vuitoichat
03-27-2012, 09:56
Do Trung Quốc đă trỗi dậy mạnh mẽ, tạo ra nhiều thách thức cho Mỹ, các cơ quan tư vấn Mỹ đă chuyển hướng vào nghiên cứu về quân đội Trung Quốc.
Là khâu then chốt không thể thiếu trong quy tŕnh hoạch định chính sách, Mỹ rất coi trọng vai tṛ của các cơ quan tham mưu, tư vấn (Think Tank) trong xây dựng quân đội, vạch kế hoạch chiến tranh.
Đằng sau mỗi lần đổi mới quân sự, chuyển đổi quan trọng và lên kế hoạch chiến tranh của Lầu Năm Góc đều có bóng dáng của cơ quan tham mưu.
Tổ chức các Think Tank được Mỹ coi là "kiến trúc sư trưởng" của chính sách quốc pḥng và các hoạt động quân sự.
Quân-dân kết hợp, rất nhiều Think Tank tham mưu cho Quân đội Mỹ
Think Tank – thường chỉ “cơ quan nghiên cứu chính sách độc lập, phi lợi nhuận”. Ở Mỹ, Think Tank được cho là một “ngành dịch vụ” phát triển nhanh nhất, thịnh vượng nhất.
Theo thống kê, cả nước Mỹ có tổng cộng 1.815 Think Tank lớn nhỏ. Trong đó, những cơ quan có thể ảnh hưởng đến chính sách quân sự của Mỹ chủ yếu là các Think Tank của Quân đội và Think Tank chiến lược tổng hợp tư nhân nổi tiếng.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhien/2012_03_26/Cum_chien_dau_TSB_HQ _My_o_Tay_Thai_Binh_ Duong.jpg
Mỹ tăng cường hiện diện quân sự ở châu Á-Thái B́nh Dương. Trong h́nh là cụm chiến đấu tàu sân bay Mỹ ở Tây Thái B́nh Dương.
Hiện nay, trải qua nhiều năm xây dựng và phát triển, Quân đội Mỹ đă xây dựng được lực lượng Think Tank lớn lần lượt thuộc Cơ quan chỉ huy tối cao, các quân chủng, Bộ Tư lệnh liên hợp và các học viện, nhà trường.
Think Tank của Cơ quan chỉ huy tối cao chủ yếu là Ủy ban cố vấn trực thuộc Bộ Quốc pḥng và Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ.
Chẳng hạn Ủy ban Khoa học công nghệ Quốc pḥng Mỹ là cơ quan tiến hành nghiên cứu và công nhận khoa học công nghệ quốc pḥng của Bộ Quốc pḥng, được coi là Think Tank quân đội có ảnh hưởng lớn nhất của Lầu Năm Góc, khuyến nghị chính sách của họ có thể gửi trực tiếp lên Bộ trưởng Bộ Quốc pḥng.
Hoạch định chính sách những vấn đề quốc pḥng quan trọng như nghiên cứu phát triển khoa học quốc pḥng, xây dựng vũ khí trang bị và mua sắm hàng hóa quân sự thường phải tham khảo những khuyến nghị của họ.
Các cơ quan nghiên cứu của các quân chủng và Bộ Tư lệnh liên hợp chủ yếu có Trung tâm Nghiên cứu Lục quân, Cục Nghiên cứu Hải quân, Viện Nghiên cứu Không quân và Trung tâm Tác chiến.
Để theo dơi sự thay đổi của t́nh h́nh chiến lược châu Á-Thái B́nh Dương, Quân đội Mỹ c̣n lập riêng ra Trung tâm Nghiên cứu An ninh châu Á-Thái B́nh Dương (Mỹ) trong Bộ Tư lệnh Thái B́nh Dương, chuyên tiến hành nghiên cứu các vấn đề chiến lược châu Á-Thái B́nh Dương.
Tận dụng ưu thế nguồn nhân lực của các học viện, nhà trường, các học viện, nhà trường quân sự của Quân đội Mỹ đặc biệt là các học viện, nhà trường trung, cao cấp thường đều lập ra các viện và trung tâm nghiên cứu, tiến hành nghiên cứu lư luận các lĩnh vực có liên quan.
Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc gia của Đại học Quốc pḥng, Trung tâm Lănh đạo Chiến lược của Học viện Quân sự Lục quân và Trung tâm Nghiên cứu Chiến tranh trên biển của Học viện Quân sự Hải quân đă trở thành Think Tank nổi tiếng tiến hành nghiên cứu chiến lược và tác chiến của Quân đội Mỹ.
Để bảo đảm “tính độc lập” của các Think Tank, Think Tank quân sự tuy thuộc biên chế của Quân đội, nhưng nhân viên nghiên cứu của họ lại chủ yếu là các quan chức cấp cao Chính phủ từ nhiệm, các tướng lĩnh cấp cao nghỉ hưu và nhân viên văn pḥng.
Như vậy, một mặt là do họ có kinh nghiệm thực tiễn phong phú, có thể nắm chắc phương hướng nghiên cứu chính sách; mặt khác là do họ đă rời khỏi cương vị công tác cấp cao, có thể chịu được các sức ép, thường sẽ kiên tŕ chân lư đối với những vấn đề cần tư vấn.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhien/2012_03_26/Chien_tranh_viet_Nam .jpg
Chiến tranh Việt Nam từng là chương tŕnh nghiên cứu của Công ty RAND - Mỹ.
