vuitoichat
02-12-2012, 12:08
“...Điều ghê sợ hơn là tính cách độc đoán, thô bạo, trơ trẽn, gian dối đổi trắng thay đen, nói không thành có, vu oan giáng họa cho người lương thiện, giở mọi thủ đoạn để quyết đạt được mục đích xấu xa...”
Nghiên cứu tâm lư con người khó nhất là làm sao qua những hiện tượng biểu hiện ra bên ngoài mà chẩn đoán đúng được bản chất của nó. Cụ tổ Mạc Đĩnh Chi nhà tôi từng nói “Họa hổ họa b́ nan họa cốt, Tri nhân tri diện bất tri tâm”. C̣n dân ta th́ đành kiên tŕ chờ đợi “Cái kim bọc giẻ lâu ngày cũng ḷi ra”... Khoa học công nghệ hiện đại Mỹ, Anh, Đức, Nga... loay hoay măi cũng chưa sáng chế được cái máy phát hiện nói dối đáng tin cậy... Thế mà “Vụ Tiên Lăng” chỉ qua một tháng trời, toàn dân được thấy bao nhiêu là hiện tượng tâm lư kỳ thú. Không một phép thử tâm lư nào tuyệt vời hơn thế. Cơ hội vàng cho các nhà tâm lư học, xă hội học... đấy. Ḿnh già yếu, hưu rồi chả có điều kiện đi nghiên cứu thực địa, chỉ qua thông tin trên báo chí cũng thấy khối điều hay.
Thứ nhất là chân dung tâm lư các nhân vật cứ lộ dần ra qua các việc làm, lời nói, dư luận xă hội...
Anh Đoàn Văn Vươn, khi vụ cưỡng chế nổ ra ngày 5/1/2012 th́ ngay sau đó một loạt đài báo đưa tin anh là chủ mưu, cầm đầu nhóm chống người thi hành công vụ, sử dụng vũ khí nóng giết người, kiểu băng đảng xă hội đen... Thủ tướng mới nghe vậy đă có chỉ thị: Xử lư nghiêm kẻ chống người thi hành công vụ, báo cáo ngay! Nhưng các thông tin hồi cứu, các tư liệu mới ngày càng khẳng định anh Vươn là mẫu người của xă hội đương thời: một cựu chiến binh, một kỹ sư nông nghiệp dám nghĩ, dám làm, có tầm nh́n xa, có hoài băo lớn, có tư duy sáng tạo, có ư chí kiên cường bất khuất trước thiên nhiên khắc nghiệt, có sức lôi cuốn cả gia đ́nh, anh em và nhân dân địa phương dấn thân làm giàu từ đất đai quê hương và sức cần lao của chính bản thân... Có lẽ anh quá say mê lao động, sống chân thành với xung quanh đă không ngờ đến sự ḍm ngó, âm mưu toan tính của mấy người nắm quyền ở xă, huyện... Và khi bị ép đến đường cùng th́ bản tính bất khuất của anh bật ra là tất yếu. Đoàn Văn Vươn là mẫu người của đương thời, một nhân cách không cam chịu nghèo hèn, vươn lên làm giàu bằng khối óc, bàn tay của chính ḿnh; không cam chịu nhẫn nhục cúi đầu trước cường quyền tước đoạt cả mồ hội, máu và nước mắt của ḿnh. Những nét nhân cách của anh thể hiện bộc trực, thẳng băng, chẳng phải che giấu, lươn lẹo... Đoàn văn Vươn một mẫu nhân cách Việt Nam quư hiếm, đang rất cần cho chấn hưng đất nước. Vậy mà anh đang chịu bao oan khuất. Sự tương phản trong số phận của anh làm xúc động ḷng người. Chính v́ thế có nhà báo viết: “Muôn người đều đứng về phía anh Vươn”...
Đối lập với anh Vươn là chân dung tâm lư các quan chức Hải Pḥng, Tiên Lăng cũng lộ dần ra, càng cố che giấu, càng ḷi ra một cách lộ liễu ở mọi góc cạnh.
Trước hết là tŕnh độ văn hóa chung và văn hóa làm quan chức nhà nước của họ quá thấp kém. Ta có cảm nhận như mọi thứ học hành, đào tạo, giáo dục đều truội đi đâu hết; cái đầu óc của họ chỉ để mưu tính những thủ đoạn và làm theo lệnh “trên” hoặc “quyết định tập thể”, chứ bản thân không suy nghĩ sâu xa, không có ư thức pháp luật, ư thức về vai tṛ, chức năng, trách nhiệm công vụ, mà cứ làm từng vụ, từng việc, rồi gặp đâu nói đấy... Họ chỉ mạnh khi cố kết với nhau thành “tập thể” và dùng “toàn hệ thống chính trị” để “phát động...”, “trấn áp”... C̣n khi từng cá nhân đối diện với người dân, với báo chí th́ họ không đủ trí tuệ, bản lĩnh để đối thoại thẳng thắn, chân thành, thuyết phục...
