jojolotus
01-28-2012, 23:51
Nếu như nói rằng Mỹ nhân Tây Thi thực ra chỉ là một nhân vật không có thực, chỉ là sự hư cấu của các truyền thuyết dân gian th́ có lẽ nó sẽ gặp phải sự phản ứng dữ dội. Tuy nhiên, điều đó lại hoàn toàn có thực.
Ai cũng biết Tây Thi là người đứng đầu trong Tứ đại mỹ nhân Trung Hoa thời cổ đại Trung Hoa. Những huyền thoại về nhan sắc của Tây Thi từ lâu đă trở thành nguồn cảm hứng cho không ít những tác phẩm văn chương.
Lật giở tất cả sử sách từ cổ chí kim, người ta không hề t́m thấy bất cứ ghi chép nào về nàng mỹ nhân họ Thi này…
Truyền thuyết Tây Thi
Vào cuối những năm thời Xuân Thu, bên bờ suối Nhă Na, dưới chân núi Trữ La của nước Việt, có một người con gái đẹp nổi tiếng cả vùng. Người trong vùng gọi cô là Tây Thi. Tây Thi vốn họ Thi tên gọi là Di Quang là con một người kiếm củi. Ở núi Trữ La có hai thôn: thôn Đông và thôn Tây, Tây Thi là người ở thôn Tây v́ vậy mới gọi là Tây Thi để phân biệt với cô họ Thi ở thôn Đông, gọi là Đông Thi.
Tây Thi đẹp tới mức nào? Người ta kể rằng, khi Tây Thi đi hái củi ở ngọn núi gần làng, những con chim ưng bay trên trời nh́n thấy Tây Thi quên mất cả vỗ cánh nên bị rơi xuống đất. Khi Tây Thi ra bờ suối giặt quần áo, những con cá dưới ḷng suối nh́n thấy sắc đẹp của Tây Thi xấu hổ phải lặn sâu xuống dưới đáy nước. Chính v́ thế, người đời sau mới gọi Tây Thi là người đẹp có nhan sắc “chim sa cá lặn”.
http://media.nguoiduatin.vn/public/data/images/anhngoctra/Nam2012/thang1/tuan2/nguoiduatin-images61080770336801 7330872.jpg
Tây Thi trên phim
Ngày nay, “chim sa cá lặn” cũng trở thành một thành ngữ chỉ nhan sắc của một người phụ nữ. Nhất động nhất tĩnh của Tây Thi đều đẹp. Tới mức, ngay cả khi bệnh đau tim của Tây Thi phát tác, nàng ôm ngưc, chau mày người ta cũng thấy nàng đẹp. Cô gái họ Thi ở thôn Đông, nhan sắc đă xấu lại cũng học cách nhăn mặt như Tây Thi, nghĩ rằng làm như vậy ḿnh sẽ đẹp hơn. Tuy nhiên, mọi người nh́n thấy Tây Thi nhăn nhó, ngày thường đă xấu xí, giờ lại càng xấu xí hơn.
Có người nh́n thấy Tây Thi đi qua liền đóng cửa lại, có người nhác nh́n thấy Đông Thi nhăn nhó vội lôi tuột vợ con chạy dạt vào ngơ hẻm tránh xa. Từ đó, người Trung Quốc cũng có câu thành ngữ “Đông Thi nhăn mặt” để châm chọc những người đă xấu lại c̣n học đ̣i làm duyên, làm dáng, nhưng càng làm duyên làm dáng th́ lại càng xấu xí hơn.
Thời bấy giờ, ở khu vực hạ du sông Trường Giang và sông Tiền Đường, Việt và Ngô là hai quốc gia không đội trời chung với nhau. Nước Việt ở phía Nam c̣n nước Ngô th́ nằm ở phía Bắc. Giữa Ngô và Việt không ngừng xảy ra chiến tranh, lúc thắng, lúc thua.