Đối với hoạch định chính sách của Quân đội, Think Tank tư nhân cũng có vai tṛ hết sức quan trọng. Để đáp ứng nhu cầu tư vấn hoạch định chính sách quân sự, Lầu Năm Góc tích cực tận dụng những Think Tank tư nhân có khả năng nghiên cứu tổng hợp tương đối mạnh, vai tṛ ảnh hưởng lớn để bày mưu tính kế cho họ.
Căn cứ vào kết quả nghiên cứu Chương tŕnh “Think Tank và xă hội công dân” của Đại học Pennsylvania năm 2010, 10 Think Tank đứng đầu thế giới trong đó có Viện Brookings, Quỹ Ḥa b́nh Quốc tế Carnegie, Ủy ban Quan hệ Đối ngoại Mỹ, Công ty RAND (RAND Corporation) đều coi Lầu Năm Góc là đối tượng phục vụ cố định, đồng thời thiết lập quan hệ hợp tác lâu dài, ổn định với họ.
Công ty RAND là một trong những Think Tank chiến lược tổng hợp của Mỹ có quan hệ mật thiết nhất với phía quân đội. Định vị cơ bản của Think Tank này là “túi khôn” tri thức lư luận, trung tâm nghiên cứu và phát triển khoa học được quân đội tài trợ.
Cho dù là các chính sách quan trọng như chiến lược hạt nhân, tổ chức lại Bộ Quốc pḥng và chuyển đổi quân sự, hay Chiến tranh Triều Tiên, Chiến tranh Việt Nam và cuộc chiến chống khủng bố hiện nay, đều từng là chương tŕnh nghiên cứu được các học giả RAND vạch ra từ lâu.
Quân đội Mỹ cho rằng, Think Tank phi quân sự do không có quan hệ lệ thuộc với Lầu Năm Góc, không bị ảnh hưởng của ư chí của cấp trên, v́ vậy khuyến nghị chính sách của họ thường tương đối khách quan.
Năm 2010, Trung tâm Đánh giá Chiến lược và Ngân sách Mỹ (CSBA) đă công bố báo cáo nghiên cứu “Tác chiến hợp nhất không-hải quân”. Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ lúc đó là Đô đốc Mike Mullen cho biết, báo cáo này là “kiểu mẫu phá vỡ rào cản của các cơ quan từ trên xuống dưới liên quân chủng, liên bộ ngành Liên bang, liên quốc gia”.
Không c̣n nghi ngờ ǵ nữa, đối với các Think Tank quân sự “mông quyết định đầu”, rất khó đề xuất được những khuyến nghị lư luận làm đột phá rào cản giữa các quân chủng.
Dựa vào mô h́nh hoạt động thương mại tác động tới hoạch định chính sách quân sự
Think Tank không phải là tổ chức học thuật “đóng hộp” đơn thuần, mục đích của họ là thông qua mô h́nh hoạt động nhất định, làm cho kết quả nghiên cứu của họ đi vào tầng lớp hoạch định chính sách, tác động đến kết quả chính sách.
Kinh phí hoạt động của các Think Tank quân sự chủ yếu có nguồn gốc từ kinh phí quốc pḥng, tư vấn, tham khảo chính sách chủ yếu dựa vào quan hệ phụ thuộc, hoạt động theo phương thức trao quyền chương tŕnh, tài trợ chương tŕnh.
Think Tank tư nhân thường không được “ăn cơm nhà nước”, nguồn vốn hoạt động của họ chủ yếu dựa vào thu nhập của chương tŕnh, một phần đến từ sự quyên góp của các tổ chức xă hội và cá nhân như các doanh nghiệp, các quỹ.
Chịu sự ảnh hưởng này, Think Tank tư nhân và phía quân đội chủ yếu tuân thủ quy tắc hoạt động thương mại, căn cứ vào quan hệ hợp đồng tiến hành tư vấn, tham khảo chính sách.
Lấy Công ty RAND làm ví dụ. Là một “túi khôn” đứng đầu của giới quân sự Mỹ, Công ty RAND thường trước hết kư hợp đồng dịch vụ chương tŕnh với Lầu Năm Góc.
Sau đó, trong phạm vi quy định của hợp đồng, hoặc căn cứ vào đề nghị chương tŕnh cụ thể của Công ty RAND, hoặc căn cứ vào yêu cầu chương tŕnh của Lầu Năm Góc, hai bên thỏa thuận h́nh thành “Sách hướng dẫn chương tŕnh”, làm rơ các nội dung cụ thể như vấn đề nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu, số liệu nghiên cứu, tiến độ, ngân sách nghiên cứu.
Một khi nguồn vốn của chương tŕnh được cấp theo quy định, Công ty RAND sẽ dựa vào thời gian biểu để đưa ra kết quả nghiên cứu.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhien/2012_03_26/Iran_tap_tran_Velaya t_90_Tau_ten_lua_pho ng_ten_lua_phong_kho ng_moi.jpg
Vấn đề hạt nhân Iran luôn gây đau đầu cho Nhà Trắng. Trong h́nh là tàu tên lửa của Iran phóng tên lửa pḥng không trong cuộc tập trận Velayat 90.
Ngoài chương tŕnh theo quy định của hợp đồng và chương tŕnh do quân đội chỉ định, Công ty RAND cũng tự hoàn thành một số chương tŕnh, giới thiệu và mời chào quân đội.