Chủ tịch huyện Tiên Lăng Lê Văn Hiền điển h́nh cho cách nghĩ nông cạn, làm liều, nói liều. Giám đốc công an Hải Pḥng Đỗ Hữu Ca điển h́nh cho sự thấp kém về IQ, nhưng lại thích ba hoa, hùng hổ một cách hồn nhiên, v́ không biết ḿnh dốt. Đỗ Trung Thoại, Phó chủ tịch Hải Pḥng, ấu trĩ về chính trị, xă hội đến mức tuyên bố trước các nhà báo giữa Thủ đô: “Dân bức xúc nên phá nhà anh Vươn” (?). Đến trẻ con cũng không ngu và liều như thế!
Không chỉ IQ thấp mà EQ (chỉ số xúc cảm), SQ (chỉ số xă hội) càng thấp v́ họ không cảm nhận được những phản ứng xúc cảm của những đối tượng bị cưỡng chế, không cảm nhận được ḷng dân, không tiếp nhận và phân tích, đánh giá được tâm trạng xă hội, dư luận xă hội...
Điều ghê sợ hơn là tính cách độc đoán, thô bạo, trơ trẽn, gian dối đổi trắng thay đen, nói không thành có, vu oan giáng họa cho người lương thiện, ngoan cố với những việc làm sai trái, giở mọi thủ đoạn để quyết đạt được mục đích xấu xa. Lúc đầu nói thu hồi đất để làm sân bay, bí quá lại nói hết hạn thuê đất, thu lại cho người khác thuê; lúc lại nói anh Vươn khai thác trái phép, trốn thuế, phát canh thu tô lấy lời, không đóng góp cho xă hội, rồi anh Vươn là người xă khác đến vỡ đất nên dân sở tại không đồng t́nh... Cả một lực lượng đông đảo cưỡng chế có xe cơ giới vào phá nhà anh em anh Vươn giữa ban ngày, mà lúc th́ bảo do bọn chống đối ẩn nấp trong đó bắn người thi hành công vụ nên phá (Hiền), lúc bảo do dân bức xúc nên phá (Thoại), lúc bảo làm nhà không phép nên phá (Ca), rồi lại không biết lực lượng nào phá, c̣n điều tra (Ca). Rồi cái nhà hai tầng của người ta cho hai gia đ́nh sinh sống lại gọi là “đập cái cḥi canh cá” có ǵ đâu (Ca)... Hai nhân vật dối trá trơ trẽn, có bài bản là Chánh văn pḥng UB huyện Ngô Ngọc Khánh và Vũ Hồng Chuân, Trưởng ban Tuyên giáo huyện Tiên Lăng. Họ xuất hiện nhiều lần trước công chúng, nói bao điều dối trá như diễn kịch, không hề ngượng ngùng, xấu hổ. Đặc biệt, Chuân c̣n đứng trước 300 đảng viên cốt cán của cả huyện để quán triệt rằng: việc cưỡng chế là đúng pháp luật, đúng tŕnh tự, hợp ḷng dân, Vươn và đồng bọn chống người thi hành công vụ có chủ định, là tội giết người... Các đảng viên và toàn hệ thống chính trị phải nói và làm theo chỉ đạo của Huyện ủy, không nghe luận điệu của các phần tử xấu có sự xúi giục, dàn dựng của các thế lực thù địch!... Như thế là tất cả những ai phê phán sai trái của chính quyền Tiên Lăng đều là “kẻ xấu”, là bị “các thế lực thù địch kích động, xúi giục”... Họ đă không hiểu hay cố t́nh không hiểu rằng chính họ mới đang phá hoại Đảng, phá hoại chế độ ác liệt hơn bất kỳ kẻ địch nào.
Có nhiều nhân vật giấu mặt, nhưng bản chất của họ vẫn lộ ra. Đó là Bí thư Huyện ủy huyện Tiên Lăng, ở hậu trường chỉ đạo mọi chủ trương, biện pháp; đó là hàng loạt quan chức ở Hải Pḥng, cả tháng trời lờ đi như Tiên Lăng chẳng có chuyện ǵ, chờ nghe báo cáo... Khi Trung ương nói toẹt ra sẽ xử lư nghiêm... thế là tíu tít, ríu rít kéo nhau về Tiên Lăng “lắng nghe dân”, “gặp các lăo thành cách mạng” và trương ra cái biển họp báo rất hoành tráng, trả lời rất “cởi mở”, “thẳng thắn”, “nghiêm túc kiểm điểm”...
Tất cả những biểu hiện tâm lư nói trên của quan chức Hải Pḥng, Tiên Lăng, phân tích sâu xa về mặt tâm lư là do bị điều khiển bởi cái nhân tố sâu kín nhất, vi diệu nhất, khó thấy nhất, đó là ĐỘNG CƠ HÀNH ĐỘNG. V̀ CÁI G̀ mà họ đă làm như vậy?
Nếu v́ phép nước, v́ lợi ích chung th́ họ phải căn cứ vào luật pháp và luôn nhất quán, công khai, minh bạch, sao phải gian giảo?
