johnnydan9
10-27-2011, 13:36
Tộc người Mông ở Tây Bắc có rất nhiều tṛ chơi dân gian đặc sắc nhưng phổ biến nhất vẫn là tṛ chơi ném pao. Đối với người Mông, quả pao dường như không có tuổi, nó gắn bó với người Mông trẻ thơ cho đến cuối đời và trở thành một niềm khắc khoải khôn nguôi trong t́nh yêu.
Quả pao hay c̣n được gọi là pa pao được khâu nối các miếng vải lanh thành trái tṛn, to bằng quả cam, bên trong nhồi hạt lanh hoặc bông vải. Ngày nay, để tạo sắc màu cho quả pao, các thiếu nữ Mông c̣n dùng thổ cẩm của người Thái, hay những lụa tơ tằm để tạo sự mềm mại cho quả pao. Tṛ chơi ném pao được diễn ra ở những khu đất rộng tương đối bằng phẳng, người chơi được chia làm hai bên nam – nữ. Khoảng cách hai đội cách nhau khoảng 5 – 7mét. Tài khéo léo của người ném pao là không để cho pao rơi xuống đất và được giao ước với nhau bằng về số lần ném, số lần bắt được pao, nếu bên nào thua th́ phải hát một bài hoặc làm một điều ǵ đó do đôi thắng quy định.
<table class="boxdoituong" style="margin:5px;" cellpadding="10" width="150"><tbody><tr><td style="padding-right:1px;padding-left:1px;vertical-align:top;text-align:center;"> http://tintucimg.vnanet.vn/2011/10/26/17/01/1.jpg
Đối với phụ nữ Mông đi chơi hay đi hội không thể thiếu quả pao.
</td></tr></tbody></table>
Tṛ chơi ném pao thường được tổ chức trong các ngày Tết, các lễ hội truyền thống của người Mông như Lễ hội Gầu Tào, Lễ hội Lào Sồng, ngày mừng nhà mới hay Lễ cúng bản. Lên vùng cao Tây Bắc, bạn c̣n có thể bắt gặp những đôi nam thanh, nữ tú người Mông chơi ném pao trong ngày Tết Độc lập ở Mộc Châu, ở chợ t́nh Khau Vai hay chợ t́nh Sa Pa.
<table class="boxdoituong" style="margin:5px;" cellpadding="10" width="150"><tbody><tr><td style="padding-right:1px;padding-left:1px;vertical-align:top;text-align:center;"> http://tintucimg.vnanet.vn/2011/10/26/17/02/2.jpg
Tṛ chơi ném pao đối với người Mông ai cũng biết, rất đơn giản chỉ ném quả pao từ khoảng cách 5 -7 mét từ tay người này sang tay người kia.
<table class="boxdoituong" style="margin:5px;" cellpadding="10" width="150"><tbody><tr><td style="padding-right:1px;padding-left:1px;vertical-align:top;text-align:center;"> http://tintucimg.vnanet.vn/2011/10/26/17/03/3.jpg
Làm duyên với quả pao.
</td></tr></tbody></table>
</td></tr></tbody></table>
Bà Sùng Thị Sông (75 tuổi) ở xă Lóng Luông (Mộc Châu – Sơn La) đă khâu hàng ngh́n quả pao cho người Mông trong vùng, kể rằng: “Chẳng biết quả pao và tṛ chơi ném pao có từ khi nào nữa, nó có từ lâu lắm rồi. Chỉ biết rằng, người đàn ông Mông đi t́m vợ, đi hội đều mang theo khèn và biểu diễn những điệu múa khèn mạnh mẽ thể hiện sự trai tráng của người đàn ông th́ người phụ nữ phải mang theo quả pao để đối xứng. Quả pao thể hiện sự mềm mại, vừa là tṛ chơi, vừa là vật trang sức của phụ nữ Mông trong các cuộc vui”. Cũng theo bà Sông, việc quan trọng nhất của thiếu nữ Mông là phải biết xe lanh dệt vải may váy và làm quả pao. Người đàn ông Mông đi t́m vợ th́ việc đầu tiên họ xem là khả năng dệt vải, thêu thùa và làm quả pao. Một quả pao tốt th́ các đường khâu phải kín, khi cầm quả pao không được cứng hoặc mềm quá. Một người phụ nữ Mông giỏi giang, đảm đang th́ phải biết làm quả pao tốt.
