vuitoichat
09-15-2011, 10:01
Những tiết lộ gần đây chỉ ra những nghi ngờ về mức độ khả thi của "kế hoạch Colombia", nhấn mạnh khía cạnh tiêu cực của chiến dịch này.
“Kế hoạch Colombia” thiếu khả thi
Kể từ năm 2000, theo Kế hoạch Colombia, Mỹ chi hơn 6 tỷ USD giúp Colombia ổn định vùng Andes, ngăn chặn ḍng chảy thuốc phiện vào Mỹ và cắt giảm hoạt động sản xuất thuốc phiện.
Washington đầu tư rất nhiều sức lực, thời gian và tiền bạc trong "Kế hoạch Colombia". Theo “Kế hoạch Colombia”, chính quyền Mỹ hỗ trợ tài chính cho hoạt động xóa sổ các cánh đồng thuốc phiện thông qua các nhà thầu tư nhân. Washington cũng hỗ trợ đào tạo lực lượng vũ trang Colombia để đối đầu với các lực lượng nổi dậy như FARC hay AUC.
Từ năm 2000 đến nay, Colombia nhận hỗ trợ quân sự hơn 5 tỷ USD từ Mỹ theo “kế hoạch Colombia”. Bộ trưởng Tư pháp Colombia Fabio Valencia từng tiết lộ kể từ tháng 1/1999 đến 5/2009, cảnh sát và các nhà thầu Mỹ đă rải thảm thuốc diệt cỏ lên 1,2 triệu ha trồng thuốc phiện, phá hủy 20.000 pḥng thí nghiệm sản xuất cocaine.
Sản lượng cocaine tại Colombia đă giảm tới 61% kể từ năm 2000. Ngoài ra, chỉ trong năm 2008 nhà chức trách Colombia thu giữ 1.284 tấn cocaine và 31 tàu ngầm các băng đảng ma túy sử dụng để vận chuyển cocaine sang các thị trường nước ngoài.
Tuy nhiên, hậu quả của chiến dịch này cũng hết sức nặng nề. Cho đến nay có hàng ngh́n người Colombia mắc bệnh do bị nhiễm hóa chất diệt cỏ. Các nghiên cứu cho thấy những người hít phải hóa chất diệt cỏ mắc nhiều chứng bệnh về phổi, da và mắt, một diện tích lớn các loại ngũ cốc như ngô, ngọc giá, mă đề... cũng bị phá hủy theo. Hiệu quả của “Kế hoạch Colombia” cũng bị nghi ngờ.
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/ctv_tg/20110914/tg.14.9.Colombiaplan .jpg
Máy bay Mỹ rải chất diệt cỏ tại một cánh đồng trồng thuốc phiện ở Colombia. Ảnh minh họa
Từ cuối năm 2005, các quan chức Mỹ thừa nhận bất chấp các nỗ lực hạn chế nguồn cung ma túy, giá bán cocaine vẫn giữ ở mức ổn định thậm chí giảm đi. Người nông dân thiếu các cơ hội kinh tế, lại phải đương đầu với bạo động không c̣n cách nào khác ngoài việc trồng cây thuốc phiện. Chính phủ phá hủy những cánh đồng này ở địa phương này, người trồng lại di chuyển đến những vùng khác xa xôi hẻo lánh hơn, cả ở trong và ngoài Colombia.
Triệt phá các băng đảng ma túy không phải là một nhiệm vụ không thể. Hai thập kỷ trước, Colombia phải đối mặt với một cuộc chiến tương tự nhiều thách thức khó khăn. Đầu những năm 1990, nhiều người Colombia, bao gồm cả nhân viên cảnh sát, thẩm phán, các ứng viên Tổng thống, và các nhà báo bị ám sát bởi các băng đảng buôn bán ma túy khét tiếng và đáng sợ nhất thế giới băng đảng Cali và Medellin. Tuy nhiên, trong ṿng một thập kỷ, chính phủ Colombia đánh bại họ, với sự giúp đỡ của Washington.