Nếu v́ lợi ích của dân th́ họ phải họp bàn với dân, nghe dân, làm theo nguyện vọng của dân, làm đàng hoàng chứ sao phải làm như kẻ cướp?
Thế th́ v́ cái ǵ mà họ hăng hái, quyết tâm, liều ḿnh đến thế? Cụ Nguyễn Bỉnh Khiêm, quê Kiến An Hải Pḥng đă tổng kết: “Thớt có tanh tao ruồi mới đậu/ Ang không mật mỡ kiến ḅ chi”. Thế là có thể chẩn đoán: các đồng chí Tiên Lăng thấy mấy chục ha đất của anh Vươn khai phá suốt 15 năm ấy cứ ngày càng lồ lộ ra “tanh tao” quá, “béo, ngọt” quá không dằn ḷng được, nhiệm kỳ th́ có hạn, phải mau “thu hồi vốn”, nên mới đồng tâm, nhất trí, quyết làm mau lẹ! Nhưng không học hết chữ ngờ...
Công bằng mà nói trong mỗi con người đó cũng có nghĩ đến đảng, đến dân, đến đất nước, danh dự... chứ. Nhưng lư thuyết động cơ hiện đại nghiên cứu hay lắm: Trong hệ thống thứ bậc nhiều động cơ đan xen nhau, th́ động cơ mạnh nhất, cấp thiết nhất sẽ chiếm ưu thế, lấn át hết các động cơ khác. Cái động cơ ưu thế đó sẽ điều khiển, chi phối mọi hoạt động tâm lư của con người, giống như anh yêu si mê ấy mà, bất chấp tất cả!
Theo tâm lư học Phật giáo th́ có thể nói cái tham lớn quá, như lửa cháy thiêu đốt tâm can, che mờ hết phật tính dẫn đến hành động vô minh, tăm tối, gây ra cả ư nghiệp, khẩu nghiệp, thân nghiệp... Tham, sân, si là nguồn gốc của hành động tội lỗi...
Cụ Hồ th́ nói đức là gốc. Mất gốc rồi th́ chủ nghĩa cá nhân trỗi dậy dẫn đến tham ô, hủ hóa, biến chất...
Với những phẩm chất tâm lư như thế, làm sao những người này có phẩm chất của người lănh đạo là nêu gương, thu phục, dẫn dắt dân chúng theo những giá trị cao đẹp của dân tộc và nhân loại?
Một điều thú vị khác là “vụ Tiên Lăng” cũng làm xuất hiện một phong trào liên kết rộng lớn của những người tử tế trong xă hội (có nhiều người tử tế nhưng không tham gia vào), đồng loạt lên tiếng bênh vực anh Vươn, phê phán chính quyền Tiên Lăng. Có thể nói trong xă hội đă h́nh thành hai trận tuyến: Cái Thiện quyết liệt truy kích cái Ác trên mọi mặt trận; cái Ác ngoan cố, bị động đối phó điên cuồng nhưng cuối cùng cam chịu thất bại một bước. Trên trận tuyến “cái Thiện” đă xuất hiện hàng loạt những chân dung tâm lư hết sức sinh động, tự nhiên, dấn thân không kém phần quyết liệt. Đó là hàng loạt nhà báo đă bất chấp đám xă hội đen ở xă Vinh Quang, đến tận nơi lấy tin tức, đưa bài, ảnh kịp thời, tố cáo những sai trái của chính quyền... Lực lượng blogger đông đảo đưa tin nhanh từng phút, truyền đi những b́nh luận thức tỉnh ḷng người.
Ấn tượng nhất là Đại tướng Lê Đức Anh, nguyên Chủ tịch nước. Không ngờ Cụ già yếu, bệnh tật vậy mà vẫn theo dơi rất sát sao t́nh h́nh vụ Tiên Lăng, có những nhận định, phân tích rất chính xác, cụ thể. Sự anh minh, quyết đoán của Cụ trong vấn đề Tiên Lăng có sức mạnh trong dư luận xă hội. Giờ đây nhiều người dân lại cầu mong cho Cụ khỏe mạnh, sống lâu, minh mẫn... Nhiều quan chức đă nghỉ hưu, hiểu rơ nội t́nh chính quyền và ḷng dân đă không ngần ngại lên tiếng chỉ rơ những sai trái trong vụ Tiên Lăng, như: ông Phạm Thế Duyệt, Đặng Hùng Vơ, Nguyễn Minh Thuyết, Lê Hiếu Đằng, v.v.
