Hanna
08-01-2011, 09:11
Người gây chú ư qua hành động và phát biểu liên quan đến Việt Nam trong gần nửa thế kỷ qua, cựu Thiếu tướng Nguyễn Cao Kỳ qua đời hôm 23-7 tại Kuala Lumpur đă khép lại một cuộc đời sôi nổi với nhiều khen chê.
Thời làm Chủ tịch Ủy ban Hành pháp Trung ương từ 1965 đến 1967, chức vụ tương đương với thủ tướng trong chế độ đại nghị, tướng Kỳ cho xử bắn một thương gia gốc Hoa v́ đầu cơ tích trữ gạo. Ông c̣n đem súng ra hù doạ bắn bỏ nhiều người khác, dù đó là một linh mục công giáo, thượng tọa phật giáo, một tướng Thủy quân Lục chiến Mỹ hay một bộ trưởng.
Tính cao bồi, ngang tàng của tướng Kỳ gây chú ư cho giới truyền thông. Ông bay trực thăng thấp giữa Sài G̣n để lấy le với cô bồ là tiếp viên hàng không Đặng Tuyết Mai, sau này trở thành phu nhân và là mẹ của MC nổi tiếng Nguyễn Cao Kỳ Duyên. Mang hàm tướng và là một chính khách nhưng cách ứng xử trực tính của ông nhiều khi tưởng chỉ là chuyện bàn vui nơi hàng quán, nhưng là những sự thực được chính ông kể lại trong hai tác phẩm: Twenty Years and Twenty Days – 20 năm và 20 ngày [Nxb Stein and Day 1976] và Buddha’s Child: My Fight to Save Vietnam – Con cầu tự: cuộc chiến đấu để cứu Việt Nam của tôi – viết chung với Marvin J. Wolf [Nxb St. Martin 2002].
Với nhiều người lính Việt Nam Cộng hoà, đặc biệt là không quân, tướng Kỳ được quư mến v́ trực tính, trong sạch và đối xử tốt với thuộc cấp. Với các cố vấn Mỹ đến giúp miền Nam, ông chứng tỏ ḿnh không phải là một người dễ bảo và việc Mỹ ảnh hưởng sâu vào nội bộ chính trị miền Nam làm ông bực ḿnh không ít. Tinh thần tự chủ, độc lập của ông thể hiện qua cách đối đáp với tướng Lewis W. Walt, Đại sứ Maxwell Taylor, với nhà ngoại giao Averell W. Harriman, hay Bộ trưởng Quốc pḥng Robert McNamara, các Thượng nghị sĩ William J. Fulbright, George McGovern. Phản ứng của ông nhiều khi thiếu phong cách ngoại giao, tạo x́ căng đan.
Đối với người Việt tị nạn, phát biểu thiếu đắn đo của ông mà nhiều người c̣n nhớ là trong những ngày cuối của cuộc chiến, ông lên tiếng sỉ vả các tướng tá đă bỏ đi là hèn nhát, kêu gọi quân dân ở lại chiến đấu dù Sài G̣n có biến thành Stalingrad và khuyên mọi người đừng đi Mỹ v́ ở đó không có nước chè, nước vối, không cà ghém mắm tôm, ăn bơ uống sữa chỉ đi tiêu chảy. Nhưng ngày hôm sau ông cũng lái trực thăng bay ra hạm đội Mỹ để được di tản qua Hoa Kỳ.
Tuy thế, đến Mỹ vẫn có người quư trọng v́ ông là vị tướng đă sống trong trại tị nạn cùng đồng bào trong khi nhiều tướng khác phải vội vàng rời trại ngay v́ những bất b́nh của đồng hương. Tướng Kỳ đến Camp Pendleton cũng ngủ lều, xếp hàng ăn cơm tị nạn chung với mọi người và c̣n có dự tính t́m nông trại để giúp định cư người Việt trong giai đoạn đầu.
