vuitoichat
03-31-2012, 08:39
Năm nay, mế Tặng Thị Mụi đă bước sang tuổi 84, chữa rất mát tay những chứng nan y, mà trong đó kỳ diệu nhất là bệnh vô sinh...
Hàng ngày, mế vẫn một ḿnh cặm cụi vào tận rừng sâu hái thuốc, đến khi tối nhọ mặt người mới trở về bản. Cũng như nhiều người Dao khác, mế từ bản Pù Quăn xă Pù Nhi, huyện Mường Lát, Thanh Hóa chuyển xuống. Và, từ khi xuống đây, bằng kinh nghiệm mấy chục năm hái thuốc của ḿnh, mế đă giúp nhiều người lành bệnh.
"Luật lệ" lạ lùng
Hôm tôi đến Hạ Sơn, bởi không hẹn trước nên mế Mụi đă khoác gùi vào rừng lấy thuốc từ sáng sớm. Người nhà mế bảo, muốn gặp mế th́ chỉ có cách chờ chứ không biết đâu mà t́m. Và, có đi t́m th́ cũng chẳng ai đủ sức để lần theo bước chân của bà cụ dường như tuổi tác chẳng liên quan chút ǵ đến sức khỏe ấy.
Quả đúng như người nhà mế nói, khi bầy gà đă yên vị trên chuồng, th́ ngoài ngơ, mế lạch cạch đẩy cửa bước vào. Bước chân vẫn thoăn thoắt dù trên lưng là gùi rễ cây nặng trĩu. Mế bảo, nhà mế mùa nào thức nấy.
Hôm nay mế đi đào sâm bởi sắp tới hè, ở xứ gió Lào bỏng rát này không có nước sâm uống th́ vô cùng khó chịu.
Cũng như nhiều phụ nữ người Dao khác, mế Mụi được gia đ́nh nhà chồng ḿnh dạy cách vào rừng lấy thuốc. Mế kể, ngày trước, học cách lấy thuốc, làm thuốc khó khăn lắm và phải tuân theo nhiều luật lệ mà đến giờ mế cũng không thể lư giải.
http://phunutoday.vn/dataimages/201203/original/images660182_Than_du oc_phong_the_ben_don g_song_Ma_phunutoday .vn_1.jpg
Mế Mụi với gùi thuốc vừa hái được trong rừng
Không như bây giờ, các nàng dâu mới về nhà chồng, nếu thật sự có nhu cầu th́ đều được mẹ chồng phá lệ mà truyền cho cách thức nhận biết các loại cây thuốc quư.
Đời mế th́ mẹ chồng "quy định" chỉ khi nào đẻ hết con th́ mới được tiếp cận đến bí quyết truyền đời của gia đ́nh. Theo phong tục của người Dao, nếu người phụ nữ vẫn c̣n khả năng sinh sản, dù có lên rừng may mắn hái được thuốc quư th́ thuốc cũng "mất thiêng", chẳng chữa khỏi bất cứ bệnh ǵ.
Thậm chí, nếu không tuân theo luật lệ mà bao đời đă định, thuốc sẽ phản tác dụng, có khi c̣n dẫn đến chết người!
Bởi thế, năm 50 tuổi, khi không c̣n đẻ được nữa mế mới được theo mẹ chồng cơng gùi vào rừng. Và, cũng chỉ khi ấy, mế mới nhận ra rằng, những cánh rừng bạt ngàn ở Pù Quăn đúng là một kho báu thực sự.
Chốn thâm sơn ấy, hầu như cây nào cũng là một vị thuốc và nếu biết kết hợp chúng với nhau th́ nhiều chứng nan y trên đời đều có khả năng chữa khỏi.
Mế Mụi đông con, nhiều cháu. Đó không chỉ là kết quả của việc đẻ hết khả năng để được tiếp cận bí quyết truyền đời của gia đ́nh. Suốt mấy chục năm sống với nghề y, mế đă được rất nhiều người nhận làm mẹ nuôi bởi ơn trời bể mà mế dành cho họ.
