vuitoichat
02-12-2012, 10:55
Trong bối cảnh quan hệ song phương đang ngày càng rạn nứt bởi hàng loạt bất đồng, Phó Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh viếng thăm Mỹ với hy vọng thúc đẩy hợp tác và giải được “bài toán thâm hụt ḷng tin”.
Bất đồng
Quan hệ Trung – Mỹ, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, đang trở thành nhân tố chính ảnh hưởng đến các vấn đề toàn cầu song mối quan hệ này lại đang gặp không ít trở ngại bởi những khác biệt quá lớn trong quan điểm của hai nước.
Quan ngại trước sự trỗi dậy nhanh chóng của Trung Quốc nên sau thời gian tập trung vào Iraq và Afghanistan trong nhiều năm, nay Mỹ coi châu Á là ưu tiên hàng đầu và muốn gia tăng sự hiện diện, ảnh hưởng trong khu vực. Không chỉ vậy, Tổng thống Obama c̣n khẳng định nhiều lần trong chuyến công du châu Á của ḿnh hồi tháng 11/2011 về cam kết sẽ đóng vai tṛ lănh đạo trong khu vực.
Điều này làm dấy lên những nghi ngờ của Trung Quốc về các ư đồ của Mỹ. Bắc Kinh coi việc Washington gia tăng sự hiện diện, đặc biệt là về mặt quân sự trong vùng, là nhằm mục đích ḱm chế Trung Quốc.
Bên cạnh đó, Mỹ và Trung Quốc c̣n có quan điểm đối lập trong vấn đề Đài Loan.
Trong khi Mỹ coi vùng lănh thổ Đài Loan là một đối tác kinh tế và an ninh quan trọng và t́m mọi cách để giúp Đài Bắc pḥng chống bất cứ đe dọa quân sự nào từ Bắc Kinh, Trung Quốc xem Đài Loan là một phần lănh thổ của ḿnh và t́m cách sáp nhập ḥn đảo này. Do vậy, Trung Quốc thường phản ứng gay gắt trước bất cứ hợp tác quân sự nào giữa Mỹ và Đài Loan.
Ngoài vấn đề Đài Loan, như nhận định của giáo sư Chris Dixon, người phụ trách Chương tŕnh châu Á thuộc Viện nghiên cứu các chính sách quốc tế ở London, vai tṛ của Mỹ trong quan hệ Trung-Nhật hay tại bán đảo Triều Tiên cũng là những trở ngại lớn trong quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh.
Trên b́nh diện quốc tế, Washington và Bắc Kinh cũng không t́m được tiếng nói chung. Mới đây Trung Quốc lên tiếng phản đối các biện pháp trừng phạt Iran của Mỹ dù tháng trước Bộ trưởng Tài chính Mỹ Timothy Geithner thăm Trung Quốc để vận động Bắc Kinh hợp tác trong vấn đề này.
Việc Trung Quốc cùng với Nga phủ quyết một nghị quyết về Syria được Mỹ và các nước phương Tây khác ủng hộ tại Hội đồng bảo an Liên Hiệp Quốc hôm 4/2 vừa qua cũng là một ví dụ nữa cho thấy sự bất đồng giữa hai quốc gia. Mỹ đă gay gắt chỉ trích sự phủ quyết của Trung Quốc và Nga. Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton gọi sự phủ quyết đó là một “sự bắt chước ngớ ngẩn”.
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/xuanhong/20120212/tg_12.2_Trung.jpg
Dù quan hệ Trung - Mỹ tồn tại nhiều bất đồng nhưng thăm ḍ dư luận hai nước cho thấy, mối quan hệ song phương này vẫn rất được coi trọng. Ảnh: China Daily.
Không chỉ vậy, những va chạm trong quan hệ Trung – Mỹ c̣n xảy ra trong lĩnh vực kinh tế. Mỹ liên tục bày tỏ thái độ bức xúc về thâm hụt thương mại với Trung Quốc. Rất nhiều chính khách Mỹ cho rằng, Trung Quốc giữ giá trị thấp đồng nhân dân tệ để có lợi cho xuất khẩu, do đó, nhiều lần yêu cầu Bắc Kinh cho phép đồng nhân dân tệ tăng giá theo thị trường.
Những “cú va đập” liên tiếp trong quan điểm cũng như lợi ích này khiến cho quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh xảy ra hiện tượng mà Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Thôi Thiên Khải gọi là “thâm hụt ḷng tin”.