Phát biểu từ lều tị nạn, tướng Kỳ mong có một ngày về: “Đối với chúng tôi, hy vọng duy nhất là trở về. Khi Hitler chiếm đóng châu Âu, những người như Tổng thống De Gaulle đă hy vọng ông có thể trở về - và ông đă trở về.”. Theo báo chí ghi nhận ông muốn làm tâm điểm của người đồng hương, nhưng không có kế hoạch thành lập chính phủ lưu vong. (Tuần báo TIME 19.5.1975)
Sau tháng 4-1975 nhiều tổ chức kháng chiến phục quốc ra đời trong nước và có nhắc đến tướng Nguyễn Cao Kỳ là người đứng sau yểm trợ, dù ông đang sống ở Mỹ. Những người vượt biển cho biết vào giai đoạn đó tên tuổi ông vẫn c̣n là một huyền thoại.
Thực tế tại hải ngoại, ông Kỳ mở tiệm bán rượu ở miền nam California một thời gian. Không thành công ông khai phá sản, rồi mua tàu đánh tôm cá để kinh doanh.
Năm 1992 khi Hoa Kỳ và Việt Nam bắt đầu từng bước tiến tới quan hệ song phương, trong một diễn văn đọc tại Câu lạc bộ Không quân và Hải quân Hoa Kỳ ở vùng San Jose, ông lên tiếng ủng hộ việc bỏ cấm vận và bang giao gây xôn xao và ông bị lên án là phản bội tổ quốc và đồng đội. Một số người biểu t́nh ném trứng thối, cà chua vào h́nh nộm tướng Kỳ.
Ông Nguyễn Cao Kỳ ở Hà Nội năm 2004
Dịp đó tôi với ông đă tranh luận trong một chương tŕnh do đài truyền h́nh Việt Nam Tự do ở San Jose tổ chức. Nhận định của ông Kỳ là “bang giao càng sớm th́ chế độ cộng sản càng mau sụp đổ” và ông tin: “cải cách kinh tế sẽ kéo theo cải tổ chính trị.”. C̣n tôi cho rằng Hoa Kỳ muốn một Đông dương ổn định th́ chỉ bang giao khi vấn đề hoà b́nh Campuchia, hồ sơ POW-MIA được giải quyết và điều kiện dân chủ, nhân quyền của dân Việt được đặt ra trong quan hệ hai nước. Tôi không tin chỉ kinh tế không thôi sẽ đưa đến cải cách chính trị trong chế độ cộng sản với tham nhũng lan tràn như ở Việt Nam. Ông muốn dạy cho lănh đạo Hà Nội cách chống tham nhũng.
Đến năm 2004 tướng Kỳ mới trở về sau 30 năm xa cách. Chuyến đi được ông và Hà Nội đánh giá là tiến tŕnh hoà giải quốc-cộng lên đến đỉnh điểm, trong khi nhiều người Việt hải ngoại phản đối những lời ca ngợi lănh đạo và chính sách của Hà Nội.
Đầu năm 2005, báo Thanh Niên Xuân Ất Dậu có bài phỏng vấn ông với những phát biểu:
“Trong số những vị cùng vai với tôi (các tướng Việt Nam Cộng hoà), cứ mười ông th́ đến mười một ông tham sống sợ chết! Trong khi đó, miền Bắc có trang bị quân số, vũ khí không kém ǵ, nhưng các ông chỉ huy lại có rất nhiều kinh nghiệm chiến trường, được cấp dưới tin cậy và kính trọng về nhân cách, đó là sự hơn hẳn.”
Sự việc này khiến nhiều người Việt hải ngoại xôn xao phản đối dữ dội. Ông Kỳ lúc đó đă lên tiếng tuyên bố truyền thông trong nước xuyên tạc. Trả lời đài RFA ngày 25-1-2005, ông nói: “Phải nói rằng chẳng có cái ǵ trung thực cả, tôi mới được biết chuyện đó và tôi có viết bức thơ cho ban biên tập báo Thanh Niên, tôi nói anh nào viết bài đó thứ nhất là ấu trĩ, chẳng biết ǵ cả rồi cắt xén, viết lách lăng nhăng, hoàn toàn những chuyện gây ngộ nhận và láo lếu.”
