vuitoichat
04-03-2012, 09:36
V́ sao và cách nào có thể vận chuyển được những pho tượng khổng lồ nặng hàng tấn từ vùng đồng rừng xa xôi hiểm trở về đất Thái B́nh? Những bí ẩn của những pho tượng này cũng trở thành điểm ngắm của những kẻ đào trộm trộm, săn cổ vật… “viếng thăm”…
Cuộc vận chuyển kỳ lạ quần thể tượng đá khổng lồ về đất lúa
Điều kỳ lạ và là ẩn số khó lư giải đối với chính những người trong ḍng họ Phạm Huy, hậu duệ của Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh là cách thức vận chuyển số tượng đá khổng lồ từ một vùng miền xa xôi về măi đất lúa Thái B́nh, trong khi đó, thời điểm cách đây hơn 200 năm có lẽ, phương tiện vận chuyển thô sơ và chủ yếu dựa vào sức người.
Ông Phạm Huy Bộc, cán bộ văn hóa xă Chương Dương, hậu duệ của Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh trầm ngâm bên dăy tượng người, voi, ngựa đá trong khoảng sân trước đền thờ cụ tổ của ḍng họ nhà ḿnh.
Những câu chuyện gắn với quần thể tượng đặc biệt này, đối với ông Bộc là những chuyện ly kỳ.
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/bgcongdongviet/20120403/20120326115536_a8.jp g
Ông Bộc cho biết: theo các cụ kể lại, theo gia phả của ḍng họ Phạm Huy tại xă Chương Dương, Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh nguyên là quan văn, sau đó, đất nước rơi vào cảnh chiến tranh, ông được vua Lê, chúa Trịnh cắt cử đi dẹp loạn ở đất Đồng Mỏ, Lạng Sơn.
Địa danh Đồng Mỏ, Lạng Sơn cũng chính là do Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh đặt ra, v́ nó liên quan với địa danh Cao Mỗ nơi thân sinh ra cụ Phạm Huy Đĩnh.
Thời điểm ḥa b́nh lập lại những năm 1980, ông Bộc đi bộ đội về làng, được các cụ trong ḍng họ kể lại có thông tin nói rằng trên đất Đồng Mỏ, Lạng Sơn cũng có một khu đền thờ Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh, cũng có một quần thể người, voi, ngựa bằng đá như thế.
Cả ḍng họ góp tiền lên tận nơi t́m kiếm, nhưng trải hai cuộc chiến tranh ác liệt chống Pháp và chống Mỹ, khu đền thờ đó không c̣n, cũng như dấu tích của quần thể tượng đá cũng mất dấu như bóng chim tăm cá.
Ông Bộc kể lại: thuở ấy, Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh lập công lớn, được vua Lê - chúa Trịnh rất trọng vọng. Khi đó, vua Lê - chúa Trịnh sai thợ đá Thanh Hóa tạc đẽo quần thể người, ngựa, voi đá… này để dựng trong sân nội điện, nhưng nhiều người trong triều dèm pha chưa đạt đến mức độ thẩm mĩ, Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh mới xin Chúa được xin lại đám tượng đá này mang về quê bày trong khu thờ tự. Được phê chuẩn, Thiều quận công cho người vận chuyển những khối đá khổng lồ trải qua ngàn dặm về quê lúa - nơi ḿnh sinh ra và lớn lên.
Cũng theo ông Phạm Huy Bộc: “Phương tiện vận chuyển chính thuở ấy là vận chuyển bằng thuyền. Qua hệ thống sông ng̣i cổ xưa, các cụ đă kết bè đặt tượng đá lên, xuôi theo đường thủy đưa về quê trải ṛng ră nhiều tháng trời. Về gần tới tổng Cao Mỗ (nơi dựng đền bây giờ tại xă Chương Dương), một chiếc bè chở đôi hổ đá bị đắm, không cách nào vớt lên được. Thiều quận công cho người đắp một đôi hổ đá khác bằng gạch, h́nh dáng bệ vệ y như thế, đặt ở ngay trước chiếc ao bán nguyệt đằng trước đền thờ. Sau này, bờ ao bị lở, đôi hổ đắp bị rơi xuống ao, và không ai vớt lên được”.
Từ chỗ bến sông mà đám bè chở tượng voi đá, ngựa đá cập tại xă Chương Dương, hàng ngàn trai đinh, phu phen trong tổng được huy động.
