Log in

View Full Version : Tránh nổ súng khi giải quyết tranh chấp trên Biển Đông


vuitoichat
11-05-2011, 22:21
Trước thềm Hội thảo Quốc tế lần thứ ba ‘Biển Đông - Hợp tác v́ An ninh và Phát triển trong khu vực’ diễn ra tại Hà Nội trong hai ngày 4 - 5/11, Bay Vút đă có cuộc phỏng vấn ông Phạm Quốc Anh - Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam và ông Hoàng Việt - Giảng viên Đại học Luật TP.HCM, đồng thời là thành viên của Quỹ Nghiên cứu Biển Đông.

http://www.bayvut.com.au/sites/default/files/imagecache/story_460/story-images/biendong_thekha_0411 11.jpg
Đường lưỡi ḅ của Trung Quốc trên Biển Đông. (HoangSa.Org)

Tranh thủ sự ủng hộ

Ông Phạm Quốc Anh sẽ có mặt trong ban chủ tọa điều hành và bế mạc hội thảo. Ông cho rằng Biển Đông ngày càng đóng vai tṛ quan trọng và thu hút được sự quan tâm theo dơi của chính phủ nhiều nước. Đây là khu vực hoạt động đúng theo Công ước Luật Biển năm 1982 của Liên Hiệp quốc. Tuy nhiên, thời gian qua xuất hiện nhiều tranh chấp trên Biển Đông làm dấy lên nhiều dư luận lo ngại. Trong đó đáng chú ư nhất là những hành động mang tính bành trướng từ phía Trung Quốc.

Theo ông Quốc Anh, tinh thần của hội thảo lần này tại Hà Nội cũng sẽ không khác mấy so với hai lần tổ chức trước đó.

“Đó là những tiếng nói, phân tích sắc sảo của các chuyên gia luật, các nhà nghiên cứu trên khắp thế giới về những khúc mắc trong tranh chấp trên Biển Đông hiện tại và hướng tháo gỡ trong tương lai. Rất nhiều tham luận ủng hộ Việt Nam và lên án sự vô lư của Trung Quốc trong cái gọi là “đường lưỡi ḅ trên Biển Đông””, ông Quốc Anh nói.

Ông cũng dẫn chứng: tại hai cuộc hội thảo trước đây, đại diện phía Trung Quốc đă không thể lư giải một cách rành rẽ, thuyết phục về “đường lưỡi ḅ” do ḿnh đưa ra.

“Hội thảo lần này cũng chưa thể đưa ra một tuyên bố to tát nào nhưng nó sẽ giúp Việt Nam t́m thêm được những tiếng nói ủng hộ của cộng đồng quốc tế nói chung và trong khu vực nói riêng. Sau hội thảo này, vấn đề tranh chấp trên Biển Đông có lẽ sẽ cần được đưa ra bàn thảo tại các nước có liên quan hay có quyền lợi trực tiếp để xác định thêm những cứ liệu, căn cứ trong việc hợp tác, cùng nhau phát triển trên vùng biển đang ngày càng ‘nóng’ này”, ông Quốc Anh bày tỏ.

Giảm căng thẳng, tránh bẫy “cùng khai thác”

Tại cuộc hội thảo lần này, Giáo sư Carl Thayer - chuyên gia về các vấn đề Việt Nam thuộc Học viện Quốc pḥng Australia sẽ có bài tham luận quan trọng liên quan đến việc xây dựng bản hướng dẫn thực thi Hiệp định Thân thiện và Hợp tác ASEAN đă kư vào năm 2002 và Tuyên bố chung về ứng xử của các bên liên quan ở Biển Đông (DOC). Giáo sư Carl Thayer sẽ đánh giá sự phát triển của các nước có liên quan trước và sau khi thông qua bản hướng dẫn DOC này.

Theo ông Phạm Quốc Anh, bản hướng dẫn DOC rất cần thiết và phải thực hiện theo từng bước để giảm nhẹ căng thẳng trên Biển Đông. Hơn nữa, sau những chuyến làm việc mới đây của lănh đạo Việt Nam-Trung Quốc, biên bản ghi nhớ với nhiều điều khoản đă được kư kết nhằm hài ḥa quyền lợi cả hai bên trong khu vực.