Năm 494 trước Công nguyên, trong trận chiến quyết tử diễn ra ở Phu Tiêu, quân Việt đại bại, vua nước Việt là Câu Tiễn cùng hơn 5.000 tàn quân bị vây hăm trên núi Cối Kê. Một là tử chiến tới cùng để có danh dự, hai là đầu hàng để giữ lại mạng sống chờ cơ hội báo thù, Việt Vương Câu Tiễn đă lựa chọn phương án thứ hai. Để chứng tỏ ḷng thành của ḿnh, Câu Tiễn dắt theo vợ và cận thần thân tín của ḿnh là Phạm Lăi, mặc quần áo của người hầu, ngoan ngoăn tới nước Ngô làm con tin.
Sang tới nước Ngô, Việt Vương Câu Tiễn được Ngô Vương tên là Phù Sai giao cho chức vụ chuyên chăn nuôi ngựa trong hoàng cung nước Ngô. Mỗi khi Ngô Vương Phù Sai có việc phải đi ra ngoài, Câu Tiễn lại đi trước, dắt cương ngựa, hô hào dẹp đường, thực hiện xuất sắc vai tṛ của một kẻ nô lệ.
Có lần, Phù Sai mắc bệnh nặng, Câu Tiễn tự ḿnh nấu thuốc, dâng lên cho Phù Sai. Đồng thời, để thể hiện rằng ḿnh “một ḷng một” trung thành với Phù Sai, Việt Vương Câu Tiễn c̣n tự ḿnh nếm phân của Ngô Vương, c̣n hàng ngày cầu khấn mong Ngô Vương mau chóng khỏi bệnh.
Hai năm nhọc công hầu hạ Phù Sai, cuối cùng, Câu Tiễn cũng đă lựa được Ngô Vương. Cho rằng, Câu Tiễn đă trở thành một bề tôi trung thành, không c̣n có ư chống lại nước Ngô nữa nên Phù Sai quyết định cho Câu Tiễn trở về nước, không phải ở lại Ngô làm con tin nữa.
Sau khi Câu Tiễn trở về nước, t́m mọi cách để cải cách, giúp nước Ngô ngày một giàu mạnh hơn. Để nhắc ḿnh nỗi nhục ở Cối Kê, hàng ngày, Câu Tiễn nằm ngủ trên chiếc giường bằng gỗ, lồi lơm rất khó chịu. Ngoài ra, trước mỗi bữa ăn, Câu Tiễn lại nếm một ít mật đắng rồi tự hỏi ḿnh: “Câu Tiễn, nhà người quên nỗi nhục ở Cối Kê rồi chăng?” Cùng lúc với việc cải cách làm giàu mạnh nước Ḿnh, Câu Tiễn cũng nghe theo lời của hai quân sư là Văn Chủng và Phạm Lăi thực hiện kế sách ngọt ngào nhưng cũng độc ác nhất trong số 36 kế của người xưa: Mỹ nhân kế.
Phạm Lăi t́m kiếm khắp nơi trong lănh thổ nước Việt và cuối cùng t́m được Tây Thi. Trải qua ba năm đào tạo, cuối cùng Việt Vương Câu Tiễn mới cung kính dâng Tây Thi cho Ngô Vương Phù Sai hưởng thụ.
Trong thời gian ba năm đào tạo này, Phạm Lăi và Tây Thi đă nảy sinh t́nh cảm với nhau. V́ vậy, trên đường đưa Tây Thi sang nước Ngô, trong ḷng Phạm Lăi rất mâu thuẫn, suốt cả chặng đường dài không ngừng buồn bă, thở ngắn than dài. Tây Thi trên suốt chặng đường cũng lộ rơ vẻ buồn phiền, ủ dột.
Người ta nói rằng, Phạm Lăi và Tây Thi đă định nhân cơ hội trên đường sang Ngô không có ai ngăn cản, bỏ tất cả mọi sự, trốn đi một nơi nào hoang vắng không ai biết để chung sống với nhau. Tuy nhiên, khi hai người vẫn c̣n đang dùng dằng không quyết th́, một ngày, một cụ già râu tóc bạc phơ khoong rơ từ đâu tới gặp Phạm Lăi và Tây Thi rồi chậm răi nói: “Việc nước là việc lớn, việc của bản thân chỉ là việc nhỏ. Toàn bộ trách nhiệm khôi phục đất nước đều phó thác cả cho hai con”.