Người ta dùng con lăn để di chuyển những khối đá nặng hàng chục tấn này lên bờ. Độ ấy đang vào vụ đông, dân địa phương trồng ngô, trồng đỗ đang kỳ kết hoa. Dọc đường con lăn vận chuyển những khối tượng này đi qua, hoa màu bị dập nát, dân t́nh có ư kiến, Thiều quận công xuất tiền bạc ra bồi thường cho người dân.
Kể từ đó đến nay, hơn 200 năm đă trôi qua, con cháu ḍng họ Phạm Huy của xă Chương Dương không mảy may dám động đến khu tượng đá, các cụ xếp đặt như thế nào vẫn giữ nguyên như thế, dù nhiều pho tượng bệ kê bằng đá đă bị ch́m xuống nền đất, hay bị mưa nắng làm cho nghiêng ngả.
Cũng có tin đồn, khu lăng mộ xây đá ong h́nh hộp có quàn một thi hài kèm theo nhiều của cải tống táng. Thiều quận công tính lo xa cũng cho chôn giấu một số tài sản cách khu đền thờ chừng 2km, nay là địa điểm đặt bệnh xá 207 (tỉnh đội Thái B́nh quản lư bây giờ).
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/bgcongdongviet/20120403/20120326121026_a13.j pg
Quăng những năm 1980, người ta tiến hành khai quật tại bệnh xá 207 thấy thi hài một người con gái được tẩm ướp, vẫn c̣n nguyên mái tóc dài. Thi hài đó sau đấy được mang đi đâu, chính ông Bộc cũng không hay biết.
Về hai tấm bia ghi khắc công trạng của Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh do chính bác học Lê Quư Đôn (cũng người Thái B́nh) và cụ Nguyễn Nghiêm (thân sinh ra Đại thi hào Nguyễn Du) đề bút, ông Bộc tự hào: “Nhiều cán bộ nghiên cứu của Viện Hán Nôm dă về đây nghiên cứu".
Cuộc viếng thăm kỳ lạ của tên trộm cổ vật đất Cảng
Ông Bộc cho biết: quần thể voi đá, ngựa đá, tượng đá… kỳ lạ giữa đất lúa đă trở thành điểm ngắm của nhiều kẻ đào trộm vàng. Chúng cho rằng trong đó có chứa kho báu hay chí ít là cũng có nhiều cổ vật quư hiếm… Thế nên, những vị “khách không mời” này đă nhiều lần t́m về…
Khoảng đầu thập niên 90 của thế kỷ trước, một nhóm gồm 4 người lạ mặt từ Hải Pḥng t́m đến khu voi đá ngựa đá của đền thờ Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh. Một đêm mưa gió, chúng dùng xà beng nạy tấm bia h́nh trụ có bút tích do cụ Lê Quư Đôn viết v́ cho rằng trong đó có vàng.
Sáng hôm sau, khi người dân phát hiện, ḍng họ Phạm Huy đă huy động mấy chục trai tráng dựng lại như cũ.
“Đến khi ấy, chúng tôi mới ngă ngửa, hóa ra tấm bia h́nh trụ là rỗng ruột. Quả là kỳ tài, v́ thời ấy, một khối đá liền khối như thế, các cụ dùng cách nào mà làm rỗng ruột được, không để lại bất cứ một vết nứt hay dấu vết nào xung quanh tấm bia…”.
Năm 1996, khi đó ông Bộc đă tham gia công tác ở xă, cùng ḍng họ Phạm Huy tập hợp tài liệu, xây dựng hồ sơ kiến nghị lên UBND tỉnh Thái B́nh để Sở VHTT Thái B́nh cấp giấy chứng nhận Di tích lịch sử - Văn hóa cho khu đền Thiều quốc công Phạm Huy Đĩnh.
Năm 2002, UBND tỉnh Thái B́nh cấp bằng công nhận Di tích lịch sử cho đền Từ Vũ, công nhận quần thể voi đá, ngựa đá độc nhất vô nhị này.
Tọa lạc trong sân đền, ngay cạnh khu vực đặt tượng người, voi, ngựa đá… của đền thờ Từ Vũ là cây duối khổng lồ hai người ôm không xuể.