Theo mế Mụi th́ phụ nữ người Dao ở Hạ Sơn, nhiều người biết lấy thuốc và chế thuốc. Thế nhưng, để chữa bệnh liên quan đến việc sinh nở th́ chỉ duy nhất mế là có khả năng. Bởi thế, trong số những người con nuôi ấy, đa phần là những người trước đây hiếm muộn, nhờ dùng thuốc của mế mà con cái đuề huề.
Họ nghĩ, con cái là chính do mế tạo ra, nhờ mế mà có nên việc mế mới chính bà, là mẹ của chúng. Mế Mụi bảo, mế không thể nhớ hết là ḿnh đă có bao nhiêu đứa con, đứa cháu như thế, chỉ biết rằng, khi giỗ Tết, chúng đến rất đông, ngồi kín trong nhà, ngoài ngơ.
"Chuyên gia" hàn gắn hôn nhân
http://phunutoday.vn/dataimages/201203/original/images660187_Than_du oc_phong_the_ben_don g_song_Ma_phunutoday .vn_2.jpg
Mế Mụi có cách chữa bệnh vô cùng đặc biệt. Người nghèo đến, nhiều khi thuốc mế cho không.
Theo mế Mụi th́ bài thuốc ấy, trước đây, cũng do mẹ chồng mế truyền dạy. Thế nhưng, thuở ấy chẳng mấy khi phải dùng đến. Người Mông, người Dao, người Thái trong vùng, cứ thấy ưng ưng cái bụng là lên đôi lên lứa. Và, về ở với nhau năm trước năm sau đă con cái ṣn ṣn, "phanh" không kịp.
Thế nhưng, cỡ độ chục năm trở lại đây, chẳng biết do đâu, chứng hiếm muộn xuất hiện ngày một nhiều. Vấn nạn ấy không chỉ đến với người ở nơi phố xá đông đúc mà ngay nơi rừng núi âm u, nhiều cặp vợ chồng lấy nhau mấy năm mà cũng chẳng thể nào sinh nở. Và, tiếng lành đồn xa, họ t́m đến mế.
Mế Mụi là người xuề x̣a, thêm nữa, tiếng Kinh mế không biết nhiều nên câu chuyện về căn bệnh vô sinh, hiếm muộn mế "nh́n nhận" cũng rất đơn giản. Đơn giản đến độ... buồn cười.
Theo mế th́ hai vợ chồng không có con th́ chỉ căn cứ vào ba nguyên nhân. Thứ nhất, do chồng, thứ hai do vợ và thứ ba là do... cả hai! Vậy nên, cứ cặp nào đến nhờ mế bốc thuốc, là mế cắt luôn cho cả hai vợ chồng để một công giải quyết xong luôn... 3 nguyên nhân đó.
Mế bảo, thuốc của mế uống không có tác dụng phụ và uống vào chỉ thêm bổ chứ không có tác hại ǵ. Bởi thế, gặp người có bệnh th́ thuốc trị, gặp người không có bệnh uống cũng chẳng sao!
Thảo dược để bào chế những thang thuốc trên, mế bảo, nhiều loại chỉ ở trên Pù Quăn mới có. Trước đây, khi c̣n ở trên bản cũ, để tiện cho việc làm thuốc của ḿnh, tự tay mế đă trồng cả vườn dược liệu.
Khi chuyển xuống Hạ Sơn, mế cũng đem những giống cây quư xuống trồng. Thế nhưng, do không hợp khí hậu, thổ nhưỡng nên chăm bẵm luôn tay mà chẳng cây nào chịu sống.
Mế Mụi bảo, để có một thang thuốc "hàn gắn hạnh phúc" trên, ngoài những củ, cây, rễ, lá mà mế có thể trồng được th́ phải kiếm thêm rất nhiều thành phần khác mà chỉ t́m thấy chúng khi vào chốn nước độc rừng thiêng.
