woaini1982
06-18-2012, 06:35
Liên tục những thông tin rùng rợn liên quan đến bữa ăn công nhân xuất hiện trên mặt báo: Hơn chục công nhân nhập viện v́ ăn phải bánh ḿ có ḍi; Ḍi xuất hiện trong cá viên chiên của bữa cơm công nhân Cty TNHH quốc tế All Well…
http://dantri4.vcmedia.vn/i:I3KdHJtU0B3ELPKGaT Le/Image/2012/06/comdoi1_1b364/nhoc-nhan-bua-com-cong-nhan.jpg
Sự việc công nhân phát hiện có ḍi trong bánh ḿ đă qua lâu, nhưng khi nhắc lại, nhiều công nhân Cty Wonderful Sài G̣n Electric vẫn c̣n hoảng hốt. Ảnh: Lê Tuyết
Tôi đă vào vai một công nhân thực thụ, và phát hiện bữa ăn của số đông không chỉ có chuyện mấy con ḍi.
“Canh toàn quốc” và “thịt nh́n xuyên thấu”
Câu chuyện về những ổ bánh ḿ có ḍi nổi tiếng khắp KCN VSIP, cũng như ḍi lại xuất hiện trong cá viên chiên của bữa cơm công nhân của Cty TNHH quốc tế All Well giờ đă nổi tiếng khắp B́nh Dương, Vũng Tàu. Ở KCN VSIP, hỏi đường tới Cty Wonderful Sài G̣n Electric hiếm có người biết, nhưng hỏi Cty có công nhân ngất xỉu v́ ăn phải bánh ḿ có ḍi nằm ở đâu th́ ai cũng rành. Hai tuần sau vụ hơn chục công nhân nhập viện v́ ăn phải bánh ḿ có ḍi của tiệm Hồng Phát, tôi trở lại Cty Wonderful Sài G̣n Electric.
Những người lao công, công nhân vẫn chưa nguôi nỗi ám ảnh về bữa ăn kinh hoàng hôm đó. Ḍi vẫn c̣n là chủ đề xôn xao bàn tán trong công nhân, nhưng phía Cty th́ từ chối trả lời mọi thắc mắc của tôi với lư do: “Giờ có nói thêm nữa th́ chúng tôi và công nhân vẫn không có thêm lợi ích ǵ”(!?).
Để hiểu rơ hơn một bữa cơm của công nhân như thế nào, tôi xin vào học việc cho một Cty may trên KCN Tân B́nh. Tôi học việc không lương nhưng vẫn được hỗ trợ ăn trưa một ngày 12.000đ chia làm 2 phiếu. Có mặt từ 7h sáng, cặm cụi làm việc tới 12h, nghe chuông lần 1, xưởng 1 đi ăn; chuông lần 2, xưởng 2 và phải đến chuông lần 3 th́ mới đến lượt chúng tôi, lúc đó cũng đă gần 13h.
Căngtin được chia làm nhiều pḥng, ngoài cùng dành cho quản lư, các sếp lớn, kế đến là những sếp nhỏ hơn; trong cùng, rất đông đúc, chật chội là nơi dành cho công nhân và những người học việc như tôi. Cùng đi với tôi là bé Hà, quê tận Phú Thọ, vừa thi xong lớp 12, nhưng thấy không hy vọng ǵ nên “hành phương Nam” và xin vào đây làm công nhân kiếm sống.
Tôi và Hà gần như là tốp cuối xuống ăn cơm nên không có nhiều sự lựa chọn về thức ăn. Ngoài cơm, Hà chọn một tô canh rau muống, một đĩa rau muống luộc và chén nước chấm. Hết 8.000đ cho bữa trưa, cô bé được thối lại 4.000đ. Tôi chọn canh, rau luộc, gà kho và dưa cải, phải bù thêm 4.000đ. Hạt cơm rời rạc, nở bung, nhạt thếch v́ ngâm lâu trong nước, nồi canh bây giờ chỉ c̣n lềnh bềnh nước. May có miếng thịt gà mà ḿnh phải bù thêm tiền mới có, tôi mới nuốt nổi cơm.
Hà nh́n tôi lắc đầu: “Chị tiêu tiền dữ quá”(!). Hà bảo bố mẹ em từng làm công nhân và ngày đầu tiên đi làm, em đă được dặn: “Muốn trụ được với công nhân, trước hết phải biết hà tiện, chưa làm ra tiền, ăn cơm với rau muống cũng là quá tốt”. Không riêng ǵ Hà, công nhân ở đây ai cũng tằn tiện, tính toán với từng cọng rau như vậy. Cạnh tôi là vợ chồng anh Khánh, chị Nhưng vừa qua 1 tháng thử việc góp chuyện: “Cô là người mới nên chưa ngán, cứ ăn vài hôm rồi sẽ biết, cơm nở, “canh toàn quốc”, “thịt nh́n xuyên thấu” là thế nào”.