Trước thềm Chiến tranh Triều Tiên, Công ty RAND từng tiến hành nghiên cứu dự đoán “Trung Quốc có xuất binh hay không”, kết luận là Trung Quốc sẽ đưa quân đến Triều Tiên. Đối với kết quả nghiên cứu chỉ 1 câu nói, Công ty RAND muốn bán cho quân đội với giá 2 triệu USD.
Lầu Năm Góc cho rằng, việc chào giá quá cao, không thèm quan tâm. Sau khi Quân đội Mỹ đánh đến bờ sông Áp Lục, Quân đội Trung Quốc quả thật đă tham gia vào Chiến tranh Triều Tiên. Dự đoán của Công ty RAND đă trở thành hiện thực, Bộ Quốc pḥng Mỹ dù hối hận cũng không c̣n kịp.
Đối với các Think Tank tư nhân, việc có khả năng xây dựng được quan hệ hợp tác với quân đội hay không, ngoài cần phải có báo cáo chất lượng cao, c̣n phải hiểu rơ phương thức hoạt động của báo chí, làm cho quân đội và xă hội hiểu được ḿnh.
Thông qua các phương thức như xuất bản những ấn phẩm và bài viết, công bố báo cáo nghiên cứu, tổ chức họp báo hoặc hội thảo, một số Think Tank tư nhân không ngừng chứng tỏ sức mạnh nghiên cứu khoa học của ḿnh, tăng cường ảnh hưởng của các khuyến nghị chính sách.
Trung tâm An ninh Mỹ mới (CNAS) là Think Tank được thành lập vào tháng 2/2007. Khác với 200 chuyên gia của Viện Brookings, quy mô của trung tâm này rất nhỏ, chỉ có 30 nhân viên, mỗi năm ngân sách không đến 6 triệu USD.
Nhưng, trung tâm này hiểu rơ phương thức hoạt động của báo giới, trong thời gian chưa đến 2 năm, đă đưa ra một loạt bài viết về Chiến tranh ở Iraq và sự điều chỉnh chiến lược toàn cầu của quân Mỹ. Năm 2008, trung tâm này đă tập trung được nhiều cựu Ngoại trưởng Mỹ như Henry Kissinger, Albright, tổ chức hội nghị bàn tṛn về vấn đề hạt nhân Iran, chỉ một lần đă mở rộng được ảnh hưởng.
Năm 2009, sau khi Obama lên cầm quyền, nhiều nhà nghiên cứu cấp cao của trung tâm được gọi vào Lầu Năm Góc, đảm nhiệm các chức vụ quan trọng như Thứ trưởng Quốc pḥng, Trợ lư Thứ trưởng Quốc pḥng…
Điều cần chỉ ra là, hoạt động thương mại có thể giành được chương tŕnh, đem về USD cho Think Tank, nhưng cũng làm cho các Think Tank coi nhẹ “tính đạo đức” trong nghiên cứu các đề tài.
Thông qua nghiên cứu các vấn đề có liên quan đến Chiến tranh Việt Nam của Công ty RAND, mọi người phát hiện đứng trên lập trường đạo đức để nh́n những kết quả nghiên cứu của họ, không phù hợp với nguyên tắc cốt lơi của Công ty RAND.
Rất nhiều Think Tank có lẽ có thể chịu được sức ép của các cơ quan quyền lực, nhưng không thể trốn tránh sự mê hoặc, cám dỗ của đồng tiền.
Đứng trước nhu cầu của khách hàng, nâng cao hiệu quả phục vụ
Think Tank là một nhà máy sản xuất tư tưởng, khuyến nghị chính sách của họ nếu không thể giúp tầng lớp hoạch định chính sách Quân đội giải quyết vấn đề th́ nó chỉ là một đống giấy lộn không có giá trị ǵ.
Để xây dựng được lực lượng cố vấn gắn bó, đáng tin, sử dụng được của Lầu Năm Góc, Think Tank chỉ có xây dựng thể chế nghiên cứu hướng tới khách hàng, đi sâu vào thực tiễn hoạch định chính sách, bắt đúng mạch đập sự phát triển của vấn đề, mới có thể nâng cao tính mục đích phục vụ cho Quân đội.
Về vấn đề này, kinh nghiệm của Công ty RAND là: “Hai nhà nghiên cứu không bằng một nhà nghiên cứu cộng với hiệu quả cao của một thư kư”. Chỉ có như vậy mới biết được Quân đội “nghĩ ǵ”, “lo lắng ǵ”.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhien/2012_03_26/Luc_luong_chong_khun g_bo_Iraq_trang_bi_s ung_carbine_do_My_ch e_tao.jpg
Mỹ đă rút quân khỏi Iraq. Trong h́nh là lực lượng chống khủng bố Iraq trang bị súng carbine do Mỹ chế tạo.
Giai đoạn đầu của cuộc chiến tranh Iraq, sau khi biết được thông tin Nhà Trắng gấp rút thúc đẩy xây dựng Iraq, tuyên bố chiến tranh thắng lợi, các nhà nghiên cứu của Công ty RAND và Đại sứ Mỹ tại Afghanistan là Dobbins đă cùng công bố báo cáo nghiên cứu “Vai tṛ của Mỹ trong xây dựng đất nước Iraq:
từ Đức đến Iraq”, đă tiến hành phân tích, dự báo về các loại khó khăn mà lực lượng liên quân có thể gặp phải, nhắc nhở chính phủ chiếm đóng quân sự nếu muốn thành công, th́ lực lượng quân đội cần thiết phải nhiều hơn so với mong muốn của Nhà Trắng hoặc lực lượng có thể cung cấp.
