứng phó với mối đe dọa của Mỹ. Dưới sự luyện tập nhiều lần của không quân Liên Xô, tàu Graf Zeppelin cuối cùng lại chìm vào biển cả. Hơn nửa thế kỷ qua, nhà cầm quyền Liên Xô luôn không công khai với bên ngoài về địa điểm chìm của chiếc tàu sân bay này.
Tàu Ulyanovsk là tàu sân bay hạt nhân đầu tiên mà Liên Xô có kế hoạch chế tạo, quy mô của nó tương đương với tàu sân bay lớp Nimitz của Mỹ, có thể nói là đỉnh cao cuối cùng của Hải quân Liên Xô.

Trang mạng của Liên hiệp các nhà khoa học Mỹ cho biết, quân đội Liên Xô từng dự định phát triển một loại tàu “chương trình 1153” trang bị máy phóng tạo thuận tiện cho MiG-23K và Su-25K (trang bị cho tàu sân bay) cất/hạ cánh. Để thực hiện mục tiêu này, từ năm 1973 trở đi, các kỹ sư Liên Xô bắt đầu bắt tay vào thiết kế tàu sân bay chạy bằng động cơ hạt nhân có đường băng nối thẳng.

<table class="image center" align="center" cellpadding="3" cellspacing="0" width="500"> <tbody> <tr> <td>http://bee.net.vn/dataimages/201107/original/images742019_TSB___U lyanovsk_LX.jpg (http://bee.net.vn/dataimages/201107/original/images742019_TSB___U lyanovsk_LX.jpg)</td> </tr> <tr> <td class="image_desc" align="center">Tàu sân bay hạt nhân cỡ lớn lớp Ulyanovsk của Liên Xô</td> </tr> </tbody> </table>
Theo thiết kế ban đầu, tàu "chương trình 1153" có lượng choán nước hơn 80.000 tấn, có thể được trang bị 70 chiếc máy bay. Tuy nhiên, sau khi người ủng hộ chương trình này, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Liên Xô cũ Andrei Antonovich Grechko mất đi, người kế nhiệm đã không đồng ý với chương trình phát triển tàu sân bay cỡ lớn. “Chương trình 1153” lập tức bị kêu gọi dừng lại, Hải quân Liên Xô đã bỏ lỡ một cơ hội tốt phát triển tàu sân bay hạt nhân. Đầu thập niên 80 của thế kỷ trước, cùng với việc đưa ra "chương trình 1143.7", Hải quân Liên Xô mới xác định rõ kế hoạch phát triển tàu sân bay hạt nhân cỡ lớn với 2 đường băng nối thẳng. Đây chính là tàu sân bay lớp Ulyanovsk.

Trải qua sự tìm tòi kéo dài và phức tạp, Hải quân Liên Xô cuối cùng đã đưa tàu sân bay lớp Ulyanovsk từ bản vẽ lên bệ lắp ráp tàu. Tháng 11/1988, tàu Ulyanovsk chính thức được bắt tay chế tạo. Nhưng, sau khi Liên Xô sụp đổ, tàu sân bay đã hoàn thành 45% công việc, nhưng đã không thể được tiếp tục chế tạo, đến tháng 11/1991 đã hoàn toàn chấm dứt.

Để ngăn chặn tàu sân bay Ulyanovsk rơi vào tay đối thủ tiềm tàng tương lai sau khi hoàn thành, một công ty thép của Mỹ đã tìm mọi thủ đoạn và đã biến Ulyanovsk thành đống sắt vụn. Nguyên liệu thép đặc chủng vốn chuẩn bị cho tàu Ulyanovsk cũng bị vứt bỏ toàn bộ. Giấc mơ của Hải quân Liên Xô và Hải quân Nga sau này bị tan vỡ hoàn toàn.

Đức Trọng (Tổng hợp)
theo KHĐS