Cảm động nhất là những người tự đứng ra kêu gọi quyên tiền giúp đỡ gia đ́nh anh Vươn, anh Quư. Họ có sự thấu cảm sâu sắc với người dân, đầy ḷng trắc ẩn và dũng cảm, thông minh, sáng tạo, như Nguyễn Xuân Diện, Nguyễn Quang Vinh... Họ chẳng quen biết ǵ gia đ́nh anh Vươn, những người đưa tiền ủng hộ cho họ từ Việt kiều, nhà khoa học, người công nhân, người hưu trí, anh xe ôm, chị bán hàng rong... đều tuyệt đối tin tưởng ở họ; những người tử tế gặp nhau trong mục đích chung, t́nh cảm chung thật tốt đẹp. Cái tốt đẹp có sức gắn kết mọi người trong xă hội lại một cách hoàn toàn tự nguyện, tự giác, tự nhiên... Một nét tâm lư xă hội mới, tốt đẹp giữa những người tốt với nhau, có trách nhiệm xă hội (hoặc là đươc tái hiện trở lại) từ những cuộc biểu t́nh chống Trung Quốc tại Hà Nội cuối năm 2011, nay phát triển dưới h́nh thức mới sâu rộng hơn, linh hoạt hơn... Internet quả là phương tiện tuyệt vời để kết nối nhưng công dân mạng này, mở ra triển vọng đầy tốt đẹp.
Thứ hai là hiện tượng tâm lư xă hội rất quan trọng là nhóm cố kết trong hệ thống chính trị ở cơ sở cũng bộc lộ rơ qua “vụ Tiên Lăng”. Có thể nói toàn bộ hệ thống chính trị ở huyện Tiên Lăng và xă Vinh Quang đều cố kết với nhau trong việc làm sai trái, không chỉ quay lưng mà c̣n bức hại người dân lương thiên như anh Vươn. Dưới sự chỉ đạo của Huyện ủy, toàn bộ máy của hệ thống chính trị: Từ UB, tuyên huấn, công an, ṭa án, quân đội, mặt trận, thanh niên, phụ nữ, hội nông dân, hội cựu chiến binh... đều quán triệt tư tưởng và hành động theo chỉ đạo, không tổ chức nào trong hệ thống c̣n khả năng phản biện, bênh vực anh Vươn. Không những thế họ c̣n bố trí cho tay chân “tố” anh Vươn nhiều “tội” để đưa lên đài, báo địa phương; bố trí người giả danh cán bộ lăo thành cách mạng viết thư lên báo đăng tin xuyên tạc... Về bản chất, bài bản họ làm vẫn giống như từ hồi Cải cách ruộng đất vậy. May mắn cho anh Vươn, thời nay đă khác rồi.
Trong hệ thống đó có nhiều người biết chính quyền làm sai trái, nhưng họ không thể phê phán; nhiều dân địa phương không đồng t́nh nhưng đều bị khống chế. Nhớ lại vụ bà Ba Sương ở nông trường Sông Hậu: hơn 500 người kư đơn kêu oan cho bà, 200 người kư đơn xin đi tù thay cho bà... Nhưng sau đó chính quyền đă khống chế, khiến họ phải rút kiến nghị, thậm chí có người quay lại tố bà Ba Sương... Toàn hệ thống chính trị đă nhất quán th́ cá nhân nào trong đó nếu chống lại sẽ bị “nghiền nát”, với người dân càng như thân phận con ong, cái kiến, không trông cậy ǵ được vào pháp luật. Pháp luật nằm trong tay hệ thống chính trị, do tổ chức đảng lănh đạo toàn diện và tuyệt đối. Trường hợp đó chỉ c̣n trông cậy ở cấp trên và bên ngoài. Cấp trên Tiên Lăng là Thành ủy, UB Hải Pḥng, coi vụ Tiên Lăng là chuyện nhỏ, chờ địa phương xử lư, báo cáo. Có hai ông xuất hiện là Thoại và Ca th́ đều một giuộc bênh che cho với cấp dưới. Cuối cùng anh Vươn phải trông nhờ từ bên ngoài, tức là tác động của các lực lượng xă hội và từ trên xuống.
Tóm lại hệ thống chính trị Tiên Lăng và xă Vinh Quang là nhóm cố kết v́ lợi ích cục bộ, có tính chất băng đảng xă hội đen! Hoàn cảnh tạo ra con người, trong quá tŕnh con người tham gia vào nhóm xă hội đó. Nhóm đă tha hóa th́ cá nhân trong đó cũng khó tránh khỏi hư hỏng.
Với cơ chế như vậy nên lâu nay học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh là vô nghĩa với họ. Một câu đơn giản “việc ǵ có lợi cho dân phải hết sức làm, việc ǵ có hại cho dân phải hết sức tránh”, họ cũng chẳng nghe theo, làm theo!
Với cơ chế như thế, nguyên tắc “Đảng lănh đạo, nhà nước quản lư, nhân dân làm chủ” ở đây là phá sản!
Với cơ chế như thế, “phê b́nh và tự phê b́nh” là quy luật làm phát triển, trong sạch Đảng ở đây cũng phá sản!
Với cơ chế như thế công cuộc đấu tranh chống tham nhũng và sự tha hóa trong Đảng và bộ máy chính quyền là không hiệu quả.
Thực ra cái cơ chế này đă dẫn đến sai lầm trong CCRĐ, trong cải tạo tư sản, trong công cuộc hợp tác hóa nông nghiệp... Ngày nay bản chất của cơ chế này vẫn thế những nó biểu hiện mềm dẻo, đa dạng, tinh vi hơn mà thôi.
V́ vậy Đảng cần chủ động, sớm nghĩ đến những phương án thay đổi cơ chế này, cần có hệ thống phản biện, giám sát dân chủ, công khai minh bạch triệt để.
