johnnydan9
12-25-2011, 14:14
Ở huyện Lục Ngạn (Bắc Giang) ḍng suối đă bị những đối tượng khai thác vàng sa khoáng trái phép đào bới tan hoang, gây sai lệch ḍng chảy và làm ô nhiễm nguồn nước nghiêm trọng. Tại khu vực Suối Hương (núi Vạn Cung), thuộc xă Phong Minh, hàng trăm "vàng tặc" vẫn ngày đêm "đào hầm xẻ núi" để hy vọng t́m kiếm được những "nẹp vàng". Bất chấp hàng trăm ngàn hiểm hoạ luôn ŕnh rập bên ḿnh, họ ngang nhiên "phá đá, mở hầm" để ḥng đạt được ước muốn duy nhất: "đổi đời"!
T́m đường lên "mỏ"
Điểm cao 974m thuộc dăy núi Vạn Cung (nằm bên phần đất thuộc xă Phong Minh, Lục Ngạn, Bắc Giang), nơi đang được coi là một trong những "điểm nóng" về "nạn dịch vàng tặc" trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. Phải đi khoảng hơn 40km, tính từ huyện lỵ huyện Lục Ngạn chúng tôi mới t́m đến được "đường lên mỏ". Nh́n con đường lâm nghiệp mới mở mà ḷng chúng tôi cảm thấy "ngao ngán". Chiếc xe đưa đoàn phóng viêc chúng tôi bắt đầu ́ ạch leo dốc. Những con dốc dựng đứng, cùng đất đá lởm chởm trên bề mặt khiến tất cả anh em trong đoàn phải xuống xe "cuốc bộ". Đi hết con đường lâm nghiệp cũng là đi hết địa phận đèo Tà Cang th́ "đường ṃn xuyên rừng" dẫn đến "mỏ vàng" cũng hiện ra. Phải vượt qua 5km "đường ṃn xuyên rừng" này th́ mới đến được "đại bản doanh" của "vàng tặc". Bằng hết sức b́nh sinh, chúng tôi quyết định tiếp tục theo chân người dẫn đường để được "mục sở thị" nơi được xác định là "mỏ vàng có trữ lượng lớn thứ 3 trong cả nước". Sau gần 2 giờxuyên rừng,một bên là vực sâu, một bên là núi cao chúng tôi cũng đến được nơi cần đến.
http://media.nguoiduatin.vn/public/data/images/tkbt/thang12/tuan1/nguoiduatin-vang.jpg
Cửa vào của hầm khai thác. Ảnh: Lê Anh
Theo sách địa chí tỉnh Bắc Giang, địa điểm này thuộc dăy núi Vạn Cung, xuống phía dưới một chút là suối Na Lang (hay c̣n gọi là suối Hương), lên trên một đoạn là suối Mỏ (thuộc địa phận xă Hữu Kiên, Chi Lăng, Lạng Sơn). Tuy nhiên chỉ có một phần cánh rừng nằm phía bên xă Phong Minh (Lục Ngạn, Bắc Giang) mới có vàng. V́ thế dân đào vàng tập trung hết phía bên này suối, bám vào các tán rừng, ngày đêm khoét sâu vào ḷng núi hy vọng t́m được vận may đổi đời.
Những câu chuyện trên đỉnh Vạn Cung
Liên lạc với đại tá Nguyễn Văn Dư, phó giám đốc Công an tỉnh Bắc Giang chúng tôi được biết, cảnh sát đă phối hợp cơ quan chức năng đă "tập kích" địa điểm này vào lúc 5h sáng cùng ngày 15/12/2011. "Với quyết tâm không để "vàng tặc" khai thác tràn lan, phá huỷ môi trường, "chảy máu tài nguyên quốc gia", gây thiệt hại đến sản xuất nông nghiệp, mất trật tự an ninh trên địa bàn, chúng tôi đă phong toả toàn bộ địa điểm khai thác vàng trên núi Vạn Cung" - đại tá Dư nói.
