Hanna
10-16-2011, 17:09
Hẹn với cậu bạn cà phê Hàng Hành sáng Chủ nhật, bảy giờ tôi bắt taxi đến Bờ hồ. Vừa qua Trung Thu, tiết trời mát mẻ, c̣n ǵ thú bằng được ngắm mặt hồ thu, hít thở làn gió thu mơn man buổi sớm. Tôi đă nhắm mắt mơ tưởng như thế suốt những năm tháng xa quê, mỗi khi nhớ về Hà nội.
Tôi cố t́nh sửa soạn cho ḿnh tâm thế thong thả của người già, chầm chậm lơ đăng ngắm đời ngùn ngụt trôi qua “biết rồi khổ lắm nói măi”. Tôi đi trên vỉa hè rộng ven hồ, dưới những ṿm lá cổ tích, thoảng dừng ngắm một đôi chim vô tư nhảy nhót, một chùm rễ cổ thụ duyên dáng níu mắt nh́n. Và kia, một cặp già đang xoa bóp thể dục cho nhau buổi sáng. Hai người già Hà nội. Tôi ngồi xuống, cách chỗ họ một đoạn, đúng lúc tia nắng thu đầu tiên rỡ ràng phủ lên vạn vật. Gương mặt người chồng thanh thản, gương mặt người vợ âu lo. Bà tơ lụa phốp pháp xoa bóp vai ông cố gắng gồ lên kiêu hănh. Rồi bà d́u ông đi. Bà đă d́u ông đi như thế qua một thế kỷ? Thấu hiểu, nhẫn nại, nhưng không cam chịu.
Chủ nhật tươi hồng. Sau gần trọn một ṿng hồ từ tượng đài Lư Thái Tổ qua Bưu điện, qua Tràng Tiền Plaza, qua hiệu ảnh Phương đông ngày xưa, qua báo Hà nội mới, qua ngân hàng ANZ, qua nhà Thủy tạ, qua Hàm Cá mập, qua Nhà hát múa rối, tôi ngồi xuống chiếc ghế đá gần đền Ngọc sơn. Từ đây, tôi có thể ngắm nh́n người ta đi lại trên cây cầu đỏ.
Tôi để chiếc túi xách vẫn khoác trên vai xuống mép ghế đá bên trái, chừa lại khoảng trống đủ cho hai người nữa ngồi nghỉ bên phải. Mấy giờ rồi nhỉ, tôi lôi cái máy tính bảng Galaxy ra xem đồng hồ.
Và như một thói quen h́nh thành từ ngày mùng năm tháng sáu lịch sử, ngày người Hà nội xuống đường biểu t́nh phản đối Trung Quốc, tôi ṃ vào trang nhật báo Ba Sàm xem hôm nay có ǵ mới?
Bất giác ngó quanh quất xem Ba Sàm là ai trong những người quanh tôi sáng nay. Và những nhân vật trong Blog, những biểu t́nh viên, những an ninh ch́m nổi. Họ là ai? Ở đâu? Tôi đă thoáng thấy họ trong Ngày chủ Nhật tàn bạo mấy tuần trước. V́ chưa có tin ǵ mới, tôi đọc lại một trang ghi chép cá nhân của ḿnh.
Ngày 21.8.2011.
Sáng nay mưa thu. Tôi đội ô khảo sát một ṿng Hồ Gươm, thấy ḿnh giống người xem kịch đến sân khấu trước giờ biểu diễn, thấy phông màn đạo cụ diễn viên c̣n đang tíu tít hồi hộp trước giờ G. Sân khấu lớn Hồ Gươm chuẩn bị cho người Hà Nội diễn một vở kịch lớn. “Nhưng kịch bản đă được duyệt rồi / Và đoạn kết con đường không tránh khỏi” - Câu thơ trong bài thơ Hamlet của Boris Partexnak vang lên.