<table class="boxdoituong" style="margin:5px;" cellpadding="10" width="150"><tbody><tr><td style="padding-right:1px;padding-left:1px;vertical-align:top;text-align:center;"> http://tintucimg.vnanet.vn/2011/10/26/17/03/4.jpg
Tṛ chơi ném pao có thể kết hợp 5 -7 đôi nam nữ cùng tham gia.
</td></tr></tbody></table>
<table class="boxdoituong" style="margin:5px;" cellpadding="10" width="150"><tbody><tr><td style="padding-right:1px;padding-left:1px;vertical-align:top;text-align:center;"> http://tintucimg.vnanet.vn/2011/10/26/17/04/5.jpg
Sau khi chơi ném pao đă t́m được bạn t́nh th́ người Mông bắt đầu kéo vợ, nhưng đa số các cuộc t́nh ném pao đều không trọn vẹn bởi chỉ là t́nh cảm bột phát nhất thời, nhưng đă để lại những hoài niệm khó phai trong cuộc đời người Mông.
</td></tr></tbody></table>
<table class="boxdoituong" style="margin:5px;" cellpadding="10" width="150"><tbody><tr><td style="padding-right:1px;padding-left:1px;vertical-align:top;text-align:center;"> http://tintucimg.vnanet.vn/2011/10/26/17/04/6.jpg
Những quả pao rực rỡ sắc màu đă trở thành hàng lưu niệm cho du khách đến Mai Châu (Ḥa B́nh).
</td></tr></tbody></table>
<table class="boxdoituong" style="margin:5px;" cellpadding="10" width="150"><tbody><tr><td style="padding-right:1px;padding-left:1px;vertical-align:top;text-align:center;"> http://tintucimg.vnanet.vn/2011/10/26/17/04/7.jpg
Quả pao như là vật trang sức tô điểm cho vẻ đẹp của người phụ nữ Mông.
</td></tr></tbody></table>
<table class="boxdoituong" style="margin:5px;" cellpadding="10" width="150"><tbody><tr><td style="padding-right:1px;padding-left:1px;vertical-align:top;text-align:center;"> http://tintucimg.vnanet.vn/2011/10/26/17/05/8.jpg
Đối với trẻ em lúc đi nương, thửa ruộng bậc thang đă gặt cũng tạo thành sân chơi ném pao.
</td></tr></tbody></table>
<table class="boxdoituong" style="margin:5px;" cellpadding="10" width="150"><tbody><tr><td style="padding-right:1px;padding-left:1px;vertical-align:top;text-align:center;"> http://tintucimg.vnanet.vn/2011/10/26/17/05/9.jpg
Tṛ chơi ném pao không thể thiếu trong các ngày hội, ngày Tết của người Mông ở Tây Bắc.
</td></tr></tbody></table>
Điểm đặc sắc nhất là ném pao cũng là dịp để trai gái trao gửi ánh mắt nụ cười t́m bạn ḷng. Khi ném pao là trao cả ánh mắt nụ cười cho nhau. Các chàng trai mến cô gái nào th́ giữ quả pao để sau có cớ cầm đến nhà hay t́m gặp để bày tỏ t́nh cảm, nếu hợp nhau, họ hẹn ḥ và bắt đầu một mối t́nh. Tuy nhiên, đa số những mối t́nh bắt đầu bằng tṛ chơi ném pao đều không trọn vẹn và quả pao trở thành một niềm hoài niệm và khắc khoải trong cuộc đời. Tôi đă từng gặp những cụ già người Mông lang thang ở chợ t́nh Khau Vai trên tay cầm quả pao đă cũ đi t́m hoài niệm một cuộc t́nh thời trai trẻ. Ông già Mùa A Sấu đến chợ t́nh Khau Vai chỉ với một ước nguyện, được chơi ném pao với bạn t́nh thời c̣n trai trẻ để c̣n niềm tin đi nốt quăng đời c̣n lại. Chính v́ thế, đối với người Mông, quả pao là hoài niệm về t́nh yêu dường như không có tuổi.