Theo chân một cán bộ thuộc Pḥng CSCĐ, chúng tôi đến được "cửa mỏ". Từ lán trại của lực lượng chức năng, để đến được "hầm khai thác" chúng tôi phải men theo vách núi, bám vào dây leo mới có thể xuống được "hầm". Nếu như trượt chân th́ hiểm hoạ ập đến tức th́ v́ ngay dưới chân là vực sâu hàng trăm mét. Cảnh sát Đoàn cho biết: Chỉ riêng vạt rừng phía dưới đă có khoảng 30 lán trại. Khu vực suối Hương có ba điểm như thế, ước tính có khoảng 100 lán, vào lúc cao điểm, khu vực này có đến hàng ngh́n người tập trung. Đại công trường làm vàng, có tiếng máy nghiền, máy khoan, tiếng ḿn phá đá nổ chát chúa suốt ngày đêm. Gần trăm lán vàng ở quanh khu vực suối Hương th́ chỉ ở khu vực này là người địa phương. Các khu vực khác phần lớn là dân Thái Nguyên, Bắc Kạn đến làm.
Và để đào được những chiếc hang sâu 40 - 50 m vào trong ḷng núi, ngoài việc dùng sức người và khoan điện, họ c̣n sử dụng cả ḿn để phá đá. Khi phát hiện vỉa vàng chạy đến đâu là họ đào theo đến đó, bất chấp sự nguy hiểm đến tính mạng luôn ŕnh rập bởi nguy cơ sập hầm vàng. Thậm chí có chỗ hầm vàng trên và hầm dưới chỉ nằm cách nhau 1- 2 m, nhưng khi chủ ở hầm trên dùng ḿn phá đá, hầm bên dưới người dân vẫn khai thác b́nh thường, họ không hề lo sợ hay bỏ chạy ǵ hết. Để khai thác được "vàng nẹp" hay c̣n gọi là "vàng vỉa" hiệu quả, "vàng tặc" phải bắc ṿi dài khoảng 1 km dẫn nước từ thượng nguồn của núi rừng Vạn Cung về, vừa để phục vụ sinh hoạt vừa để đăi vàng.
Cùng đó, các nhóm "vàng tặc" đă phân công lao động: người chuyên đi lại ra vào băi vàng để cung cấp nhu yếu phẩm; người nấu cơm; người đào hầm; người chuyên chở quặng vàng và những người đứng máy thực hiện việc nghiền quặng và đăi vàng. Đ/c Đoàn c̣n cho biết thêm: Băi vàng Suối Hương nằm ở lưng chừng núi cao. Tại đây, hàng chục lều lán tạm là chỗ che mưa, che nắng cho hàng trăm vàng tặc chủ yếu là người dân Na Lang, xă Phong Minh và dân ở tỉnh Thái Nguyên.
Sở dĩ có sự câu kết này là do vàng tặc là người dân bản địa không có kinh nghiệm khai thác "vàng nẹp" (hay c̣n gọi là vàng gốc) phải nhờ kỹ thuật của người Thái Nguyên; ngược lại người Thái Nguyên phải dựa vào người dân tộc thiểu số xă Phong Minh nhằm nắm bắt thông tin, đối phó với lực lượng chức năng. Trước kia, đă vài ba lần chính quyềhn địa phương tổ chức lực lượng giải toả, dẹp bỏ nạn khai thác vàng ở suối Hương nhưng đâu lại vào đó.
Dịp đầu năm đă có chủ hầm vàng ở đây may mắn đào trúng vỉa, được tổng cộng 123 cây vàng. Đó là mỏ của ông Lâm (người ở xă Phong Minh) chung với một số người ở Thái Nguyên. Một vài hầm khác cũng đă khai thác vàng được trị giá 400 - 500 triệu. Nhưng những chủ hầm may mắn như vậy không nhiều, bởi đa phần các chủ hiện c̣n khai thác ở đây đều thực hiện việc mót lại quặng vàng của chủ lớn người Thái Nguyên đă khai thác trước và bỏ đi nơi khác.
Sức hút từ ma lực"vàng nẹp"
http://media.nguoiduatin.vn/public/data/images/tkbt/thang12/tuan1/nguoiduatin-phongvien1.jpg
Cảnh sát Đoàn dẫn phóng viên thực địa
Bản Na Lang có hơn trăm nóc nhà, tất cả là đồng bào dân tộc Dao. Trước kia bà con chủ yếu làm ruộng, trồng ngô, sắn. Từ khi có dân đến làm vàng, một số hộ chuyển sang bán hàng lương thực, thực phẩm, ăn uống. Lại có một số người bỏ ruộng đi đào vàng dần dần kéo theo nhiều hộ khác.Nhờ vàng, đời sống của người dân có vẻ “khá”. Số hộ có xe máy, ti-vi là phổ biến. Không chỉ dân bản Na Lang, ngay cả nhiều hộ dân trong xă Phong Minh cũng nhờ đó mà trở thành khá giả. Đó là cái “lợi” trước mắt mà ai cũng nh́n thấy. C̣n cái “hại” lâu dài th́ chưa có ai có thể lường trước được.