Mấy chục năm vào rừng kiếm thuốc, mế đă quen từng hốc cây, khe suối. "Bản đồ phân bố" của những cây thuốc trên mế đă thuộc như ḷng bàn tay, khi cần chỉ khoác gùi vào lấy. Tuy nhiên, cũng có loại cây mà đến giờ, mế cũng không thể nắm bắt được "tập quán" sinh sống của chúng.
Bởi vậy, muốn t́m, phần nhiều là nhờ sự may mắn. Có lần đi th́ gặp vài khóm thế nhưng cũng có bận, mấy ngày trời kiếm t́m mỏi mắt mà chẳng thấy chúng đâu.
Mế Mụi dẫn chứng về một vị thuốc mà theo mế bây giờ, rất hiếm có cơ hội kiếm được. Vị thuốc ấy là một thành phần không thể thiếu được trong bài thuốc chữa vô sinh, hiếm muộn và chứng "trên bảo dưới không nghe" của các đức ông chồng.
Đó là một loại củ có màu nâu nhạt, bề ngoài gần giống với củ nâu nhưng thân củ dài hơn và có vỏ xần xùi, chi chít những rễ xơ cứng.
Mế Mụi bảo, mế cũng không biết tên loại củ ấy là ǵ. Thứ củ có công năng đặc biệt ấy, theo mế Mụi, giờ khó t́m lắm. Đi khắp các cánh rừng trong vùng nhiều khi cũng không t́m được. Có bận, không có loại củ ấy để làm thuốc, mế đă phải nhờ mấy bà mế là thân thiết của ḿnh ở đất Lào t́m cho.
Tuy nhiên, cũng không phải cứ thấy loại "thần dược" ấy, khấp khởi đào về là dùng được, phải những củ già, cứng như gỗ th́ mới có công dụng. Củ non th́ có uống cũng như không!
Mế Mụi có cách khắc phục bệnh nhân vô cùng đặc biệt. Người nghèo đến, nhiều khi thuốc mế cho không. C̣n nếu đă là mua bán, th́ dù thuốc chữa thấp khớp, đau lưng, đau bụng đi ngoài đến những loại thuốc tuyệt chiêu như chữa vô sinh, hiếm muộn mế đều lấy giá đồng hạng: 20 ngh́n đồng một thang.
Thấy thuốc rẻ, có người thắc mắc, mế bảo, người Dao ở đây quan niệm, bốc thuốc chữa bệnh là trách nhiệm mà mỗi bà mế đều phải làm. Mà đă là trách nhiệm th́ không được cân đo, đong đếm. Thấy mọi người khỏe mạnh, vui vẻ là ḿnh cũng thấy vui, thấy mừng cái bụng lắm rồi!
Nói về những bài thuốc quư ở Pù Quăn và Hạ Sơn, ông Ngô Kim Dũng, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa huyện Mường Lát cho biết, từ lâu người Dao ở hai bản trên đă nổi tiếng về nghề làm thuốc. Nổi tiếng nhất là những bài thuốc dành cho phụ nữ trong thời kỳ mang thai và sau khi sinh nở.
Bài thuốc ấy vô cùng công hiệu bởi với nhiều người, sau khi sinh, th́ thời gian ở cữ là vài ba tháng với đủ các loại kiêng khem. C̣n với đồng bào người Dao, dùng những bài thuốc ấy (uống và tắm) th́ chưa đầy 1 tuần, họ đă phăm phăm đi rừng, đi nương như gái c̣n son.
Với những bài thuốc quư kể trên của mế Mụi, ông San, ông Lai... ông Dũng cho biết, ông cũng đă được nghe mọi người nói đến nhiều nhưng giá trị của chúng đến đâu th́ hiện tại, chưa có một công tŕnh khoa học nào nghiên cứu, đánh giá.
Và theo ông Dũng, đánh giá những bài thuốc ấy là rất cần thiết và cần phải làm ngay để phổ biến rộng răi cho nhiều người sử dụng.