Bài: Hải Yên- Ảnh: Bùi Thi
(Báo baotintuc.vn)
Quả pao hay c̣n được gọi là pa pao được khâu nối các miếng vải lanh thành trái tṛn, to bằng quả cam, bên trong nhồi hạt lanh hoặc bông vải. Ngày nay, để tạo sắc màu cho quả pao, các thiếu nữ Mông c̣n dùng thổ cẩm của người Thái, hay những lụa tơ tằm để tạo sự mềm mại cho quả pao. Tṛ chơi ném pao được diễn ra ở những khu đất rộng tương đối bằng phẳng, người chơi được chia làm hai bên nam – nữ. Khoảng cách hai đội cách nhau khoảng 5 – 7mét. Tài khéo léo của người ném pao là không để cho pao rơi xuống đất và được giao ước với nhau bằng về số lần ném, số lần bắt được pao, nếu bên nào thua th́ phải hát một bài hoặc làm một điều ǵ đó do đôi thắng quy định.
<table class="boxdoituong" style="margin:5px;" cellpadding="10" width="150"><tbody><tr><td style="padding-right:1px;padding-left:1px;vertical-align:top;text-align:center;"> http://tintucimg.vnanet.vn/2011/10/26/17/01/1.jpg
Đối với phụ nữ Mông đi chơi hay đi hội không thể thiếu quả pao.
</td></tr></tbody></table>
Tṛ chơi ném pao thường được tổ chức trong các ngày Tết, các lễ hội truyền thống của người Mông như Lễ hội Gầu Tào, Lễ hội Lào Sồng, ngày mừng nhà mới hay Lễ cúng bản. Lên vùng cao Tây Bắc, bạn c̣n có thể bắt gặp những đôi nam thanh, nữ tú người Mông chơi ném pao trong ngày Tết Độc lập ở Mộc Châu, ở chợ t́nh Khau Vai hay chợ t́nh Sa Pa.
<table class="boxdoituong" style="margin:5px;" cellpadding="10" width="150"><tbody><tr><td style="padding-right:1px;padding-left:1px;vertical-align:top;text-align:center;"> http://tintucimg.vnanet.vn/2011/10/26/17/02/2.jpg
Tṛ chơi ném pao đối với người Mông ai cũng biết, rất đơn giản chỉ ném quả pao từ khoảng cách 5 -7 mét từ tay người này sang tay người kia.
<table class="boxdoituong" style="margin:5px;" cellpadding="10" width="150"><tbody><tr><td style="padding-right:1px;padding-left:1px;vertical-align:top;text-align:center;"> http://tintucimg.vnanet.vn/2011/10/26/17/03/3.jpg
Làm duyên với quả pao.
</td></tr></tbody></table>
</td></tr></tbody></table>
Bà Sùng Thị Sông (75 tuổi) ở xă Lóng Luông (Mộc Châu – Sơn La) đă khâu hàng ngh́n quả pao cho người Mông trong vùng, kể rằng: “Chẳng biết quả pao và tṛ chơi ném pao có từ khi nào nữa, nó có từ lâu lắm rồi. Chỉ biết rằng, người đàn ông Mông đi t́m vợ, đi hội đều mang theo khèn và biểu diễn những điệu múa khèn mạnh mẽ thể hiện sự trai tráng của người đàn ông th́ người phụ nữ phải mang theo quả pao để đối xứng. Quả pao thể hiện sự mềm mại, vừa là tṛ chơi, vừa là vật trang sức của phụ nữ Mông trong các cuộc vui”. Cũng theo bà Sông, việc quan trọng nhất của thiếu nữ Mông là phải biết xe lanh dệt vải may váy và làm quả pao. Người đàn ông Mông đi t́m vợ th́ việc đầu tiên họ xem là khả năng dệt vải, thêu thùa và làm quả pao. Một quả pao tốt th́ các đường khâu phải kín, khi cầm quả pao không được cứng hoặc mềm quá. Một người phụ nữ Mông giỏi giang, đảm đang th́ phải biết làm quả pao tốt.