Thông tin một số người trúng “ục” được hàng trăm “cây” lại rộ lên, kéo theo hàng trăm người bỏ lại ruộng vườn, t́m đường vào băi đánh cuộc với "trời". Những người được cho là "trúng vàng" xây được nhà to, mua xe đẹp như một liều thuốc kích thích có tác dụng tức th́ đối với dân bản Na Lang. Và một điều đáng nói đến nữa: Trên địa bàn xă Phong Minh phần đông là đồng bào dân tộc thiểu số vốn b́nh yên nay đă xuất hiện người nghiện hút, hiện tượng cờ bạc, rượu chè, trộm cắp gây mất trật tự an ninh. Việc vay nợ lăi cũng khiến một số hộ lâm vào cảnh tan gia bại sản phải cầm cố nhà cửa, đất đai. Ô nhiễm môi trường, chặt phá rừng đầu nguồn khu vực núi Vạn Cung. Đặc biệt, vấn đề an toàn lao động đang trong t́nh trạng "báo động đỏ". Việc nổ ḿn hầm vàng làm thiệt hại về người trên địa bàn "mỏ" cũng đă xảy ra, cảnh sát Đoàn cho biết.
Sức mạnh của vàng "thử lửa" chính quyền
T́nh trạng khai thác vàng trái phép ở khu vực Suối Hương (núi Vạn Cung) đă diễn ra và gây bức xúc trong dư luận suốt từ năm 2009 đến nay. Từ khi băi vàng này đi vào hoạt động, thảm rừng già ở nơi đây đă có nhiều cây gỗ quư bị đốn hạ; núi Vạn Cung vốn yên b́nh nay xuất hiện hàng trăm hang hố sâu thẳm, gây nguy hiểm cho người và gia súc; nước thải từ băi vàng có chứa thuỷ ngân đổ xuống ḍng suối đục ngầu, làm ô nhiễm nghiêm trọng nguồn nước sinh hoạt của hàng trăm hộ dân. Và đặc biệt là tệ nạn xă hội phát sinh, nhất là nạn nghiện hút. Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ của Công an huyện, hiện cả xă Phong Minh đă có 32 con nghiện, trong đó tập trung nhiều nhất ở làng Nũn.
Đầu năm 2010, tổ công tác của huyện với lực lượng Công an làm ṇng cốt đă lập lán và cắm chốt ở đây với mục đích canh giữ không cho người dân địa phương vào khai thác vàng trái phép. Nhưng do địa h́nh băi vàng hiểm trở, đường sá đi lại khó khăn, ở xa khu dân cư, và đặc biệt vị trí nằm giáp ranh với xă Hữu Kiên, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn nên rất khó canh giữ (các đợt truy quét đều không hiệu quả). V́ thế lực lượng này chỉ nằm ở chốt được 6 - 7 tháng. Kể từ đó đến nay băi vàng hoạt động tự do.
Phá th́ không xuể, lực lượng ở lại canh gác không có. Vậy là sau khi lực lượng chức năng rút về, người dân lại trở về lán cũ tiếp tục khai thác. Không riêng ở Na Lang, mà các điểm đen khai thác vàng trái phép khác như Xa Lư, Kim Sơn (Lục Ngạn), hay một số điểm khai thác khác trên địa bàn huyện Sơn Động, khu vực thuộc quản lư của Trường Bắn Quốc gia khu vực I cũng vậy. T́nh trạng “bắt cóc bỏ đĩa” là mẫu số chung cho việc quản lư hoạt động khai thác vàng ở đây.
