vuitoichat
05-03-2012, 17:34
Chủng loại thực phẩm quy định cho những nhà du hành vũ trụ trong khi bay vừa nghèo nàn vừa đắt tiền, mà họ th́ lại muốn một món ǵ đó “rất gia đ́nh”. Tại sao không thử trồng một loại nguyên liệu nào đó ngay trong khoang của những con tàu vũ trụ? Các chuyên gia của NASA nghĩ vậy và họ đă chọn khoai lang, một món ăn quen thuộc ở Mỹ.
http://imgs.vietnamnet.vn/Images/2012/05/02/09/20120502095107_khoai lang.jpg
Những củ khoai lang đầu tiên sẽ được trồng trên vũ trụ. Ảnh minh họa.
Đă có thời thức ăn cho các nhà du hành vũ trụ được sản xuất trong những tuưp bóp như tuưp thuốc đánh răng. Ví dụ khi Iuri Gagarin bay trên quỹ đạo 108 phút, người ta chuẩn bị cho anh 9 tuưp đựng thức ăn khác nhau, mỗi tuưp 165 gam. Trong số này có món “borsch” (canh củ cải đỏ, món ăn b́nh dân của Nga), thịt băm viên với khoai tây và nước quả ép. Gagarin buộc phải ăn tất cả những món đề nghị để rút kinh nghiệm.
Thời gian của những chuyến bay tăng lên. Những món ăn nghiền đều nhiều thứ đựng trong tuưp đă đi vào quá khứ. Về số calo và cân đối các chất dinh dưỡng th́ khỏi nói, nhưng suốt nửa năm mà bữa nào cũng bóp tuưp nghiền mịn giống hệt nhau để ăn th́ ai mà chịu nổi. Hiện nay các tuưp chỉ c̣n dùng để đựng nhưng thứ chảy lỏng hoặc dạng rời như nước chấm, gia vị, mật ong, mù tạt… Từ những năm 1970 “khẩu phần ăn vũ trụ” đă có rau quả tươi, nhưng thời gian bảo quản trên đó rất ngắn ngủi.
Nhiệm vụ của các chuyên gia hiện nay là chế ra các bữa ăn cho các nhà du hành trong những chuyến bay kéo dài tới 3 năm trở lên, đủ để bay đến những hành tinh xa xôi. Hiện nay giá thành một bữa ăn của họ trên tàu ISS đă lên tới 600 đôla. Đó là chưa kể chi phí để đưa thức ăn lên quỹ đạo. Nếu các nhà du hành tự cung tự cấp được th́ sẽ rẻ hơn nhiều.
Một trong những khó khăn là chỗ trên boong tàu có người lái rất nhỏ để trồng trọt. Do vậy phải chọn những loại cây có năng suất cao và đ̣i hỏi ít diện tích.
Vài năm trước công ty Haikou của Trung Quốc đă đưa ra thị trường khoai tây có giống từ hạt giống trồng trên con tàu vũ trụ. Loại khoai tây đó chứa nhiều tinh bột hơn khoai tây thường, củ có màu tím nên được gọi là gọi là “lan tím” để có vẻ “sang trọng”. Khoai tây vũ trụ được đưa vào khách sạn chế biến thành 60 món ăn khác nhau, bán rất đắt cho thực khách ṭ ṃ nhưng chỉ là chiêu quảng cáo v́ lấy đâu ra lượng lớn để trồng đại trà.
Phải chăng từ câu chuyện này đă gợi ư cho NASA chọn khoai lang để trồng thử trong vũ trụ?
Vấn đề đă có kết luận: Về giá trị thực phẩm, nó cao hơn nhiều so với khoai lang thường. Trong lượng một củ có thể lên tới 10 kg, chứa 30% tinh bột, trong đó có 6% glucôz và những chất có ích khác như caroten, muối khoáng và nhiều vitamin khác.
Một ưu điểm nữa của khoai lang là nó mọc rất nhanh trong khoảng không gian kín và không ảnh hưởng ǵ đến các loại cây trồng khác cùng mọc. Khoai lang lại là loại thân leo, gây giống bằng mầm, mỗi cây chiếm một diện tích 4,5x1,5 m. NASA đă t́m cách hạn chế sự ḅ lan của nó nhờ một giàn leo h́nh chóp đan bằng dây. Th́ nghiệm cho thấy việc cắt đọt không ảnh hưởng ǵ đến năng suất.
Người ta không thể cắt ngọn ở đầu dây khoai lang v́ chính tại đó cây sinh ra các hocmon, kích thích sự phát triển của hệ rễ và rễ khoai lang cũng ăn được. Mầm cây cắt ra người ta dùng để ăn, ví dụ làm salat (dưa) rất ngon, bổ sung vào khẩu phần ăn trên tàu. Từ thí nghiệm, người ta c̣n thấy cách trồng này có thể áp dụng cho việc trồng khoai lang trên Trái đất để tăng năng suất.
Cây khoai lang tỏ ra có ưu thể để đi cùng con người lên vũ trụ trong những chuyến du hành v́ diện tích trồng nhỏ mà năng suất cao. Giàn leo h́nh nón có thể dùng cho cả các cây khác.