"Nguyễn Cao Kỳ, cái tên theo ông giải thích trong sách là mang ư nghĩa của một tay chơi cờ cao. Nhưng trong canh bạc chính trị ông đă hai lần thua vào năm 1967 và 1971. Gần cuối đời, ông trở lại quê nhà đánh một canh bạc xả láng và cũng không thắng."
Báo Thanh Niên không trả lời thư ông và cũng không đính chính những ǵ đă đăng.
Sau chuyến trở về đầu tiên, ông Kỳ làm tư vấn cho công ty Mỹ xây dựng sân golf tại Việt Nam với dự án mấy trăm triệu Mỹ kim. Ông muốn sống cuộc đời c̣n lại với quê hương. Từ đó thỉnh thoảng trở lại Hoa Kỳ, nhưng ông không c̣n xuất hiện trước đám đông.
Hai tháng trước có tin ông về lại Hoa Kỳ v́ thế sự kiện Tướng Kỳ chết trong một bệnh viện ở Kuala Lumpur, Malaysia làm nhiều người ngạc nhiên.
Năm 2002 ông viết trong Buddha’s Child nh́n nhận cuộc chiến chống cộng sản trong quá khứ là đúng và kêu gọi người Việt hải ngoại xóa bỏ hận thù để hướng về tương lai. Cùng lúc ông khuyên lănh đạo Hà Nội theo Mỹ v́ nguy cơ Trung Quốc đô hộ đang tràn xuống.
Nguyễn Cao Kỳ, cái tên theo ông giải thích trong sách là mang ư nghĩa của một tay chơi cờ cao. Nhưng trong canh bạc chính trị ông đă hai lần thua vào năm 1967 và 1971. Gần cuối đời, ông trở lại quê nhà đánh một canh bạc xả láng và cũng không thắng.
Tướng Nguyễn Cao Kỳ đă về cơi Phật sau 81 năm sống ở dương trần.
Đời ông nhiều sóng gió lúc sinh thời. Nay chết, chuyện hậu sự cũng tạo dư luận v́ đến giờ ít ai biết được ước nguyện cuối cùng của một cựu thiếu tướng, thủ tướng và phó tổng thống Việt Nam Cộng hoà là những ǵ.
Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả Bùi Văn Phú, hiện dạy đại học cộng đồng và là một nhà báo tự do sống ở vùng Vịnh San Francisco, California.
BBC
Thời làm Chủ tịch Ủy ban Hành pháp Trung ương từ 1965 đến 1967, chức vụ tương đương với thủ tướng trong chế độ đại nghị, tướng Kỳ cho xử bắn một thương gia gốc Hoa v́ đầu cơ tích trữ gạo. Ông c̣n đem súng ra hù doạ bắn bỏ nhiều người khác, dù đó là một linh mục công giáo, thượng tọa phật giáo, một tướng Thủy quân Lục chiến Mỹ hay một bộ trưởng.
Tính cao bồi, ngang tàng của tướng Kỳ gây chú ư cho giới truyền thông. Ông bay trực thăng thấp giữa Sài G̣n để lấy le với cô bồ là tiếp viên hàng không Đặng Tuyết Mai, sau này trở thành phu nhân và là mẹ của MC nổi tiếng Nguyễn Cao Kỳ Duyên. Mang hàm tướng và là một chính khách nhưng cách ứng xử trực tính của ông nhiều khi tưởng chỉ là chuyện bàn vui nơi hàng quán, nhưng là những sự thực được chính ông kể lại trong hai tác phẩm: Twenty Years and Twenty Days – 20 năm và 20 ngày [Nxb Stein and Day 1976] và Buddha’s Child: My Fight to Save Vietnam – Con cầu tự: cuộc chiến đấu để cứu Việt Nam của tôi – viết chung với Marvin J. Wolf [Nxb St. Martin 2002].
