vuitoichat
03-07-2012, 15:48
Hiện nay ở thôn quê, nhất là vùng sâu vùng xa, nhiều người dân vẫn c̣n chưa quan tâm đến việc đăng kư kết hôn (ĐKKH) mà chỉ chú trọng tổ chức đám cưới.
http://www.xaluan.com/images/news/Image/2012/03/07/1331117370.img.jpg
Cô dâu Xuân Thùy và chú rể Phúc Duy trong ngày cưới - Ảnh do gia đ́nh cung cấp
Vụ cô Nguyễn Đặng Xuân Thùy ở Cần Thơ là một ví dụ điển h́nh. Đám cưới dù rất rỡ ràng, mời quan khách rất đông, nhưng v́ không ĐKKH nên cuộc hôn nhân của cô và chồng không được luật pháp công nhận. Chỉ một thời gian ngắn sau đám cưới, mâu thuẫn xảy ra, và chồng cô đă có thể... đàng hoàng làm đám cưới - lần này có ĐKKH - với người khác.
Đăng kư kết hôn chỉ để làm khai sinh
Người dân nông thôn miền Tây Nam bộ khi dựng vợ gả chồng cho con thường không quan tâm đến việc phải ĐKKH nhưng nhất thiết phải có đám hỏi, đám cưới. Dù đám cưới lớn mà không có đám hỏi th́ nhà gái cũng không vui v́ theo quan niệm thông thường, không có đám hỏi đồng nghĩa với việc nhà gái bị xem thường.
Nếu vợ chồng sống với nhau có trục trặc th́ giải quyết theo “lệ” chứ ít khi họ muốn nhờ đến “luật”. V́ vậy, t́nh trạng vợ chồng cưới nhau mà không ĐKKH là “chuyện thường ngày ở huyện”.
Ông Nguyễn Văn Mến là cán bộ tư pháp của xă Vĩnh Thạnh Trung (huyện Châu Phú, An Giang) từ năm 1984-2010, hiện vẫn đang công tác tại UBND xă. Ông cho biết trước năm 2002 ở xă mỗi năm chỉ có khoảng 20 cặp ĐKKH.
Khi có nghị định 77/2001 ngày 22-10-2001, quy định chi tiết về ĐKKH theo nghị quyết số 35/2000 của Quốc hội, trong năm 2002 UBND xă đă triển khai đến từng ấp, từng nhà để làm giấy ĐKKH cho những cặp vợ chồng chưa có hôn thú (hôn nhân thực tế). V́ vậy, chỉ trong năm 2002 xă đă làm thủ tục ĐKKH cho 2.040 cặp vợ chồng.
Theo thống kê của bộ phận tư pháp xă Vĩnh Thạnh Trung, từ sau năm 2002 đến nay số lượng các cặp vợ chồng ĐKKH tăng lên rơ rệt. Sở dĩ số lượng tăng cao là v́ sau nghị định 77, Nhà nước không c̣n công nhận t́nh trạng hôn nhân thực tế, cho nên khi làm khai sinh cho con, nếu không có giấy hôn thú th́ phần tên cha phải bỏ trống!
V́ vậy các cặp vợ chồng khi có con buộc phải đi ĐKKH để làm khai sinh cho con. Thậm chí có người để đến khi con đi học cần có giấy khai sinh mới đi làm, rồi từ nhu cầu làm khai sinh cho con mới đi ĐKKH cho cha mẹ khi con đă 6-7 tuổi! Tuy vậy, theo ông Mến, cũng có một tỉ lệ nhỏ các cặp vợ chồng... sẵn sàng chọn cách khai sinh cho con để trống tên cha v́ ngại đi ĐKKH!
Trước đây, thường mọi người đợi con đi học mới làm khai sinh nên cha mẹ “kết hôn” trễ. Hiện nay v́ trẻ em dưới 6 tuổi được miễn viện phí nên phải làm khai sinh cho trẻ sớm để hưởng quyền lợi, v́ vậy cha mẹ của trẻ “kết hôn” sớm hơn.
Trong năm 2011, số cặp vợ chồng ĐKKH ở xă Vĩnh Thạnh Trung là 381 cặp (theo số liệu trong sổ hộ tịch lưu ở UBND xă). Trong khi đó, theo chị Lê Thị An - nhân viên dịch vụ thợ nấu Hai Huệ (cung cấp tiệc cưới danh tiếng trong vùng), năm 2011 Hai Huệ đă nấu cho trên 1.000 đám cưới, trong đó ở xă Vĩnh Thạnh Trung trên 300 đám. Cả xă có khoảng năm dịch vụ thợ nấu nổi tiếng và nhiều thợ nấu nhỏ lẻ khác.
