johnnydan9
02-01-2012, 19:03
Vào trại tạm giam công an tỉnh Yên Bái những ngày giáp Tết, không khí nơi đây có vẻ như lạnh hơn nhiều. Trừ cán bộ của trại, những bị can, bị án đều bị biệt lập hoàn toàn với thế giới bên ngoài. Họ ăn Tết như thế nào? Họ đă làm ǵ khi Tết đến, xuân sang?
"Sáng kiến" chỉ được "phát tiết" ở trại
Giám thị trại tạm giam công an tỉnh Yên Bái G - thượng tá Tạ Khắc Hồng cho biết: V́ là trại tạm giam nên số lượng phạm nhân ít hơn rất nhiều so với số lượng bị can. Trại có phạm nhân, bị can có ư thức cải tạo tốt, nhưng cũng c̣n không ít bị can chưa chấp hành và có thái độ, hành động chống đối. Thậm chí, v́ bị giam, không phải lao động nên một số bị can có "sáng kiến" gây sự chú ư, gây rắc rối, gây khó khăn cho cán bộ quản giáo. Theo thượng tá Hồng, những "sáng kiến" đó chỉ có điều kiện, cơ hội phát tiết ở trại giam mà thôi. Nó mang tính rất đặc trưng, nói vui, nếu trong hoạt động kinh tế th́ gọi là "thương hiệu".
http://media.nguoiduatin.vn/public/data/images/huebt/2012/thang1/tuan5/xh/nguoiduatin-Untitled-1copy.jpg
PV tiếp xúc với phạm nhân Nguyễn Tiến Hương
"Sáng kiến" thứ nhất", có tên là "đi xe". Tṛ "đi xe" này là "phương tiện giao lưu" hữu hiệu giữa các phạm nhân, bị can ở cùng dăy nhưng khác pḥng. Họ kết một cái dây dài. Chất liệu là vải, được xé ở gối, quần áo, chăn, màn... hoặc bất cứ thứ ǵ có thể (do họ giấu được mang vào trong pḥng), rồi kết lại với nhau thành cuộn. Cuộn dây này dài hay ngắn tuỳ thuộc vào nhu cầu "giao lưu" của bị can đó với bị can ở pḥng khác.
Kết dây xong, họ cuộn lại, luồn vào thanh sắt ở ô cửa chính, ném sang pḥng bên cạnh. Pḥng bên cũng luồn dây vào thanh sắt, có nhu cầu "giao lưu" ǵ, buộc vào dây, rồi kéo. Nó như cái ṛng rọc chạy đi chạy lại quanh những mối buộc đó. Gọi là tṛ "đi xe". Tṛ này, "giúp" phạm nhân, bị can "giao lưu" đồ ăn, đồ uống, thậm chí là điếu thuốc lá, hoa quả, giấy bút; mượn nhau cái bàn chải, tuưp thuốc đánh răng...
"Sáng kiến" thứ hai là "quăng dây"", vặt đu đủ, rau đem vào pḥng, luộc, muối dưa để ăn. Cụ thể, các phạm nhân, bị can này rút từng sợi chiếu ngủ, chun quần, dây giày hỏng... bện thành một cái dây dài, cứng. Trước mỗi buồng giam là dăy cây ăn quả, khu đất vườn trồng rau. Thỉnh thoảng, quản giáo phát hiện, vài cây bắp cải, su hào không cánh mà bay, chỉ c̣n trơ hốc đất. Lúc đầu, quản giáo cho rằng, bị chuột tha... Nhưng chuyện này xem ra hơi vô lư, bởi chuột chỉ gặm bắp, củ chứ không bao giờ nhổ cả gốc lên. Quản giáo lại nghĩ: hay có trộm vào trại giam? Chuyện này càng vô lư hơn!
Hết rau bị nhổ trộm lại đến quả đu đủ tít trên ngọn cao cũng bị vặt. "Không thể như vậy được!" - các quản giáo nghĩ. Qua theo dơi, các quản giáo t́nh cờ phát hiện, tṛ "quăng dây" của bị can, phạm nhân chính là "thủ phạm trộm vặt".