http://media.nguoiduatin.vn/public/data/images/anhngoctra/Nam2012/thang1/tuan2/nguoiduatin-images6108161.jpg
Tây Thi qua tranh vẽ
Nói rồi đưa cho Phạm Lăi và Tây Thi một giỏ mận vừa to vừa đỏ. Tây Thi và Phạm Lăi nghe câu nói của cụ già nọ mới như tỉnh ngộ, tinh thần phấn chấn hẳn lên. Phạm Lăi nói với cụ già rằng: “Lời của cụ ngàn vàng khó mua được. Chúng con nguyện sẽ không bao giờ quên”. Người đời sau gọi chỗ cụ già tặng cho Tây Thi và Phạm Lăi giỏ mận là Huề Lư (nghĩa là cầm mận).
Ngô Vương Phù Sai vừa gặp Tây Thi th́ như bị hớp mất hồn vía, v́ vậy vô cùng sủng ái Tây Thi. Tây Thi được ở đài Cô Tô với Phù Sai, mỗi khi đi chơi đâu th́ nghi vệ chẳng khác ǵ phi hậu. Để chiều ḷng người đẹp, Ngô Vương không tiếc công sức và tiền của, xây dựng rất nhiều cung điện, đền đài cũng như những chốn căn chơi hưởng lạc.
Vua sai Vương Tôn Hùng lập ra cung Quán Khuê ở núi Linh Nham, trang sức toàn bằng châu ngọc để làm chỗ cho Tây Thi ra chơi. Ở đấy có lập ra Hưởng Điệp lang. Tại sao lại gọi là Hưởng Điệp? Điệp là chiếc guốc. Nguyên là người ta đào hầm ở dưới đất chỗ hành lang, đặt ở đấy rất nhiều chum, bên trên lát ván, để Tây Thi và cung nhân đi guốc lượn ở đấy, tiếng kêu leng keng, cho nên gọi là hưởng điệp.
Trên núi có hồ Ngoạn Hoa, ao Ngoạn Nguyệt. Lại có giếng gọi là giếng Ngô Vương, nước trong suốt, Tây Thi thường đứng ở trên mà soi mặt, Phù Sai đứng ở bên cạnh, sẽ lấy tay vuốt tóc cho Tây Thi.
Lại có động gọi là động Tây Thi, Phù Sai và Tây Thi cùng ngồi ở đấy, đá ở ngoài cửa động có nhiều chỗ sụt, nay người ta gọi là vết chân Tây Thi. Trên núi lại có Cầm Đài, Phù Sai thường cùng với Tây Thi gẩy đàn ở đấy. Phù Sai lại sai người trồng hoa ở Hương Sơn, để Tây Thi và cung nhân chở thuyền đi hái hoa. Nay vẫn c̣n một dăi nước ở phía nam núi Linh Nham, đó tức là chỗ Tây Thi hái hoa ngày xưa. Lại có Thái Liên h́nh ở phía đông nam thành đô, đó là chỗ Phù Sai cùng Tây Thi hái sen.
Phù Sai lại bắt đào một con sông nhỏ ở trong thành, từ nam sang bắc, rồi làm cái buồm gấm để đi chơi thuyền, gọi là Cẩm Phàm h́nh. Phía nam đô thành có Trường Châu uyển, để làm nơi săn bắn. Lại có Ngư Thành để nuôi cá, Áp Thành để nuôi vịt, Kê Bi để nuôi gà, Tửu Thành để nấu rượu. Lại thường cùng với Tây Thi ra nghỉ mát tại Nam Loan ở Tây động đ́nh, đó là một cái vịnh độ hơn mười dặm, ba mặt đều là núi, chỉ có mặt nam trông như cửa khuyết. Phù Sai cho chỗ ấy là một nơi có thể qua mùa hè được, mới đặt tên là chỗ Tiên.
Phù Sai là một vị vua anh hùng, nhưng từ khi Tây Thi xuất hiện th́ lại lơi lỏng việc nước, bỏ bê chính sự. Tây Thi theo kế của Văn Chủng và Phạm Lăi ra sức mê hoặc khiến vua Ngô ngày đêm cùng nàng ch́m đắm trong xa hoa, hưởng lạc, dần dần mất hết ư chí. Những cung điện đền đài liên tiếp được Phù Sai ra lệnh xây dựng khiến nước Ngô ngày một suy yếu hơn.