Từ đó suy ra có thể thấy số đám cưới ở xă Vĩnh Thạnh Trung lớn hơn con số 381 cặp ĐKKH nhiều.
Tính xă hội đi sau tính pháp lư
Dư luận mấy ngày qua xôn xao bàn tán về chuyện cô gái trẻ Nguyễn Đặng Xuân Thùy ở Cần Thơ gặp những bất lợi phũ phàng. Hậu quả đáng tiếc này, ngoài nguyên nhân khách quan bị nghi ngờ là nhân vật trong clip sex, c̣n có nguyên nhân chủ quan của người trong cuộc. Đó là hành vi bắt đầu cuộc sống vợ chồng của ḿnh mà không tuân theo Luật hôn nhân và gia đ́nh: không ĐKKH tại cơ quan nhà nước!
Xă hội ngày xưa, qua một thời gian dài dưới chế độ quân chủ phong kiến, thủ tục quan trọng xác lập quan hệ hôn nhân của đôi nam nữ là tổ chức cưới hỏi. Nghi thức cưới hỏi là thủ tục bắt buộc do pháp luật quy định. Cưới hỏi đúng cách đă là hợp pháp. Lâu dài cách thức đó đă trở thành phong tục tập quán được mọi người tự nguyện tôn trọng.
Thậm chí ngày nay vẫn c̣n một bộ phận không nhỏ trong nhân dân, khi lập gia đ́nh chỉ để ư đến việc làm đám cưới lớn nhỏ như thế nào mà quên rằng ĐKKH là việc bắt buộc phải có để được công nhận là vợ chồng.
Nguyên nhân dẫn đến t́nh trạng này cũng phải kể đến có một thời gian Nhà nước đă linh động cho phép công nhận “hôn nhân thực tế” đối với những cặp vợ chồng không ĐKKH.
Từ hơn mười năm nay, với sự ra đời của Luật hôn nhân và gia đ́nh năm 2000, pháp luật đă dứt khoát quy định: Mọi nghi thức kết hôn không theo quy định (tức phải qua thủ tục ĐKKH với UBND cơ sở) đều không có giá trị. Nam nữ không ĐKKH mà chung sống với nhau th́ không được pháp luật công nhận là vợ chồng (điều 11 Luật hôn nhân và gia đ́nh). Nghĩa là về nguyên tắc, họ chỉ là người dưng, không có quyền, nghĩa vụ đối với nhau với tư cách là chồng, là vợ của nhau. Dù đang chung sống với nhau, mỗi người đều có quyền đi lấy chồng, lấy vợ khác mà pháp luật không có cách nào ngăn cản, bảo vệ. Về mặt tài sản, dù hai người có tạo dựng được ǵ cũng chỉ là tài sản riêng do công sức, vốn liếng của mỗi người làm ra, của ai nấy hưởng, chứ không thể có tài sản chung vợ chồng.
Trước sự việc của Thùy, có người cảm thấy xót xa, muốn chia sẻ cùng gia đ́nh cô và bảo vệ quyền lợi chính đáng cho cô, để vụ việc được giải quyết một cách công bằng, hợp đạo đức, t́nh người hơn. Nhưng đâu c̣n cách nào khác hơn là phải... theo pháp luật! Theo điều 63 Hiến pháp, Nhà nước bảo hộ hôn nhân và gia đ́nh. Nhưng muốn được bảo hộ th́ hôn nhân phải là hôn nhân hợp pháp. V́ Nhà nước VN là nhà nước pháp quyền. Nhà nước quản lư xă hội bằng pháp luật (điều 12 Hiến pháp).
Đây là bài học thấm thía mà có lẽ ai cũng thấy trách nhiệm xă hội của ḿnh là phải cùng nhau t́m hiểu nắm rơ pháp luật và giúp nhau hiểu biết pháp luật. Đây cũng là công việc của chính quyền và các đoàn thể ở địa phương. Mỗi người có ư thức sống theo pháp luật th́ khi có việc xảy ra, pháp luật mới có thể bảo vệ quyền lợi cho ḿnh.
Điều trăn trở ở đây là ĐKKH là tính pháp lư, lễ cưới là tính xă hội của hôn nhân. Tính xă hội đi sau tính pháp lư v́ trong mọi trường hợp đều phải tôn trọng pháp luật. Không có cơ sở pháp lư về hôn nhân nên quyền lợi của Thùy không thể xem xét và bảo vệ theo Luật hôn nhân và gia đ́nh. Do đó, sự thiệt hại của cô Thùy (nếu có) làm mọi người cảm thấy ngậm ngùi.