Hành động tăng cường lực lượng giai đoạn sau của cuộc chiến tranh Iraq không phải không có liên quan đến khuyến nghị này.
Để giải quyết các vấn đề chính sách phức tạp, Think Tank Mỹ c̣n khuyến khích các học giả xă hội, nhà khoa học, các kỹ sư tiến hành hợp tác nghiên cứu. Mỗi nhóm chương tŕnh của Trung tâm Hợp tác và An ninh Quốc tế - Đại học Stanford đều được sắp xếp, bố trí liên ngành, tầng lớp quản lư cũng tiến hành chế độ đồng chủ nhiệm.
Năm 2007, nhà khoa học hạt nhân Haig và nhà vật lư Anwar đă cùng đưa ra báo cáo nghiên cứu “Tiềm lực hạt nhân và tên lửa của Iran: mối đe dọa chung theo sự đánh giá của các chuyên gia công nghệ Mỹ-Nga”.
Theo tiết lộ của quan chức Ủy ban An ninh Quốc gia Mỹ, Tổng thống Barack Obama sở dĩ quyết định từ bỏ hệ thống pḥng thủ tên lửa ở Đông Âu là do báo cáo này đă đóng vai tṛ nhất định.
Nghiên cứu về quốc pḥng và quân đội Trung Quốc đang gia tăng
Trong lịch sử, Quân đội Mỹ và Quân đội Trung Quốc đă hai lần giao chiến, một lần là cuộc chiến tranh chống Mỹ hỗ trợ cho Triều Tiên, một lần là chiến tranh chống Mỹ hỗ trợ cho Việt Nam. Trong 2 lần giao chiến, quân Mỹ đều đă thất bại.
Bước vào thế kỷ 21, cùng với sự trỗi dậy không ngừng của Trung Quốc, khả năng bảo vệ ḥa b́nh của Quân đội Trung Quốc không ngừng tăng lên, những nhà hoạch định chính sách Mỹ thực hiện chính sách bá quyền đă cảm thấy lo ngại, các Think Tank phục vụ cho họ đương nhiên tập trung vào nghiên cứu quốc pḥng và quân đội của Trung Quốc.
Tên lửa đạn đạo chống hạm DF-21D gây lo ngại cho Mỹ.
Các kết quả nghiên cứu về quốc pḥng và quân đội Trung Quốc của các Think Tank Mỹ tập trung thể hiện ở trong “Báo cáo Phát triển T́nh h́nh Quân sự và An ninh Trung Quốc” được Bộ trưởng Quốc pḥng đệ tŕnh lên Quốc hội hàng năm, nội dung thường đề cập đến nhiều nội dung như chiến lược quân sự của Trung Quốc, phát triển hiện đại hóa của Quân đội Trung Quốc, an ninh eo biển Đài Loan, giao lưu quân sự Trung-Mỹ. Báo cáo này đến nay đă có 11 bản.
Những Think Tank tư nhân coi trọng nghiên cứu vấn đề quốc pḥng và quân đội Trung Quốc chủ yếu có Công ty RAND, Chương tŕnh Thế kỷ mới Mỹ (PNAC), Trung tâm Tiến bộ Mỹ (CAP), Trung tâm An ninh mới Mỹ (CNAS).
Bước vào thế kỷ 21, những Think Tank này trước sau đă đưa ra một loạt báo cáo gây tranh căi như “Eo biển khủng bố”, “Đại chiến lược Trung Quốc”, “Tiềm năng quân sự của công nghệ thương mại Trung Quốc”, “Ư tưởng tác chiến của Không quân Trung Quốc thế kỷ 21”, “Chiến lược chống thâm nhập của Trung Quốc và ảnh hưởng đối với Mỹ”, “Tác chiến với Trung Quốc như thế nào”.
Quân đội Mỹ cho rằng, Trung Quốc là quốc gia đang trỗi dậy, có tiềm năng cạnh tranh với Mỹ. Để đề pḥng Trung Quốc, tầng lớp hoạch định chính sách Mỹ có lẽ cần các Think Tank tiến hành đánh giá khách quan đối với việc xây dựng quốc pḥng và quân đội của Trung Quốc.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhien/2012_03_26/DF_21D_ten_lua_dan_d ao_chong_ham.jpg
Hải quân Trung Quốc tập trận trên biển.
Tháng 8/2009, các Think Tank thuộc phe bảo thủ Mỹ như “Viện Nghiên cứu Doanh nghiệp Mỹ” và “Hiệp hội Chương tŕnh 2049” đă hợp tác đưa ra báo cáo nghiên cứu “chiến lược quốc pḥng” Đài Loan mang tên “Ngăn chặn, pḥng thủ, đẩy lùi và hợp tác”, Công ty RAND cũng đă công bố báo cáo nghiên cứu “Thế cân bằng” liên quan đến t́nh h́nh quân sự eo biển Đài Loan trên tạp chí “Wired”.
Trong t́nh h́nh eo biển Đài Loan ngày càng ḥa dịu, Think Tank Mỹ lại tập trung tuyên truyền về khoảng cách quân sự hai bờ, cố ư tạo ra căng thẳng.