"Sáng kiến" trộm gà cũng rất "độc". Gà là vật được nuôi khá nhiều trong trại. Phạm nhân", bị can bớt một phần rất ít cơm trong khẩu phần ăn hàng bữa, văi ra trước cửa pḥng, cho gà ăn. Gà thấy thức ăn thường xuyên nên cứ đến giờ lại rủ nhau đến cửa các pḥng giam t́m, chờ mồi. Lúc đó, phạm nhân, bị can mới ra tay trộm. Họ rắc thức ăn cho gà ở những vị trí dễ quan sát, dễ hành động như gần tường, gần cột... gà muốn mổ thức ăn th́ phải đi qua dây tḥng lọng. Dây tḥng lọng này được thả từ trên mái nhà xuống, khi gà đă vào trong tḥng lọng, bị can kéo dây thít chặt vào cổ, chân gà rồi kéo lên, cho vào buồng giam rồi giết thịt... thượng tá Tạ Khắc Hồng nửa đùa nửa thật: "Họ khá thông minh đấy chứ"!?
Tết đặc biệt
Thượng tá Hồng cho biết: Trong trại, phạm nhân, bị can là người Kinh rất ít, chủ yếu là người dân tộc thiểu số. Họ không ăn Tết chung với Tết của người Kinh. Bởi thế, Tết đối với họ đặc biệt và của riêng họ mà thôi. Tết Nguyên đán là Tết chung, họ cũng tham gia nhưng b́nh thường, không háo hức, không đợi chờ, không mong mỏi... Người Mông ở Yên Bái ăn Tết vào ngày 1/1 dương lịch hàng năm, ngày mà chúng ta gọi là tết Tây. V́ thế, ngày 1/1 dương lịch là ngày rất đặc biệt với họ nhưng lại b́nh thường với phạm nhân người Kinh, người dân tộc thiểu số khác. Ngày đặc biệt đó của họ, cán bộ quản giáo, có thể trực tiếp là giám thị trại gặp mặt, động viên, chúc mừng bằng chính thứ tiếng dân tộc của họ khiến các phạm nhân, bị can là người dân tộc Mông rất cảm động.
http://media.nguoiduatin.vn/public/data/images/huebt/2012/thang1/tuan5/xh/nguoiduatin-23.jpg
Thượng tá Tạ Khắc Hồng đang trao đổi với PV
Phạm nhân Nguyễn Tiến Hương, 54 tuổi, ở huyện Văn Chấn, phạm tội mua bán trái phép chất ma tuư. Phạm tội lần đầu, án nhẹ, thân nhân tốt, Hương được ở lại trại tạm giam cải tạo, tâm sự: "Vợ tôi là cán bộ y tế bệnh viện thị xă Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái; 2 con đă đi học đại học... Vào trại, tôi lại được sự giúp đỡ của cán bộ nên cố gắng cải tạo tốt để nhanh được về sum họp gia đ́nh. Ngày tết, cũng như các phạm nhân có gia đ́nh khác, tôi nhớ vợ, nhớ con lắm. Tết vừa qua, trại tổ chức đón xuân tập thể, rất vui. Các phạm nhân, bị can được hưởng chế độ tết khác hẳn với ngày thường, được nghỉ ngơi (không phải đi lao động), được ăn những món truyền thống, ngon, nhiều hơn ngày thường; được gọi điện về hỏi thăm gia đ́nh. Tết này, tôi được trại cho vợ con xuống ăn Tết cùng đấy".
Quy định của trại là phạm nhân nào cải tạo tốt trong năm, cuối năm được xem xét mời vợ con xuống cùng đón giao thừa...
... Và, những nỗi niềm
Thượng tá Hồng khẳng định: Những ngày Tết cán bộ, quản giáo của trại không được nghỉ, làm việc với cường độ cao hơn, chịu nhiều sức ép về tâm lư hơn. Cán bộ không được ăn Tết cùng gia đ́nh, phải làm việc vất vả hơn ngày thường và luôn luôn ở tư thế sẵn sàng xử lư các t́nh huống phát sinh. Bởi có phạm nhân, bị can lợi dụng ngày tết, sự sơ hở của quản giáo để làm bậy, để gây sự, để tuồn vào pḥng giam những vật dụng cấm.
http://media.nguoiduatin.vn/public/data/images/huebt/2012/thang1/tuan5/xh/nguoiduatin-d.jpg
Phạm nhân đang lao động - "chăm" cá - để cải thiện khẩu phần bữa ăn hàng ngày
Các phạm nhân, bị can có rất nhiều mánh khoé "qua mặt" cán bộ để mang đồ vào pḥng như: Cho điện thoại vào miệng; nhét điện thoại vào trong hộp sữa nước; cho vào trong quả dưa; hộp bánh. Thậm chí, họ c̣n nhét bật lửa, viên đá lửa, mẩu dây đồng, mẩu sắt nhọn... bé tí ti vào trong cái bánh trứng, bánh ChocoPie... mang vào buồng giam phục vụ cho những mục đích riêng, không tốt của ḿnh. Dây đồng là để xăm h́nh; bật lửa, đá lửa là để nấu thức ăn ăn trộm được; để lấy lửa hơ vào c̣ng; lấy mẩu sắt nhọn cưa, lấy muối hoặc nước mắm đổ vào c̣ng sắt để c̣ng nhanh bị hoen rỉ, dễ cưa...