Ông Bộc tự hào: “Cây duối này có tuổi đời trên dưới 200 năm. Ngay từ khi dựng đền thờ các cụ đă trồng nó. C̣n một cây duối cổ thụ khác ở phía bên kia hồ bán nguyệt bị chết gần chục năm trước v́ người ta dựng một cái ḷ rèn ở dưới gốc. Chắc v́ lửa ḷ nóng quá nên mới thế. Tiếc lắm!”.
Trải bao năm tháng dâu bể, quần thể voi đá, ngựa đá đă cũ kỹ theo thời gian. Hầu hết các pho tượng ngựa đá, người đá gần như c̣n lành lặn. Duy nhất, đôi voi đá bày hàng đầu tiên trong sân đền thờ đă bị sứt mẻ.
Một “ông voi” bên phải bị cụt mất ṿi và găy mất ngà, một bên thân voi xuất hiện vết nứt khá rộng. “Ông” voi bên trái c̣n nguyên ṿi, ngà, đầu nhưng một bên ḿnh voi bị bong mất một lớp đá khá dày.
“Khi tôi đi bộ đội về, các cụ kể chuyện, thời kỳ kháng Pháp, quân Pháp cho rằng trong đó có vàng nên đă dùng bộc phá ốp vỡ một bên. Họ không biết đấy là khối đá liền khối, đặc ruột chứ làm ǵ có vàng bạc, châu báu ǵ bên trong…”, ông Bộc nuối tiếc.
Khu đền thờ Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh liền kề với trường PTCS xă Chương Dương, nằm gần đường quốc lộ 39 nối Thái B́nh với Hưng Yên, Hải Dương. Chiếc hồ bán nguyệt ngay trước cổng đền tạo kiến trúc phong thủy cho cả khu đền, rất đẹp mắt.
Gần đây, chính quyền địa phương cho xây dựng Đài tưởng niệm các anh hung liệt sỹ xă ở mé phải ao, chếch với cổng đền. Tuy nhiên, dù chưa hoàn thành nhưng công tŕnh này đă gần như án ngữ một nửa khu mặt tiền của đền Từ Vũ, thật là một điều đáng tiếc.
Phía sau của đền thờ Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh là một lăng mộ xây dựng bằng đá ong, có bậc tam cấp dẫn lên, dài chừng 4m, rộng 3m, cao 2m. Thời gian, mưa nắng đă bào ṃn lớp đá ong xây mộ, và rêu phong cổ kính trờm lên những khe kết nối những viên đá ong có nguồn gốc từ vùng Bất Bạt, Sơn Tây.
Đi sâu vào mé trong khu điện thờ, ông Bộc chỉ dẫn: “Nắp khu lăng mộ được các cụ đặt thông với điện thờ. Nhiều người trong ḍng họ ṭ ṃ đă có lần bảo cạy nắp vào xem bên trong khu lăng mộ có ǵ kỳ bí, nhưng các cụ không cho v́ sợ phạm húy. Một bộ ngai thờ bằng đá liền khối, bát hương bằng đá chạm cũng là những bảo vật của ḍng họ Phạm Huy. Tôi đồ rằng, nó cũng được mang về cùng thời với đám voi đá, ngựa đá bày ngoài sân thờ…”.
Đến thời điểm hiện tại, ḍng họ Phạm Huy đă ba lần trùng tu. Lần thứ nhất vào năm Giáp Th́n 1904 thời vua Thành Thái, khi đó năm gian bái đường bị rơ bỏ, chỉ c̣n lại một hậu cung và ba gian thờ.
Lần thứ hai vào năm Bảo Đại 19 (Giáp Thân - 1944). Để đỡ mái hậu cung, các cụ trong ḍng họ Phạm Huy xây một ṿm cuốn có chạm đôi câu đối: “Phú quư đương quy thịnh sự truyền Lê Cảnh Hưng chu tam đạo/ Lâu đài địa khởi trùng tu đương hoàng Bảo Đại thập cửu niên”. Lần thứ vào năm 2002, từ đường xuống cấp hoang phế, quỹ Việt Nam - Thụy Điển tài trợ 45 triệu đồng, ḍng họ huy động tiền công đức tôn tạo, tu sửa khang trang như hiện nay.