“Rơ ràng t́nh trạng thâm hụt ḷng tin đang hiện hữu trong mối quan hệ này. T́nh trạng này có thể diễn giải một cách đơn giản là mức độ tin cậy lẫn nhau giữa Trung Quốc và Mỹ chưa tương xứng với nỗ lực mở rộng hơn nữa quan hệ song phương”, ông Thôi Thiên Khải khẳng định.
Chia sẻ quan điểm này, Chas Freeman, một nhà ngoại giao Mỹ và từng là thông dịch viên cho cựu Tổng thống Mỹ Richard Nixon trong chuyến công du Trung Quốc hồi năm 1972 đánh giá, dù đây là mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau nhưng nó lại tồn tại quá nhiều sự hoài nghi và đề pḥng. Đó là thực tế không đáng có trong mối quan hệ trọng yếu của thế giới này.
… nhưng ta cần nhau
Bất chấp những hục hặc hay mất ḷng tin lẫn nhau trong quan hệ Mỹ-Trung, vẫn có những lư do hết sức "chính đáng" "buộc" hai ông lớn này vào thế không thể không bắt tay nhau. Những nguồn cơn này lớn dần lên trong suốt hai thập kỷ vừa qua và dường như cả hai đều đă lờ mờ nhận ra.
Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh: “Mỗi lần sóng gió nổi lên trong quan hệ Trung – Mỹ lại xuất hiện những quan điểm nghi ngờ về sự bền vững của mối bang giao này. Rơ ràng đang có những cá nhân muốn cản trở quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh nhưng họ dường như không nhận ra rằng, mối quan hệ này giờ đă quá lớn và không thể đổ vỡ. V́ vậy, việc thúc đẩy niềm tin cũng như sự hợp tác giữa hai bên là nhu cầu bức thiết vào lúc này”.
Phó Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh mới đây khẳng định: “Cho dù là có thay đổi ǵ trong t́nh h́nh thế giới, quyết tâm của Bắc Kinh và Washington trong việc phát triển hợp tác Trung-Mỹ không thể bị lung lay”.
Ông Tập Cận B́nh c̣n nhấn mạnh rằng, Trung Quốc và Mỹ nên hợp tác chặt chẽ hơn để tháo gỡ các cuộc khủng hoảng quốc tế và tăng cường phối hợp giải quyết về các điểm nóng trong khu vực.
Đồng t́nh với quan điểm này, trong cuộc điện đàm với Phó Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh, Phó Tổng thống Mỹ Joseph Biden nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đủ tầm giải quyết những vấn đề thực tiễn quan trọng với cả hai nước, đồng thời bày tỏ sự ủng hộ đối với những nỗ lực mở rộng quan hệ song phương.
Theo Phó Tổng thống Biden, quan hệ Mỹ-Trung không chỉ có ư nghĩa to lớn đối với hai nước mà c̣n đóng vai tṛ quan trọng đối với ḥa b́nh và sự phát triển của thế giới.
“Đó là tín hiệu đáng mừng. Cả hai đă nhận ra sự cần thiết của nhau. Lợi ích của cả hai sẽ chỉ được nâng cao một khi hai nước thiện chí thúc đẩy hợp tác”, Clayton Dube, Giám đốc Học viện Nam California nhận định.
Không chỉ giới chức hai nước nhận ra sự quan trọng của đối phương mà dư luận ở cả Trung Quốc và Mỹ đều đánh giá cao sự hợp tác Mỹ - Trung.
Kết quả thăm ḍ dư luận đồng thời của tờ China Daily ở Bắc Kinh và New York được công bố hôm 9/2 cho thấy, những người được hỏi ở Trung Quốc và Mỹ đều cho rằng, mối quan hệ giữa Bắc Kinh và Washington có vai tṛ hết sức quan trọng và họ đều muốn thấy sự hợp tác mạnh mẽ hơn giữa hai nước trong vấn đề kinh tế và năng lượng.
Cụ thể, cuộc thăm ḍ China Daily-Gallup đối với 2.007 người dân ở Mỹ cho kết quả, theo đó, 7 trong số 10 người Mỹ khẳng định, quan hệ Mỹ - Trung “khá” hoặc “rất” quan trọng. Tương tự, kết quả thăm ḍ China Daily-Horizon tại Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu, Vũ Hán, Thẩm Quyến và Tây An, cho thấy hơn 90% người dân rất coi trọng quan hệ Trung – Mỹ.
Như vậy, dù “lệch pha” trong nhiều vấn đề dẫn tới những tuyên bố “đao to búa lớn” và mất niềm tin vào nhau nhưng hơn ai hết, cả hai “con hổ” này đều hiểu rơ rằng, ḿnh đang nhảy chung một điệu nhạc.