Sau mấy ngày ăn cơm công nhân và phải bù thêm từ 4.000 - 6.000đ/suất, tôi tính ra giá cũng không đến nỗi, nhưng thực tế thật khó để nuốt cho trôi được. Mỗi lần nh́n phần cơm của ḿnh, tôi lại nhớ đến câu chuyện của GĐ Nhà máy chế biến thực phẩm Đồng Nai D&F: “Chúng tôi đă làm việc với hàng loạt doanh nghiệp đề nghị cung cấp thực phẩm sạch cho suất ăn công nghiệp. Nhà báo biết chúng tôi nhận được câu trả lời sao không? Ai cũng công nhận thịt từ D&F rất sạch, nhưng không ai chịu mua v́: Thịt ở ngoài chợ, ngoài đường rẻ hơn! Từ trước đến nay, chúng tôi chưa đưa được 1 lạng thịt sạch nào vào suất ăn công nghiệp cả!”.
http://dantri4.vcmedia.vn/i:I3KdHJtU0B3ELPKGaT Le/Image/2012/06/comdoi_ede9b/nhocnhanbuacomcongnh an.jpg
Tiệm bánh Hồng Phát - nơi cung cấp bánh ḿ patê có ḍi, dù khi kiểm tra không xuất tŕnh được các giấy tờ cần thiết song vẫn ung dung buôn bán b́nh thường.
Thu lợi trên bữa cơm công nhân
Trong lúc những nhà phân phối như Đồng Nai D&F muốn đưa thực phẩm sạch vào cho công nhân nhưng cứ măi đứng ngoài ŕa, th́ hàng loạt những cơ sở T, doanh nghiệp MH, nhà ăn S... lộng hành, múa may với hàng loạt chiêu bài giá rẻ và chiết khấu cao. Qua lời giới thiệu của một người quen, tôi gọi điện cho một người chuyên kinh doanh “cơm công nghiệp” nổi tiếng giá rẻ, chi hoa hồng mạnh tay nếu thắng thầu, để đề nghị được cung cấp cơm cho 500 công nhân của một Cty trong KCN Bến Cát, B́nh Dương.
Vừa nghe tôi nói qua, ông ta đă hồ hởi mời chào: “Nếu em giúp bên anh kư được hợp đồng, bên anh sẽ trích hoa hồng cho em 5 triệu. Hằng tháng sẽ gửi thêm cho em chi phí bồi dưỡng, tùy vào số lượng, lợi nhuận. Em yên tâm, bên anh sẽ không bao giờ để em chịu thiệt”.
Theo lời của bạn tôi, mỗi năm các Cty sẽ mở những buổi đấu thầu cung cấp cơm cho công nhân, đơn vị, cơ sở nào bỏ giá thấp nhất sẽ được chọn, nghĩa là “đấu giá ngược”, giống như những tṛ chơi nhắn tin giá thấp nhất để được điện thoại trên các gameshow đang hot vậy. Bạn tôi nói: “Tiền hoa hồng sau đó đều được tính trong hợp đồng. Lấy “mỡ nó rán nó” cả thôi”. Vậy nên thêm một đồng chi ra cho nhân sự quản lư, bộ phận quản lư cơm th́ đồng nghĩa với việc miếng thịt trong bữa cơm của công nhân sẽ mỏng hơn một chút”.
Chưa hết, hiện giá cả tăng với tốc độ phi mă, nhưng các Cty vẫn đặt mỗi bữa cơm cho công nhân từ 10.000 - 12.000đ/suất, cao nhất cũng chỉ 15.000đ/suất. Số tiền đó, nếu đi ăn cơm bụi vỉa hè th́ chẳng thể nào t́m được một bữa cơm đúng nghĩa nói chi đến yêu cầu đủ chất, đủ lượng.
Một đầu bếp công nhân lâu năm chia sẻ: “Thời kinh tế khó khăn, doanh nghiệp th́ muốn giảm tối đa chi phí, các cơ sở cung cấp cơm th́ muốn có lời nên ai cũng bày ra đủ chiêu để thu lợi trên bữa cơm của công nhân. Gạo, rau, thịt cũng có năm, bảy đường cung cấp. Chỗ tôi th́ nhập về từng sọt rau lớn, chất đó nấu dần, chẳng phải bỏ úa, sâu ǵ cả, nhân viên ít mà công việc th́ nhiều, ngồi nhặt rau có mà bị đuổi việc. Gạo trước khi nấu phải ngâm cho nở ra...”.