Việt Dũng (Theo Tân Hoa xă)
Là khâu then chốt không thể thiếu trong quy tŕnh hoạch định chính sách, Mỹ rất coi trọng vai tṛ của các cơ quan tham mưu, tư vấn (Think Tank) trong xây dựng quân đội, vạch kế hoạch chiến tranh.
Đằng sau mỗi lần đổi mới quân sự, chuyển đổi quan trọng và lên kế hoạch chiến tranh của Lầu Năm Góc đều có bóng dáng của cơ quan tham mưu.
Tổ chức các Think Tank được Mỹ coi là "kiến trúc sư trưởng" của chính sách quốc pḥng và các hoạt động quân sự.
Quân-dân kết hợp, rất nhiều Think Tank tham mưu cho Quân đội Mỹ
Think Tank – thường chỉ “cơ quan nghiên cứu chính sách độc lập, phi lợi nhuận”. Ở Mỹ, Think Tank được cho là một “ngành dịch vụ” phát triển nhanh nhất, thịnh vượng nhất.
Theo thống kê, cả nước Mỹ có tổng cộng 1.815 Think Tank lớn nhỏ. Trong đó, những cơ quan có thể ảnh hưởng đến chính sách quân sự của Mỹ chủ yếu là các Think Tank của Quân đội và Think Tank chiến lược tổng hợp tư nhân nổi tiếng.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhien/2012_03_26/Cum_chien_dau_TSB_HQ _My_o_Tay_Thai_Binh_ Duong.jpg
Mỹ tăng cường hiện diện quân sự ở châu Á-Thái B́nh Dương. Trong h́nh là cụm chiến đấu tàu sân bay Mỹ ở Tây Thái B́nh Dương.
Hiện nay, trải qua nhiều năm xây dựng và phát triển, Quân đội Mỹ đă xây dựng được lực lượng Think Tank lớn lần lượt thuộc Cơ quan chỉ huy tối cao, các quân chủng, Bộ Tư lệnh liên hợp và các học viện, nhà trường.
Think Tank của Cơ quan chỉ huy tối cao chủ yếu là Ủy ban cố vấn trực thuộc Bộ Quốc pḥng và Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ.
Chẳng hạn Ủy ban Khoa học công nghệ Quốc pḥng Mỹ là cơ quan tiến hành nghiên cứu và công nhận khoa học công nghệ quốc pḥng của Bộ Quốc pḥng, được coi là Think Tank quân đội có ảnh hưởng lớn nhất của Lầu Năm Góc, khuyến nghị chính sách của họ có thể gửi trực tiếp lên Bộ trưởng Bộ Quốc pḥng.
Hoạch định chính sách những vấn đề quốc pḥng quan trọng như nghiên cứu phát triển khoa học quốc pḥng, xây dựng vũ khí trang bị và mua sắm hàng hóa quân sự thường phải tham khảo những khuyến nghị của họ.
Các cơ quan nghiên cứu của các quân chủng và Bộ Tư lệnh liên hợp chủ yếu có Trung tâm Nghiên cứu Lục quân, Cục Nghiên cứu Hải quân, Viện Nghiên cứu Không quân và Trung tâm Tác chiến.
Để theo dơi sự thay đổi của t́nh h́nh chiến lược châu Á-Thái B́nh Dương, Quân đội Mỹ c̣n lập riêng ra Trung tâm Nghiên cứu An ninh châu Á-Thái B́nh Dương (Mỹ) trong Bộ Tư lệnh Thái B́nh Dương, chuyên tiến hành nghiên cứu các vấn đề chiến lược châu Á-Thái B́nh Dương.
Tận dụng ưu thế nguồn nhân lực của các học viện, nhà trường, các học viện, nhà trường quân sự của Quân đội Mỹ đặc biệt là các học viện, nhà trường trung, cao cấp thường đều lập ra các viện và trung tâm nghiên cứu, tiến hành nghiên cứu lư luận các lĩnh vực có liên quan.
Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc gia của Đại học Quốc pḥng, Trung tâm Lănh đạo Chiến lược của Học viện Quân sự Lục quân và Trung tâm Nghiên cứu Chiến tranh trên biển của Học viện Quân sự Hải quân đă trở thành Think Tank nổi tiếng tiến hành nghiên cứu chiến lược và tác chiến của Quân đội Mỹ.
Để bảo đảm “tính độc lập” của các Think Tank, Think Tank quân sự tuy thuộc biên chế của Quân đội, nhưng nhân viên nghiên cứu của họ lại chủ yếu là các quan chức cấp cao Chính phủ từ nhiệm, các tướng lĩnh cấp cao nghỉ hưu và nhân viên văn pḥng.
Như vậy, một mặt là do họ có kinh nghiệm thực tiễn phong phú, có thể nắm chắc phương hướng nghiên cứu chính sách; mặt khác là do họ đă rời khỏi cương vị công tác cấp cao, có thể chịu được các sức ép, thường sẽ kiên tŕ chân lư đối với những vấn đề cần tư vấn.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhien/2012_03_26/Chien_tranh_viet_Nam .jpg
Chiến tranh Việt Nam từng là chương tŕnh nghiên cứu của Công ty RAND - Mỹ.