<table style="background-color: #ffe4c4;" border="0"> <tbody> <tr> <td>Ông Bùi Văn Trường, phó trưởng Pḥng Tài nguyên – môi trường huyện Lục Ngạn cho biết: Phá máy th́ không đáng kể. Thu th́ không có lực lượng, phương tiện, thời gian. Tổ chức lực lượng đóng tại chỗ th́ huyện không đủ. Người làm vàng hầu hết là dân địa phương, người dân tộc thiểu số tại chỗ, đời sống của đồng bào c̣n nhiều khó khăn, không nghề nghiệp, học ít nên nhiều khi cũng làm liều dù ai cũng biết làm vàng rất nguy hiểm.</td> </tr> </tbody> </table> Lê Anh
T́m đường lên "mỏ"
Điểm cao 974m thuộc dăy núi Vạn Cung (nằm bên phần đất thuộc xă Phong Minh, Lục Ngạn, Bắc Giang), nơi đang được coi là một trong những "điểm nóng" về "nạn dịch vàng tặc" trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. Phải đi khoảng hơn 40km, tính từ huyện lỵ huyện Lục Ngạn chúng tôi mới t́m đến được "đường lên mỏ". Nh́n con đường lâm nghiệp mới mở mà ḷng chúng tôi cảm thấy "ngao ngán". Chiếc xe đưa đoàn phóng viêc chúng tôi bắt đầu ́ ạch leo dốc. Những con dốc dựng đứng, cùng đất đá lởm chởm trên bề mặt khiến tất cả anh em trong đoàn phải xuống xe "cuốc bộ". Đi hết con đường lâm nghiệp cũng là đi hết địa phận đèo Tà Cang th́ "đường ṃn xuyên rừng" dẫn đến "mỏ vàng" cũng hiện ra. Phải vượt qua 5km "đường ṃn xuyên rừng" này th́ mới đến được "đại bản doanh" của "vàng tặc". Bằng hết sức b́nh sinh, chúng tôi quyết định tiếp tục theo chân người dẫn đường để được "mục sở thị" nơi được xác định là "mỏ vàng có trữ lượng lớn thứ 3 trong cả nước". Sau gần 2 giờxuyên rừng,một bên là vực sâu, một bên là núi cao chúng tôi cũng đến được nơi cần đến.
http://media.nguoiduatin.vn/public/data/images/tkbt/thang12/tuan1/nguoiduatin-vang.jpg
Cửa vào của hầm khai thác. Ảnh: Lê Anh
Theo sách địa chí tỉnh Bắc Giang, địa điểm này thuộc dăy núi Vạn Cung, xuống phía dưới một chút là suối Na Lang (hay c̣n gọi là suối Hương), lên trên một đoạn là suối Mỏ (thuộc địa phận xă Hữu Kiên, Chi Lăng, Lạng Sơn). Tuy nhiên chỉ có một phần cánh rừng nằm phía bên xă Phong Minh (Lục Ngạn, Bắc Giang) mới có vàng. V́ thế dân đào vàng tập trung hết phía bên này suối, bám vào các tán rừng, ngày đêm khoét sâu vào ḷng núi hy vọng t́m được vận may đổi đời.
Những câu chuyện trên đỉnh Vạn Cung
Liên lạc với đại tá Nguyễn Văn Dư, phó giám đốc Công an tỉnh Bắc Giang chúng tôi được biết, cảnh sát đă phối hợp cơ quan chức năng đă "tập kích" địa điểm này vào lúc 5h sáng cùng ngày 15/12/2011. "Với quyết tâm không để "vàng tặc" khai thác tràn lan, phá huỷ môi trường, "chảy máu tài nguyên quốc gia", gây thiệt hại đến sản xuất nông nghiệp, mất trật tự an ninh trên địa bàn, chúng tôi đă phong toả toàn bộ địa điểm khai thác vàng trên núi Vạn Cung" - đại tá Dư nói.
Theo chân một cán bộ thuộc Pḥng CSCĐ, chúng tôi đến được "cửa mỏ". Từ lán trại của lực lượng chức năng, để đến được "hầm khai thác" chúng tôi phải men theo vách núi, bám vào dây leo mới có thể xuống được "hầm". Nếu như trượt chân th́ hiểm hoạ ập đến tức th́ v́ ngay dưới chân là vực sâu hàng trăm mét. Cảnh sát Đoàn cho biết: Chỉ riêng vạt rừng phía dưới đă có khoảng 30 lán trại. Khu vực suối Hương có ba điểm như thế, ước tính có khoảng 100 lán, vào lúc cao điểm, khu vực này có đến hàng ngh́n người tập trung. Đại công trường làm vàng, có tiếng máy nghiền, máy khoan, tiếng ḿn phá đá nổ chát chúa suốt ngày đêm. Gần trăm lán vàng ở quanh khu vực suối Hương th́ chỉ ở khu vực này là người địa phương. Các khu vực khác phần lớn là dân Thái Nguyên, Bắc Kạn đến làm.