Một nghiên cứu gần đây của Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) B́nh Dương về suất ăn công nghiệp của công nhân trên địa bàn các KCN B́nh Dương cho kết quả: 47,7% số công nhân trả lời cơm ăn không no và 51% cho rằng cơm không ngon và thiếu chất.
TS-BS Lưu Ngân Tâm - Trưởng khoa Dinh dưỡng, BV Chợ Rẫy - cho biết: “Nếu giá từ 12.000 - 15.000đ/suất với số lượng nhiều th́ công nhân vẫn có thể có được một bữa cơm ăn được với điều kiện cơ sở đừng bớt xén, chiết khấu hoa hồng từ chính bữa ăn của công nhân. Tuy nhiên suất ăn đó cũng chỉ là ăn được, ăn cho qua bữa chứ đảm bảo đủ chất th́ có vẻ hơi khó. Gần đây có khá nhiều ca ngộ độc thực phẩm tập thể hàng trăm người mà đối tượng chủ yếu là công nhân, đă đặt ra vấn đề là ATVSTP trong bữa cơm của công nhân chưa được quan tâm đúng mực. Theo tôi, các ban ngành có trách nhiệm phải làm tốt hơn nữa khâu kiểm tra và kiên quyết xử lư các cơ sở sai phạm th́ may ra công nhân mới có thể an tâm mà ăn cơm...”.
Lời của TS-BS Lưu Ngân Tâm làm tôi nhớ lại câu chuyện ở tiệm bánh Hồng Phát. Ngay sau khi 11 công nhân nhập viện v́ ăn bánh ḿ có ḍi, Đội cảnh sát kinh tế Công an thị xă Thuận An và Trung tâm Y tế Thuận An đă kiểm tra khay patê phát hiện ḍi ḅ lúc nhúc. Tại thời điểm kiểm tra, tiệm bánh Hồng Phát không xuất tŕnh được giấy phép kinh doanh cũng như giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm. Sau đó, Chi cục ATVSTP B́nh Dương cũng đă trả lời báo chí rằng sẽ xử lư nghiêm những cơ sở vi phạm ATVSTP, trong đó có tiệm bánh Hồng Phát.
Tuy nhiên mới đây khi thực hiện phóng sự này, tôi t́m đến tiệm bánh Hồng Phát và thấy kẻ mua, người bán vẫn tấp nập. Tôi hỏi mua ổ bánh ḿ đúng kiểu mà trước đó những công nhân của Cty Wonderful Sài G̣n Electric đă ăn, nhưng được trả lời là “hết patê rồi”. Tôi thắc mắc v́ rơ ràng c̣n patê. Chủ tiệm đột ngột nh́n xoáy vào tôi ḍ xét. H́nh như đoán được tôi là nhà báo, chủ tiệm giả vờ làm ngơ, rồi đột ngột đổi giọng, nhát gừng: “Không bán nữa”...
Theo Lê Tuyết
Lao động
http://dantri4.vcmedia.vn/i:I3KdHJtU0B3ELPKGaT Le/Image/2012/06/comdoi1_1b364/nhoc-nhan-bua-com-cong-nhan.jpg
Sự việc công nhân phát hiện có ḍi trong bánh ḿ đă qua lâu, nhưng khi nhắc lại, nhiều công nhân Cty Wonderful Sài G̣n Electric vẫn c̣n hoảng hốt. Ảnh: Lê Tuyết
Tôi đă vào vai một công nhân thực thụ, và phát hiện bữa ăn của số đông không chỉ có chuyện mấy con ḍi.
“Canh toàn quốc” và “thịt nh́n xuyên thấu”
Câu chuyện về những ổ bánh ḿ có ḍi nổi tiếng khắp KCN VSIP, cũng như ḍi lại xuất hiện trong cá viên chiên của bữa cơm công nhân của Cty TNHH quốc tế All Well giờ đă nổi tiếng khắp B́nh Dương, Vũng Tàu. Ở KCN VSIP, hỏi đường tới Cty Wonderful Sài G̣n Electric hiếm có người biết, nhưng hỏi Cty có công nhân ngất xỉu v́ ăn phải bánh ḿ có ḍi nằm ở đâu th́ ai cũng rành. Hai tuần sau vụ hơn chục công nhân nhập viện v́ ăn phải bánh ḿ có ḍi của tiệm Hồng Phát, tôi trở lại Cty Wonderful Sài G̣n Electric.