Trà My
Bất đồng
Quan hệ Trung – Mỹ, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, đang trở thành nhân tố chính ảnh hưởng đến các vấn đề toàn cầu song mối quan hệ này lại đang gặp không ít trở ngại bởi những khác biệt quá lớn trong quan điểm của hai nước.
Quan ngại trước sự trỗi dậy nhanh chóng của Trung Quốc nên sau thời gian tập trung vào Iraq và Afghanistan trong nhiều năm, nay Mỹ coi châu Á là ưu tiên hàng đầu và muốn gia tăng sự hiện diện, ảnh hưởng trong khu vực. Không chỉ vậy, Tổng thống Obama c̣n khẳng định nhiều lần trong chuyến công du châu Á của ḿnh hồi tháng 11/2011 về cam kết sẽ đóng vai tṛ lănh đạo trong khu vực.
Điều này làm dấy lên những nghi ngờ của Trung Quốc về các ư đồ của Mỹ. Bắc Kinh coi việc Washington gia tăng sự hiện diện, đặc biệt là về mặt quân sự trong vùng, là nhằm mục đích ḱm chế Trung Quốc.
Bên cạnh đó, Mỹ và Trung Quốc c̣n có quan điểm đối lập trong vấn đề Đài Loan.
Trong khi Mỹ coi vùng lănh thổ Đài Loan là một đối tác kinh tế và an ninh quan trọng và t́m mọi cách để giúp Đài Bắc pḥng chống bất cứ đe dọa quân sự nào từ Bắc Kinh, Trung Quốc xem Đài Loan là một phần lănh thổ của ḿnh và t́m cách sáp nhập ḥn đảo này. Do vậy, Trung Quốc thường phản ứng gay gắt trước bất cứ hợp tác quân sự nào giữa Mỹ và Đài Loan.
Ngoài vấn đề Đài Loan, như nhận định của giáo sư Chris Dixon, người phụ trách Chương tŕnh châu Á thuộc Viện nghiên cứu các chính sách quốc tế ở London, vai tṛ của Mỹ trong quan hệ Trung-Nhật hay tại bán đảo Triều Tiên cũng là những trở ngại lớn trong quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh.
Trên b́nh diện quốc tế, Washington và Bắc Kinh cũng không t́m được tiếng nói chung. Mới đây Trung Quốc lên tiếng phản đối các biện pháp trừng phạt Iran của Mỹ dù tháng trước Bộ trưởng Tài chính Mỹ Timothy Geithner thăm Trung Quốc để vận động Bắc Kinh hợp tác trong vấn đề này.
Việc Trung Quốc cùng với Nga phủ quyết một nghị quyết về Syria được Mỹ và các nước phương Tây khác ủng hộ tại Hội đồng bảo an Liên Hiệp Quốc hôm 4/2 vừa qua cũng là một ví dụ nữa cho thấy sự bất đồng giữa hai quốc gia. Mỹ đă gay gắt chỉ trích sự phủ quyết của Trung Quốc và Nga. Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton gọi sự phủ quyết đó là một “sự bắt chước ngớ ngẩn”.
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/xuanhong/20120212/tg_12.2_Trung.jpg
Dù quan hệ Trung - Mỹ tồn tại nhiều bất đồng nhưng thăm ḍ dư luận hai nước cho thấy, mối quan hệ song phương này vẫn rất được coi trọng. Ảnh: China Daily.
Không chỉ vậy, những va chạm trong quan hệ Trung – Mỹ c̣n xảy ra trong lĩnh vực kinh tế. Mỹ liên tục bày tỏ thái độ bức xúc về thâm hụt thương mại với Trung Quốc. Rất nhiều chính khách Mỹ cho rằng, Trung Quốc giữ giá trị thấp đồng nhân dân tệ để có lợi cho xuất khẩu, do đó, nhiều lần yêu cầu Bắc Kinh cho phép đồng nhân dân tệ tăng giá theo thị trường.
Những “cú va đập” liên tiếp trong quan điểm cũng như lợi ích này khiến cho quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh xảy ra hiện tượng mà Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Thôi Thiên Khải gọi là “thâm hụt ḷng tin”.
“Rơ ràng t́nh trạng thâm hụt ḷng tin đang hiện hữu trong mối quan hệ này. T́nh trạng này có thể diễn giải một cách đơn giản là mức độ tin cậy lẫn nhau giữa Trung Quốc và Mỹ chưa tương xứng với nỗ lực mở rộng hơn nữa quan hệ song phương”, ông Thôi Thiên Khải khẳng định.