Trong khi đó, ở nước Việt, Câu Tiễn ngày đêm “nếm mật nằm gai”, cải cách đất nước, luyện tập binh mă chờ cơ hội báo thù. Đúng 10 năm sau ngày thất bại ở Cối Kê, Câu Tiễn cho rằng thời cơ đă chín muồi, ra lệnh mang quân bắc phạt. Quân Ngô bị quân Việt đánh cho tan tác, Phù Sai ra mặt cầu ḥa nhưng Câu Tiễn không cho, cuối cùng đành phải tự sát.
Sau khi tiêu diệt nước Ngô, Việt Vương Câu Tiễn ra lệnh cho Tây Thi theo ông ta về nước Việt. Khi hai người c̣n chưa lên đường th́ vợ của Câu Tiễn v́ sợ một khi Tây Thi về tới nước Ngô sẽ được Câu Tiễn lập làm hoàng hậu, do vậy đă vu cho Tây Thi là loại hồ ly tinh làm mất nước, bí mật hạ lệnh cho đại tướng quân là Tần Trạch buộc Tây Thi vào một tảng đá rồi ném xuống sông cho chết đi. Tuy nhiên, cha của Tần Trạch lại chính là cụ ông đă tặng cho Tây Thi và Phạm Lăi giỏ mận năm nào. V́ vậy, Tần Trạch đă giả vờ chấp hành mệnh lệnh nhưng lại bí mật nhờ cha ḿnh đem Tây Thi giấu đi.
Thông tin về cái chết của Tây Thi cũng giúp Phạm Lăi thấy được con người thật của Việt Vương Câu Tiễn. Phạm Lăi cho rằng, Câu Tiễn là người có thể chung hoạn nạn nhưng không thể chung hưởng phú quư được, mới quyết định bỏ triều đ́nh nước Ngô về ở ẩn. Phạm Lăi đă viết thư từ biệt Câu Tiễn, nói: “Tôi nghe: ‘Vua lo th́ tôi phải khó nhọc, vua nhục th́ tôi phải chết!’ Hồi xưa nhà vua chịu nhục ở Cối Kê, tôi sở dĩ chưa chết là v́ c̣n phải trả thù. Nay đă rửa được nhục rồi, tôi xin chết theo tội ở Cối Kê”.
Phạm Lăi cũng gửi thư cho đại phu Văn Chủng nói: “Chim đă hết th́ cung tốt phải cất, thỏ đă chết th́ chó săn bị nấu. Vua Việt là người cổ dài, miệng diều hâu có thể cùng lúc lo hoạn nạn, nhưng không thể cùng vui sướng với ông ta. Sao ông lại không bỏ đi?” Văn Chủng nhận được thư nhưng đă không tin.
Sự việc sau này chứng tỏ Phạm Lăi đă đúng. Một hôm, Câu Tiễn cầm theo kiếm đến gặp Văn Chủng và nói: “Nhà ngươi dạy quả nhân bảy thuật để đánh Ngô, quả nhân mới dùng có ba mà nước Ngô đă thua. C̣n bốn thuật nữa ở nhà ngươi. Nhà ngươi hăy giúp ta dùng những thuật ấy với tiên vương xem sao”. Câu Tiễn ra về, Văn Chủng biết ư vua Việt muốn sát hại nên đă dùng gươm tự sát.
Lại nói về Phạm Lăi, sau khi quyết định về ở ẩn đă tới gặp cha của đại tướng quân Tần Hoài để từ biệt. Tại đây, Phạm Lăi biết được thông tin Tây Thi vẫn c̣n sống th́ vui mừng khôn xiết. Kể từ sau đó, Phạm Lăi và Tây Thi cùng nhau ngao du bốn biển, sống cuộc sống tự do tự tại. Cuối cùng hai người định cư ở vùng Tề Lỗ, kinh doanh buôn bán kiếm sống rồi trở thành giàu có nổi tiếng khắp vùng, người đời gọi là Đào Chu Công.
