tonny_thuong
04-10-2012, 06:55
Học châu Á, châu Phi cũng muốn 'thần kỳ'
Trong không ít suy nghĩ, châu Phi được h́nh dung như “lục địa vô vọng”. Do đó, không ít nền kinh tế của Lục địa đen đang nh́n vào tấm gương thành công từ châu Á làm động lực thay đổi và phát triển cho tương lai.
Điều này được minh chứng qua tựa đề bài xă luận trên tờ kinh tế nổi tiếng The Economist có nhan đề “Châu Phi – lục địa hy vọng”. Nội dung bao gồm bức tranh tương phản cũng với một bài viết trên tờ báo này một thập kỷ trước với tựa “Lục địa vô vọng”.
Các nhà lănh đạo của Lục địa đen đang t́m kiếm từ phía Đông cho một nguồn cảm hứng phát triển. Ví dụ, Tổng thống Rwanda, ông Paul Kagame cho biết, ông hy vọng sẽ hoàn thành sứ mệnh chuyển đổi nền kinh tế của đất nước ḿnh trở thành “Singapore của Trung Phi”.
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/ctv_tg/20120408/tg africa future (2).jpg
Ảnh b́a minh họa trên tờ The Economist cho bài viết: Lục địa hy vọng - châu Phi đi lên (đăng ngày 3/12/2011). Ảnh minh họa: The Economist.
Quan điểm này đă lay động được vào một bộ phận người châu Phi lạc quan, nh́n thấy được sự phát triển kinh tế bền vững trong tương lai, dù cho khu vực phía Bắc của lục địa này vẫn bị lôi kéo vào bất ổn chính trị và nổi dậy trong nước.
Lựa chọn tấm gương nào để học tập?
Vậy, liệu đă đến lúc châu Phi tái hiện lại những thời kỳ tăng trưởng kinh tế đáng kinh ngạc của châu Á? Điều này chắc chắn là một nhiệm vụ nặng nề, nhưng có cơ sở.
Có thể lấy điển h́nh như Ghana, đất nước đạt tốc độ tăng trưởng 13,5 % năm 2011 sau khi cởi bỏ dây trói từ chính sách kinh tế thất bại của những năm 1980 và 1990. Tương tự, sự thành công gần đây của Nam Phi, là những tín hiệu hy vọng cho một "châu Phi thần kỳ".
Và nếu châu Á là cẩm nang cho sự thần kỳ kinh tế của châu Phi, khu vực này cũng cần tạo được những nền tảng về một nhà nước mạnh với các thiết chế hỗ trợ của châu Á. Trong số này, Nhật Bản và Trung Quốc thường xuất hiện nhiều hơn trong suy nghĩ của nhiều nhà lănh đạo châu Phi.
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/ctv_tg/20120408/tg africa future (5).jpg
Các nước châu Phi có thể lựa chọn tấm gương của các nước Đông Á như Trung Quốc, Nhật Bản hoặc Đông Nam Á như Singapore, Indonesia. Ảnh minh họa: Global Times.
Tuy nhiên, một số điểm yếu nhất và cũng là rào cản lớn nhất của các nhà nước này là những yếu kém về cấu trúc một cách rơ rệt, thiếu sự chuyên nghiệp, sự bảo hộ và phổ biến về tham nhũng.
Những h́nh ảnh này quá dai dẳng, làm suy yếu những nỗ lực có thể giải quyết sự yếu kém thông qua một chương tŕnh nghị sự kinh tế tích cực ở châu Phi, ngay cả khi có nhiều nhà lănh đạo với tầm nh́n xa trông rộng của các quốc gia định hướng phát triển như Mauritius và Botswana.
Một số người cho rằng, mô h́nh tăng trưởng kinh tế dưới sự dẫn dắt chủ đạo của nhà nước ở Đông Á có thể không phù hợp cho các quốc gia châu Phi. Lí lẽ viện dẫn, chủ yếu là do những nhân vật lănh đạo yếu kém. Do đó, họ cho rằng, với các điểm yếu về xă hội, lịch sử và cấu trúc, các nền kinh tế châu Phi nên theo định hướng thị trường, tức là con đường của khu vực Đông Nam Á, tiêu biểu như Singapore và Indonesia.