Một số chuyên gia về cuộc chiến ma túy ở châu Mỹ Latinh lập luận rằng Colombia là mô h́nh thành công lớn, các nhà lănh đạo Mỹ nên áp dụng mô h́nh tương tự nhằm trung ḥa bạo lực đang tiếp diễn tại Mexico. Robert Bonner, người đứng đầu Cơ quan Chống ma túy Mỹ (DEA) dưới thời Tổng thống George W. Bush, từng nhiều lần nhấn mạnh rằng Mexico có thể làm giảm bạo lực liên quan đến ma túy như cách Colombia từng làm, mở nhiều cuộc tấn công mũi nhọn trên toàn lănh thổ bằng hợp tác đa phương.
Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos tuyên bố: "Mexico đang phải đối mặt với t́nh trạng Colombia một vài năm trước đây, đó là những băng đảng ma túy hung hăn và đáng sợ nhất thế giới. Những ǵ chúng tôi có thể cung cấp là kinh nghiệm quư báu về việc bài trừ bọn tội phạm có tổ chức".
Tuy nhiên, đánh giá của ông Bonner và Tổng thống Santos hơi thái quá so với thực tế. Các băng đảng Cali và Medellin đă là quá khứ, nhưng buôn bán ma túy bất hợp pháp vẫn là vấn nạn tràn lan ở đất nước này, bạo lực đi kèm đang phục hồi sau khi một thời gian tạm lắng, nhưng xu hướng này không hề ổn định.
Do vậy, Colombia cả trong quá khứ và hiện tại vẫn phải đấu tranh với các nhóm phiến quân cánh tả có quan hệ mật thiết với buôn bán ma túy. Như vậy, Colombia phải đối mặt với vấn đề phức tạp hơn so với Mexico.
Mặt khác, theo kết quả điều tra của văn pḥng điều tra ma túy tại Colombia, một số thông tin đáng lo ngại của “Kế hoạch Colombia” và việc nắm quyền lực của Tổng thống Uribe. Theo nguồn tin của hai nhà nghiên cứu Karen De Young và Claudia J. Duque trên tờ Washington Post ngày 20/8.
Tiền mặt, trang thiết bị và quá tŕnh đào tạo mục tiêu cung cấp cho cơ quan t́nh báo Colombia trong hai thập kỷ qua nhằm làm phá sản kế hoạch vận chuyển ma túy, trên thực tế được đầu tư vào hoạt động gián điệp và các chiến dịch bôi nhọ chống lại các thẩm phán Ṭa án tối cao, các đối thủ chính trị của ông Uribe, và các tổ chức xă hội dân sự.
Thật vậy, 6 cựu quan chức cấp cao của Cục an hành chính của Colombia thú nhận lạm dụng quyền lực, và hơn 10 người khác hiện đang chờ xét xử. Điều tra tiếp tục được mở rộng, hiện nay việc đưa một số sĩ quan hầu cận chính trị hàng đầu của Tổng thống Uribe và thậm chí cả Chủ tịch cũ của ông cũng bị đưa ra điều tra.
Trên thực tế, sẽ không có sự suy giảm bạo lực liên quan đến ma túy ở Mexico cũng như nhu cầu cung cấp thuốc phiện vào Mỹ và các thị trường tiêu dùng khác trong khi t́nh trạng buôn bán bất hợp pháp vẫn tiếp diễn.
Cụ thể, phân chia quyền lực giữa các băng đảng ở Mexico diễn ra bằng những cuộc giaa tranh đẫm máu, chiếm ưu thế trước đây là các băng đảng Juarez và Tijuana giờ thay thế bằng đối thủ khét tiếng Zeta, nhưng lượng ma túy buôn bán, và các trận đấu súng đẫm máu giữa những kẻ buôn bán với nhau và giữa những kẻ buôn bán với lực lượng an ninh Mexico không hề giảm.