Kỳ 2: Nguyên nhân mất nước và nỗi oan nàng Tây Thi
Phong Nguyệt
* Bài đăng trên ấn phẩm chuyên đề báo ĐSPL.
Ai cũng biết Tây Thi là người đứng đầu trong Tứ đại mỹ nhân Trung Hoa thời cổ đại Trung Hoa. Những huyền thoại về nhan sắc của Tây Thi từ lâu đă trở thành nguồn cảm hứng cho không ít những tác phẩm văn chương.
Lật giở tất cả sử sách từ cổ chí kim, người ta không hề t́m thấy bất cứ ghi chép nào về nàng mỹ nhân họ Thi này…
Truyền thuyết Tây Thi
Vào cuối những năm thời Xuân Thu, bên bờ suối Nhă Na, dưới chân núi Trữ La của nước Việt, có một người con gái đẹp nổi tiếng cả vùng. Người trong vùng gọi cô là Tây Thi. Tây Thi vốn họ Thi tên gọi là Di Quang là con một người kiếm củi. Ở núi Trữ La có hai thôn: thôn Đông và thôn Tây, Tây Thi là người ở thôn Tây v́ vậy mới gọi là Tây Thi để phân biệt với cô họ Thi ở thôn Đông, gọi là Đông Thi.
Tây Thi đẹp tới mức nào? Người ta kể rằng, khi Tây Thi đi hái củi ở ngọn núi gần làng, những con chim ưng bay trên trời nh́n thấy Tây Thi quên mất cả vỗ cánh nên bị rơi xuống đất. Khi Tây Thi ra bờ suối giặt quần áo, những con cá dưới ḷng suối nh́n thấy sắc đẹp của Tây Thi xấu hổ phải lặn sâu xuống dưới đáy nước. Chính v́ thế, người đời sau mới gọi Tây Thi là người đẹp có nhan sắc “chim sa cá lặn”.
http://media.nguoiduatin.vn/public/data/images/anhngoctra/Nam2012/thang1/tuan2/nguoiduatin-images61080770336801 7330872.jpg
Tây Thi trên phim
Ngày nay, “chim sa cá lặn” cũng trở thành một thành ngữ chỉ nhan sắc của một người phụ nữ. Nhất động nhất tĩnh của Tây Thi đều đẹp. Tới mức, ngay cả khi bệnh đau tim của Tây Thi phát tác, nàng ôm ngưc, chau mày người ta cũng thấy nàng đẹp. Cô gái họ Thi ở thôn Đông, nhan sắc đă xấu lại cũng học cách nhăn mặt như Tây Thi, nghĩ rằng làm như vậy ḿnh sẽ đẹp hơn. Tuy nhiên, mọi người nh́n thấy Tây Thi nhăn nhó, ngày thường đă xấu xí, giờ lại càng xấu xí hơn.
Có người nh́n thấy Tây Thi đi qua liền đóng cửa lại, có người nhác nh́n thấy Đông Thi nhăn nhó vội lôi tuột vợ con chạy dạt vào ngơ hẻm tránh xa. Từ đó, người Trung Quốc cũng có câu thành ngữ “Đông Thi nhăn mặt” để châm chọc những người đă xấu lại c̣n học đ̣i làm duyên, làm dáng, nhưng càng làm duyên làm dáng th́ lại càng xấu xí hơn.
Thời bấy giờ, ở khu vực hạ du sông Trường Giang và sông Tiền Đường, Việt và Ngô là hai quốc gia không đội trời chung với nhau. Nước Việt ở phía Nam c̣n nước Ngô th́ nằm ở phía Bắc. Giữa Ngô và Việt không ngừng xảy ra chiến tranh, lúc thắng, lúc thua.
Năm 494 trước Công nguyên, trong trận chiến quyết tử diễn ra ở Phu Tiêu, quân Việt đại bại, vua nước Việt là Câu Tiễn cùng hơn 5.000 tàn quân bị vây hăm trên núi Cối Kê. Một là tử chiến tới cùng để có danh dự, hai là đầu hàng để giữ lại mạng sống chờ cơ hội báo thù, Việt Vương Câu Tiễn đă lựa chọn phương án thứ hai. Để chứng tỏ ḷng thành của ḿnh, Câu Tiễn dắt theo vợ và cận thần thân tín của ḿnh là Phạm Lăi, mặc quần áo của người hầu, ngoan ngoăn tới nước Ngô làm con tin.