Tôi đi theo sau đám diễn viên quần chúng áo xanh đồng phục, đi qua những sân khấu nhỏ đạo cụ phục trang rộn ră cờ quạt, đi qua những bịt bùng xe cảnh sát, những lố nhố quán cà phê lố nhố đàn ông chẳng cần dấu nhiều chùm sao trên ve áo. Và nhạc. Và nhảy nhót. Và vỗ tay reo ḥ đám hậu duệ hồng vệ binh. Sắp đến ngày Quốc khánh. Đâu đâu cũng rực rỡ cờ hoa. Tôi đi trong mưa, câu thơ Trần Dần nhỏ từng giọt lạnh: “Tôi bước đi không thấy phố không thấy nhà, chỉ thấy mưa sa trên màu cờ đỏ”. Tôi dừng lại quán cà phê đầu đường Bảo Khánh đông nghịt đàn ông mặt mày căng thẳng, gọi ly cà phê take away. Có tiếng chuông điện thoại réo rắt. Nửa đám đàn ông trong quán vội vă kéo nhau đi. Bắt đầu rồi! Tôi nhảy vội lên taxi, nghe vọng đến tiếng hô vang từ phía bên kia Bờ hồ. “Hoàng Sa,Trường Sa Việt Nam”. Ngăn đường, ngăn cả khách bộ hành. Cậu lái taxi văng tục thả tôi xuống đầu đường Nguyễn Xí. Đám khán giả bất đắc dĩ ngao ngán quành lối khác hoặc sợ hăi phóng vụt qua. C̣n trơ lại những diễn viên chính với “hàng trăm ngh́n ống nḥm điều chỉnh chĩa vào..”. Tôi dễ dàng vượt qua hàng rào an ninh phố sách lậu bằng một lời nói dối thật ḷng. Tôi thấy mỗi tôi bước trên ḷng đường bữa nay rộng thênh. Bỗng một chiếc xe bus phóng đến. Xe bắt người biểu t́nh! Một cánh tay cố vươn ra khỏi cửa sổ, vung nắm đấm lên trời cùng tiếng thét giận giữ. Gương mặt người thanh niên, chủ nhân của nắm đấm, trẻ măng, quất vào tôi cái nh́n nảy lửa. Choáng váng. Như bất ngờ ăn một nắm đấm giữa mặt. Trái tim nhảy nhót loạn nhịp. Tôi dừng lại, nh́n hút theo chiếc xe bắt người. Nắm chặt ly cà phê vừa đi vừa chạy. Không kịp mất rồi. Bậc thềm Bưu điện Bờ hồ khán giả khoanh tay hoang mang nhợt nhạt. Bên kia đường đang diễn ra hoạt cảnh cuối. Ba, bốn hay năm người đàn ông vây lấy một cậu thư sinh áo phông đỏ. Cậu cố bám vào một gốc cây nhỏ oằn xuống. Chiếc túi vải sinh viên khoác vai văng ra. Khi tôi tràn được lên sân khấu cũng là lúc màn hạ. Chiếc xe bus cuối cùng chở đi người diễn viên cuối cùng. Rùng ḿnh ớn lạnh.
Thập thơm bước trên vỉa hè rộng, như mất hồn, tôi nghe tiếng nhạc từ năy im bặt nhường cho tiếng loa cảnh sát giờ lại rộn ră cất lên từ phía sân khấu tượng đài Lư Thái tổ. “Mùa xuân này về trên quê ta, khắp đất trời biển rộng bao la”. Đi thêm vài phút, lại một sân khấu nữa xoay lưng vào tượng đài Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh. Chàng ca sĩ áo trắng nhảy nhót ḥ hét cổ vũ đám khán giả áo xanh lèo tèo: “Nào, các bạn ơi, các bạn có muốn tôi hát nữa không? Xin hăy vỗ tay cho tôi, các bạn ơi…”. Tôi dừng lại trước cửa đền Ngọc Sơn, nhận lời mời chụp ảnh với điều kiện, phải chụp cho tôi hậu cảnh sân khấu độc diễn của đám hậu duệ Hồng vệ binh. Mười phút sau, ngắm tấm ảnh, tôi giật thót, thấy hằn trên gương mặt ḿnh nét cười dă thú. Tôi xé nhỏ tấm ảnh, thả bụi giấy trĩu nặng xuống Hồ Gươm dấu yêu.
“Mời chị chụp vài kiểu ảnh kỷ niệm lấy ngay”. Tôi ngẩng lên, vẫn người thợ ảnh cũ. Không. Cám ơn. Tôi lạnh lùng trả lời. Người thợ chụp ảnh quay đi, mời một ông già tay dắt một bé gái. Tiếng ông già: “Ông cháu tôi treo đầy ảnh ở nhà rồi”. Tiếng cháu bé: “Cháu có cái ảnh nào đâu?”. Tôi bật cười, ông hay cháu? Ai thật ai rởm? Một vài người đàn ông mặt mày vô cảm đi bách bộ nhanh như lướt qua trước mặt tôi. Một chị bế con nhỏ bán kẹo cao su vật vờ nghiêng ngó, ánh mắt cầu cứu. Một đôi thiếu niên trong đồng phục học sinh ngái ngủ ôm nhau thức dậy trên ghế đá cạnh đấy. Hai chiếc cặp sách để hai bên. Thiếu nữ mắt khép héo rũ gục vào vai cậu trai đang hướng cặp mắt vô định xuống mặt hồ. Một đôi khác trẻ trung trong bộ quần áo thể thao trắng tinh đi đến, bất ngờ dừng lại, ngồi xuống cạnh tôi. Nom họ thật đẹp đôi. Tay trong tay. Viên măn.