Khu quần thể tượng người, voi, ngựa đá cùng hai tấm bia h́nh trụ là quần thể tượng đá quư giá. Tượng đặt ngoài trời, trên nền sân đất ẩm thấp rêu phong, dưới bóng cây duối cổ thụ trùm phủ… tạo thành một không gian linh thiêng làm nao ḷng du khách…
Theo VNN
Cuộc vận chuyển kỳ lạ quần thể tượng đá khổng lồ về đất lúa
Điều kỳ lạ và là ẩn số khó lư giải đối với chính những người trong ḍng họ Phạm Huy, hậu duệ của Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh là cách thức vận chuyển số tượng đá khổng lồ từ một vùng miền xa xôi về măi đất lúa Thái B́nh, trong khi đó, thời điểm cách đây hơn 200 năm có lẽ, phương tiện vận chuyển thô sơ và chủ yếu dựa vào sức người.
Ông Phạm Huy Bộc, cán bộ văn hóa xă Chương Dương, hậu duệ của Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh trầm ngâm bên dăy tượng người, voi, ngựa đá trong khoảng sân trước đền thờ cụ tổ của ḍng họ nhà ḿnh.
Những câu chuyện gắn với quần thể tượng đặc biệt này, đối với ông Bộc là những chuyện ly kỳ.
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/bgcongdongviet/20120403/20120326115536_a8.jp g
Ông Bộc cho biết: theo các cụ kể lại, theo gia phả của ḍng họ Phạm Huy tại xă Chương Dương, Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh nguyên là quan văn, sau đó, đất nước rơi vào cảnh chiến tranh, ông được vua Lê, chúa Trịnh cắt cử đi dẹp loạn ở đất Đồng Mỏ, Lạng Sơn.
Địa danh Đồng Mỏ, Lạng Sơn cũng chính là do Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh đặt ra, v́ nó liên quan với địa danh Cao Mỗ nơi thân sinh ra cụ Phạm Huy Đĩnh.
Thời điểm ḥa b́nh lập lại những năm 1980, ông Bộc đi bộ đội về làng, được các cụ trong ḍng họ kể lại có thông tin nói rằng trên đất Đồng Mỏ, Lạng Sơn cũng có một khu đền thờ Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh, cũng có một quần thể người, voi, ngựa bằng đá như thế.
Cả ḍng họ góp tiền lên tận nơi t́m kiếm, nhưng trải hai cuộc chiến tranh ác liệt chống Pháp và chống Mỹ, khu đền thờ đó không c̣n, cũng như dấu tích của quần thể tượng đá cũng mất dấu như bóng chim tăm cá.
Ông Bộc kể lại: thuở ấy, Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh lập công lớn, được vua Lê - chúa Trịnh rất trọng vọng. Khi đó, vua Lê - chúa Trịnh sai thợ đá Thanh Hóa tạc đẽo quần thể người, ngựa, voi đá… này để dựng trong sân nội điện, nhưng nhiều người trong triều dèm pha chưa đạt đến mức độ thẩm mĩ, Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh mới xin Chúa được xin lại đám tượng đá này mang về quê bày trong khu thờ tự. Được phê chuẩn, Thiều quận công cho người vận chuyển những khối đá khổng lồ trải qua ngàn dặm về quê lúa - nơi ḿnh sinh ra và lớn lên.
Cũng theo ông Phạm Huy Bộc: “Phương tiện vận chuyển chính thuở ấy là vận chuyển bằng thuyền. Qua hệ thống sông ng̣i cổ xưa, các cụ đă kết bè đặt tượng đá lên, xuôi theo đường thủy đưa về quê trải ṛng ră nhiều tháng trời. Về gần tới tổng Cao Mỗ (nơi dựng đền bây giờ tại xă Chương Dương), một chiếc bè chở đôi hổ đá bị đắm, không cách nào vớt lên được. Thiều quận công cho người đắp một đôi hổ đá khác bằng gạch, h́nh dáng bệ vệ y như thế, đặt ở ngay trước chiếc ao bán nguyệt đằng trước đền thờ. Sau này, bờ ao bị lở, đôi hổ đắp bị rơi xuống ao, và không ai vớt lên được”.
Từ chỗ bến sông mà đám bè chở tượng voi đá, ngựa đá cập tại xă Chương Dương, hàng ngàn trai đinh, phu phen trong tổng được huy động.