Sang tới nước Ngô, Việt Vương Câu Tiễn được Ngô Vương tên là Phù Sai giao cho chức vụ chuyên chăn nuôi ngựa trong hoàng cung nước Ngô. Mỗi khi Ngô Vương Phù Sai có việc phải đi ra ngoài, Câu Tiễn lại đi trước, dắt cương ngựa, hô hào dẹp đường, thực hiện xuất sắc vai tṛ của một kẻ nô lệ.
Có lần, Phù Sai mắc bệnh nặng, Câu Tiễn tự ḿnh nấu thuốc, dâng lên cho Phù Sai. Đồng thời, để thể hiện rằng ḿnh “một ḷng một” trung thành với Phù Sai, Việt Vương Câu Tiễn c̣n tự ḿnh nếm phân của Ngô Vương, c̣n hàng ngày cầu khấn mong Ngô Vương mau chóng khỏi bệnh.
Hai năm nhọc công hầu hạ Phù Sai, cuối cùng, Câu Tiễn cũng đă lựa được Ngô Vương. Cho rằng, Câu Tiễn đă trở thành một bề tôi trung thành, không c̣n có ư chống lại nước Ngô nữa nên Phù Sai quyết định cho Câu Tiễn trở về nước, không phải ở lại Ngô làm con tin nữa.
Sau khi Câu Tiễn trở về nước, t́m mọi cách để cải cách, giúp nước Ngô ngày một giàu mạnh hơn. Để nhắc ḿnh nỗi nhục ở Cối Kê, hàng ngày, Câu Tiễn nằm ngủ trên chiếc giường bằng gỗ, lồi lơm rất khó chịu. Ngoài ra, trước mỗi bữa ăn, Câu Tiễn lại nếm một ít mật đắng rồi tự hỏi ḿnh: “Câu Tiễn, nhà người quên nỗi nhục ở Cối Kê rồi chăng?” Cùng lúc với việc cải cách làm giàu mạnh nước Ḿnh, Câu Tiễn cũng nghe theo lời của hai quân sư là Văn Chủng và Phạm Lăi thực hiện kế sách ngọt ngào nhưng cũng độc ác nhất trong số 36 kế của người xưa: Mỹ nhân kế.
Phạm Lăi t́m kiếm khắp nơi trong lănh thổ nước Việt và cuối cùng t́m được Tây Thi. Trải qua ba năm đào tạo, cuối cùng Việt Vương Câu Tiễn mới cung kính dâng Tây Thi cho Ngô Vương Phù Sai hưởng thụ.
Trong thời gian ba năm đào tạo này, Phạm Lăi và Tây Thi đă nảy sinh t́nh cảm với nhau. V́ vậy, trên đường đưa Tây Thi sang nước Ngô, trong ḷng Phạm Lăi rất mâu thuẫn, suốt cả chặng đường dài không ngừng buồn bă, thở ngắn than dài. Tây Thi trên suốt chặng đường cũng lộ rơ vẻ buồn phiền, ủ dột.
Người ta nói rằng, Phạm Lăi và Tây Thi đă định nhân cơ hội trên đường sang Ngô không có ai ngăn cản, bỏ tất cả mọi sự, trốn đi một nơi nào hoang vắng không ai biết để chung sống với nhau. Tuy nhiên, khi hai người vẫn c̣n đang dùng dằng không quyết th́, một ngày, một cụ già râu tóc bạc phơ khoong rơ từ đâu tới gặp Phạm Lăi và Tây Thi rồi chậm răi nói: “Việc nước là việc lớn, việc của bản thân chỉ là việc nhỏ. Toàn bộ trách nhiệm khôi phục đất nước đều phó thác cả cho hai con”.
http://media.nguoiduatin.vn/public/data/images/anhngoctra/Nam2012/thang1/tuan2/nguoiduatin-images6108161.jpg
Tây Thi qua tranh vẽ
Nói rồi đưa cho Phạm Lăi và Tây Thi một giỏ mận vừa to vừa đỏ. Tây Thi và Phạm Lăi nghe câu nói của cụ già nọ mới như tỉnh ngộ, tinh thần phấn chấn hẳn lên. Phạm Lăi nói với cụ già rằng: “Lời của cụ ngàn vàng khó mua được. Chúng con nguyện sẽ không bao giờ quên”. Người đời sau gọi chỗ cụ già tặng cho Tây Thi và Phạm Lăi giỏ mận là Huề Lư (nghĩa là cầm mận).