Có phạm nhân, bị can c̣n thủ đoạn tới mức, mỗi lần cưa xong lại lấy cơm trộn vào với đất, đắp vào c̣ng cho bằng phằng như cũ để nếu quản giáo lơ là, chủ quan, chỉ nh́n qua th́ không bao giờ phát hiện ra tṛ ma quái của chúng. Quản giáo kiểm tra buồng giam, đối với những đối tượng bị c̣ng, phải trực tiếp sờ tay vào c̣ng, miết đi, miết lại cái c̣ng sắt ấy xem có ǵ bất thường không.
Có quản giáo đă bị phạm nhân bất ngờ hôn, ôm trộm khi kiểm tra c̣ng chân của họ. Khi c̣ng ṃn dần, phạm nhân thót bụng, xoay chân, bóp vào rồi rút chân ra, đi lại trong pḥng giam. Phát hiện thấy cán bộ quản giáo từ xa, họ lại trở về vị trí cũ, dạ vâng, ngoan ngoăn như chẳng có chuyện ǵ xảy ra vậy.
Ngày Tết phạm nhân, không ít bị can bắt nạt nhau bằng tṛ chơi "chăn kiến". Họ vẽ một cái ṿng nhỏ, bắt vài con kiến bỏ vào đó, kẻ bị cả pḥng ghét nhất sẽ bị bắt ngồi ngắm, "chăn kiến". Nếu để kiến ḅ ra khỏi ṿng tṛn đă vẽ th́ bị đánh đ̣n. Những cái khác trong ngày Tết của phạm nhân cũng chính là những cái khác trong ngày Tết của cán bộ trại. Quả thật, ánh mắt, nụ cười của Thượng tá Hồng, cán bộ, quản giáo của trại trước khi chia tay mang đến cho chúng tôi những phút chạnh ḷng và dấu hỏi để rồi trong suy nghĩ luôn xuất hiện hai chữ: Giá như.
Quế Ngân - Ngân Giang
"Sáng kiến" chỉ được "phát tiết" ở trại
Giám thị trại tạm giam công an tỉnh Yên Bái G - thượng tá Tạ Khắc Hồng cho biết: V́ là trại tạm giam nên số lượng phạm nhân ít hơn rất nhiều so với số lượng bị can. Trại có phạm nhân, bị can có ư thức cải tạo tốt, nhưng cũng c̣n không ít bị can chưa chấp hành và có thái độ, hành động chống đối. Thậm chí, v́ bị giam, không phải lao động nên một số bị can có "sáng kiến" gây sự chú ư, gây rắc rối, gây khó khăn cho cán bộ quản giáo. Theo thượng tá Hồng, những "sáng kiến" đó chỉ có điều kiện, cơ hội phát tiết ở trại giam mà thôi. Nó mang tính rất đặc trưng, nói vui, nếu trong hoạt động kinh tế th́ gọi là "thương hiệu".
http://media.nguoiduatin.vn/public/data/images/huebt/2012/thang1/tuan5/xh/nguoiduatin-Untitled-1copy.jpg
PV tiếp xúc với phạm nhân Nguyễn Tiến Hương
"Sáng kiến" thứ nhất", có tên là "đi xe". Tṛ "đi xe" này là "phương tiện giao lưu" hữu hiệu giữa các phạm nhân, bị can ở cùng dăy nhưng khác pḥng. Họ kết một cái dây dài. Chất liệu là vải, được xé ở gối, quần áo, chăn, màn... hoặc bất cứ thứ ǵ có thể (do họ giấu được mang vào trong pḥng), rồi kết lại với nhau thành cuộn. Cuộn dây này dài hay ngắn tuỳ thuộc vào nhu cầu "giao lưu" của bị can đó với bị can ở pḥng khác.