Đối với hoạch định chính sách của Quân đội, Think Tank tư nhân cũng có vai tṛ hết sức quan trọng. Để đáp ứng nhu cầu tư vấn hoạch định chính sách quân sự, Lầu Năm Góc tích cực tận dụng những Think Tank tư nhân có khả năng nghiên cứu tổng hợp tương đối mạnh, vai tṛ ảnh hưởng lớn để bày mưu tính kế cho họ.
Căn cứ vào kết quả nghiên cứu Chương tŕnh “Think Tank và xă hội công dân” của Đại học Pennsylvania năm 2010, 10 Think Tank đứng đầu thế giới trong đó có Viện Brookings, Quỹ Ḥa b́nh Quốc tế Carnegie, Ủy ban Quan hệ Đối ngoại Mỹ, Công ty RAND (RAND Corporation) đều coi Lầu Năm Góc là đối tượng phục vụ cố định, đồng thời thiết lập quan hệ hợp tác lâu dài, ổn định với họ.
Công ty RAND là một trong những Think Tank chiến lược tổng hợp của Mỹ có quan hệ mật thiết nhất với phía quân đội. Định vị cơ bản của Think Tank này là “túi khôn” tri thức lư luận, trung tâm nghiên cứu và phát triển khoa học được quân đội tài trợ.
Cho dù là các chính sách quan trọng như chiến lược hạt nhân, tổ chức lại Bộ Quốc pḥng và chuyển đổi quân sự, hay Chiến tranh Triều Tiên, Chiến tranh Việt Nam và cuộc chiến chống khủng bố hiện nay, đều từng là chương tŕnh nghiên cứu được các học giả RAND vạch ra từ lâu.
Quân đội Mỹ cho rằng, Think Tank phi quân sự do không có quan hệ lệ thuộc với Lầu Năm Góc, không bị ảnh hưởng của ư chí của cấp trên, v́ vậy khuyến nghị chính sách của họ thường tương đối khách quan.
Năm 2010, Trung tâm Đánh giá Chiến lược và Ngân sách Mỹ (CSBA) đă công bố báo cáo nghiên cứu “Tác chiến hợp nhất không-hải quân”. Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ lúc đó là Đô đốc Mike Mullen cho biết, báo cáo này là “kiểu mẫu phá vỡ rào cản của các cơ quan từ trên xuống dưới liên quân chủng, liên bộ ngành Liên bang, liên quốc gia”.
Không c̣n nghi ngờ ǵ nữa, đối với các Think Tank quân sự “mông quyết định đầu”, rất khó đề xuất được những khuyến nghị lư luận làm đột phá rào cản giữa các quân chủng.
Dựa vào mô h́nh hoạt động thương mại tác động tới hoạch định chính sách quân sự
Think Tank không phải là tổ chức học thuật “đóng hộp” đơn thuần, mục đích của họ là thông qua mô h́nh hoạt động nhất định, làm cho kết quả nghiên cứu của họ đi vào tầng lớp hoạch định chính sách, tác động đến kết quả chính sách.
Kinh phí hoạt động của các Think Tank quân sự chủ yếu có nguồn gốc từ kinh phí quốc pḥng, tư vấn, tham khảo chính sách chủ yếu dựa vào quan hệ phụ thuộc, hoạt động theo phương thức trao quyền chương tŕnh, tài trợ chương tŕnh.
Think Tank tư nhân thường không được “ăn cơm nhà nước”, nguồn vốn hoạt động của họ chủ yếu dựa vào thu nhập của chương tŕnh, một phần đến từ sự quyên góp của các tổ chức xă hội và cá nhân như các doanh nghiệp, các quỹ.
Chịu sự ảnh hưởng này, Think Tank tư nhân và phía quân đội chủ yếu tuân thủ quy tắc hoạt động thương mại, căn cứ vào quan hệ hợp đồng tiến hành tư vấn, tham khảo chính sách.
Lấy Công ty RAND làm ví dụ. Là một “túi khôn” đứng đầu của giới quân sự Mỹ, Công ty RAND thường trước hết kư hợp đồng dịch vụ chương tŕnh với Lầu Năm Góc.
Sau đó, trong phạm vi quy định của hợp đồng, hoặc căn cứ vào đề nghị chương tŕnh cụ thể của Công ty RAND, hoặc căn cứ vào yêu cầu chương tŕnh của Lầu Năm Góc, hai bên thỏa thuận h́nh thành “Sách hướng dẫn chương tŕnh”, làm rơ các nội dung cụ thể như vấn đề nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu, số liệu nghiên cứu, tiến độ, ngân sách nghiên cứu.
Một khi nguồn vốn của chương tŕnh được cấp theo quy định, Công ty RAND sẽ dựa vào thời gian biểu để đưa ra kết quả nghiên cứu.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhien/2012_03_26/Iran_tap_tran_Velaya t_90_Tau_ten_lua_pho ng_ten_lua_phong_kho ng_moi.jpg
Vấn đề hạt nhân Iran luôn gây đau đầu cho Nhà Trắng. Trong h́nh là tàu tên lửa của Iran phóng tên lửa pḥng không trong cuộc tập trận Velayat 90.
Ngoài chương tŕnh theo quy định của hợp đồng và chương tŕnh do quân đội chỉ định, Công ty RAND cũng tự hoàn thành một số chương tŕnh, giới thiệu và mời chào quân đội.