Những người đề xuất áp dụng mô h́nh chống ma túy Colombia tại Mexico đề cao quá mức sự thành công của cuộc chiến chống ma túy tại Colombia, hoặc xem nhẹ và bỏ qua những thiếu sót và tiêu cực của nó. Những quan chức ở Mexico và Mỹ muốn áp dụng mô h́nh chiến tranh ma túy ở Mexico đang vấp phải những khiếm khuyết của Kế hoạch Colombia từng xảy ra. Các nhà phân tích cần phải xem xét và đề ra giải pháp đối phó với hoàn cảnh khó khăn mà đất nước không may gặp phải.
Vi phạm nhân quyền
Vụ bê bối đang phát triển ở Colombia là sự cảnh báo cho những người chủ trương sử dụng phương pháp tương tự để triệt phá các băng đảng ma túy Mexico.
Ít nhất 27 nhà hoạt động nhân quyền bị các băng nhóm tội phạm sát hại tại Mexico kể từ năm 2005, hàng loạt vụ vi phạm nhân quyền, bao gồm cả các vụ giết người, tấn công, bắt cóc và bắt giữ người tùy tiện, phần lớn các vụ vi phạm đều không bị trừng phạt, và các vụ việc này ngày càng thường xuyên hơn.
Làn sóng bạo lực của các tổ chức tội phạm lan tràn ở Mexico sau khi Tổng thống Mexico Felipe Calderon phát động cuộc chiến chống lại các băng đảng ma túy, với việc huy động khoảng 50.000 binh lính và cảnh sát tham gia.
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/ctv_tg/20110914/tg.14.9.Colombiaplan 1.jpg
Hàng ngàn vụ vi phạm nhân quyền xảy ra tại Mexico mỗi năm.
Ảnh minh họa
Theo số liệu từ tờ Wall Street Journal hồi tháng 7/2010, số lượng khiếu nại về vi phạm nhân quyền lên tới gần 4.000 vụ, tăng 2.000 vụ so với chỉ một năm trước đó. Riêng văn pḥng nhân quyền tại Chihuahua (một trong những văn pḥng hàng đầu trong cuộc chiến tranh ma túy) phải nhận trách điều tra 465 hồ sơ khiếu nại.
Kể từ tháng 12/2009, báo cáo của Tổ chức Ân xá quốc tế chỉ rơ những vi phạm nhân quyền của lực lượng an ninh Mexico, không chỉ vậy, trong các báo cáo của Tổ chức Ân xá cũng tiết lộ tài liệu một số trường hợp nạn nhân bị giam giữ bất hợp pháp, tra tấn, và giết oan, chỉ ra rằng chính quyền Mexico bị bao phủ bởi những hành vi vi phạm nhân quyền.
Bản báo cáo chỉ rơ nguyên nhân t́nh trạng vi phạm nhân quyền ở Mexico không được ghi nhận trên các văn bản chính thức bởi hai nguyên nhân cơ bản. Thứ nhất, các quan chức quân sự và dân sự cho qua những thiếu sót và hạn chế không đáng có trong việc thu thập, xuất bản các dữ liệu về khiếu nại nhân quyền. Thứ hai, sự cảnh cáo và các mối đe dọa chống lại một số nạn nhân và thân nhân của họ không được xác định và ghi nhận chính thức.
T́nh trạng này cũng từng diễn ra ở Colombia, cho thấy về cuộc chiến tranh ma túy tại hai quốc gia này trên thực tế đau đầu hơn người ta nghĩ. Điều đó khiến người ta nghi ngờ về hiệu quả áp dụng mô h́nh chống ma túy ở Colombia tại Mexico trong khi mức độ bạo lực ở Colombia đang bắt đầu hồi phục.
Theo báo cáo hồi tháng 2/2011 của Liên Hiệp Quốc, Colombia tăng 40% các cuộc thảm sát trong năm 2010, chủ yếu là do các băng nhóm ma túy mới phát sinh trong những năm gần đây. V́ vậy, chính quyền Colombia đang bôi nhọ cái gọi là “giá trị dân chủ” của đất nước họ, quên mất lợi ích lâu dài trong cuộc chiến ma túy. Quân đội Mexico dường như cũng đang đi vào vết xe đổ của Colombia.