Người ta dùng con lăn để di chuyển những khối đá nặng hàng chục tấn này lên bờ. Độ ấy đang vào vụ đông, dân địa phương trồng ngô, trồng đỗ đang kỳ kết hoa. Dọc đường con lăn vận chuyển những khối tượng này đi qua, hoa màu bị dập nát, dân t́nh có ư kiến, Thiều quận công xuất tiền bạc ra bồi thường cho người dân.
Kể từ đó đến nay, hơn 200 năm đă trôi qua, con cháu ḍng họ Phạm Huy của xă Chương Dương không mảy may dám động đến khu tượng đá, các cụ xếp đặt như thế nào vẫn giữ nguyên như thế, dù nhiều pho tượng bệ kê bằng đá đă bị ch́m xuống nền đất, hay bị mưa nắng làm cho nghiêng ngả.
Cũng có tin đồn, khu lăng mộ xây đá ong h́nh hộp có quàn một thi hài kèm theo nhiều của cải tống táng. Thiều quận công tính lo xa cũng cho chôn giấu một số tài sản cách khu đền thờ chừng 2km, nay là địa điểm đặt bệnh xá 207 (tỉnh đội Thái B́nh quản lư bây giờ).
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/bgcongdongviet/20120403/20120326121026_a13.j pg
Quăng những năm 1980, người ta tiến hành khai quật tại bệnh xá 207 thấy thi hài một người con gái được tẩm ướp, vẫn c̣n nguyên mái tóc dài. Thi hài đó sau đấy được mang đi đâu, chính ông Bộc cũng không hay biết.
Về hai tấm bia ghi khắc công trạng của Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh do chính bác học Lê Quư Đôn (cũng người Thái B́nh) và cụ Nguyễn Nghiêm (thân sinh ra Đại thi hào Nguyễn Du) đề bút, ông Bộc tự hào: “Nhiều cán bộ nghiên cứu của Viện Hán Nôm dă về đây nghiên cứu".
Cuộc viếng thăm kỳ lạ của tên trộm cổ vật đất Cảng
Ông Bộc cho biết: quần thể voi đá, ngựa đá, tượng đá… kỳ lạ giữa đất lúa đă trở thành điểm ngắm của nhiều kẻ đào trộm vàng. Chúng cho rằng trong đó có chứa kho báu hay chí ít là cũng có nhiều cổ vật quư hiếm… Thế nên, những vị “khách không mời” này đă nhiều lần t́m về…
Khoảng đầu thập niên 90 của thế kỷ trước, một nhóm gồm 4 người lạ mặt từ Hải Pḥng t́m đến khu voi đá ngựa đá của đền thờ Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh. Một đêm mưa gió, chúng dùng xà beng nạy tấm bia h́nh trụ có bút tích do cụ Lê Quư Đôn viết v́ cho rằng trong đó có vàng.
Sáng hôm sau, khi người dân phát hiện, ḍng họ Phạm Huy đă huy động mấy chục trai tráng dựng lại như cũ.
“Đến khi ấy, chúng tôi mới ngă ngửa, hóa ra tấm bia h́nh trụ là rỗng ruột. Quả là kỳ tài, v́ thời ấy, một khối đá liền khối như thế, các cụ dùng cách nào mà làm rỗng ruột được, không để lại bất cứ một vết nứt hay dấu vết nào xung quanh tấm bia…”.
Năm 1996, khi đó ông Bộc đă tham gia công tác ở xă, cùng ḍng họ Phạm Huy tập hợp tài liệu, xây dựng hồ sơ kiến nghị lên UBND tỉnh Thái B́nh để Sở VHTT Thái B́nh cấp giấy chứng nhận Di tích lịch sử - Văn hóa cho khu đền Thiều quốc công Phạm Huy Đĩnh.
Năm 2002, UBND tỉnh Thái B́nh cấp bằng công nhận Di tích lịch sử cho đền Từ Vũ, công nhận quần thể voi đá, ngựa đá độc nhất vô nhị này.
Tọa lạc trong sân đền, ngay cạnh khu vực đặt tượng người, voi, ngựa đá… của đền thờ Từ Vũ là cây duối khổng lồ hai người ôm không xuể.
Ông Bộc tự hào: “Cây duối này có tuổi đời trên dưới 200 năm. Ngay từ khi dựng đền thờ các cụ đă trồng nó. C̣n một cây duối cổ thụ khác ở phía bên kia hồ bán nguyệt bị chết gần chục năm trước v́ người ta dựng một cái ḷ rèn ở dưới gốc. Chắc v́ lửa ḷ nóng quá nên mới thế. Tiếc lắm!”.