Và để đào được những chiếc hang sâu 40 - 50 m vào trong ḷng núi, ngoài việc dùng sức người và khoan điện, họ c̣n sử dụng cả ḿn để phá đá. Khi phát hiện vỉa vàng chạy đến đâu là họ đào theo đến đó, bất chấp sự nguy hiểm đến tính mạng luôn ŕnh rập bởi nguy cơ sập hầm vàng. Thậm chí có chỗ hầm vàng trên và hầm dưới chỉ nằm cách nhau 1- 2 m, nhưng khi chủ ở hầm trên dùng ḿn phá đá, hầm bên dưới người dân vẫn khai thác b́nh thường, họ không hề lo sợ hay bỏ chạy ǵ hết. Để khai thác được "vàng nẹp" hay c̣n gọi là "vàng vỉa" hiệu quả, "vàng tặc" phải bắc ṿi dài khoảng 1 km dẫn nước từ thượng nguồn của núi rừng Vạn Cung về, vừa để phục vụ sinh hoạt vừa để đăi vàng.
Cùng đó, các nhóm "vàng tặc" đă phân công lao động: người chuyên đi lại ra vào băi vàng để cung cấp nhu yếu phẩm; người nấu cơm; người đào hầm; người chuyên chở quặng vàng và những người đứng máy thực hiện việc nghiền quặng và đăi vàng. Đ/c Đoàn c̣n cho biết thêm: Băi vàng Suối Hương nằm ở lưng chừng núi cao. Tại đây, hàng chục lều lán tạm là chỗ che mưa, che nắng cho hàng trăm vàng tặc chủ yếu là người dân Na Lang, xă Phong Minh và dân ở tỉnh Thái Nguyên.
Sở dĩ có sự câu kết này là do vàng tặc là người dân bản địa không có kinh nghiệm khai thác "vàng nẹp" (hay c̣n gọi là vàng gốc) phải nhờ kỹ thuật của người Thái Nguyên; ngược lại người Thái Nguyên phải dựa vào người dân tộc thiểu số xă Phong Minh nhằm nắm bắt thông tin, đối phó với lực lượng chức năng. Trước kia, đă vài ba lần chính quyềhn địa phương tổ chức lực lượng giải toả, dẹp bỏ nạn khai thác vàng ở suối Hương nhưng đâu lại vào đó.
Dịp đầu năm đă có chủ hầm vàng ở đây may mắn đào trúng vỉa, được tổng cộng 123 cây vàng. Đó là mỏ của ông Lâm (người ở xă Phong Minh) chung với một số người ở Thái Nguyên. Một vài hầm khác cũng đă khai thác vàng được trị giá 400 - 500 triệu. Nhưng những chủ hầm may mắn như vậy không nhiều, bởi đa phần các chủ hiện c̣n khai thác ở đây đều thực hiện việc mót lại quặng vàng của chủ lớn người Thái Nguyên đă khai thác trước và bỏ đi nơi khác.
Sức hút từ ma lực"vàng nẹp"
http://media.nguoiduatin.vn/public/data/images/tkbt/thang12/tuan1/nguoiduatin-phongvien1.jpg
Cảnh sát Đoàn dẫn phóng viên thực địa
Bản Na Lang có hơn trăm nóc nhà, tất cả là đồng bào dân tộc Dao. Trước kia bà con chủ yếu làm ruộng, trồng ngô, sắn. Từ khi có dân đến làm vàng, một số hộ chuyển sang bán hàng lương thực, thực phẩm, ăn uống. Lại có một số người bỏ ruộng đi đào vàng dần dần kéo theo nhiều hộ khác.Nhờ vàng, đời sống của người dân có vẻ “khá”. Số hộ có xe máy, ti-vi là phổ biến. Không chỉ dân bản Na Lang, ngay cả nhiều hộ dân trong xă Phong Minh cũng nhờ đó mà trở thành khá giả. Đó là cái “lợi” trước mắt mà ai cũng nh́n thấy. C̣n cái “hại” lâu dài th́ chưa có ai có thể lường trước được.