Kết dây xong, họ cuộn lại, luồn vào thanh sắt ở ô cửa chính, ném sang pḥng bên cạnh. Pḥng bên cũng luồn dây vào thanh sắt, có nhu cầu "giao lưu" ǵ, buộc vào dây, rồi kéo. Nó như cái ṛng rọc chạy đi chạy lại quanh những mối buộc đó. Gọi là tṛ "đi xe". Tṛ này, "giúp" phạm nhân, bị can "giao lưu" đồ ăn, đồ uống, thậm chí là điếu thuốc lá, hoa quả, giấy bút; mượn nhau cái bàn chải, tuưp thuốc đánh răng...
"Sáng kiến" thứ hai là "quăng dây"", vặt đu đủ, rau đem vào pḥng, luộc, muối dưa để ăn. Cụ thể, các phạm nhân, bị can này rút từng sợi chiếu ngủ, chun quần, dây giày hỏng... bện thành một cái dây dài, cứng. Trước mỗi buồng giam là dăy cây ăn quả, khu đất vườn trồng rau. Thỉnh thoảng, quản giáo phát hiện, vài cây bắp cải, su hào không cánh mà bay, chỉ c̣n trơ hốc đất. Lúc đầu, quản giáo cho rằng, bị chuột tha... Nhưng chuyện này xem ra hơi vô lư, bởi chuột chỉ gặm bắp, củ chứ không bao giờ nhổ cả gốc lên. Quản giáo lại nghĩ: hay có trộm vào trại giam? Chuyện này càng vô lư hơn!
Hết rau bị nhổ trộm lại đến quả đu đủ tít trên ngọn cao cũng bị vặt. "Không thể như vậy được!" - các quản giáo nghĩ. Qua theo dơi, các quản giáo t́nh cờ phát hiện, tṛ "quăng dây" của bị can, phạm nhân chính là "thủ phạm trộm vặt".
"Sáng kiến" trộm gà cũng rất "độc". Gà là vật được nuôi khá nhiều trong trại. Phạm nhân", bị can bớt một phần rất ít cơm trong khẩu phần ăn hàng bữa, văi ra trước cửa pḥng, cho gà ăn. Gà thấy thức ăn thường xuyên nên cứ đến giờ lại rủ nhau đến cửa các pḥng giam t́m, chờ mồi. Lúc đó, phạm nhân, bị can mới ra tay trộm. Họ rắc thức ăn cho gà ở những vị trí dễ quan sát, dễ hành động như gần tường, gần cột... gà muốn mổ thức ăn th́ phải đi qua dây tḥng lọng. Dây tḥng lọng này được thả từ trên mái nhà xuống, khi gà đă vào trong tḥng lọng, bị can kéo dây thít chặt vào cổ, chân gà rồi kéo lên, cho vào buồng giam rồi giết thịt... thượng tá Tạ Khắc Hồng nửa đùa nửa thật: "Họ khá thông minh đấy chứ"!?
Tết đặc biệt
Thượng tá Hồng cho biết: Trong trại, phạm nhân, bị can là người Kinh rất ít, chủ yếu là người dân tộc thiểu số. Họ không ăn Tết chung với Tết của người Kinh. Bởi thế, Tết đối với họ đặc biệt và của riêng họ mà thôi. Tết Nguyên đán là Tết chung, họ cũng tham gia nhưng b́nh thường, không háo hức, không đợi chờ, không mong mỏi... Người Mông ở Yên Bái ăn Tết vào ngày 1/1 dương lịch hàng năm, ngày mà chúng ta gọi là tết Tây. V́ thế, ngày 1/1 dương lịch là ngày rất đặc biệt với họ nhưng lại b́nh thường với phạm nhân người Kinh, người dân tộc thiểu số khác. Ngày đặc biệt đó của họ, cán bộ quản giáo, có thể trực tiếp là giám thị trại gặp mặt, động viên, chúc mừng bằng chính thứ tiếng dân tộc của họ khiến các phạm nhân, bị can là người dân tộc Mông rất cảm động.
http://media.nguoiduatin.vn/public/data/images/huebt/2012/thang1/tuan5/xh/nguoiduatin-23.jpg
Thượng tá Tạ Khắc Hồng đang trao đổi với PV
Phạm nhân Nguyễn Tiến Hương, 54 tuổi, ở huyện Văn Chấn, phạm tội mua bán trái phép chất ma tuư. Phạm tội lần đầu, án nhẹ, thân nhân tốt, Hương được ở lại trại tạm giam cải tạo, tâm sự: "Vợ tôi là cán bộ y tế bệnh viện thị xă Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái; 2 con đă đi học đại học... Vào trại, tôi lại được sự giúp đỡ của cán bộ nên cố gắng cải tạo tốt để nhanh được về sum họp gia đ́nh. Ngày tết, cũng như các phạm nhân có gia đ́nh khác, tôi nhớ vợ, nhớ con lắm. Tết vừa qua, trại tổ chức đón xuân tập thể, rất vui. Các phạm nhân, bị can được hưởng chế độ tết khác hẳn với ngày thường, được nghỉ ngơi (không phải đi lao động), được ăn những món truyền thống, ngon, nhiều hơn ngày thường; được gọi điện về hỏi thăm gia đ́nh. Tết này, tôi được trại cho vợ con xuống ăn Tết cùng đấy".
