vuitoichat
05-11-2012, 10:47
Khi tôi t́m hiểu về cây đa Nhà Ḅ trên phố Ḷ Đúc, Hà Nội, nhiều người cho biết, nó gắn liền với nhiều dấu mốc trong lịch sử dân tộc. Cũng không ít người cho rằng cây đa này rất linh thiêng. Người đi qua đường thường ghé qua đây để thắp hương, cầu nguyện cho ḿnh và người thân gặp nhiều điều may mắn.
Cây đa, trại nuôi ḅ và ngôi miếu thiêng
http://bee.net.vn/dataimages/201205/original/images913016__nh_2__ mau.jpg
Cây đa Nhà Ḅ có từ hàng trăm năm nay.
Cụ Phạm Thị Thơm (phố Nguyễn Cao, Hà Nội) năm nay đă bước sang tuổi 85 nhưng nước da hồng hào, cơ thể khoẻ mạnh và minh mẫn. Kể cả trong kư ức của cụ Thơm thời thơ ấu th́ cây đa Nhà Ḅ là một cây cổ thụ, rất linh thiêng.
Cụ Thơm cho biết: "Gia đ́nh tôi sống ở đây đến đời cháu tôi bây giờ cũng đời thứ 7. Khi sinh ra tôi đă thấy có cây đa cổ thụ mọc ở đây rồi. Ngày nhỏ tôi cũng được bố mẹ kể về sự linh thiêng của cây đa này". Giờ những người tầm tuổi như cụ Thơm có lẽ chỉ c̣n đếm trên đầu ngón tay, đa số đă về thế giới bên kia.
Lư giải cái tên "cây đa Nhà Ḅ", cụ Thơm bảo, vào những năm 1946 khi Hà Nội bị thực dân Pháp chiếm đóng, khu vực đằng sau cây đa là nơi bọn chúng mở trang trại nuôi ḅ. V́ thế, cây đa mới có tên gọi là cây đa Nhà Ḅ.
Cụ Thơm cho biết: "Xưa kia ở bên gốc cây đa Nhà Ḅ có một ngôi miếu cổ nhỏ. Trước cửa miếu có 4 con chó bằng đá rất đẹp. Để tiện cho việc thờ miếu và quản lư miếu người dân chúng tôi c̣n cử ra 2 người đại diện, ngày đêm trông giữ miếu. Chỉ tiếc rằng giờ đây những người trông coi miếu đă mất hết. Khi gia đ́nh tôi đi sơ tán trong kháng chiến chống thực dân Pháp, về nhà th́ ngôi miếu bị bom đạn tàn phá, những đồ vật trong ngôi miếu đó giờ cũng không biết ở đâu nữa".
Theo cụ Thơm, trước đây người dân nơi đây thường gọi là miếu cây đa Nhà Ḅ và nó rất linh thiêng. Nó linh thiêng từ xa xưa chứ không phải bây giờ mọi người mới đến thắp hương, cầu khấn bên gốc cây. Những ngày mồng một, ngày rằm mọi người quanh vùng đến đây làm lễ. Sự linh thiêng ở đây thể hiện ở việc mọi người tin tưởng và đều cho rằng những điều họ cầu khấn hợp ư trời ḷng người đều thành hiện thực. Dần dần, mọi người truyền tai nhau, nhiều người cũng đến cầu nguyện.
Chúng tôi đến cây đa Nhà Ḅ vào buổi sáng, nhiều người đang chuẩn bị làm lễ. Tôi hỏi chuyện bà Trần Thị Năm (Thanh Tŕ, Hà Nội) đang chuẩn bị hoa quả để thắp hương. Bà Năm cho biết: "Sáng hôm nay tôi cùng con gái đến đây để cầu thần linh giúp cho việc làm ăn của gia đ́nh được thuận lợi, mọi người gặp nhiều điều may mắn. Mỗi dịp làm ăn gặp chuyện trắc trở, hay gia đ́nh có việc cưới hỏi, làm nhà... tôi cũng thường đến đây để làm lễ, nghiệm lại thấy nó cũng linh thiêng".
http://bee.net.vn/dataimages/201205/original/images913013_ANh_3.. JPG
UBND phường đă xây một bức bảng tin che chắn một phần gốc cây đa.