Chia sẻ quan điểm này, Chas Freeman, một nhà ngoại giao Mỹ và từng là thông dịch viên cho cựu Tổng thống Mỹ Richard Nixon trong chuyến công du Trung Quốc hồi năm 1972 đánh giá, dù đây là mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau nhưng nó lại tồn tại quá nhiều sự hoài nghi và đề pḥng. Đó là thực tế không đáng có trong mối quan hệ trọng yếu của thế giới này.
… nhưng ta cần nhau
Bất chấp những hục hặc hay mất ḷng tin lẫn nhau trong quan hệ Mỹ-Trung, vẫn có những lư do hết sức "chính đáng" "buộc" hai ông lớn này vào thế không thể không bắt tay nhau. Những nguồn cơn này lớn dần lên trong suốt hai thập kỷ vừa qua và dường như cả hai đều đă lờ mờ nhận ra.
Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh: “Mỗi lần sóng gió nổi lên trong quan hệ Trung – Mỹ lại xuất hiện những quan điểm nghi ngờ về sự bền vững của mối bang giao này. Rơ ràng đang có những cá nhân muốn cản trở quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh nhưng họ dường như không nhận ra rằng, mối quan hệ này giờ đă quá lớn và không thể đổ vỡ. V́ vậy, việc thúc đẩy niềm tin cũng như sự hợp tác giữa hai bên là nhu cầu bức thiết vào lúc này”.
Phó Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh mới đây khẳng định: “Cho dù là có thay đổi ǵ trong t́nh h́nh thế giới, quyết tâm của Bắc Kinh và Washington trong việc phát triển hợp tác Trung-Mỹ không thể bị lung lay”.
Ông Tập Cận B́nh c̣n nhấn mạnh rằng, Trung Quốc và Mỹ nên hợp tác chặt chẽ hơn để tháo gỡ các cuộc khủng hoảng quốc tế và tăng cường phối hợp giải quyết về các điểm nóng trong khu vực.
Đồng t́nh với quan điểm này, trong cuộc điện đàm với Phó Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh, Phó Tổng thống Mỹ Joseph Biden nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đủ tầm giải quyết những vấn đề thực tiễn quan trọng với cả hai nước, đồng thời bày tỏ sự ủng hộ đối với những nỗ lực mở rộng quan hệ song phương.
Theo Phó Tổng thống Biden, quan hệ Mỹ-Trung không chỉ có ư nghĩa to lớn đối với hai nước mà c̣n đóng vai tṛ quan trọng đối với ḥa b́nh và sự phát triển của thế giới.
“Đó là tín hiệu đáng mừng. Cả hai đă nhận ra sự cần thiết của nhau. Lợi ích của cả hai sẽ chỉ được nâng cao một khi hai nước thiện chí thúc đẩy hợp tác”, Clayton Dube, Giám đốc Học viện Nam California nhận định.
Không chỉ giới chức hai nước nhận ra sự quan trọng của đối phương mà dư luận ở cả Trung Quốc và Mỹ đều đánh giá cao sự hợp tác Mỹ - Trung.
Kết quả thăm ḍ dư luận đồng thời của tờ China Daily ở Bắc Kinh và New York được công bố hôm 9/2 cho thấy, những người được hỏi ở Trung Quốc và Mỹ đều cho rằng, mối quan hệ giữa Bắc Kinh và Washington có vai tṛ hết sức quan trọng và họ đều muốn thấy sự hợp tác mạnh mẽ hơn giữa hai nước trong vấn đề kinh tế và năng lượng.
Cụ thể, cuộc thăm ḍ China Daily-Gallup đối với 2.007 người dân ở Mỹ cho kết quả, theo đó, 7 trong số 10 người Mỹ khẳng định, quan hệ Mỹ - Trung “khá” hoặc “rất” quan trọng. Tương tự, kết quả thăm ḍ China Daily-Horizon tại Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu, Vũ Hán, Thẩm Quyến và Tây An, cho thấy hơn 90% người dân rất coi trọng quan hệ Trung – Mỹ.
Như vậy, dù “lệch pha” trong nhiều vấn đề dẫn tới những tuyên bố “đao to búa lớn” và mất niềm tin vào nhau nhưng hơn ai hết, cả hai “con hổ” này đều hiểu rơ rằng, ḿnh đang nhảy chung một điệu nhạc.
Trà My