Trong khi đó, thạc sĩ Hoàng Việt, Giảng viên Đại học Luật TP.HCM, cho rằng Khoản 3 Điều 74 và Điều 83 của Công ước Luật Biển năm 1982 có quy định: “Trong khi chờ kư kết thỏa thuận ở Khoản 1, các quốc gia hữu quan, trên tinh thần hiểu biết và hợp tác, làm hết sức ḿnh để đi đến các dàn xếp tạm thời có tính chất thực tiễn và để không phương hại hay cản trở việc kư kết các thỏa thuận dứt khoát trong giai đoạn quá độ này. Các dàn xếp tạm thời không phương hại đến việc hoạch định cuối cùng…”. Đây chính cơ sở pháp lư của luật pháp quốc tế trong việc tiến hành hợp tác khai thác chung trong khi chờ phân định.

Theo ông Việt, việc khai thác chung không phải là ư tưởng mới. Đến nay đă có khoảng 20 điều ước quốc tế về mô h́nh hợp tác khai thác chung được kư kết, ví dụ như Thỏa thuận khai thác chung giữa Papua New Guinea và Australia năm 1978, Nauy và Anh ở Biển Bắc, Ả-rập Xê-út và Sudan, Thái Lan và Malaysia, Australia và Indonesia, Việt Nam và Malaysia…

Tuy nhiên, điều khiến ông Hoàng Việt lo ngại là trong các cuộc hội thảo gần đây, học giả phía Trung Quốc đă nhắc lại quan điểm truyền thống của Trung Quốc trong vấn đề giải quyết tranh chấp Biển Đông: chủ trương “gác tranh chấp, cùng khai thác”. Nếu xét về mặt h́nh thức th́ đề nghị của phía Trung Quốc dường như hợp lư nhưng dưới góc độ pháp lư th́ cơ sở để Trung Quốc tham gia tranh chấp Biển Đông là dựa vào yêu sách về chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và lập lờ sử dụng “đường lưỡi ḅ” - một yêu sách phi lư chiếm gần 80% toàn bộ Biển Đông.

Ông Phạm Quốc Anh cũng nhận định: nếu dùng các chứng cứ lịch sử và pháp lư, Trung Quốc khó ḷng thuyết phục được dư luận quốc tế và khó có thể giành được lợi thế trong cuộc tranh chấp Biển Đông.

“Đề nghị “gác tranh chấp, cùng khai thác” của Trung Quốc làm cho dư luận dễ bị lầm tưởng là phù hợp với luật pháp và thực tiễn quốc tế”, ông Việt nói.

Nhiều chuyên gia nhận định Trung Quốc vừa muốn thực hiện “khai thác chung” vừa muốn duy tŕ yêu sách “đường lưỡi ḅ” chiếm gần 80% Biển Đông và chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Hơn nữa, khu vực khai thác đều nằm trên thềm lục địa hiển nhiên thuộc chủ quyền của nước khác th́ cần phải xem xét kỹ lưỡng trong việc đàm phán.

Một trong những giải pháp cấp bách sắp tới của Việt Nam, theo ông Phạm Quốc Anh, là việc xây dựng bộ cơ sở dữ liệu, pháp lư về biển, đảo.

“Do c̣n nhiều ư kiến khác nhau nên Luật Biển - mà trong đó Việt Nam có đầy đủ chứng cứ lịch sử để khẳng định vùng biển thuộc về Việt Nam - chưa thể ra đời. Tuy nhiên, Việt Nam cần có đủ cơ sở pháp lư để khởi kiện ra ṭa án quốc tế bất kỳ vụ việc xâm phạm, phá hoại nào trên vùng biển thuộc Việt Nam quản lư, khai thác. Bên cạnh đó là việc tăng cường xây dựng lực lượng quốc pḥng trên biển, kiểm lâm ngư…”, ông Quốc Anh bày tỏ.

Thế Văn/bayvut