9/2/2012
Mặc Văn Trang
Nguồn: boxitvn.net
Nghiên cứu tâm lư con người khó nhất là làm sao qua những hiện tượng biểu hiện ra bên ngoài mà chẩn đoán đúng được bản chất của nó. Cụ tổ Mạc Đĩnh Chi nhà tôi từng nói “Họa hổ họa b́ nan họa cốt, Tri nhân tri diện bất tri tâm”. C̣n dân ta th́ đành kiên tŕ chờ đợi “Cái kim bọc giẻ lâu ngày cũng ḷi ra”... Khoa học công nghệ hiện đại Mỹ, Anh, Đức, Nga... loay hoay măi cũng chưa sáng chế được cái máy phát hiện nói dối đáng tin cậy... Thế mà “Vụ Tiên Lăng” chỉ qua một tháng trời, toàn dân được thấy bao nhiêu là hiện tượng tâm lư kỳ thú. Không một phép thử tâm lư nào tuyệt vời hơn thế. Cơ hội vàng cho các nhà tâm lư học, xă hội học... đấy. Ḿnh già yếu, hưu rồi chả có điều kiện đi nghiên cứu thực địa, chỉ qua thông tin trên báo chí cũng thấy khối điều hay.
Thứ nhất là chân dung tâm lư các nhân vật cứ lộ dần ra qua các việc làm, lời nói, dư luận xă hội...
Anh Đoàn Văn Vươn, khi vụ cưỡng chế nổ ra ngày 5/1/2012 th́ ngay sau đó một loạt đài báo đưa tin anh là chủ mưu, cầm đầu nhóm chống người thi hành công vụ, sử dụng vũ khí nóng giết người, kiểu băng đảng xă hội đen... Thủ tướng mới nghe vậy đă có chỉ thị: Xử lư nghiêm kẻ chống người thi hành công vụ, báo cáo ngay! Nhưng các thông tin hồi cứu, các tư liệu mới ngày càng khẳng định anh Vươn là mẫu người của xă hội đương thời: một cựu chiến binh, một kỹ sư nông nghiệp dám nghĩ, dám làm, có tầm nh́n xa, có hoài băo lớn, có tư duy sáng tạo, có ư chí kiên cường bất khuất trước thiên nhiên khắc nghiệt, có sức lôi cuốn cả gia đ́nh, anh em và nhân dân địa phương dấn thân làm giàu từ đất đai quê hương và sức cần lao của chính bản thân... Có lẽ anh quá say mê lao động, sống chân thành với xung quanh đă không ngờ đến sự ḍm ngó, âm mưu toan tính của mấy người nắm quyền ở xă, huyện... Và khi bị ép đến đường cùng th́ bản tính bất khuất của anh bật ra là tất yếu. Đoàn Văn Vươn là mẫu người của đương thời, một nhân cách không cam chịu nghèo hèn, vươn lên làm giàu bằng khối óc, bàn tay của chính ḿnh; không cam chịu nhẫn nhục cúi đầu trước cường quyền tước đoạt cả mồ hội, máu và nước mắt của ḿnh. Những nét nhân cách của anh thể hiện bộc trực, thẳng băng, chẳng phải che giấu, lươn lẹo... Đoàn văn Vươn một mẫu nhân cách Việt Nam quư hiếm, đang rất cần cho chấn hưng đất nước. Vậy mà anh đang chịu bao oan khuất. Sự tương phản trong số phận của anh làm xúc động ḷng người. Chính v́ thế có nhà báo viết: “Muôn người đều đứng về phía anh Vươn”...
Đối lập với anh Vươn là chân dung tâm lư các quan chức Hải Pḥng, Tiên Lăng cũng lộ dần ra, càng cố che giấu, càng ḷi ra một cách lộ liễu ở mọi góc cạnh.
Trước hết là tŕnh độ văn hóa chung và văn hóa làm quan chức nhà nước của họ quá thấp kém. Ta có cảm nhận như mọi thứ học hành, đào tạo, giáo dục đều truội đi đâu hết; cái đầu óc của họ chỉ để mưu tính những thủ đoạn và làm theo lệnh “trên” hoặc “quyết định tập thể”, chứ bản thân không suy nghĩ sâu xa, không có ư thức pháp luật, ư thức về vai tṛ, chức năng, trách nhiệm công vụ, mà cứ làm từng vụ, từng việc, rồi gặp đâu nói đấy... Họ chỉ mạnh khi cố kết với nhau thành “tập thể” và dùng “toàn hệ thống chính trị” để “phát động...”, “trấn áp”... C̣n khi từng cá nhân đối diện với người dân, với báo chí th́ họ không đủ trí tuệ, bản lĩnh để đối thoại thẳng thắn, chân thành, thuyết phục...