Với nhiều người lính Việt Nam Cộng hoà, đặc biệt là không quân, tướng Kỳ được quư mến v́ trực tính, trong sạch và đối xử tốt với thuộc cấp. Với các cố vấn Mỹ đến giúp miền Nam, ông chứng tỏ ḿnh không phải là một người dễ bảo và việc Mỹ ảnh hưởng sâu vào nội bộ chính trị miền Nam làm ông bực ḿnh không ít. Tinh thần tự chủ, độc lập của ông thể hiện qua cách đối đáp với tướng Lewis W. Walt, Đại sứ Maxwell Taylor, với nhà ngoại giao Averell W. Harriman, hay Bộ trưởng Quốc pḥng Robert McNamara, các Thượng nghị sĩ William J. Fulbright, George McGovern. Phản ứng của ông nhiều khi thiếu phong cách ngoại giao, tạo x́ căng đan.
Đối với người Việt tị nạn, phát biểu thiếu đắn đo của ông mà nhiều người c̣n nhớ là trong những ngày cuối của cuộc chiến, ông lên tiếng sỉ vả các tướng tá đă bỏ đi là hèn nhát, kêu gọi quân dân ở lại chiến đấu dù Sài G̣n có biến thành Stalingrad và khuyên mọi người đừng đi Mỹ v́ ở đó không có nước chè, nước vối, không cà ghém mắm tôm, ăn bơ uống sữa chỉ đi tiêu chảy. Nhưng ngày hôm sau ông cũng lái trực thăng bay ra hạm đội Mỹ để được di tản qua Hoa Kỳ.
Tuy thế, đến Mỹ vẫn có người quư trọng v́ ông là vị tướng đă sống trong trại tị nạn cùng đồng bào trong khi nhiều tướng khác phải vội vàng rời trại ngay v́ những bất b́nh của đồng hương. Tướng Kỳ đến Camp Pendleton cũng ngủ lều, xếp hàng ăn cơm tị nạn chung với mọi người và c̣n có dự tính t́m nông trại để giúp định cư người Việt trong giai đoạn đầu.
Phát biểu từ lều tị nạn, tướng Kỳ mong có một ngày về: “Đối với chúng tôi, hy vọng duy nhất là trở về. Khi Hitler chiếm đóng châu Âu, những người như Tổng thống De Gaulle đă hy vọng ông có thể trở về - và ông đă trở về.”. Theo báo chí ghi nhận ông muốn làm tâm điểm của người đồng hương, nhưng không có kế hoạch thành lập chính phủ lưu vong. (Tuần báo TIME 19.5.1975)
Sau tháng 4-1975 nhiều tổ chức kháng chiến phục quốc ra đời trong nước và có nhắc đến tướng Nguyễn Cao Kỳ là người đứng sau yểm trợ, dù ông đang sống ở Mỹ. Những người vượt biển cho biết vào giai đoạn đó tên tuổi ông vẫn c̣n là một huyền thoại.
Thực tế tại hải ngoại, ông Kỳ mở tiệm bán rượu ở miền nam California một thời gian. Không thành công ông khai phá sản, rồi mua tàu đánh tôm cá để kinh doanh.
Năm 1992 khi Hoa Kỳ và Việt Nam bắt đầu từng bước tiến tới quan hệ song phương, trong một diễn văn đọc tại Câu lạc bộ Không quân và Hải quân Hoa Kỳ ở vùng San Jose, ông lên tiếng ủng hộ việc bỏ cấm vận và bang giao gây xôn xao và ông bị lên án là phản bội tổ quốc và đồng đội. Một số người biểu t́nh ném trứng thối, cà chua vào h́nh nộm tướng Kỳ.
Ông Nguyễn Cao Kỳ ở Hà Nội năm 2004
Dịp đó tôi với ông đă tranh luận trong một chương tŕnh do đài truyền h́nh Việt Nam Tự do ở San Jose tổ chức. Nhận định của ông Kỳ là “bang giao càng sớm th́ chế độ cộng sản càng mau sụp đổ” và ông tin: “cải cách kinh tế sẽ kéo theo cải tổ chính trị.”. C̣n tôi cho rằng Hoa Kỳ muốn một Đông dương ổn định th́ chỉ bang giao khi vấn đề hoà b́nh Campuchia, hồ sơ POW-MIA được giải quyết và điều kiện dân chủ, nhân quyền của dân Việt được đặt ra trong quan hệ hai nước. Tôi không tin chỉ kinh tế không thôi sẽ đưa đến cải cách chính trị trong chế độ cộng sản với tham nhũng lan tràn như ở Việt Nam. Ông muốn dạy cho lănh đạo Hà Nội cách chống tham nhũng.