<table class="boxdoituong" style="margin:5px;" cellpadding="10" width="150"><tbody><tr><td style="padding-right:1px;padding-left:1px;vertical-align:top;text-align:center;"> http://tintucimg.vnanet.vn/2011/10/26/17/03/4.jpg
Tṛ chơi ném pao có thể kết hợp 5 -7 đôi nam nữ cùng tham gia.
</td></tr></tbody></table>
<table class="boxdoituong" style="margin:5px;" cellpadding="10" width="150"><tbody><tr><td style="padding-right:1px;padding-left:1px;vertical-align:top;text-align:center;"> http://tintucimg.vnanet.vn/2011/10/26/17/04/5.jpg
Sau khi chơi ném pao đă t́m được bạn t́nh th́ người Mông bắt đầu kéo vợ, nhưng đa số các cuộc t́nh ném pao đều không trọn vẹn bởi chỉ là t́nh cảm bột phát nhất thời, nhưng đă để lại những hoài niệm khó phai trong cuộc đời người Mông.
</td></tr></tbody></table>
<table class="boxdoituong" style="margin:5px;" cellpadding="10" width="150"><tbody><tr><td style="padding-right:1px;padding-left:1px;vertical-align:top;text-align:center;"> http://tintucimg.vnanet.vn/2011/10/26/17/04/6.jpg
Những quả pao rực rỡ sắc màu đă trở thành hàng lưu niệm cho du khách đến Mai Châu (Ḥa B́nh).
</td></tr></tbody></table>
<table class="boxdoituong" style="margin:5px;" cellpadding="10" width="150"><tbody><tr><td style="padding-right:1px;padding-left:1px;vertical-align:top;text-align:center;"> http://tintucimg.vnanet.vn/2011/10/26/17/04/7.jpg
Quả pao như là vật trang sức tô điểm cho vẻ đẹp của người phụ nữ Mông.
</td></tr></tbody></table>
<table class="boxdoituong" style="margin:5px;" cellpadding="10" width="150"><tbody><tr><td style="padding-right:1px;padding-left:1px;vertical-align:top;text-align:center;"> http://tintucimg.vnanet.vn/2011/10/26/17/05/8.jpg
Đối với trẻ em lúc đi nương, thửa ruộng bậc thang đă gặt cũng tạo thành sân chơi ném pao.
</td></tr></tbody></table>
<table class="boxdoituong" style="margin:5px;" cellpadding="10" width="150"><tbody><tr><td style="padding-right:1px;padding-left:1px;vertical-align:top;text-align:center;"> http://tintucimg.vnanet.vn/2011/10/26/17/05/9.jpg
Tṛ chơi ném pao không thể thiếu trong các ngày hội, ngày Tết của người Mông ở Tây Bắc.
</td></tr></tbody></table>
Điểm đặc sắc nhất là ném pao cũng là dịp để trai gái trao gửi ánh mắt nụ cười t́m bạn ḷng. Khi ném pao là trao cả ánh mắt nụ cười cho nhau. Các chàng trai mến cô gái nào th́ giữ quả pao để sau có cớ cầm đến nhà hay t́m gặp để bày tỏ t́nh cảm, nếu hợp nhau, họ hẹn ḥ và bắt đầu một mối t́nh. Tuy nhiên, đa số những mối t́nh bắt đầu bằng tṛ chơi ném pao đều không trọn vẹn và quả pao trở thành một niềm hoài niệm và khắc khoải trong cuộc đời. Tôi đă từng gặp những cụ già người Mông lang thang ở chợ t́nh Khau Vai trên tay cầm quả pao đă cũ đi t́m hoài niệm một cuộc t́nh thời trai trẻ. Ông già Mùa A Sấu đến chợ t́nh Khau Vai chỉ với một ước nguyện, được chơi ném pao với bạn t́nh thời c̣n trai trẻ để c̣n niềm tin đi nốt quăng đời c̣n lại. Chính v́ thế, đối với người Mông, quả pao là hoài niệm về t́nh yêu dường như không có tuổi.
Bài: Hải Yên- Ảnh: Bùi Thi
(Báo baotintuc.vn)