Gặp rễ cây cũng phải tránh
Ông Phạm Văn Toàn (55 tuổi) là con trai út của cụ Thơm kể: "Cạnh cây đa nhà Ḅ có nhà hộ sinh của quận Hai Bà Trưng. Tôi đă được nghe kể lại, vào những năm 60 của thế kỷ trước, do nhà hộ sinh chật hẹp những người quản lư nơi đây muốn mở rộng nhà hộ sinh. V́ thế đă thuê người trèo lên cây đa chặt bớt những cành lá ch́a sang nhà hộ sinh, lấy khoảng không gian để xây thêm nhà. Dù những người quản lư nhà hộ sinh lúc đó thuê người chặt với giá cao, nhưng t́m rất lâu mới có người đảm nhận.
Chưa biết sự linh thiêng của cây đa Nhà Ḅ như thế nào, nhưng thực sự nó đă ăn sâu trong tâm trí của người dân nơi đây. Giờ không ai dám xâm phạm cây dù chỉ ngắt chiếc lá. Có lần người dân đào đường làm ống nước sát với cây đa, khi gặp rễ cây cũng phải tránh hoặc cho dễ vắt qua chứ không dám chặt đứt.
http://bee.net.vn/dataimages/201205/original/images913014_1304201 2222_mau.jpg
Nhiều người đến cây đa Nhà Ḅ thắp hương cầu cúng.
Xây tường che chắn cho đỡ phản cảm
Trao đổi với phóng viên, ông Trần Quốc Khánh, Chủ tịch UBND phường Đống Mác, Hai Bà Trưng, Hà Nội cho biết: "Tôi mới về phường công tác từ năm 2005 nên cũng không rơ nguồn gốc của cây đa Nhà Ḅ. Chúng tôi đă t́m các cụ cao niên trong làng để nhờ viết lịch sử Đảng bộ phường, nhưng cũng không có cụ nào biết rơ gốc tích cây đa này. Lịch sử Đảng bộ phường viết hai đợt nhưng vẫn chưa có dữ liệu nào nhắc tới cây đa nhà Ḅ".
Ông Khánh cho hay, do nhiều người đến thắp hương bên gốc cây đa Nhà Ḅ, v́ thế phường đă xây một bức bảng tin che chắn một phần gốc cây đa. Để khi mọi người đến thắp hương, khói sẽ bớt bay ra ngoài đường, như thế sẽ đỡ phản cảm. Việc mọi người cho rằng cây đa Nhà Ḅ linh thiêng, đến thắp hương cầu cúng, đó là tín ngưỡng th́ chúng tôi không cấm. Nhưng mọi người cũng nên ít tụ tập đông người ở đây.
Khi chúng tôi hỏi điều ǵ tạo nên sự linh thiêng cho cây đa Nhà Ḅ, ông Khánh bảo: "Trước cửa cây đa Nhà Ḅ là nhà hộ sinh, có nhiều cháu sinh ra không hoàn thiện cơ thể, ốm yếu rồi qua đời. Chính v́ thế, có thể người dân cho rằng ở đây có nhiều linh hồn đă mất, khi cầu cúng sẽ mang lại nhiều điều may mắn. Đó cũng một phần do tâm lư của người dân, người này thấy người kia đến thắp hương làm lễ th́ cũng đến theo. Dần dần mọi người mới đến đông như vậy".
http://bee.net.vn/dataimages/201205/original/images913015_Anh_1_m au.jpg
Cụ Thơm cho rằng, cây đa Nhà Ḅ vốn rất linh thiêng từ xa xưa.
"Chúng tôi không rơ chính xác cây đa Nhà Ḅ có từ bao giờ, nhưng đây là cây cổ thụ nằm trên phố Ḷ Đúc, có cách đây từ rất lâu đời. Khu vực xung quanh vị trí cây đa này, ngày xưa là nơi mổ ḅ, trang trại nuôi ḅ của thực dân Pháp. Hiện nay chưa có sử sách nào ghi lại đầy đủ về cây đa này, mà nó chỉ có trong kư ức của mọi người".