Bài học châu Á cho châu Phi
Phát triển thương mại nội vùng
Và dù bất kể mô h́nh nào mà các quốc gia châu Phi chọn làm theo th́ việc đạt được các mô h́nh tăng trưởng đáng ghen tị của một số nền kinh tế châu Á đỏi hỏi một yếu tố hàng đầu là: tăng cường thương mại trong khu vực.
Bởi lẽ, trong nhiều năm trở lại đây, lợi ích kinh tế của châu Phi được thúc đẩy chủ yếu bởi thương mại từ bên ngoài lục địa, đặc biệt là với các nền kinh tế mới nổi như Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil và Hàn Quốc.
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/ctv_tg/20120408/tg africa future (6).jpg
Tận dụng phát triển thương mại trong khu vực mới là con đường tiềm năng và đúng đắn cho châu Phi. Ảnh minh họa: presstv.
Theo một báo cáo gần đây của Học viện Toàn cầu McKinsey, giá trị thương mại nội khối châu Phi chỉ đạt mức rất thấp là 12%, bằng phân nửa nếu so sánh châu Mỹ Latinh. Điều này chứng tỏ, mặc dù với gần 1 tỷ người tiêu dùng cư trú trong lục địa châu Phi nhưng thương mại nội khối châu Phi không là yếu tố đáng kể đóng góp vào nền kinh tế của bất kỳ quốc gia châu Phi nào. Trong khi, đây mới thực sự là con đường tiềm năng nhằm củng cố và thúc đẩy thị trường châu Phi trong nền kinh tế toàn cầu.
Chính tấm gương châu Á như Trung Quốc là minh chứng rơ rệt nhất trong việc t́m kiếm lợi ích từ cả thị trường địa phương, khu vực và bên ngoài khu vực.
Một yếu tố khác quan trọng trong tương lai của châu Phi có thể học từ kinh nghiệm châu Á là công nghiệp hóa. Các chính phủ châu Phi thực sự cần thay đổi nền kinh tế, từ việc chỉ đơn giản tập trung vào số lượng mặt hàng sang đa dạng hóa sản phẩm và tăng giá trị cho các sản phẩm này.
Để đạt được điều này yêu cầu một cơ sở hạ tầng ổn định hiệu quả, một thách thức mà các nhà lănh đạo châu Phi phải đối mặt và giải quyết một cách nhanh chóng. Để làm điều này, các nước cần tới sự hỗ trợ thực tiễn từ bên ngoài, mà điển h́nh chính là từ các khoản đầu tư tăng dần của các nước châu Á, nổi lên trong số này là Trung Quốc. Mặc dù vậy, các nước cần thận trọng để không bỏ lỡ cơ hội phat triển những lĩnh vực sản xuất của riêng ḿnh thay v́ chỉ dựa vào nhập khẩu và chuyên gia từ Trung Quốc.
Bộ máy quan liêu
Một ch́a khóa thành công khác cho châu Phi, là câu chuyện thành công của Singapore trong tổ chức bộ máy điều hành. Các nước cần hiểu, dù cách tiếp cận tăng trưởng theo hướng tự do thị trường hay nhà nước chi phối, họ đều cần một hệ thống quan liêu được tổ chức tốt để ghi nhận và trao thưởng xứng đáng cho những tài năng.
Do đó, muốn trở thành một châu Á thứ 2, các nước nên đảm bảo thay thế được chủ nghĩa, quan niệm “con ông cháu cha” hay “nhóm đặc quyền, tinh túy” quá mức đang chi phối sự phát triển, tiến bộ.