Chủ tịch huyện Tiên Lăng Lê Văn Hiền điển h́nh cho cách nghĩ nông cạn, làm liều, nói liều. Giám đốc công an Hải Pḥng Đỗ Hữu Ca điển h́nh cho sự thấp kém về IQ, nhưng lại thích ba hoa, hùng hổ một cách hồn nhiên, v́ không biết ḿnh dốt. Đỗ Trung Thoại, Phó chủ tịch Hải Pḥng, ấu trĩ về chính trị, xă hội đến mức tuyên bố trước các nhà báo giữa Thủ đô: “Dân bức xúc nên phá nhà anh Vươn” (?). Đến trẻ con cũng không ngu và liều như thế!
Không chỉ IQ thấp mà EQ (chỉ số xúc cảm), SQ (chỉ số xă hội) càng thấp v́ họ không cảm nhận được những phản ứng xúc cảm của những đối tượng bị cưỡng chế, không cảm nhận được ḷng dân, không tiếp nhận và phân tích, đánh giá được tâm trạng xă hội, dư luận xă hội...
Điều ghê sợ hơn là tính cách độc đoán, thô bạo, trơ trẽn, gian dối đổi trắng thay đen, nói không thành có, vu oan giáng họa cho người lương thiện, ngoan cố với những việc làm sai trái, giở mọi thủ đoạn để quyết đạt được mục đích xấu xa. Lúc đầu nói thu hồi đất để làm sân bay, bí quá lại nói hết hạn thuê đất, thu lại cho người khác thuê; lúc lại nói anh Vươn khai thác trái phép, trốn thuế, phát canh thu tô lấy lời, không đóng góp cho xă hội, rồi anh Vươn là người xă khác đến vỡ đất nên dân sở tại không đồng t́nh... Cả một lực lượng đông đảo cưỡng chế có xe cơ giới vào phá nhà anh em anh Vươn giữa ban ngày, mà lúc th́ bảo do bọn chống đối ẩn nấp trong đó bắn người thi hành công vụ nên phá (Hiền), lúc bảo do dân bức xúc nên phá (Thoại), lúc bảo làm nhà không phép nên phá (Ca), rồi lại không biết lực lượng nào phá, c̣n điều tra (Ca). Rồi cái nhà hai tầng của người ta cho hai gia đ́nh sinh sống lại gọi là “đập cái cḥi canh cá” có ǵ đâu (Ca)... Hai nhân vật dối trá trơ trẽn, có bài bản là Chánh văn pḥng UB huyện Ngô Ngọc Khánh và Vũ Hồng Chuân, Trưởng ban Tuyên giáo huyện Tiên Lăng. Họ xuất hiện nhiều lần trước công chúng, nói bao điều dối trá như diễn kịch, không hề ngượng ngùng, xấu hổ. Đặc biệt, Chuân c̣n đứng trước 300 đảng viên cốt cán của cả huyện để quán triệt rằng: việc cưỡng chế là đúng pháp luật, đúng tŕnh tự, hợp ḷng dân, Vươn và đồng bọn chống người thi hành công vụ có chủ định, là tội giết người... Các đảng viên và toàn hệ thống chính trị phải nói và làm theo chỉ đạo của Huyện ủy, không nghe luận điệu của các phần tử xấu có sự xúi giục, dàn dựng của các thế lực thù địch!... Như thế là tất cả những ai phê phán sai trái của chính quyền Tiên Lăng đều là “kẻ xấu”, là bị “các thế lực thù địch kích động, xúi giục”... Họ đă không hiểu hay cố t́nh không hiểu rằng chính họ mới đang phá hoại Đảng, phá hoại chế độ ác liệt hơn bất kỳ kẻ địch nào.
Có nhiều nhân vật giấu mặt, nhưng bản chất của họ vẫn lộ ra. Đó là Bí thư Huyện ủy huyện Tiên Lăng, ở hậu trường chỉ đạo mọi chủ trương, biện pháp; đó là hàng loạt quan chức ở Hải Pḥng, cả tháng trời lờ đi như Tiên Lăng chẳng có chuyện ǵ, chờ nghe báo cáo... Khi Trung ương nói toẹt ra sẽ xử lư nghiêm... thế là tíu tít, ríu rít kéo nhau về Tiên Lăng “lắng nghe dân”, “gặp các lăo thành cách mạng” và trương ra cái biển họp báo rất hoành tráng, trả lời rất “cởi mở”, “thẳng thắn”, “nghiêm túc kiểm điểm”...
Tất cả những biểu hiện tâm lư nói trên của quan chức Hải Pḥng, Tiên Lăng, phân tích sâu xa về mặt tâm lư là do bị điều khiển bởi cái nhân tố sâu kín nhất, vi diệu nhất, khó thấy nhất, đó là ĐỘNG CƠ HÀNH ĐỘNG. V̀ CÁI G̀ mà họ đă làm như vậy?
Nếu v́ phép nước, v́ lợi ích chung th́ họ phải căn cứ vào luật pháp và luôn nhất quán, công khai, minh bạch, sao phải gian giảo?
Nếu v́ lợi ích của dân th́ họ phải họp bàn với dân, nghe dân, làm theo nguyện vọng của dân, làm đàng hoàng chứ sao phải làm như kẻ cướp?