Nhà sử học Dương Trung Quốc
Đức Lợi/bee.net
Cây đa, trại nuôi ḅ và ngôi miếu thiêng
http://bee.net.vn/dataimages/201205/original/images913016__nh_2__ mau.jpg
Cây đa Nhà Ḅ có từ hàng trăm năm nay.
Cụ Phạm Thị Thơm (phố Nguyễn Cao, Hà Nội) năm nay đă bước sang tuổi 85 nhưng nước da hồng hào, cơ thể khoẻ mạnh và minh mẫn. Kể cả trong kư ức của cụ Thơm thời thơ ấu th́ cây đa Nhà Ḅ là một cây cổ thụ, rất linh thiêng.
Cụ Thơm cho biết: "Gia đ́nh tôi sống ở đây đến đời cháu tôi bây giờ cũng đời thứ 7. Khi sinh ra tôi đă thấy có cây đa cổ thụ mọc ở đây rồi. Ngày nhỏ tôi cũng được bố mẹ kể về sự linh thiêng của cây đa này". Giờ những người tầm tuổi như cụ Thơm có lẽ chỉ c̣n đếm trên đầu ngón tay, đa số đă về thế giới bên kia.
Lư giải cái tên "cây đa Nhà Ḅ", cụ Thơm bảo, vào những năm 1946 khi Hà Nội bị thực dân Pháp chiếm đóng, khu vực đằng sau cây đa là nơi bọn chúng mở trang trại nuôi ḅ. V́ thế, cây đa mới có tên gọi là cây đa Nhà Ḅ.
Cụ Thơm cho biết: "Xưa kia ở bên gốc cây đa Nhà Ḅ có một ngôi miếu cổ nhỏ. Trước cửa miếu có 4 con chó bằng đá rất đẹp. Để tiện cho việc thờ miếu và quản lư miếu người dân chúng tôi c̣n cử ra 2 người đại diện, ngày đêm trông giữ miếu. Chỉ tiếc rằng giờ đây những người trông coi miếu đă mất hết. Khi gia đ́nh tôi đi sơ tán trong kháng chiến chống thực dân Pháp, về nhà th́ ngôi miếu bị bom đạn tàn phá, những đồ vật trong ngôi miếu đó giờ cũng không biết ở đâu nữa".
Theo cụ Thơm, trước đây người dân nơi đây thường gọi là miếu cây đa Nhà Ḅ và nó rất linh thiêng. Nó linh thiêng từ xa xưa chứ không phải bây giờ mọi người mới đến thắp hương, cầu khấn bên gốc cây. Những ngày mồng một, ngày rằm mọi người quanh vùng đến đây làm lễ. Sự linh thiêng ở đây thể hiện ở việc mọi người tin tưởng và đều cho rằng những điều họ cầu khấn hợp ư trời ḷng người đều thành hiện thực. Dần dần, mọi người truyền tai nhau, nhiều người cũng đến cầu nguyện.
Chúng tôi đến cây đa Nhà Ḅ vào buổi sáng, nhiều người đang chuẩn bị làm lễ. Tôi hỏi chuyện bà Trần Thị Năm (Thanh Tŕ, Hà Nội) đang chuẩn bị hoa quả để thắp hương. Bà Năm cho biết: "Sáng hôm nay tôi cùng con gái đến đây để cầu thần linh giúp cho việc làm ăn của gia đ́nh được thuận lợi, mọi người gặp nhiều điều may mắn. Mỗi dịp làm ăn gặp chuyện trắc trở, hay gia đ́nh có việc cưới hỏi, làm nhà... tôi cũng thường đến đây để làm lễ, nghiệm lại thấy nó cũng linh thiêng".
http://bee.net.vn/dataimages/201205/original/images913013_ANh_3.. JPG
UBND phường đă xây một bức bảng tin che chắn một phần gốc cây đa.