Hoàng Linh (theo National Interest)
“Kế hoạch Colombia” thiếu khả thi
Kể từ năm 2000, theo Kế hoạch Colombia, Mỹ chi hơn 6 tỷ USD giúp Colombia ổn định vùng Andes, ngăn chặn ḍng chảy thuốc phiện vào Mỹ và cắt giảm hoạt động sản xuất thuốc phiện.
Washington đầu tư rất nhiều sức lực, thời gian và tiền bạc trong "Kế hoạch Colombia". Theo “Kế hoạch Colombia”, chính quyền Mỹ hỗ trợ tài chính cho hoạt động xóa sổ các cánh đồng thuốc phiện thông qua các nhà thầu tư nhân. Washington cũng hỗ trợ đào tạo lực lượng vũ trang Colombia để đối đầu với các lực lượng nổi dậy như FARC hay AUC.
Từ năm 2000 đến nay, Colombia nhận hỗ trợ quân sự hơn 5 tỷ USD từ Mỹ theo “kế hoạch Colombia”. Bộ trưởng Tư pháp Colombia Fabio Valencia từng tiết lộ kể từ tháng 1/1999 đến 5/2009, cảnh sát và các nhà thầu Mỹ đă rải thảm thuốc diệt cỏ lên 1,2 triệu ha trồng thuốc phiện, phá hủy 20.000 pḥng thí nghiệm sản xuất cocaine.
Sản lượng cocaine tại Colombia đă giảm tới 61% kể từ năm 2000. Ngoài ra, chỉ trong năm 2008 nhà chức trách Colombia thu giữ 1.284 tấn cocaine và 31 tàu ngầm các băng đảng ma túy sử dụng để vận chuyển cocaine sang các thị trường nước ngoài.
Tuy nhiên, hậu quả của chiến dịch này cũng hết sức nặng nề. Cho đến nay có hàng ngh́n người Colombia mắc bệnh do bị nhiễm hóa chất diệt cỏ. Các nghiên cứu cho thấy những người hít phải hóa chất diệt cỏ mắc nhiều chứng bệnh về phổi, da và mắt, một diện tích lớn các loại ngũ cốc như ngô, ngọc giá, mă đề... cũng bị phá hủy theo. Hiệu quả của “Kế hoạch Colombia” cũng bị nghi ngờ.
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/ctv_tg/20110914/tg.14.9.Colombiaplan .jpg
Máy bay Mỹ rải chất diệt cỏ tại một cánh đồng trồng thuốc phiện ở Colombia. Ảnh minh họa
Từ cuối năm 2005, các quan chức Mỹ thừa nhận bất chấp các nỗ lực hạn chế nguồn cung ma túy, giá bán cocaine vẫn giữ ở mức ổn định thậm chí giảm đi. Người nông dân thiếu các cơ hội kinh tế, lại phải đương đầu với bạo động không c̣n cách nào khác ngoài việc trồng cây thuốc phiện. Chính phủ phá hủy những cánh đồng này ở địa phương này, người trồng lại di chuyển đến những vùng khác xa xôi hẻo lánh hơn, cả ở trong và ngoài Colombia.
Triệt phá các băng đảng ma túy không phải là một nhiệm vụ không thể. Hai thập kỷ trước, Colombia phải đối mặt với một cuộc chiến tương tự nhiều thách thức khó khăn. Đầu những năm 1990, nhiều người Colombia, bao gồm cả nhân viên cảnh sát, thẩm phán, các ứng viên Tổng thống, và các nhà báo bị ám sát bởi các băng đảng buôn bán ma túy khét tiếng và đáng sợ nhất thế giới băng đảng Cali và Medellin. Tuy nhiên, trong ṿng một thập kỷ, chính phủ Colombia đánh bại họ, với sự giúp đỡ của Washington.