Luật sư TRƯƠNG THỊ H̉A
( theo tuoitre )
http://www.xaluan.com/images/news/Image/2012/03/07/1331117370.img.jpg
Cô dâu Xuân Thùy và chú rể Phúc Duy trong ngày cưới - Ảnh do gia đ́nh cung cấp
Vụ cô Nguyễn Đặng Xuân Thùy ở Cần Thơ là một ví dụ điển h́nh. Đám cưới dù rất rỡ ràng, mời quan khách rất đông, nhưng v́ không ĐKKH nên cuộc hôn nhân của cô và chồng không được luật pháp công nhận. Chỉ một thời gian ngắn sau đám cưới, mâu thuẫn xảy ra, và chồng cô đă có thể... đàng hoàng làm đám cưới - lần này có ĐKKH - với người khác.
Đăng kư kết hôn chỉ để làm khai sinh
Người dân nông thôn miền Tây Nam bộ khi dựng vợ gả chồng cho con thường không quan tâm đến việc phải ĐKKH nhưng nhất thiết phải có đám hỏi, đám cưới. Dù đám cưới lớn mà không có đám hỏi th́ nhà gái cũng không vui v́ theo quan niệm thông thường, không có đám hỏi đồng nghĩa với việc nhà gái bị xem thường.
Nếu vợ chồng sống với nhau có trục trặc th́ giải quyết theo “lệ” chứ ít khi họ muốn nhờ đến “luật”. V́ vậy, t́nh trạng vợ chồng cưới nhau mà không ĐKKH là “chuyện thường ngày ở huyện”.
Ông Nguyễn Văn Mến là cán bộ tư pháp của xă Vĩnh Thạnh Trung (huyện Châu Phú, An Giang) từ năm 1984-2010, hiện vẫn đang công tác tại UBND xă. Ông cho biết trước năm 2002 ở xă mỗi năm chỉ có khoảng 20 cặp ĐKKH.
Khi có nghị định 77/2001 ngày 22-10-2001, quy định chi tiết về ĐKKH theo nghị quyết số 35/2000 của Quốc hội, trong năm 2002 UBND xă đă triển khai đến từng ấp, từng nhà để làm giấy ĐKKH cho những cặp vợ chồng chưa có hôn thú (hôn nhân thực tế). V́ vậy, chỉ trong năm 2002 xă đă làm thủ tục ĐKKH cho 2.040 cặp vợ chồng.
Theo thống kê của bộ phận tư pháp xă Vĩnh Thạnh Trung, từ sau năm 2002 đến nay số lượng các cặp vợ chồng ĐKKH tăng lên rơ rệt. Sở dĩ số lượng tăng cao là v́ sau nghị định 77, Nhà nước không c̣n công nhận t́nh trạng hôn nhân thực tế, cho nên khi làm khai sinh cho con, nếu không có giấy hôn thú th́ phần tên cha phải bỏ trống!
V́ vậy các cặp vợ chồng khi có con buộc phải đi ĐKKH để làm khai sinh cho con. Thậm chí có người để đến khi con đi học cần có giấy khai sinh mới đi làm, rồi từ nhu cầu làm khai sinh cho con mới đi ĐKKH cho cha mẹ khi con đă 6-7 tuổi! Tuy vậy, theo ông Mến, cũng có một tỉ lệ nhỏ các cặp vợ chồng... sẵn sàng chọn cách khai sinh cho con để trống tên cha v́ ngại đi ĐKKH!
Trước đây, thường mọi người đợi con đi học mới làm khai sinh nên cha mẹ “kết hôn” trễ. Hiện nay v́ trẻ em dưới 6 tuổi được miễn viện phí nên phải làm khai sinh cho trẻ sớm để hưởng quyền lợi, v́ vậy cha mẹ của trẻ “kết hôn” sớm hơn.
Trong năm 2011, số cặp vợ chồng ĐKKH ở xă Vĩnh Thạnh Trung là 381 cặp (theo số liệu trong sổ hộ tịch lưu ở UBND xă). Trong khi đó, theo chị Lê Thị An - nhân viên dịch vụ thợ nấu Hai Huệ (cung cấp tiệc cưới danh tiếng trong vùng), năm 2011 Hai Huệ đă nấu cho trên 1.000 đám cưới, trong đó ở xă Vĩnh Thạnh Trung trên 300 đám. Cả xă có khoảng năm dịch vụ thợ nấu nổi tiếng và nhiều thợ nấu nhỏ lẻ khác.