Trước thềm Chiến tranh Triều Tiên, Công ty RAND từng tiến hành nghiên cứu dự đoán “Trung Quốc có xuất binh hay không”, kết luận là Trung Quốc sẽ đưa quân đến Triều Tiên. Đối với kết quả nghiên cứu chỉ 1 câu nói, Công ty RAND muốn bán cho quân đội với giá 2 triệu USD.
Lầu Năm Góc cho rằng, việc chào giá quá cao, không thèm quan tâm. Sau khi Quân đội Mỹ đánh đến bờ sông Áp Lục, Quân đội Trung Quốc quả thật đă tham gia vào Chiến tranh Triều Tiên. Dự đoán của Công ty RAND đă trở thành hiện thực, Bộ Quốc pḥng Mỹ dù hối hận cũng không c̣n kịp.
Đối với các Think Tank tư nhân, việc có khả năng xây dựng được quan hệ hợp tác với quân đội hay không, ngoài cần phải có báo cáo chất lượng cao, c̣n phải hiểu rơ phương thức hoạt động của báo chí, làm cho quân đội và xă hội hiểu được ḿnh.
Thông qua các phương thức như xuất bản những ấn phẩm và bài viết, công bố báo cáo nghiên cứu, tổ chức họp báo hoặc hội thảo, một số Think Tank tư nhân không ngừng chứng tỏ sức mạnh nghiên cứu khoa học của ḿnh, tăng cường ảnh hưởng của các khuyến nghị chính sách.
Trung tâm An ninh Mỹ mới (CNAS) là Think Tank được thành lập vào tháng 2/2007. Khác với 200 chuyên gia của Viện Brookings, quy mô của trung tâm này rất nhỏ, chỉ có 30 nhân viên, mỗi năm ngân sách không đến 6 triệu USD.
Nhưng, trung tâm này hiểu rơ phương thức hoạt động của báo giới, trong thời gian chưa đến 2 năm, đă đưa ra một loạt bài viết về Chiến tranh ở Iraq và sự điều chỉnh chiến lược toàn cầu của quân Mỹ. Năm 2008, trung tâm này đă tập trung được nhiều cựu Ngoại trưởng Mỹ như Henry Kissinger, Albright, tổ chức hội nghị bàn tṛn về vấn đề hạt nhân Iran, chỉ một lần đă mở rộng được ảnh hưởng.
Năm 2009, sau khi Obama lên cầm quyền, nhiều nhà nghiên cứu cấp cao của trung tâm được gọi vào Lầu Năm Góc, đảm nhiệm các chức vụ quan trọng như Thứ trưởng Quốc pḥng, Trợ lư Thứ trưởng Quốc pḥng…
Điều cần chỉ ra là, hoạt động thương mại có thể giành được chương tŕnh, đem về USD cho Think Tank, nhưng cũng làm cho các Think Tank coi nhẹ “tính đạo đức” trong nghiên cứu các đề tài.
Thông qua nghiên cứu các vấn đề có liên quan đến Chiến tranh Việt Nam của Công ty RAND, mọi người phát hiện đứng trên lập trường đạo đức để nh́n những kết quả nghiên cứu của họ, không phù hợp với nguyên tắc cốt lơi của Công ty RAND.
Rất nhiều Think Tank có lẽ có thể chịu được sức ép của các cơ quan quyền lực, nhưng không thể trốn tránh sự mê hoặc, cám dỗ của đồng tiền.
Đứng trước nhu cầu của khách hàng, nâng cao hiệu quả phục vụ
Think Tank là một nhà máy sản xuất tư tưởng, khuyến nghị chính sách của họ nếu không thể giúp tầng lớp hoạch định chính sách Quân đội giải quyết vấn đề th́ nó chỉ là một đống giấy lộn không có giá trị ǵ.
Để xây dựng được lực lượng cố vấn gắn bó, đáng tin, sử dụng được của Lầu Năm Góc, Think Tank chỉ có xây dựng thể chế nghiên cứu hướng tới khách hàng, đi sâu vào thực tiễn hoạch định chính sách, bắt đúng mạch đập sự phát triển của vấn đề, mới có thể nâng cao tính mục đích phục vụ cho Quân đội.
Về vấn đề này, kinh nghiệm của Công ty RAND là: “Hai nhà nghiên cứu không bằng một nhà nghiên cứu cộng với hiệu quả cao của một thư kư”. Chỉ có như vậy mới biết được Quân đội “nghĩ ǵ”, “lo lắng ǵ”.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhien/2012_03_26/Luc_luong_chong_khun g_bo_Iraq_trang_bi_s ung_carbine_do_My_ch e_tao.jpg
Mỹ đă rút quân khỏi Iraq. Trong h́nh là lực lượng chống khủng bố Iraq trang bị súng carbine do Mỹ chế tạo.
Giai đoạn đầu của cuộc chiến tranh Iraq, sau khi biết được thông tin Nhà Trắng gấp rút thúc đẩy xây dựng Iraq, tuyên bố chiến tranh thắng lợi, các nhà nghiên cứu của Công ty RAND và Đại sứ Mỹ tại Afghanistan là Dobbins đă cùng công bố báo cáo nghiên cứu “Vai tṛ của Mỹ trong xây dựng đất nước Iraq:
từ Đức đến Iraq”, đă tiến hành phân tích, dự báo về các loại khó khăn mà lực lượng liên quân có thể gặp phải, nhắc nhở chính phủ chiếm đóng quân sự nếu muốn thành công, th́ lực lượng quân đội cần thiết phải nhiều hơn so với mong muốn của Nhà Trắng hoặc lực lượng có thể cung cấp.