Một số chuyên gia về cuộc chiến ma túy ở châu Mỹ Latinh lập luận rằng Colombia là mô h́nh thành công lớn, các nhà lănh đạo Mỹ nên áp dụng mô h́nh tương tự nhằm trung ḥa bạo lực đang tiếp diễn tại Mexico. Robert Bonner, người đứng đầu Cơ quan Chống ma túy Mỹ (DEA) dưới thời Tổng thống George W. Bush, từng nhiều lần nhấn mạnh rằng Mexico có thể làm giảm bạo lực liên quan đến ma túy như cách Colombia từng làm, mở nhiều cuộc tấn công mũi nhọn trên toàn lănh thổ bằng hợp tác đa phương.
Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos tuyên bố: "Mexico đang phải đối mặt với t́nh trạng Colombia một vài năm trước đây, đó là những băng đảng ma túy hung hăn và đáng sợ nhất thế giới. Những ǵ chúng tôi có thể cung cấp là kinh nghiệm quư báu về việc bài trừ bọn tội phạm có tổ chức".
Tuy nhiên, đánh giá của ông Bonner và Tổng thống Santos hơi thái quá so với thực tế. Các băng đảng Cali và Medellin đă là quá khứ, nhưng buôn bán ma túy bất hợp pháp vẫn là vấn nạn tràn lan ở đất nước này, bạo lực đi kèm đang phục hồi sau khi một thời gian tạm lắng, nhưng xu hướng này không hề ổn định.
Do vậy, Colombia cả trong quá khứ và hiện tại vẫn phải đấu tranh với các nhóm phiến quân cánh tả có quan hệ mật thiết với buôn bán ma túy. Như vậy, Colombia phải đối mặt với vấn đề phức tạp hơn so với Mexico.
Mặt khác, theo kết quả điều tra của văn pḥng điều tra ma túy tại Colombia, một số thông tin đáng lo ngại của “Kế hoạch Colombia” và việc nắm quyền lực của Tổng thống Uribe. Theo nguồn tin của hai nhà nghiên cứu Karen De Young và Claudia J. Duque trên tờ Washington Post ngày 20/8.
Tiền mặt, trang thiết bị và quá tŕnh đào tạo mục tiêu cung cấp cho cơ quan t́nh báo Colombia trong hai thập kỷ qua nhằm làm phá sản kế hoạch vận chuyển ma túy, trên thực tế được đầu tư vào hoạt động gián điệp và các chiến dịch bôi nhọ chống lại các thẩm phán Ṭa án tối cao, các đối thủ chính trị của ông Uribe, và các tổ chức xă hội dân sự.
Thật vậy, 6 cựu quan chức cấp cao của Cục an hành chính của Colombia thú nhận lạm dụng quyền lực, và hơn 10 người khác hiện đang chờ xét xử. Điều tra tiếp tục được mở rộng, hiện nay việc đưa một số sĩ quan hầu cận chính trị hàng đầu của Tổng thống Uribe và thậm chí cả Chủ tịch cũ của ông cũng bị đưa ra điều tra.
Trên thực tế, sẽ không có sự suy giảm bạo lực liên quan đến ma túy ở Mexico cũng như nhu cầu cung cấp thuốc phiện vào Mỹ và các thị trường tiêu dùng khác trong khi t́nh trạng buôn bán bất hợp pháp vẫn tiếp diễn.
Cụ thể, phân chia quyền lực giữa các băng đảng ở Mexico diễn ra bằng những cuộc giaa tranh đẫm máu, chiếm ưu thế trước đây là các băng đảng Juarez và Tijuana giờ thay thế bằng đối thủ khét tiếng Zeta, nhưng lượng ma túy buôn bán, và các trận đấu súng đẫm máu giữa những kẻ buôn bán với nhau và giữa những kẻ buôn bán với lực lượng an ninh Mexico không hề giảm.