Trải bao năm tháng dâu bể, quần thể voi đá, ngựa đá đă cũ kỹ theo thời gian. Hầu hết các pho tượng ngựa đá, người đá gần như c̣n lành lặn. Duy nhất, đôi voi đá bày hàng đầu tiên trong sân đền thờ đă bị sứt mẻ.
Một “ông voi” bên phải bị cụt mất ṿi và găy mất ngà, một bên thân voi xuất hiện vết nứt khá rộng. “Ông” voi bên trái c̣n nguyên ṿi, ngà, đầu nhưng một bên ḿnh voi bị bong mất một lớp đá khá dày.
“Khi tôi đi bộ đội về, các cụ kể chuyện, thời kỳ kháng Pháp, quân Pháp cho rằng trong đó có vàng nên đă dùng bộc phá ốp vỡ một bên. Họ không biết đấy là khối đá liền khối, đặc ruột chứ làm ǵ có vàng bạc, châu báu ǵ bên trong…”, ông Bộc nuối tiếc.
Khu đền thờ Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh liền kề với trường PTCS xă Chương Dương, nằm gần đường quốc lộ 39 nối Thái B́nh với Hưng Yên, Hải Dương. Chiếc hồ bán nguyệt ngay trước cổng đền tạo kiến trúc phong thủy cho cả khu đền, rất đẹp mắt.
Gần đây, chính quyền địa phương cho xây dựng Đài tưởng niệm các anh hung liệt sỹ xă ở mé phải ao, chếch với cổng đền. Tuy nhiên, dù chưa hoàn thành nhưng công tŕnh này đă gần như án ngữ một nửa khu mặt tiền của đền Từ Vũ, thật là một điều đáng tiếc.
Phía sau của đền thờ Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh là một lăng mộ xây dựng bằng đá ong, có bậc tam cấp dẫn lên, dài chừng 4m, rộng 3m, cao 2m. Thời gian, mưa nắng đă bào ṃn lớp đá ong xây mộ, và rêu phong cổ kính trờm lên những khe kết nối những viên đá ong có nguồn gốc từ vùng Bất Bạt, Sơn Tây.
Đi sâu vào mé trong khu điện thờ, ông Bộc chỉ dẫn: “Nắp khu lăng mộ được các cụ đặt thông với điện thờ. Nhiều người trong ḍng họ ṭ ṃ đă có lần bảo cạy nắp vào xem bên trong khu lăng mộ có ǵ kỳ bí, nhưng các cụ không cho v́ sợ phạm húy. Một bộ ngai thờ bằng đá liền khối, bát hương bằng đá chạm cũng là những bảo vật của ḍng họ Phạm Huy. Tôi đồ rằng, nó cũng được mang về cùng thời với đám voi đá, ngựa đá bày ngoài sân thờ…”.
Đến thời điểm hiện tại, ḍng họ Phạm Huy đă ba lần trùng tu. Lần thứ nhất vào năm Giáp Th́n 1904 thời vua Thành Thái, khi đó năm gian bái đường bị rơ bỏ, chỉ c̣n lại một hậu cung và ba gian thờ.
Lần thứ hai vào năm Bảo Đại 19 (Giáp Thân - 1944). Để đỡ mái hậu cung, các cụ trong ḍng họ Phạm Huy xây một ṿm cuốn có chạm đôi câu đối: “Phú quư đương quy thịnh sự truyền Lê Cảnh Hưng chu tam đạo/ Lâu đài địa khởi trùng tu đương hoàng Bảo Đại thập cửu niên”. Lần thứ vào năm 2002, từ đường xuống cấp hoang phế, quỹ Việt Nam - Thụy Điển tài trợ 45 triệu đồng, ḍng họ huy động tiền công đức tôn tạo, tu sửa khang trang như hiện nay.
Khu quần thể tượng người, voi, ngựa đá cùng hai tấm bia h́nh trụ là quần thể tượng đá quư giá. Tượng đặt ngoài trời, trên nền sân đất ẩm thấp rêu phong, dưới bóng cây duối cổ thụ trùm phủ… tạo thành một không gian linh thiêng làm nao ḷng du khách…
Theo VNN