Quy định của trại là phạm nhân nào cải tạo tốt trong năm, cuối năm được xem xét mời vợ con xuống cùng đón giao thừa...
... Và, những nỗi niềm
Thượng tá Hồng khẳng định: Những ngày Tết cán bộ, quản giáo của trại không được nghỉ, làm việc với cường độ cao hơn, chịu nhiều sức ép về tâm lư hơn. Cán bộ không được ăn Tết cùng gia đ́nh, phải làm việc vất vả hơn ngày thường và luôn luôn ở tư thế sẵn sàng xử lư các t́nh huống phát sinh. Bởi có phạm nhân, bị can lợi dụng ngày tết, sự sơ hở của quản giáo để làm bậy, để gây sự, để tuồn vào pḥng giam những vật dụng cấm.
http://media.nguoiduatin.vn/public/data/images/huebt/2012/thang1/tuan5/xh/nguoiduatin-d.jpg
Phạm nhân đang lao động - "chăm" cá - để cải thiện khẩu phần bữa ăn hàng ngày
Các phạm nhân, bị can có rất nhiều mánh khoé "qua mặt" cán bộ để mang đồ vào pḥng như: Cho điện thoại vào miệng; nhét điện thoại vào trong hộp sữa nước; cho vào trong quả dưa; hộp bánh. Thậm chí, họ c̣n nhét bật lửa, viên đá lửa, mẩu dây đồng, mẩu sắt nhọn... bé tí ti vào trong cái bánh trứng, bánh ChocoPie... mang vào buồng giam phục vụ cho những mục đích riêng, không tốt của ḿnh. Dây đồng là để xăm h́nh; bật lửa, đá lửa là để nấu thức ăn ăn trộm được; để lấy lửa hơ vào c̣ng; lấy mẩu sắt nhọn cưa, lấy muối hoặc nước mắm đổ vào c̣ng sắt để c̣ng nhanh bị hoen rỉ, dễ cưa...
Có phạm nhân, bị can c̣n thủ đoạn tới mức, mỗi lần cưa xong lại lấy cơm trộn vào với đất, đắp vào c̣ng cho bằng phằng như cũ để nếu quản giáo lơ là, chủ quan, chỉ nh́n qua th́ không bao giờ phát hiện ra tṛ ma quái của chúng. Quản giáo kiểm tra buồng giam, đối với những đối tượng bị c̣ng, phải trực tiếp sờ tay vào c̣ng, miết đi, miết lại cái c̣ng sắt ấy xem có ǵ bất thường không.
Có quản giáo đă bị phạm nhân bất ngờ hôn, ôm trộm khi kiểm tra c̣ng chân của họ. Khi c̣ng ṃn dần, phạm nhân thót bụng, xoay chân, bóp vào rồi rút chân ra, đi lại trong pḥng giam. Phát hiện thấy cán bộ quản giáo từ xa, họ lại trở về vị trí cũ, dạ vâng, ngoan ngoăn như chẳng có chuyện ǵ xảy ra vậy.
Ngày Tết phạm nhân, không ít bị can bắt nạt nhau bằng tṛ chơi "chăn kiến". Họ vẽ một cái ṿng nhỏ, bắt vài con kiến bỏ vào đó, kẻ bị cả pḥng ghét nhất sẽ bị bắt ngồi ngắm, "chăn kiến". Nếu để kiến ḅ ra khỏi ṿng tṛn đă vẽ th́ bị đánh đ̣n. Những cái khác trong ngày Tết của phạm nhân cũng chính là những cái khác trong ngày Tết của cán bộ trại. Quả thật, ánh mắt, nụ cười của Thượng tá Hồng, cán bộ, quản giáo của trại trước khi chia tay mang đến cho chúng tôi những phút chạnh ḷng và dấu hỏi để rồi trong suy nghĩ luôn xuất hiện hai chữ: Giá như.
Quế Ngân - Ngân Giang