Cô gái bắt chuyện: “Chị cẩn thận cái túi, nó cướp đấy! Chúng nó móc túi nhanh lắm”. Tôi cười, “Ban ngày ban mặt, giữa chốn đông người thế này sợ ǵ?”. Chàng trai nhanh nhảu: “Sợ chứ chị. Chị cẩn thận cả cái Galaxy nữa. Lần trước ngồi đây, vợ em đă suưt bị móc túi đấy”. Có lẽ thấy tôi ngơ ngác quá, cô gái ḍ hỏi: “Trông chị có vẻ không phải người ở đây?”. Tôi cười, “Ba mươi năm trước, chị đă đi xe điện từ Khâm thiên lên ngồi đúng chỗ này để lấy thực tế làm bài văn tả cảnh hồ Gươm đấy. Nhưng bây giờ chị sống ở nước ngoài…”. “Em biết ngay mà, chị là Việt kiều, thế chị có nghĩ bọn em cũng là Việt kiều không?”. Chàng trai hỏi, rồi trả lời: “Bọn em sống ở Mỹ, năm nào cũng về Việt nam chơi. Hôm qua, đang ngồi ngắm hồ Gươm th́ một thằng phát văng đến gạ bán cái đồng hồ rởm 200 ngàn. Em bảo, làm ǵ có đồng hồ Senko 200 ngàn, nó liền phanh áo, khoe cái bụng chằng chịt sẹo, gầm gừ, tao là thương binh chính hiệu đây, tao mà thèm lừa chúng mày à? Không mua th́ thôi, đưa 200 đây rồi tao phắn, thế là em phải cho nó 200”. Cô gái tiếp lời, “May mà nó chỉ đ̣i 200, nó mà đ̣i 2 triệu chắc ḿnh cũng phải đưa”. Tôi buồn bă thở dài, “Như thế người ta gọi là xin đểu. Thật khó tin là nó lại xảy ra ở ngay Hồ Gươm!”.
Tôi cố t́nh sửa soạn cho ḿnh tâm thế thong thả của người già, chầm chậm lơ đăng ngắm đời ngùn ngụt trôi qua “biết rồi khổ lắm nói măi”. Tôi đi trên vỉa hè rộng ven hồ, dưới những ṿm lá cổ tích, thoảng dừng ngắm một đôi chim vô tư nhảy nhót, một chùm rễ cổ thụ duyên dáng níu mắt nh́n. Và kia, một cặp già đang xoa bóp thể dục cho nhau buổi sáng. Hai người già Hà nội. Tôi ngồi xuống, cách chỗ họ một đoạn, đúng lúc tia nắng thu đầu tiên rỡ ràng phủ lên vạn vật. Gương mặt người chồng thanh thản, gương mặt người vợ âu lo. Bà tơ lụa phốp pháp xoa bóp vai ông cố gắng gồ lên kiêu hănh. Rồi bà d́u ông đi. Bà đă d́u ông đi như thế qua một thế kỷ? Thấu hiểu, nhẫn nại, nhưng không cam chịu.
Chủ nhật tươi hồng. Sau gần trọn một ṿng hồ từ tượng đài Lư Thái Tổ qua Bưu điện, qua Tràng Tiền Plaza, qua hiệu ảnh Phương đông ngày xưa, qua báo Hà nội mới, qua ngân hàng ANZ, qua nhà Thủy tạ, qua Hàm Cá mập, qua Nhà hát múa rối, tôi ngồi xuống chiếc ghế đá gần đền Ngọc sơn. Từ đây, tôi có thể ngắm nh́n người ta đi lại trên cây cầu đỏ.
Tôi để chiếc túi xách vẫn khoác trên vai xuống mép ghế đá bên trái, chừa lại khoảng trống đủ cho hai người nữa ngồi nghỉ bên phải. Mấy giờ rồi nhỉ, tôi lôi cái máy tính bảng Galaxy ra xem đồng hồ.