Đến năm 2004 tướng Kỳ mới trở về sau 30 năm xa cách. Chuyến đi được ông và Hà Nội đánh giá là tiến tŕnh hoà giải quốc-cộng lên đến đỉnh điểm, trong khi nhiều người Việt hải ngoại phản đối những lời ca ngợi lănh đạo và chính sách của Hà Nội.
Đầu năm 2005, báo Thanh Niên Xuân Ất Dậu có bài phỏng vấn ông với những phát biểu:
“Trong số những vị cùng vai với tôi (các tướng Việt Nam Cộng hoà), cứ mười ông th́ đến mười một ông tham sống sợ chết! Trong khi đó, miền Bắc có trang bị quân số, vũ khí không kém ǵ, nhưng các ông chỉ huy lại có rất nhiều kinh nghiệm chiến trường, được cấp dưới tin cậy và kính trọng về nhân cách, đó là sự hơn hẳn.”
Sự việc này khiến nhiều người Việt hải ngoại xôn xao phản đối dữ dội. Ông Kỳ lúc đó đă lên tiếng tuyên bố truyền thông trong nước xuyên tạc. Trả lời đài RFA ngày 25-1-2005, ông nói: “Phải nói rằng chẳng có cái ǵ trung thực cả, tôi mới được biết chuyện đó và tôi có viết bức thơ cho ban biên tập báo Thanh Niên, tôi nói anh nào viết bài đó thứ nhất là ấu trĩ, chẳng biết ǵ cả rồi cắt xén, viết lách lăng nhăng, hoàn toàn những chuyện gây ngộ nhận và láo lếu.”
"Nguyễn Cao Kỳ, cái tên theo ông giải thích trong sách là mang ư nghĩa của một tay chơi cờ cao. Nhưng trong canh bạc chính trị ông đă hai lần thua vào năm 1967 và 1971. Gần cuối đời, ông trở lại quê nhà đánh một canh bạc xả láng và cũng không thắng."
Báo Thanh Niên không trả lời thư ông và cũng không đính chính những ǵ đă đăng.
Sau chuyến trở về đầu tiên, ông Kỳ làm tư vấn cho công ty Mỹ xây dựng sân golf tại Việt Nam với dự án mấy trăm triệu Mỹ kim. Ông muốn sống cuộc đời c̣n lại với quê hương. Từ đó thỉnh thoảng trở lại Hoa Kỳ, nhưng ông không c̣n xuất hiện trước đám đông.
Hai tháng trước có tin ông về lại Hoa Kỳ v́ thế sự kiện Tướng Kỳ chết trong một bệnh viện ở Kuala Lumpur, Malaysia làm nhiều người ngạc nhiên.
Năm 2002 ông viết trong Buddha’s Child nh́n nhận cuộc chiến chống cộng sản trong quá khứ là đúng và kêu gọi người Việt hải ngoại xóa bỏ hận thù để hướng về tương lai. Cùng lúc ông khuyên lănh đạo Hà Nội theo Mỹ v́ nguy cơ Trung Quốc đô hộ đang tràn xuống.
Nguyễn Cao Kỳ, cái tên theo ông giải thích trong sách là mang ư nghĩa của một tay chơi cờ cao. Nhưng trong canh bạc chính trị ông đă hai lần thua vào năm 1967 và 1971. Gần cuối đời, ông trở lại quê nhà đánh một canh bạc xả láng và cũng không thắng.
Tướng Nguyễn Cao Kỳ đă về cơi Phật sau 81 năm sống ở dương trần.
Đời ông nhiều sóng gió lúc sinh thời. Nay chết, chuyện hậu sự cũng tạo dư luận v́ đến giờ ít ai biết được ước nguyện cuối cùng của một cựu thiếu tướng, thủ tướng và phó tổng thống Việt Nam Cộng hoà là những ǵ.
Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả Bùi Văn Phú, hiện dạy đại học cộng đồng và là một nhà báo tự do sống ở vùng Vịnh San Francisco, California.
BBC