Ngô Vương Phù Sai vừa gặp Tây Thi th́ như bị hớp mất hồn vía, v́ vậy vô cùng sủng ái Tây Thi. Tây Thi được ở đài Cô Tô với Phù Sai, mỗi khi đi chơi đâu th́ nghi vệ chẳng khác ǵ phi hậu. Để chiều ḷng người đẹp, Ngô Vương không tiếc công sức và tiền của, xây dựng rất nhiều cung điện, đền đài cũng như những chốn căn chơi hưởng lạc.
Vua sai Vương Tôn Hùng lập ra cung Quán Khuê ở núi Linh Nham, trang sức toàn bằng châu ngọc để làm chỗ cho Tây Thi ra chơi. Ở đấy có lập ra Hưởng Điệp lang. Tại sao lại gọi là Hưởng Điệp? Điệp là chiếc guốc. Nguyên là người ta đào hầm ở dưới đất chỗ hành lang, đặt ở đấy rất nhiều chum, bên trên lát ván, để Tây Thi và cung nhân đi guốc lượn ở đấy, tiếng kêu leng keng, cho nên gọi là hưởng điệp.
Trên núi có hồ Ngoạn Hoa, ao Ngoạn Nguyệt. Lại có giếng gọi là giếng Ngô Vương, nước trong suốt, Tây Thi thường đứng ở trên mà soi mặt, Phù Sai đứng ở bên cạnh, sẽ lấy tay vuốt tóc cho Tây Thi.
Lại có động gọi là động Tây Thi, Phù Sai và Tây Thi cùng ngồi ở đấy, đá ở ngoài cửa động có nhiều chỗ sụt, nay người ta gọi là vết chân Tây Thi. Trên núi lại có Cầm Đài, Phù Sai thường cùng với Tây Thi gẩy đàn ở đấy. Phù Sai lại sai người trồng hoa ở Hương Sơn, để Tây Thi và cung nhân chở thuyền đi hái hoa. Nay vẫn c̣n một dăi nước ở phía nam núi Linh Nham, đó tức là chỗ Tây Thi hái hoa ngày xưa. Lại có Thái Liên h́nh ở phía đông nam thành đô, đó là chỗ Phù Sai cùng Tây Thi hái sen.
Phù Sai lại bắt đào một con sông nhỏ ở trong thành, từ nam sang bắc, rồi làm cái buồm gấm để đi chơi thuyền, gọi là Cẩm Phàm h́nh. Phía nam đô thành có Trường Châu uyển, để làm nơi săn bắn. Lại có Ngư Thành để nuôi cá, Áp Thành để nuôi vịt, Kê Bi để nuôi gà, Tửu Thành để nấu rượu. Lại thường cùng với Tây Thi ra nghỉ mát tại Nam Loan ở Tây động đ́nh, đó là một cái vịnh độ hơn mười dặm, ba mặt đều là núi, chỉ có mặt nam trông như cửa khuyết. Phù Sai cho chỗ ấy là một nơi có thể qua mùa hè được, mới đặt tên là chỗ Tiên.
Phù Sai là một vị vua anh hùng, nhưng từ khi Tây Thi xuất hiện th́ lại lơi lỏng việc nước, bỏ bê chính sự. Tây Thi theo kế của Văn Chủng và Phạm Lăi ra sức mê hoặc khiến vua Ngô ngày đêm cùng nàng ch́m đắm trong xa hoa, hưởng lạc, dần dần mất hết ư chí. Những cung điện đền đài liên tiếp được Phù Sai ra lệnh xây dựng khiến nước Ngô ngày một suy yếu hơn.