Những người đề xuất áp dụng mô h́nh chống ma túy Colombia tại Mexico đề cao quá mức sự thành công của cuộc chiến chống ma túy tại Colombia, hoặc xem nhẹ và bỏ qua những thiếu sót và tiêu cực của nó. Những quan chức ở Mexico và Mỹ muốn áp dụng mô h́nh chiến tranh ma túy ở Mexico đang vấp phải những khiếm khuyết của Kế hoạch Colombia từng xảy ra. Các nhà phân tích cần phải xem xét và đề ra giải pháp đối phó với hoàn cảnh khó khăn mà đất nước không may gặp phải.
Vi phạm nhân quyền
Vụ bê bối đang phát triển ở Colombia là sự cảnh báo cho những người chủ trương sử dụng phương pháp tương tự để triệt phá các băng đảng ma túy Mexico.
Ít nhất 27 nhà hoạt động nhân quyền bị các băng nhóm tội phạm sát hại tại Mexico kể từ năm 2005, hàng loạt vụ vi phạm nhân quyền, bao gồm cả các vụ giết người, tấn công, bắt cóc và bắt giữ người tùy tiện, phần lớn các vụ vi phạm đều không bị trừng phạt, và các vụ việc này ngày càng thường xuyên hơn.
Làn sóng bạo lực của các tổ chức tội phạm lan tràn ở Mexico sau khi Tổng thống Mexico Felipe Calderon phát động cuộc chiến chống lại các băng đảng ma túy, với việc huy động khoảng 50.000 binh lính và cảnh sát tham gia.
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/ctv_tg/20110914/tg.14.9.Colombiaplan 1.jpg
Hàng ngàn vụ vi phạm nhân quyền xảy ra tại Mexico mỗi năm.
Ảnh minh họa
Theo số liệu từ tờ Wall Street Journal hồi tháng 7/2010, số lượng khiếu nại về vi phạm nhân quyền lên tới gần 4.000 vụ, tăng 2.000 vụ so với chỉ một năm trước đó. Riêng văn pḥng nhân quyền tại Chihuahua (một trong những văn pḥng hàng đầu trong cuộc chiến tranh ma túy) phải nhận trách điều tra 465 hồ sơ khiếu nại.
Kể từ tháng 12/2009, báo cáo của Tổ chức Ân xá quốc tế chỉ rơ những vi phạm nhân quyền của lực lượng an ninh Mexico, không chỉ vậy, trong các báo cáo của Tổ chức Ân xá cũng tiết lộ tài liệu một số trường hợp nạn nhân bị giam giữ bất hợp pháp, tra tấn, và giết oan, chỉ ra rằng chính quyền Mexico bị bao phủ bởi những hành vi vi phạm nhân quyền.
Bản báo cáo chỉ rơ nguyên nhân t́nh trạng vi phạm nhân quyền ở Mexico không được ghi nhận trên các văn bản chính thức bởi hai nguyên nhân cơ bản. Thứ nhất, các quan chức quân sự và dân sự cho qua những thiếu sót và hạn chế không đáng có trong việc thu thập, xuất bản các dữ liệu về khiếu nại nhân quyền. Thứ hai, sự cảnh cáo và các mối đe dọa chống lại một số nạn nhân và thân nhân của họ không được xác định và ghi nhận chính thức.
T́nh trạng này cũng từng diễn ra ở Colombia, cho thấy về cuộc chiến tranh ma túy tại hai quốc gia này trên thực tế đau đầu hơn người ta nghĩ. Điều đó khiến người ta nghi ngờ về hiệu quả áp dụng mô h́nh chống ma túy ở Colombia tại Mexico trong khi mức độ bạo lực ở Colombia đang bắt đầu hồi phục.
Theo báo cáo hồi tháng 2/2011 của Liên Hiệp Quốc, Colombia tăng 40% các cuộc thảm sát trong năm 2010, chủ yếu là do các băng nhóm ma túy mới phát sinh trong những năm gần đây. V́ vậy, chính quyền Colombia đang bôi nhọ cái gọi là “giá trị dân chủ” của đất nước họ, quên mất lợi ích lâu dài trong cuộc chiến ma túy. Quân đội Mexico dường như cũng đang đi vào vết xe đổ của Colombia.
Hoàng Linh (theo National Interest)