Thế th́ v́ cái ǵ mà họ hăng hái, quyết tâm, liều ḿnh đến thế? Cụ Nguyễn Bỉnh Khiêm, quê Kiến An Hải Pḥng đă tổng kết: “Thớt có tanh tao ruồi mới đậu/ Ang không mật mỡ kiến ḅ chi”. Thế là có thể chẩn đoán: các đồng chí Tiên Lăng thấy mấy chục ha đất của anh Vươn khai phá suốt 15 năm ấy cứ ngày càng lồ lộ ra “tanh tao” quá, “béo, ngọt” quá không dằn ḷng được, nhiệm kỳ th́ có hạn, phải mau “thu hồi vốn”, nên mới đồng tâm, nhất trí, quyết làm mau lẹ! Nhưng không học hết chữ ngờ...
Công bằng mà nói trong mỗi con người đó cũng có nghĩ đến đảng, đến dân, đến đất nước, danh dự... chứ. Nhưng lư thuyết động cơ hiện đại nghiên cứu hay lắm: Trong hệ thống thứ bậc nhiều động cơ đan xen nhau, th́ động cơ mạnh nhất, cấp thiết nhất sẽ chiếm ưu thế, lấn át hết các động cơ khác. Cái động cơ ưu thế đó sẽ điều khiển, chi phối mọi hoạt động tâm lư của con người, giống như anh yêu si mê ấy mà, bất chấp tất cả!
Theo tâm lư học Phật giáo th́ có thể nói cái tham lớn quá, như lửa cháy thiêu đốt tâm can, che mờ hết phật tính dẫn đến hành động vô minh, tăm tối, gây ra cả ư nghiệp, khẩu nghiệp, thân nghiệp... Tham, sân, si là nguồn gốc của hành động tội lỗi...
Cụ Hồ th́ nói đức là gốc. Mất gốc rồi th́ chủ nghĩa cá nhân trỗi dậy dẫn đến tham ô, hủ hóa, biến chất...
Với những phẩm chất tâm lư như thế, làm sao những người này có phẩm chất của người lănh đạo là nêu gương, thu phục, dẫn dắt dân chúng theo những giá trị cao đẹp của dân tộc và nhân loại?
Một điều thú vị khác là “vụ Tiên Lăng” cũng làm xuất hiện một phong trào liên kết rộng lớn của những người tử tế trong xă hội (có nhiều người tử tế nhưng không tham gia vào), đồng loạt lên tiếng bênh vực anh Vươn, phê phán chính quyền Tiên Lăng. Có thể nói trong xă hội đă h́nh thành hai trận tuyến: Cái Thiện quyết liệt truy kích cái Ác trên mọi mặt trận; cái Ác ngoan cố, bị động đối phó điên cuồng nhưng cuối cùng cam chịu thất bại một bước. Trên trận tuyến “cái Thiện” đă xuất hiện hàng loạt những chân dung tâm lư hết sức sinh động, tự nhiên, dấn thân không kém phần quyết liệt. Đó là hàng loạt nhà báo đă bất chấp đám xă hội đen ở xă Vinh Quang, đến tận nơi lấy tin tức, đưa bài, ảnh kịp thời, tố cáo những sai trái của chính quyền... Lực lượng blogger đông đảo đưa tin nhanh từng phút, truyền đi những b́nh luận thức tỉnh ḷng người.
Ấn tượng nhất là Đại tướng Lê Đức Anh, nguyên Chủ tịch nước. Không ngờ Cụ già yếu, bệnh tật vậy mà vẫn theo dơi rất sát sao t́nh h́nh vụ Tiên Lăng, có những nhận định, phân tích rất chính xác, cụ thể. Sự anh minh, quyết đoán của Cụ trong vấn đề Tiên Lăng có sức mạnh trong dư luận xă hội. Giờ đây nhiều người dân lại cầu mong cho Cụ khỏe mạnh, sống lâu, minh mẫn... Nhiều quan chức đă nghỉ hưu, hiểu rơ nội t́nh chính quyền và ḷng dân đă không ngần ngại lên tiếng chỉ rơ những sai trái trong vụ Tiên Lăng, như: ông Phạm Thế Duyệt, Đặng Hùng Vơ, Nguyễn Minh Thuyết, Lê Hiếu Đằng, v.v.
Cảm động nhất là những người tự đứng ra kêu gọi quyên tiền giúp đỡ gia đ́nh anh Vươn, anh Quư. Họ có sự thấu cảm sâu sắc với người dân, đầy ḷng trắc ẩn và dũng cảm, thông minh, sáng tạo, như Nguyễn Xuân Diện, Nguyễn Quang Vinh... Họ chẳng quen biết ǵ gia đ́nh anh Vươn, những người đưa tiền ủng hộ cho họ từ Việt kiều, nhà khoa học, người công nhân, người hưu trí, anh xe ôm, chị bán hàng rong... đều tuyệt đối tin tưởng ở họ; những người tử tế gặp nhau trong mục đích chung, t́nh cảm chung thật tốt đẹp. Cái tốt đẹp có sức gắn kết mọi người trong xă hội lại một cách hoàn toàn tự nguyện, tự giác, tự nhiên... Một nét tâm lư xă hội mới, tốt đẹp giữa những người tốt với nhau, có trách nhiệm xă hội (hoặc là đươc tái hiện trở lại) từ những cuộc biểu t́nh chống Trung Quốc tại Hà Nội cuối năm 2011, nay phát triển dưới h́nh thức mới sâu rộng hơn, linh hoạt hơn... Internet quả là phương tiện tuyệt vời để kết nối nhưng công dân mạng này, mở ra triển vọng đầy tốt đẹp.