Có thể thấy, các quốc gia châu Phi đang đứng trên một vị thế tốt nhất để có thể đạt được và duy tŕ tăng trưởng kinh tế hơn bất cứ lúc nào từ khi giành độc lập của họ. Dù các cuộc xung đột chính trị và dân sự lẻ tẻ vẫn c̣n tồn tại đâu đó trên Lục địa đen, có ngày càng nhiều dấu hiệu về một sự trưởng thành chính trị ngày càng tăng.
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/ctv_tg/20120408/tg africa future (9).jpg
Các nước châu Phi nên học theo bài học cải cách thành công của Singapore cũng như giá trị lănh đạo của vị Thủ tướng Lư Hiển Long đóng góp cho sự phát triển. Ảnh minh họa: Top-10-list.
Với kỷ luật chính trị và sự tập trung vào các thể chế quan trọng dựa trên sự xuất sắc, tài năng thực sự, sự gắn kết xă hội và tận dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú là các yếu tố cần thiết cho tăng trưởng kinh tế bền vững.
Nh́n về phía trước, châu Phi c̣n sở hữu một lợi thế tiềm năng khác: dân số trẻ trung với một khao khát thay đổi. Nhiều cuộc nổi dậy thể hiện sự ủng hộ nền dân chủ trên khắp lục địa được dẫn dắt và duy tŕ bởi những người trẻ tuổi bất măn với sự lỗi thời công nghệ và lo lắng cho cơ hội, nghề nghiệp và tương lai.
Đối với những người châu Phi trẻ tuổi, thay đổi không phải là một hy vọng xa xôi mà là thứ ǵ đó hoàn toàn có thể đạt được. Kư ức về sự khai thác thuộc địa đang lùi sâu, nhường bước cho tầm nh́n về phía trước.
Tóm lại, biết nghiên cứu và kết hợp thích đáng những bài học thành công của châu Á như Trung Quốc, Hong Kong, Singapore và Hàn Quốc, các nước châu Phi sẽ có thể biến nơi đây là thành lục địa hy vọng, đưa hàng triệu người thoát khỏi đói nghèo.
Mạnh Thắng
theo đv
Trong không ít suy nghĩ, châu Phi được h́nh dung như “lục địa vô vọng”. Do đó, không ít nền kinh tế của Lục địa đen đang nh́n vào tấm gương thành công từ châu Á làm động lực thay đổi và phát triển cho tương lai.
Điều này được minh chứng qua tựa đề bài xă luận trên tờ kinh tế nổi tiếng The Economist có nhan đề “Châu Phi – lục địa hy vọng”. Nội dung bao gồm bức tranh tương phản cũng với một bài viết trên tờ báo này một thập kỷ trước với tựa “Lục địa vô vọng”.
Các nhà lănh đạo của Lục địa đen đang t́m kiếm từ phía Đông cho một nguồn cảm hứng phát triển. Ví dụ, Tổng thống Rwanda, ông Paul Kagame cho biết, ông hy vọng sẽ hoàn thành sứ mệnh chuyển đổi nền kinh tế của đất nước ḿnh trở thành “Singapore của Trung Phi”.
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/ctv_tg/20120408/tg africa future (2).jpg
Ảnh b́a minh họa trên tờ The Economist cho bài viết: Lục địa hy vọng - châu Phi đi lên (đăng ngày 3/12/2011). Ảnh minh họa: The Economist.
Quan điểm này đă lay động được vào một bộ phận người châu Phi lạc quan, nh́n thấy được sự phát triển kinh tế bền vững trong tương lai, dù cho khu vực phía Bắc của lục địa này vẫn bị lôi kéo vào bất ổn chính trị và nổi dậy trong nước.
Lựa chọn tấm gương nào để học tập?
Vậy, liệu đă đến lúc châu Phi tái hiện lại những thời kỳ tăng trưởng kinh tế đáng kinh ngạc của châu Á? Điều này chắc chắn là một nhiệm vụ nặng nề, nhưng có cơ sở.