Theo Sức Khỏe và Tiêu dùng
Hàng ngày, mế vẫn một ḿnh cặm cụi vào tận rừng sâu hái thuốc, đến khi tối nhọ mặt người mới trở về bản. Cũng như nhiều người Dao khác, mế từ bản Pù Quăn xă Pù Nhi, huyện Mường Lát, Thanh Hóa chuyển xuống. Và, từ khi xuống đây, bằng kinh nghiệm mấy chục năm hái thuốc của ḿnh, mế đă giúp nhiều người lành bệnh.
"Luật lệ" lạ lùng
Hôm tôi đến Hạ Sơn, bởi không hẹn trước nên mế Mụi đă khoác gùi vào rừng lấy thuốc từ sáng sớm. Người nhà mế bảo, muốn gặp mế th́ chỉ có cách chờ chứ không biết đâu mà t́m. Và, có đi t́m th́ cũng chẳng ai đủ sức để lần theo bước chân của bà cụ dường như tuổi tác chẳng liên quan chút ǵ đến sức khỏe ấy.
Quả đúng như người nhà mế nói, khi bầy gà đă yên vị trên chuồng, th́ ngoài ngơ, mế lạch cạch đẩy cửa bước vào. Bước chân vẫn thoăn thoắt dù trên lưng là gùi rễ cây nặng trĩu. Mế bảo, nhà mế mùa nào thức nấy.
Hôm nay mế đi đào sâm bởi sắp tới hè, ở xứ gió Lào bỏng rát này không có nước sâm uống th́ vô cùng khó chịu.
Cũng như nhiều phụ nữ người Dao khác, mế Mụi được gia đ́nh nhà chồng ḿnh dạy cách vào rừng lấy thuốc. Mế kể, ngày trước, học cách lấy thuốc, làm thuốc khó khăn lắm và phải tuân theo nhiều luật lệ mà đến giờ mế cũng không thể lư giải.
http://phunutoday.vn/dataimages/201203/original/images660182_Than_du oc_phong_the_ben_don g_song_Ma_phunutoday .vn_1.jpg
Mế Mụi với gùi thuốc vừa hái được trong rừng
Không như bây giờ, các nàng dâu mới về nhà chồng, nếu thật sự có nhu cầu th́ đều được mẹ chồng phá lệ mà truyền cho cách thức nhận biết các loại cây thuốc quư.
Đời mế th́ mẹ chồng "quy định" chỉ khi nào đẻ hết con th́ mới được tiếp cận đến bí quyết truyền đời của gia đ́nh. Theo phong tục của người Dao, nếu người phụ nữ vẫn c̣n khả năng sinh sản, dù có lên rừng may mắn hái được thuốc quư th́ thuốc cũng "mất thiêng", chẳng chữa khỏi bất cứ bệnh ǵ.
Thậm chí, nếu không tuân theo luật lệ mà bao đời đă định, thuốc sẽ phản tác dụng, có khi c̣n dẫn đến chết người!
Bởi thế, năm 50 tuổi, khi không c̣n đẻ được nữa mế mới được theo mẹ chồng cơng gùi vào rừng. Và, cũng chỉ khi ấy, mế mới nhận ra rằng, những cánh rừng bạt ngàn ở Pù Quăn đúng là một kho báu thực sự.
Chốn thâm sơn ấy, hầu như cây nào cũng là một vị thuốc và nếu biết kết hợp chúng với nhau th́ nhiều chứng nan y trên đời đều có khả năng chữa khỏi.
Mế Mụi đông con, nhiều cháu. Đó không chỉ là kết quả của việc đẻ hết khả năng để được tiếp cận bí quyết truyền đời của gia đ́nh. Suốt mấy chục năm sống với nghề y, mế đă được rất nhiều người nhận làm mẹ nuôi bởi ơn trời bể mà mế dành cho họ.