Quá tŕnh quang hợp sẽ được thực hiện nhờ đèn LED. Việc dùng đèn LED để quang hợp cung chính là một dự án của NASA trong điều kiện vũ trụ.
Khoai lang trong dự án này là mẫu thí nghiệm đầu tiên.
Tuấn Hà
http://imgs.vietnamnet.vn/Images/2012/05/02/09/20120502095107_khoai lang.jpg
Những củ khoai lang đầu tiên sẽ được trồng trên vũ trụ. Ảnh minh họa.
Đă có thời thức ăn cho các nhà du hành vũ trụ được sản xuất trong những tuưp bóp như tuưp thuốc đánh răng. Ví dụ khi Iuri Gagarin bay trên quỹ đạo 108 phút, người ta chuẩn bị cho anh 9 tuưp đựng thức ăn khác nhau, mỗi tuưp 165 gam. Trong số này có món “borsch” (canh củ cải đỏ, món ăn b́nh dân của Nga), thịt băm viên với khoai tây và nước quả ép. Gagarin buộc phải ăn tất cả những món đề nghị để rút kinh nghiệm.
Thời gian của những chuyến bay tăng lên. Những món ăn nghiền đều nhiều thứ đựng trong tuưp đă đi vào quá khứ. Về số calo và cân đối các chất dinh dưỡng th́ khỏi nói, nhưng suốt nửa năm mà bữa nào cũng bóp tuưp nghiền mịn giống hệt nhau để ăn th́ ai mà chịu nổi. Hiện nay các tuưp chỉ c̣n dùng để đựng nhưng thứ chảy lỏng hoặc dạng rời như nước chấm, gia vị, mật ong, mù tạt… Từ những năm 1970 “khẩu phần ăn vũ trụ” đă có rau quả tươi, nhưng thời gian bảo quản trên đó rất ngắn ngủi.
Nhiệm vụ của các chuyên gia hiện nay là chế ra các bữa ăn cho các nhà du hành trong những chuyến bay kéo dài tới 3 năm trở lên, đủ để bay đến những hành tinh xa xôi. Hiện nay giá thành một bữa ăn của họ trên tàu ISS đă lên tới 600 đôla. Đó là chưa kể chi phí để đưa thức ăn lên quỹ đạo. Nếu các nhà du hành tự cung tự cấp được th́ sẽ rẻ hơn nhiều.
Một trong những khó khăn là chỗ trên boong tàu có người lái rất nhỏ để trồng trọt. Do vậy phải chọn những loại cây có năng suất cao và đ̣i hỏi ít diện tích.
Vài năm trước công ty Haikou của Trung Quốc đă đưa ra thị trường khoai tây có giống từ hạt giống trồng trên con tàu vũ trụ. Loại khoai tây đó chứa nhiều tinh bột hơn khoai tây thường, củ có màu tím nên được gọi là gọi là “lan tím” để có vẻ “sang trọng”. Khoai tây vũ trụ được đưa vào khách sạn chế biến thành 60 món ăn khác nhau, bán rất đắt cho thực khách ṭ ṃ nhưng chỉ là chiêu quảng cáo v́ lấy đâu ra lượng lớn để trồng đại trà.
Phải chăng từ câu chuyện này đă gợi ư cho NASA chọn khoai lang để trồng thử trong vũ trụ?
Vấn đề đă có kết luận: Về giá trị thực phẩm, nó cao hơn nhiều so với khoai lang thường. Trong lượng một củ có thể lên tới 10 kg, chứa 30% tinh bột, trong đó có 6% glucôz và những chất có ích khác như caroten, muối khoáng và nhiều vitamin khác.
Một ưu điểm nữa của khoai lang là nó mọc rất nhanh trong khoảng không gian kín và không ảnh hưởng ǵ đến các loại cây trồng khác cùng mọc. Khoai lang lại là loại thân leo, gây giống bằng mầm, mỗi cây chiếm một diện tích 4,5x1,5 m. NASA đă t́m cách hạn chế sự ḅ lan của nó nhờ một giàn leo h́nh chóp đan bằng dây. Th́ nghiệm cho thấy việc cắt đọt không ảnh hưởng ǵ đến năng suất.
Người ta không thể cắt ngọn ở đầu dây khoai lang v́ chính tại đó cây sinh ra các hocmon, kích thích sự phát triển của hệ rễ và rễ khoai lang cũng ăn được. Mầm cây cắt ra người ta dùng để ăn, ví dụ làm salat (dưa) rất ngon, bổ sung vào khẩu phần ăn trên tàu. Từ thí nghiệm, người ta c̣n thấy cách trồng này có thể áp dụng cho việc trồng khoai lang trên Trái đất để tăng năng suất.
Cây khoai lang tỏ ra có ưu thể để đi cùng con người lên vũ trụ trong những chuyến du hành v́ diện tích trồng nhỏ mà năng suất cao. Giàn leo h́nh nón có thể dùng cho cả các cây khác.
Quá tŕnh quang hợp sẽ được thực hiện nhờ đèn LED. Việc dùng đèn LED để quang hợp cung chính là một dự án của NASA trong điều kiện vũ trụ.
Khoai lang trong dự án này là mẫu thí nghiệm đầu tiên.
Tuấn Hà