Có thể lấy điển h́nh như Ghana, đất nước đạt tốc độ tăng trưởng 13,5 % năm 2011 sau khi cởi bỏ dây trói từ chính sách kinh tế thất bại của những năm 1980 và 1990. Tương tự, sự thành công gần đây của Nam Phi, là những tín hiệu hy vọng cho một "châu Phi thần kỳ".
Và nếu châu Á là cẩm nang cho sự thần kỳ kinh tế của châu Phi, khu vực này cũng cần tạo được những nền tảng về một nhà nước mạnh với các thiết chế hỗ trợ của châu Á. Trong số này, Nhật Bản và Trung Quốc thường xuất hiện nhiều hơn trong suy nghĩ của nhiều nhà lănh đạo châu Phi.
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/ctv_tg/20120408/tg africa future (5).jpg
Các nước châu Phi có thể lựa chọn tấm gương của các nước Đông Á như Trung Quốc, Nhật Bản hoặc Đông Nam Á như Singapore, Indonesia. Ảnh minh họa: Global Times.
Tuy nhiên, một số điểm yếu nhất và cũng là rào cản lớn nhất của các nhà nước này là những yếu kém về cấu trúc một cách rơ rệt, thiếu sự chuyên nghiệp, sự bảo hộ và phổ biến về tham nhũng.
Những h́nh ảnh này quá dai dẳng, làm suy yếu những nỗ lực có thể giải quyết sự yếu kém thông qua một chương tŕnh nghị sự kinh tế tích cực ở châu Phi, ngay cả khi có nhiều nhà lănh đạo với tầm nh́n xa trông rộng của các quốc gia định hướng phát triển như Mauritius và Botswana.
Một số người cho rằng, mô h́nh tăng trưởng kinh tế dưới sự dẫn dắt chủ đạo của nhà nước ở Đông Á có thể không phù hợp cho các quốc gia châu Phi. Lí lẽ viện dẫn, chủ yếu là do những nhân vật lănh đạo yếu kém. Do đó, họ cho rằng, với các điểm yếu về xă hội, lịch sử và cấu trúc, các nền kinh tế châu Phi nên theo định hướng thị trường, tức là con đường của khu vực Đông Nam Á, tiêu biểu như Singapore và Indonesia.
Bài học châu Á cho châu Phi
Phát triển thương mại nội vùng
Và dù bất kể mô h́nh nào mà các quốc gia châu Phi chọn làm theo th́ việc đạt được các mô h́nh tăng trưởng đáng ghen tị của một số nền kinh tế châu Á đỏi hỏi một yếu tố hàng đầu là: tăng cường thương mại trong khu vực.
Bởi lẽ, trong nhiều năm trở lại đây, lợi ích kinh tế của châu Phi được thúc đẩy chủ yếu bởi thương mại từ bên ngoài lục địa, đặc biệt là với các nền kinh tế mới nổi như Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil và Hàn Quốc.
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/ctv_tg/20120408/tg africa future (6).jpg
Tận dụng phát triển thương mại trong khu vực mới là con đường tiềm năng và đúng đắn cho châu Phi. Ảnh minh họa: presstv.
Theo một báo cáo gần đây của Học viện Toàn cầu McKinsey, giá trị thương mại nội khối châu Phi chỉ đạt mức rất thấp là 12%, bằng phân nửa nếu so sánh châu Mỹ Latinh. Điều này chứng tỏ, mặc dù với gần 1 tỷ người tiêu dùng cư trú trong lục địa châu Phi nhưng thương mại nội khối châu Phi không là yếu tố đáng kể đóng góp vào nền kinh tế của bất kỳ quốc gia châu Phi nào. Trong khi, đây mới thực sự là con đường tiềm năng nhằm củng cố và thúc đẩy thị trường châu Phi trong nền kinh tế toàn cầu.
Chính tấm gương châu Á như Trung Quốc là minh chứng rơ rệt nhất trong việc t́m kiếm lợi ích từ cả thị trường địa phương, khu vực và bên ngoài khu vực.