Gặp rễ cây cũng phải tránh
Ông Phạm Văn Toàn (55 tuổi) là con trai út của cụ Thơm kể: "Cạnh cây đa nhà Ḅ có nhà hộ sinh của quận Hai Bà Trưng. Tôi đă được nghe kể lại, vào những năm 60 của thế kỷ trước, do nhà hộ sinh chật hẹp những người quản lư nơi đây muốn mở rộng nhà hộ sinh. V́ thế đă thuê người trèo lên cây đa chặt bớt những cành lá ch́a sang nhà hộ sinh, lấy khoảng không gian để xây thêm nhà. Dù những người quản lư nhà hộ sinh lúc đó thuê người chặt với giá cao, nhưng t́m rất lâu mới có người đảm nhận.
Chưa biết sự linh thiêng của cây đa Nhà Ḅ như thế nào, nhưng thực sự nó đă ăn sâu trong tâm trí của người dân nơi đây. Giờ không ai dám xâm phạm cây dù chỉ ngắt chiếc lá. Có lần người dân đào đường làm ống nước sát với cây đa, khi gặp rễ cây cũng phải tránh hoặc cho dễ vắt qua chứ không dám chặt đứt.
http://bee.net.vn/dataimages/201205/original/images913014_1304201 2222_mau.jpg
Nhiều người đến cây đa Nhà Ḅ thắp hương cầu cúng.
Xây tường che chắn cho đỡ phản cảm
Trao đổi với phóng viên, ông Trần Quốc Khánh, Chủ tịch UBND phường Đống Mác, Hai Bà Trưng, Hà Nội cho biết: "Tôi mới về phường công tác từ năm 2005 nên cũng không rơ nguồn gốc của cây đa Nhà Ḅ. Chúng tôi đă t́m các cụ cao niên trong làng để nhờ viết lịch sử Đảng bộ phường, nhưng cũng không có cụ nào biết rơ gốc tích cây đa này. Lịch sử Đảng bộ phường viết hai đợt nhưng vẫn chưa có dữ liệu nào nhắc tới cây đa nhà Ḅ".
Ông Khánh cho hay, do nhiều người đến thắp hương bên gốc cây đa Nhà Ḅ, v́ thế phường đă xây một bức bảng tin che chắn một phần gốc cây đa. Để khi mọi người đến thắp hương, khói sẽ bớt bay ra ngoài đường, như thế sẽ đỡ phản cảm. Việc mọi người cho rằng cây đa Nhà Ḅ linh thiêng, đến thắp hương cầu cúng, đó là tín ngưỡng th́ chúng tôi không cấm. Nhưng mọi người cũng nên ít tụ tập đông người ở đây.
Khi chúng tôi hỏi điều ǵ tạo nên sự linh thiêng cho cây đa Nhà Ḅ, ông Khánh bảo: "Trước cửa cây đa Nhà Ḅ là nhà hộ sinh, có nhiều cháu sinh ra không hoàn thiện cơ thể, ốm yếu rồi qua đời. Chính v́ thế, có thể người dân cho rằng ở đây có nhiều linh hồn đă mất, khi cầu cúng sẽ mang lại nhiều điều may mắn. Đó cũng một phần do tâm lư của người dân, người này thấy người kia đến thắp hương làm lễ th́ cũng đến theo. Dần dần mọi người mới đến đông như vậy".
http://bee.net.vn/dataimages/201205/original/images913015_Anh_1_m au.jpg
Cụ Thơm cho rằng, cây đa Nhà Ḅ vốn rất linh thiêng từ xa xưa.
"Chúng tôi không rơ chính xác cây đa Nhà Ḅ có từ bao giờ, nhưng đây là cây cổ thụ nằm trên phố Ḷ Đúc, có cách đây từ rất lâu đời. Khu vực xung quanh vị trí cây đa này, ngày xưa là nơi mổ ḅ, trang trại nuôi ḅ của thực dân Pháp. Hiện nay chưa có sử sách nào ghi lại đầy đủ về cây đa này, mà nó chỉ có trong kư ức của mọi người".
Nhà sử học Dương Trung Quốc
Đức Lợi/bee.net