Và như một thói quen h́nh thành từ ngày mùng năm tháng sáu lịch sử, ngày người Hà nội xuống đường biểu t́nh phản đối Trung Quốc, tôi ṃ vào trang nhật báo Ba Sàm xem hôm nay có ǵ mới?
Bất giác ngó quanh quất xem Ba Sàm là ai trong những người quanh tôi sáng nay. Và những nhân vật trong Blog, những biểu t́nh viên, những an ninh ch́m nổi. Họ là ai? Ở đâu? Tôi đă thoáng thấy họ trong Ngày chủ Nhật tàn bạo mấy tuần trước. V́ chưa có tin ǵ mới, tôi đọc lại một trang ghi chép cá nhân của ḿnh.
Ngày 21.8.2011.
Sáng nay mưa thu. Tôi đội ô khảo sát một ṿng Hồ Gươm, thấy ḿnh giống người xem kịch đến sân khấu trước giờ biểu diễn, thấy phông màn đạo cụ diễn viên c̣n đang tíu tít hồi hộp trước giờ G. Sân khấu lớn Hồ Gươm chuẩn bị cho người Hà Nội diễn một vở kịch lớn. “Nhưng kịch bản đă được duyệt rồi / Và đoạn kết con đường không tránh khỏi” - Câu thơ trong bài thơ Hamlet của Boris Partexnak vang lên.
Tôi đi theo sau đám diễn viên quần chúng áo xanh đồng phục, đi qua những sân khấu nhỏ đạo cụ phục trang rộn ră cờ quạt, đi qua những bịt bùng xe cảnh sát, những lố nhố quán cà phê lố nhố đàn ông chẳng cần dấu nhiều chùm sao trên ve áo. Và nhạc. Và nhảy nhót. Và vỗ tay reo ḥ đám hậu duệ hồng vệ binh. Sắp đến ngày Quốc khánh. Đâu đâu cũng rực rỡ cờ hoa. Tôi đi trong mưa, câu thơ Trần Dần nhỏ từng giọt lạnh: “Tôi bước đi không thấy phố không thấy nhà, chỉ thấy mưa sa trên màu cờ đỏ”. Tôi dừng lại quán cà phê đầu đường Bảo Khánh đông nghịt đàn ông mặt mày căng thẳng, gọi ly cà phê take away. Có tiếng chuông điện thoại réo rắt. Nửa đám đàn ông trong quán vội vă kéo nhau đi. Bắt đầu rồi! Tôi nhảy vội lên taxi, nghe vọng đến tiếng hô vang từ phía bên kia Bờ hồ. “Hoàng Sa,Trường Sa Việt Nam”. Ngăn đường, ngăn cả khách bộ hành. Cậu lái taxi văng tục thả tôi xuống đầu đường Nguyễn Xí. Đám khán giả bất đắc dĩ ngao ngán quành lối khác hoặc sợ hăi phóng vụt qua. C̣n trơ lại những diễn viên chính với “hàng trăm ngh́n ống nḥm điều chỉnh chĩa vào..”. Tôi dễ dàng vượt qua hàng rào an ninh phố sách lậu bằng một lời nói dối thật ḷng. Tôi thấy mỗi tôi bước trên ḷng đường bữa nay rộng thênh. Bỗng một chiếc xe bus phóng đến. Xe bắt người biểu t́nh! Một cánh tay cố vươn ra khỏi cửa sổ, vung nắm đấm lên trời cùng tiếng thét giận giữ. Gương mặt người thanh niên, chủ nhân của nắm đấm, trẻ măng, quất vào tôi cái nh́n nảy lửa. Choáng váng. Như bất ngờ ăn một nắm đấm giữa mặt. Trái tim nhảy nhót loạn nhịp. Tôi dừng lại, nh́n hút theo chiếc xe bắt người. Nắm chặt ly cà phê vừa đi vừa chạy. Không kịp mất rồi. Bậc thềm Bưu điện Bờ hồ khán giả khoanh tay hoang mang nhợt nhạt. Bên kia đường đang diễn ra hoạt cảnh cuối. Ba, bốn hay năm người đàn ông vây lấy một cậu thư sinh áo phông đỏ. Cậu cố bám vào một gốc cây nhỏ oằn xuống. Chiếc túi vải sinh viên khoác vai văng ra. Khi tôi tràn được lên sân khấu cũng là lúc màn hạ. Chiếc xe bus cuối cùng chở đi người diễn viên cuối cùng. Rùng ḿnh ớn lạnh.