Một yếu tố khác quan trọng trong tương lai của châu Phi có thể học từ kinh nghiệm châu Á là công nghiệp hóa. Các chính phủ châu Phi thực sự cần thay đổi nền kinh tế, từ việc chỉ đơn giản tập trung vào số lượng mặt hàng sang đa dạng hóa sản phẩm và tăng giá trị cho các sản phẩm này.
Để đạt được điều này yêu cầu một cơ sở hạ tầng ổn định hiệu quả, một thách thức mà các nhà lănh đạo châu Phi phải đối mặt và giải quyết một cách nhanh chóng. Để làm điều này, các nước cần tới sự hỗ trợ thực tiễn từ bên ngoài, mà điển h́nh chính là từ các khoản đầu tư tăng dần của các nước châu Á, nổi lên trong số này là Trung Quốc. Mặc dù vậy, các nước cần thận trọng để không bỏ lỡ cơ hội phat triển những lĩnh vực sản xuất của riêng ḿnh thay v́ chỉ dựa vào nhập khẩu và chuyên gia từ Trung Quốc.
Bộ máy quan liêu
Một ch́a khóa thành công khác cho châu Phi, là câu chuyện thành công của Singapore trong tổ chức bộ máy điều hành. Các nước cần hiểu, dù cách tiếp cận tăng trưởng theo hướng tự do thị trường hay nhà nước chi phối, họ đều cần một hệ thống quan liêu được tổ chức tốt để ghi nhận và trao thưởng xứng đáng cho những tài năng.
Do đó, muốn trở thành một châu Á thứ 2, các nước nên đảm bảo thay thế được chủ nghĩa, quan niệm “con ông cháu cha” hay “nhóm đặc quyền, tinh túy” quá mức đang chi phối sự phát triển, tiến bộ.
Có thể thấy, các quốc gia châu Phi đang đứng trên một vị thế tốt nhất để có thể đạt được và duy tŕ tăng trưởng kinh tế hơn bất cứ lúc nào từ khi giành độc lập của họ. Dù các cuộc xung đột chính trị và dân sự lẻ tẻ vẫn c̣n tồn tại đâu đó trên Lục địa đen, có ngày càng nhiều dấu hiệu về một sự trưởng thành chính trị ngày càng tăng.
http://media.baodatviet.vn/Uploaded_CDCA/ctv_tg/20120408/tg africa future (9).jpg
Các nước châu Phi nên học theo bài học cải cách thành công của Singapore cũng như giá trị lănh đạo của vị Thủ tướng Lư Hiển Long đóng góp cho sự phát triển. Ảnh minh họa: Top-10-list.
Với kỷ luật chính trị và sự tập trung vào các thể chế quan trọng dựa trên sự xuất sắc, tài năng thực sự, sự gắn kết xă hội và tận dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú là các yếu tố cần thiết cho tăng trưởng kinh tế bền vững.
Nh́n về phía trước, châu Phi c̣n sở hữu một lợi thế tiềm năng khác: dân số trẻ trung với một khao khát thay đổi. Nhiều cuộc nổi dậy thể hiện sự ủng hộ nền dân chủ trên khắp lục địa được dẫn dắt và duy tŕ bởi những người trẻ tuổi bất măn với sự lỗi thời công nghệ và lo lắng cho cơ hội, nghề nghiệp và tương lai.
Đối với những người châu Phi trẻ tuổi, thay đổi không phải là một hy vọng xa xôi mà là thứ ǵ đó hoàn toàn có thể đạt được. Kư ức về sự khai thác thuộc địa đang lùi sâu, nhường bước cho tầm nh́n về phía trước.
Tóm lại, biết nghiên cứu và kết hợp thích đáng những bài học thành công của châu Á như Trung Quốc, Hong Kong, Singapore và Hàn Quốc, các nước châu Phi sẽ có thể biến nơi đây là thành lục địa hy vọng, đưa hàng triệu người thoát khỏi đói nghèo.
Mạnh Thắng
theo đv