Thứ hai là hiện tượng tâm lư xă hội rất quan trọng là nhóm cố kết trong hệ thống chính trị ở cơ sở cũng bộc lộ rơ qua “vụ Tiên Lăng”. Có thể nói toàn bộ hệ thống chính trị ở huyện Tiên Lăng và xă Vinh Quang đều cố kết với nhau trong việc làm sai trái, không chỉ quay lưng mà c̣n bức hại người dân lương thiên như anh Vươn. Dưới sự chỉ đạo của Huyện ủy, toàn bộ máy của hệ thống chính trị: Từ UB, tuyên huấn, công an, ṭa án, quân đội, mặt trận, thanh niên, phụ nữ, hội nông dân, hội cựu chiến binh... đều quán triệt tư tưởng và hành động theo chỉ đạo, không tổ chức nào trong hệ thống c̣n khả năng phản biện, bênh vực anh Vươn. Không những thế họ c̣n bố trí cho tay chân “tố” anh Vươn nhiều “tội” để đưa lên đài, báo địa phương; bố trí người giả danh cán bộ lăo thành cách mạng viết thư lên báo đăng tin xuyên tạc... Về bản chất, bài bản họ làm vẫn giống như từ hồi Cải cách ruộng đất vậy. May mắn cho anh Vươn, thời nay đă khác rồi.
Trong hệ thống đó có nhiều người biết chính quyền làm sai trái, nhưng họ không thể phê phán; nhiều dân địa phương không đồng t́nh nhưng đều bị khống chế. Nhớ lại vụ bà Ba Sương ở nông trường Sông Hậu: hơn 500 người kư đơn kêu oan cho bà, 200 người kư đơn xin đi tù thay cho bà... Nhưng sau đó chính quyền đă khống chế, khiến họ phải rút kiến nghị, thậm chí có người quay lại tố bà Ba Sương... Toàn hệ thống chính trị đă nhất quán th́ cá nhân nào trong đó nếu chống lại sẽ bị “nghiền nát”, với người dân càng như thân phận con ong, cái kiến, không trông cậy ǵ được vào pháp luật. Pháp luật nằm trong tay hệ thống chính trị, do tổ chức đảng lănh đạo toàn diện và tuyệt đối. Trường hợp đó chỉ c̣n trông cậy ở cấp trên và bên ngoài. Cấp trên Tiên Lăng là Thành ủy, UB Hải Pḥng, coi vụ Tiên Lăng là chuyện nhỏ, chờ địa phương xử lư, báo cáo. Có hai ông xuất hiện là Thoại và Ca th́ đều một giuộc bênh che cho với cấp dưới. Cuối cùng anh Vươn phải trông nhờ từ bên ngoài, tức là tác động của các lực lượng xă hội và từ trên xuống.
Tóm lại hệ thống chính trị Tiên Lăng và xă Vinh Quang là nhóm cố kết v́ lợi ích cục bộ, có tính chất băng đảng xă hội đen! Hoàn cảnh tạo ra con người, trong quá tŕnh con người tham gia vào nhóm xă hội đó. Nhóm đă tha hóa th́ cá nhân trong đó cũng khó tránh khỏi hư hỏng.
Với cơ chế như vậy nên lâu nay học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh là vô nghĩa với họ. Một câu đơn giản “việc ǵ có lợi cho dân phải hết sức làm, việc ǵ có hại cho dân phải hết sức tránh”, họ cũng chẳng nghe theo, làm theo!
Với cơ chế như thế, nguyên tắc “Đảng lănh đạo, nhà nước quản lư, nhân dân làm chủ” ở đây là phá sản!
Với cơ chế như thế, “phê b́nh và tự phê b́nh” là quy luật làm phát triển, trong sạch Đảng ở đây cũng phá sản!
Với cơ chế như thế công cuộc đấu tranh chống tham nhũng và sự tha hóa trong Đảng và bộ máy chính quyền là không hiệu quả.
Thực ra cái cơ chế này đă dẫn đến sai lầm trong CCRĐ, trong cải tạo tư sản, trong công cuộc hợp tác hóa nông nghiệp... Ngày nay bản chất của cơ chế này vẫn thế những nó biểu hiện mềm dẻo, đa dạng, tinh vi hơn mà thôi.
V́ vậy Đảng cần chủ động, sớm nghĩ đến những phương án thay đổi cơ chế này, cần có hệ thống phản biện, giám sát dân chủ, công khai minh bạch triệt để.
9/2/2012
Mặc Văn Trang
Nguồn: boxitvn.net