Thập thơm bước trên vỉa hè rộng, như mất hồn, tôi nghe tiếng nhạc từ năy im bặt nhường cho tiếng loa cảnh sát giờ lại rộn ră cất lên từ phía sân khấu tượng đài Lư Thái tổ. “Mùa xuân này về trên quê ta, khắp đất trời biển rộng bao la”. Đi thêm vài phút, lại một sân khấu nữa xoay lưng vào tượng đài Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh. Chàng ca sĩ áo trắng nhảy nhót ḥ hét cổ vũ đám khán giả áo xanh lèo tèo: “Nào, các bạn ơi, các bạn có muốn tôi hát nữa không? Xin hăy vỗ tay cho tôi, các bạn ơi…”. Tôi dừng lại trước cửa đền Ngọc Sơn, nhận lời mời chụp ảnh với điều kiện, phải chụp cho tôi hậu cảnh sân khấu độc diễn của đám hậu duệ Hồng vệ binh. Mười phút sau, ngắm tấm ảnh, tôi giật thót, thấy hằn trên gương mặt ḿnh nét cười dă thú. Tôi xé nhỏ tấm ảnh, thả bụi giấy trĩu nặng xuống Hồ Gươm dấu yêu.
“Mời chị chụp vài kiểu ảnh kỷ niệm lấy ngay”. Tôi ngẩng lên, vẫn người thợ ảnh cũ. Không. Cám ơn. Tôi lạnh lùng trả lời. Người thợ chụp ảnh quay đi, mời một ông già tay dắt một bé gái. Tiếng ông già: “Ông cháu tôi treo đầy ảnh ở nhà rồi”. Tiếng cháu bé: “Cháu có cái ảnh nào đâu?”. Tôi bật cười, ông hay cháu? Ai thật ai rởm? Một vài người đàn ông mặt mày vô cảm đi bách bộ nhanh như lướt qua trước mặt tôi. Một chị bế con nhỏ bán kẹo cao su vật vờ nghiêng ngó, ánh mắt cầu cứu. Một đôi thiếu niên trong đồng phục học sinh ngái ngủ ôm nhau thức dậy trên ghế đá cạnh đấy. Hai chiếc cặp sách để hai bên. Thiếu nữ mắt khép héo rũ gục vào vai cậu trai đang hướng cặp mắt vô định xuống mặt hồ. Một đôi khác trẻ trung trong bộ quần áo thể thao trắng tinh đi đến, bất ngờ dừng lại, ngồi xuống cạnh tôi. Nom họ thật đẹp đôi. Tay trong tay. Viên măn.
Cô gái bắt chuyện: “Chị cẩn thận cái túi, nó cướp đấy! Chúng nó móc túi nhanh lắm”. Tôi cười, “Ban ngày ban mặt, giữa chốn đông người thế này sợ ǵ?”. Chàng trai nhanh nhảu: “Sợ chứ chị. Chị cẩn thận cả cái Galaxy nữa. Lần trước ngồi đây, vợ em đă suưt bị móc túi đấy”. Có lẽ thấy tôi ngơ ngác quá, cô gái ḍ hỏi: “Trông chị có vẻ không phải người ở đây?”. Tôi cười, “Ba mươi năm trước, chị đă đi xe điện từ Khâm thiên lên ngồi đúng chỗ này để lấy thực tế làm bài văn tả cảnh hồ Gươm đấy. Nhưng bây giờ chị sống ở nước ngoài…”. “Em biết ngay mà, chị là Việt kiều, thế chị có nghĩ bọn em cũng là Việt kiều không?”. Chàng trai hỏi, rồi trả lời: “Bọn em sống ở Mỹ, năm nào cũng về Việt nam chơi. Hôm qua, đang ngồi ngắm hồ Gươm th́ một thằng phát văng đến gạ bán cái đồng hồ rởm 200 ngàn. Em bảo, làm ǵ có đồng hồ Senko 200 ngàn, nó liền phanh áo, khoe cái bụng chằng chịt sẹo, gầm gừ, tao là thương binh chính hiệu đây, tao mà thèm lừa chúng mày à? Không mua th́ thôi, đưa 200 đây rồi tao phắn, thế là em phải cho nó 200”. Cô gái tiếp lời, “May mà nó chỉ đ̣i 200, nó mà đ̣i 2 triệu chắc ḿnh cũng phải đưa”. Tôi buồn bă thở dài, “Như thế người ta gọi là xin đểu. Thật khó tin là nó lại xảy ra ở ngay Hồ Gươm!”.