Trong khi đó, ở nước Việt, Câu Tiễn ngày đêm “nếm mật nằm gai”, cải cách đất nước, luyện tập binh mă chờ cơ hội báo thù. Đúng 10 năm sau ngày thất bại ở Cối Kê, Câu Tiễn cho rằng thời cơ đă chín muồi, ra lệnh mang quân bắc phạt. Quân Ngô bị quân Việt đánh cho tan tác, Phù Sai ra mặt cầu ḥa nhưng Câu Tiễn không cho, cuối cùng đành phải tự sát.
Sau khi tiêu diệt nước Ngô, Việt Vương Câu Tiễn ra lệnh cho Tây Thi theo ông ta về nước Việt. Khi hai người c̣n chưa lên đường th́ vợ của Câu Tiễn v́ sợ một khi Tây Thi về tới nước Ngô sẽ được Câu Tiễn lập làm hoàng hậu, do vậy đă vu cho Tây Thi là loại hồ ly tinh làm mất nước, bí mật hạ lệnh cho đại tướng quân là Tần Trạch buộc Tây Thi vào một tảng đá rồi ném xuống sông cho chết đi. Tuy nhiên, cha của Tần Trạch lại chính là cụ ông đă tặng cho Tây Thi và Phạm Lăi giỏ mận năm nào. V́ vậy, Tần Trạch đă giả vờ chấp hành mệnh lệnh nhưng lại bí mật nhờ cha ḿnh đem Tây Thi giấu đi.
Thông tin về cái chết của Tây Thi cũng giúp Phạm Lăi thấy được con người thật của Việt Vương Câu Tiễn. Phạm Lăi cho rằng, Câu Tiễn là người có thể chung hoạn nạn nhưng không thể chung hưởng phú quư được, mới quyết định bỏ triều đ́nh nước Ngô về ở ẩn. Phạm Lăi đă viết thư từ biệt Câu Tiễn, nói: “Tôi nghe: ‘Vua lo th́ tôi phải khó nhọc, vua nhục th́ tôi phải chết!’ Hồi xưa nhà vua chịu nhục ở Cối Kê, tôi sở dĩ chưa chết là v́ c̣n phải trả thù. Nay đă rửa được nhục rồi, tôi xin chết theo tội ở Cối Kê”.
Phạm Lăi cũng gửi thư cho đại phu Văn Chủng nói: “Chim đă hết th́ cung tốt phải cất, thỏ đă chết th́ chó săn bị nấu. Vua Việt là người cổ dài, miệng diều hâu có thể cùng lúc lo hoạn nạn, nhưng không thể cùng vui sướng với ông ta. Sao ông lại không bỏ đi?” Văn Chủng nhận được thư nhưng đă không tin.
Sự việc sau này chứng tỏ Phạm Lăi đă đúng. Một hôm, Câu Tiễn cầm theo kiếm đến gặp Văn Chủng và nói: “Nhà ngươi dạy quả nhân bảy thuật để đánh Ngô, quả nhân mới dùng có ba mà nước Ngô đă thua. C̣n bốn thuật nữa ở nhà ngươi. Nhà ngươi hăy giúp ta dùng những thuật ấy với tiên vương xem sao”. Câu Tiễn ra về, Văn Chủng biết ư vua Việt muốn sát hại nên đă dùng gươm tự sát.
Lại nói về Phạm Lăi, sau khi quyết định về ở ẩn đă tới gặp cha của đại tướng quân Tần Hoài để từ biệt. Tại đây, Phạm Lăi biết được thông tin Tây Thi vẫn c̣n sống th́ vui mừng khôn xiết. Kể từ sau đó, Phạm Lăi và Tây Thi cùng nhau ngao du bốn biển, sống cuộc sống tự do tự tại. Cuối cùng hai người định cư ở vùng Tề Lỗ, kinh doanh buôn bán kiếm sống rồi trở thành giàu có nổi tiếng khắp vùng, người đời gọi là Đào Chu Công.
Kỳ 2: Nguyên nhân mất nước và nỗi oan nàng Tây Thi
Phong Nguyệt
* Bài đăng trên ấn phẩm chuyên đề báo ĐSPL.