Thông tin một số người trúng “ục” được hàng trăm “cây” lại rộ lên, kéo theo hàng trăm người bỏ lại ruộng vườn, t́m đường vào băi đánh cuộc với "trời". Những người được cho là "trúng vàng" xây được nhà to, mua xe đẹp như một liều thuốc kích thích có tác dụng tức th́ đối với dân bản Na Lang. Và một điều đáng nói đến nữa: Trên địa bàn xă Phong Minh phần đông là đồng bào dân tộc thiểu số vốn b́nh yên nay đă xuất hiện người nghiện hút, hiện tượng cờ bạc, rượu chè, trộm cắp gây mất trật tự an ninh. Việc vay nợ lăi cũng khiến một số hộ lâm vào cảnh tan gia bại sản phải cầm cố nhà cửa, đất đai. Ô nhiễm môi trường, chặt phá rừng đầu nguồn khu vực núi Vạn Cung. Đặc biệt, vấn đề an toàn lao động đang trong t́nh trạng "báo động đỏ". Việc nổ ḿn hầm vàng làm thiệt hại về người trên địa bàn "mỏ" cũng đă xảy ra, cảnh sát Đoàn cho biết.
Sức mạnh của vàng "thử lửa" chính quyền
T́nh trạng khai thác vàng trái phép ở khu vực Suối Hương (núi Vạn Cung) đă diễn ra và gây bức xúc trong dư luận suốt từ năm 2009 đến nay. Từ khi băi vàng này đi vào hoạt động, thảm rừng già ở nơi đây đă có nhiều cây gỗ quư bị đốn hạ; núi Vạn Cung vốn yên b́nh nay xuất hiện hàng trăm hang hố sâu thẳm, gây nguy hiểm cho người và gia súc; nước thải từ băi vàng có chứa thuỷ ngân đổ xuống ḍng suối đục ngầu, làm ô nhiễm nghiêm trọng nguồn nước sinh hoạt của hàng trăm hộ dân. Và đặc biệt là tệ nạn xă hội phát sinh, nhất là nạn nghiện hút. Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ của Công an huyện, hiện cả xă Phong Minh đă có 32 con nghiện, trong đó tập trung nhiều nhất ở làng Nũn.
Đầu năm 2010, tổ công tác của huyện với lực lượng Công an làm ṇng cốt đă lập lán và cắm chốt ở đây với mục đích canh giữ không cho người dân địa phương vào khai thác vàng trái phép. Nhưng do địa h́nh băi vàng hiểm trở, đường sá đi lại khó khăn, ở xa khu dân cư, và đặc biệt vị trí nằm giáp ranh với xă Hữu Kiên, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn nên rất khó canh giữ (các đợt truy quét đều không hiệu quả). V́ thế lực lượng này chỉ nằm ở chốt được 6 - 7 tháng. Kể từ đó đến nay băi vàng hoạt động tự do.
Phá th́ không xuể, lực lượng ở lại canh gác không có. Vậy là sau khi lực lượng chức năng rút về, người dân lại trở về lán cũ tiếp tục khai thác. Không riêng ở Na Lang, mà các điểm đen khai thác vàng trái phép khác như Xa Lư, Kim Sơn (Lục Ngạn), hay một số điểm khai thác khác trên địa bàn huyện Sơn Động, khu vực thuộc quản lư của Trường Bắn Quốc gia khu vực I cũng vậy. T́nh trạng “bắt cóc bỏ đĩa” là mẫu số chung cho việc quản lư hoạt động khai thác vàng ở đây.
<table style="background-color: #ffe4c4;" border="0"> <tbody> <tr> <td>Ông Bùi Văn Trường, phó trưởng Pḥng Tài nguyên – môi trường huyện Lục Ngạn cho biết: Phá máy th́ không đáng kể. Thu th́ không có lực lượng, phương tiện, thời gian. Tổ chức lực lượng đóng tại chỗ th́ huyện không đủ. Người làm vàng hầu hết là dân địa phương, người dân tộc thiểu số tại chỗ, đời sống của đồng bào c̣n nhiều khó khăn, không nghề nghiệp, học ít nên nhiều khi cũng làm liều dù ai cũng biết làm vàng rất nguy hiểm.</td> </tr> </tbody> </table> Lê Anh