Theo mế Mụi th́ phụ nữ người Dao ở Hạ Sơn, nhiều người biết lấy thuốc và chế thuốc. Thế nhưng, để chữa bệnh liên quan đến việc sinh nở th́ chỉ duy nhất mế là có khả năng. Bởi thế, trong số những người con nuôi ấy, đa phần là những người trước đây hiếm muộn, nhờ dùng thuốc của mế mà con cái đuề huề.
Họ nghĩ, con cái là chính do mế tạo ra, nhờ mế mà có nên việc mế mới chính bà, là mẹ của chúng. Mế Mụi bảo, mế không thể nhớ hết là ḿnh đă có bao nhiêu đứa con, đứa cháu như thế, chỉ biết rằng, khi giỗ Tết, chúng đến rất đông, ngồi kín trong nhà, ngoài ngơ.
"Chuyên gia" hàn gắn hôn nhân
http://phunutoday.vn/dataimages/201203/original/images660187_Than_du oc_phong_the_ben_don g_song_Ma_phunutoday .vn_2.jpg
Mế Mụi có cách chữa bệnh vô cùng đặc biệt. Người nghèo đến, nhiều khi thuốc mế cho không.
Theo mế Mụi th́ bài thuốc ấy, trước đây, cũng do mẹ chồng mế truyền dạy. Thế nhưng, thuở ấy chẳng mấy khi phải dùng đến. Người Mông, người Dao, người Thái trong vùng, cứ thấy ưng ưng cái bụng là lên đôi lên lứa. Và, về ở với nhau năm trước năm sau đă con cái ṣn ṣn, "phanh" không kịp.
Thế nhưng, cỡ độ chục năm trở lại đây, chẳng biết do đâu, chứng hiếm muộn xuất hiện ngày một nhiều. Vấn nạn ấy không chỉ đến với người ở nơi phố xá đông đúc mà ngay nơi rừng núi âm u, nhiều cặp vợ chồng lấy nhau mấy năm mà cũng chẳng thể nào sinh nở. Và, tiếng lành đồn xa, họ t́m đến mế.
Mế Mụi là người xuề x̣a, thêm nữa, tiếng Kinh mế không biết nhiều nên câu chuyện về căn bệnh vô sinh, hiếm muộn mế "nh́n nhận" cũng rất đơn giản. Đơn giản đến độ... buồn cười.
Theo mế th́ hai vợ chồng không có con th́ chỉ căn cứ vào ba nguyên nhân. Thứ nhất, do chồng, thứ hai do vợ và thứ ba là do... cả hai! Vậy nên, cứ cặp nào đến nhờ mế bốc thuốc, là mế cắt luôn cho cả hai vợ chồng để một công giải quyết xong luôn... 3 nguyên nhân đó.
Mế bảo, thuốc của mế uống không có tác dụng phụ và uống vào chỉ thêm bổ chứ không có tác hại ǵ. Bởi thế, gặp người có bệnh th́ thuốc trị, gặp người không có bệnh uống cũng chẳng sao!
Thảo dược để bào chế những thang thuốc trên, mế bảo, nhiều loại chỉ ở trên Pù Quăn mới có. Trước đây, khi c̣n ở trên bản cũ, để tiện cho việc làm thuốc của ḿnh, tự tay mế đă trồng cả vườn dược liệu.
Khi chuyển xuống Hạ Sơn, mế cũng đem những giống cây quư xuống trồng. Thế nhưng, do không hợp khí hậu, thổ nhưỡng nên chăm bẵm luôn tay mà chẳng cây nào chịu sống.
Mế Mụi bảo, để có một thang thuốc "hàn gắn hạnh phúc" trên, ngoài những củ, cây, rễ, lá mà mế có thể trồng được th́ phải kiếm thêm rất nhiều thành phần khác mà chỉ t́m thấy chúng khi vào chốn nước độc rừng thiêng.