Hành động tăng cường lực lượng giai đoạn sau của cuộc chiến tranh Iraq không phải không có liên quan đến khuyến nghị này.
Để giải quyết các vấn đề chính sách phức tạp, Think Tank Mỹ c̣n khuyến khích các học giả xă hội, nhà khoa học, các kỹ sư tiến hành hợp tác nghiên cứu. Mỗi nhóm chương tŕnh của Trung tâm Hợp tác và An ninh Quốc tế - Đại học Stanford đều được sắp xếp, bố trí liên ngành, tầng lớp quản lư cũng tiến hành chế độ đồng chủ nhiệm.
Năm 2007, nhà khoa học hạt nhân Haig và nhà vật lư Anwar đă cùng đưa ra báo cáo nghiên cứu “Tiềm lực hạt nhân và tên lửa của Iran: mối đe dọa chung theo sự đánh giá của các chuyên gia công nghệ Mỹ-Nga”.
Theo tiết lộ của quan chức Ủy ban An ninh Quốc gia Mỹ, Tổng thống Barack Obama sở dĩ quyết định từ bỏ hệ thống pḥng thủ tên lửa ở Đông Âu là do báo cáo này đă đóng vai tṛ nhất định.
Nghiên cứu về quốc pḥng và quân đội Trung Quốc đang gia tăng
Trong lịch sử, Quân đội Mỹ và Quân đội Trung Quốc đă hai lần giao chiến, một lần là cuộc chiến tranh chống Mỹ hỗ trợ cho Triều Tiên, một lần là chiến tranh chống Mỹ hỗ trợ cho Việt Nam. Trong 2 lần giao chiến, quân Mỹ đều đă thất bại.
Bước vào thế kỷ 21, cùng với sự trỗi dậy không ngừng của Trung Quốc, khả năng bảo vệ ḥa b́nh của Quân đội Trung Quốc không ngừng tăng lên, những nhà hoạch định chính sách Mỹ thực hiện chính sách bá quyền đă cảm thấy lo ngại, các Think Tank phục vụ cho họ đương nhiên tập trung vào nghiên cứu quốc pḥng và quân đội của Trung Quốc.
Tên lửa đạn đạo chống hạm DF-21D gây lo ngại cho Mỹ.
Các kết quả nghiên cứu về quốc pḥng và quân đội Trung Quốc của các Think Tank Mỹ tập trung thể hiện ở trong “Báo cáo Phát triển T́nh h́nh Quân sự và An ninh Trung Quốc” được Bộ trưởng Quốc pḥng đệ tŕnh lên Quốc hội hàng năm, nội dung thường đề cập đến nhiều nội dung như chiến lược quân sự của Trung Quốc, phát triển hiện đại hóa của Quân đội Trung Quốc, an ninh eo biển Đài Loan, giao lưu quân sự Trung-Mỹ. Báo cáo này đến nay đă có 11 bản.
Những Think Tank tư nhân coi trọng nghiên cứu vấn đề quốc pḥng và quân đội Trung Quốc chủ yếu có Công ty RAND, Chương tŕnh Thế kỷ mới Mỹ (PNAC), Trung tâm Tiến bộ Mỹ (CAP), Trung tâm An ninh mới Mỹ (CNAS).
Bước vào thế kỷ 21, những Think Tank này trước sau đă đưa ra một loạt báo cáo gây tranh căi như “Eo biển khủng bố”, “Đại chiến lược Trung Quốc”, “Tiềm năng quân sự của công nghệ thương mại Trung Quốc”, “Ư tưởng tác chiến của Không quân Trung Quốc thế kỷ 21”, “Chiến lược chống thâm nhập của Trung Quốc và ảnh hưởng đối với Mỹ”, “Tác chiến với Trung Quốc như thế nào”.
Quân đội Mỹ cho rằng, Trung Quốc là quốc gia đang trỗi dậy, có tiềm năng cạnh tranh với Mỹ. Để đề pḥng Trung Quốc, tầng lớp hoạch định chính sách Mỹ có lẽ cần các Think Tank tiến hành đánh giá khách quan đối với việc xây dựng quốc pḥng và quân đội của Trung Quốc.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhien/2012_03_26/DF_21D_ten_lua_dan_d ao_chong_ham.jpg
Hải quân Trung Quốc tập trận trên biển.
Tháng 8/2009, các Think Tank thuộc phe bảo thủ Mỹ như “Viện Nghiên cứu Doanh nghiệp Mỹ” và “Hiệp hội Chương tŕnh 2049” đă hợp tác đưa ra báo cáo nghiên cứu “chiến lược quốc pḥng” Đài Loan mang tên “Ngăn chặn, pḥng thủ, đẩy lùi và hợp tác”, Công ty RAND cũng đă công bố báo cáo nghiên cứu “Thế cân bằng” liên quan đến t́nh h́nh quân sự eo biển Đài Loan trên tạp chí “Wired”.
Trong t́nh h́nh eo biển Đài Loan ngày càng ḥa dịu, Think Tank Mỹ lại tập trung tuyên truyền về khoảng cách quân sự hai bờ, cố ư tạo ra căng thẳng.
Việt Dũng (Theo Tân Hoa xă)