Từ đó suy ra có thể thấy số đám cưới ở xă Vĩnh Thạnh Trung lớn hơn con số 381 cặp ĐKKH nhiều.
Tính xă hội đi sau tính pháp lư
Dư luận mấy ngày qua xôn xao bàn tán về chuyện cô gái trẻ Nguyễn Đặng Xuân Thùy ở Cần Thơ gặp những bất lợi phũ phàng. Hậu quả đáng tiếc này, ngoài nguyên nhân khách quan bị nghi ngờ là nhân vật trong clip sex, c̣n có nguyên nhân chủ quan của người trong cuộc. Đó là hành vi bắt đầu cuộc sống vợ chồng của ḿnh mà không tuân theo Luật hôn nhân và gia đ́nh: không ĐKKH tại cơ quan nhà nước!
Xă hội ngày xưa, qua một thời gian dài dưới chế độ quân chủ phong kiến, thủ tục quan trọng xác lập quan hệ hôn nhân của đôi nam nữ là tổ chức cưới hỏi. Nghi thức cưới hỏi là thủ tục bắt buộc do pháp luật quy định. Cưới hỏi đúng cách đă là hợp pháp. Lâu dài cách thức đó đă trở thành phong tục tập quán được mọi người tự nguyện tôn trọng.
Thậm chí ngày nay vẫn c̣n một bộ phận không nhỏ trong nhân dân, khi lập gia đ́nh chỉ để ư đến việc làm đám cưới lớn nhỏ như thế nào mà quên rằng ĐKKH là việc bắt buộc phải có để được công nhận là vợ chồng.
Nguyên nhân dẫn đến t́nh trạng này cũng phải kể đến có một thời gian Nhà nước đă linh động cho phép công nhận “hôn nhân thực tế” đối với những cặp vợ chồng không ĐKKH.
Từ hơn mười năm nay, với sự ra đời của Luật hôn nhân và gia đ́nh năm 2000, pháp luật đă dứt khoát quy định: Mọi nghi thức kết hôn không theo quy định (tức phải qua thủ tục ĐKKH với UBND cơ sở) đều không có giá trị. Nam nữ không ĐKKH mà chung sống với nhau th́ không được pháp luật công nhận là vợ chồng (điều 11 Luật hôn nhân và gia đ́nh). Nghĩa là về nguyên tắc, họ chỉ là người dưng, không có quyền, nghĩa vụ đối với nhau với tư cách là chồng, là vợ của nhau. Dù đang chung sống với nhau, mỗi người đều có quyền đi lấy chồng, lấy vợ khác mà pháp luật không có cách nào ngăn cản, bảo vệ. Về mặt tài sản, dù hai người có tạo dựng được ǵ cũng chỉ là tài sản riêng do công sức, vốn liếng của mỗi người làm ra, của ai nấy hưởng, chứ không thể có tài sản chung vợ chồng.
Trước sự việc của Thùy, có người cảm thấy xót xa, muốn chia sẻ cùng gia đ́nh cô và bảo vệ quyền lợi chính đáng cho cô, để vụ việc được giải quyết một cách công bằng, hợp đạo đức, t́nh người hơn. Nhưng đâu c̣n cách nào khác hơn là phải... theo pháp luật! Theo điều 63 Hiến pháp, Nhà nước bảo hộ hôn nhân và gia đ́nh. Nhưng muốn được bảo hộ th́ hôn nhân phải là hôn nhân hợp pháp. V́ Nhà nước VN là nhà nước pháp quyền. Nhà nước quản lư xă hội bằng pháp luật (điều 12 Hiến pháp).
Đây là bài học thấm thía mà có lẽ ai cũng thấy trách nhiệm xă hội của ḿnh là phải cùng nhau t́m hiểu nắm rơ pháp luật và giúp nhau hiểu biết pháp luật. Đây cũng là công việc của chính quyền và các đoàn thể ở địa phương. Mỗi người có ư thức sống theo pháp luật th́ khi có việc xảy ra, pháp luật mới có thể bảo vệ quyền lợi cho ḿnh.
Điều trăn trở ở đây là ĐKKH là tính pháp lư, lễ cưới là tính xă hội của hôn nhân. Tính xă hội đi sau tính pháp lư v́ trong mọi trường hợp đều phải tôn trọng pháp luật. Không có cơ sở pháp lư về hôn nhân nên quyền lợi của Thùy không thể xem xét và bảo vệ theo Luật hôn nhân và gia đ́nh. Do đó, sự thiệt hại của cô Thùy (nếu có) làm mọi người cảm thấy ngậm ngùi.
Luật sư TRƯƠNG THỊ H̉A
( theo tuoitre )