Mấy chục năm vào rừng kiếm thuốc, mế đă quen từng hốc cây, khe suối. "Bản đồ phân bố" của những cây thuốc trên mế đă thuộc như ḷng bàn tay, khi cần chỉ khoác gùi vào lấy. Tuy nhiên, cũng có loại cây mà đến giờ, mế cũng không thể nắm bắt được "tập quán" sinh sống của chúng.
Bởi vậy, muốn t́m, phần nhiều là nhờ sự may mắn. Có lần đi th́ gặp vài khóm thế nhưng cũng có bận, mấy ngày trời kiếm t́m mỏi mắt mà chẳng thấy chúng đâu.
Mế Mụi dẫn chứng về một vị thuốc mà theo mế bây giờ, rất hiếm có cơ hội kiếm được. Vị thuốc ấy là một thành phần không thể thiếu được trong bài thuốc chữa vô sinh, hiếm muộn và chứng "trên bảo dưới không nghe" của các đức ông chồng.
Đó là một loại củ có màu nâu nhạt, bề ngoài gần giống với củ nâu nhưng thân củ dài hơn và có vỏ xần xùi, chi chít những rễ xơ cứng.
Mế Mụi bảo, mế cũng không biết tên loại củ ấy là ǵ. Thứ củ có công năng đặc biệt ấy, theo mế Mụi, giờ khó t́m lắm. Đi khắp các cánh rừng trong vùng nhiều khi cũng không t́m được. Có bận, không có loại củ ấy để làm thuốc, mế đă phải nhờ mấy bà mế là thân thiết của ḿnh ở đất Lào t́m cho.
Tuy nhiên, cũng không phải cứ thấy loại "thần dược" ấy, khấp khởi đào về là dùng được, phải những củ già, cứng như gỗ th́ mới có công dụng. Củ non th́ có uống cũng như không!
Mế Mụi có cách khắc phục bệnh nhân vô cùng đặc biệt. Người nghèo đến, nhiều khi thuốc mế cho không. C̣n nếu đă là mua bán, th́ dù thuốc chữa thấp khớp, đau lưng, đau bụng đi ngoài đến những loại thuốc tuyệt chiêu như chữa vô sinh, hiếm muộn mế đều lấy giá đồng hạng: 20 ngh́n đồng một thang.
Thấy thuốc rẻ, có người thắc mắc, mế bảo, người Dao ở đây quan niệm, bốc thuốc chữa bệnh là trách nhiệm mà mỗi bà mế đều phải làm. Mà đă là trách nhiệm th́ không được cân đo, đong đếm. Thấy mọi người khỏe mạnh, vui vẻ là ḿnh cũng thấy vui, thấy mừng cái bụng lắm rồi!
Nói về những bài thuốc quư ở Pù Quăn và Hạ Sơn, ông Ngô Kim Dũng, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa huyện Mường Lát cho biết, từ lâu người Dao ở hai bản trên đă nổi tiếng về nghề làm thuốc. Nổi tiếng nhất là những bài thuốc dành cho phụ nữ trong thời kỳ mang thai và sau khi sinh nở.
Bài thuốc ấy vô cùng công hiệu bởi với nhiều người, sau khi sinh, th́ thời gian ở cữ là vài ba tháng với đủ các loại kiêng khem. C̣n với đồng bào người Dao, dùng những bài thuốc ấy (uống và tắm) th́ chưa đầy 1 tuần, họ đă phăm phăm đi rừng, đi nương như gái c̣n son.
Với những bài thuốc quư kể trên của mế Mụi, ông San, ông Lai... ông Dũng cho biết, ông cũng đă được nghe mọi người nói đến nhiều nhưng giá trị của chúng đến đâu th́ hiện tại, chưa có một công tŕnh khoa học nào nghiên cứu, đánh giá.
Và theo ông Dũng, đánh giá những bài thuốc ấy là rất cần thiết và cần phải làm ngay để phổ biến rộng răi cho nhiều người sử dụng.
Theo Sức Khỏe và Tiêu dùng