Những người lao công, công nhân vẫn chưa nguôi nỗi ám ảnh về bữa ăn kinh hoàng hôm đó. Ḍi vẫn c̣n là chủ đề xôn xao bàn tán trong công nhân, nhưng phía Cty th́ từ chối trả lời mọi thắc mắc của tôi với lư do: “Giờ có nói thêm nữa th́ chúng tôi và công nhân vẫn không có thêm lợi ích ǵ”(!?).
Để hiểu rơ hơn một bữa cơm của công nhân như thế nào, tôi xin vào học việc cho một Cty may trên KCN Tân B́nh. Tôi học việc không lương nhưng vẫn được hỗ trợ ăn trưa một ngày 12.000đ chia làm 2 phiếu. Có mặt từ 7h sáng, cặm cụi làm việc tới 12h, nghe chuông lần 1, xưởng 1 đi ăn; chuông lần 2, xưởng 2 và phải đến chuông lần 3 th́ mới đến lượt chúng tôi, lúc đó cũng đă gần 13h.
Căngtin được chia làm nhiều pḥng, ngoài cùng dành cho quản lư, các sếp lớn, kế đến là những sếp nhỏ hơn; trong cùng, rất đông đúc, chật chội là nơi dành cho công nhân và những người học việc như tôi. Cùng đi với tôi là bé Hà, quê tận Phú Thọ, vừa thi xong lớp 12, nhưng thấy không hy vọng ǵ nên “hành phương Nam” và xin vào đây làm công nhân kiếm sống.
Tôi và Hà gần như là tốp cuối xuống ăn cơm nên không có nhiều sự lựa chọn về thức ăn. Ngoài cơm, Hà chọn một tô canh rau muống, một đĩa rau muống luộc và chén nước chấm. Hết 8.000đ cho bữa trưa, cô bé được thối lại 4.000đ. Tôi chọn canh, rau luộc, gà kho và dưa cải, phải bù thêm 4.000đ. Hạt cơm rời rạc, nở bung, nhạt thếch v́ ngâm lâu trong nước, nồi canh bây giờ chỉ c̣n lềnh bềnh nước. May có miếng thịt gà mà ḿnh phải bù thêm tiền mới có, tôi mới nuốt nổi cơm.
Hà nh́n tôi lắc đầu: “Chị tiêu tiền dữ quá”(!). Hà bảo bố mẹ em từng làm công nhân và ngày đầu tiên đi làm, em đă được dặn: “Muốn trụ được với công nhân, trước hết phải biết hà tiện, chưa làm ra tiền, ăn cơm với rau muống cũng là quá tốt”. Không riêng ǵ Hà, công nhân ở đây ai cũng tằn tiện, tính toán với từng cọng rau như vậy. Cạnh tôi là vợ chồng anh Khánh, chị Nhưng vừa qua 1 tháng thử việc góp chuyện: “Cô là người mới nên chưa ngán, cứ ăn vài hôm rồi sẽ biết, cơm nở, “canh toàn quốc”, “thịt nh́n xuyên thấu” là thế nào”.
Sau mấy ngày ăn cơm công nhân và phải bù thêm từ 4.000 - 6.000đ/suất, tôi tính ra giá cũng không đến nỗi, nhưng thực tế thật khó để nuốt cho trôi được. Mỗi lần nh́n phần cơm của ḿnh, tôi lại nhớ đến câu chuyện của GĐ Nhà máy chế biến thực phẩm Đồng Nai D&F: “Chúng tôi đă làm việc với hàng loạt doanh nghiệp đề nghị cung cấp thực phẩm sạch cho suất ăn công nghiệp. Nhà báo biết chúng tôi nhận được câu trả lời sao không? Ai cũng công nhận thịt từ D&F rất sạch, nhưng không ai chịu mua v́: Thịt ở ngoài chợ, ngoài đường rẻ hơn! Từ trước đến nay, chúng tôi chưa đưa được 1 lạng thịt sạch nào vào suất ăn công nghiệp cả!”.
http://dantri4.vcmedia.vn/i:I3KdHJtU0B3ELPKGaT Le/Image/2012/06/comdoi_ede9b/nhocnhanbuacomcongnh an.jpg
Tiệm bánh Hồng Phát - nơi cung cấp bánh ḿ patê có ḍi, dù khi kiểm tra không xuất tŕnh được các giấy tờ cần thiết song vẫn ung dung buôn bán b́nh thường.
Thu lợi trên bữa cơm công nhân
Trong lúc những nhà phân phối như Đồng Nai D&F muốn đưa thực phẩm sạch vào cho công nhân nhưng cứ măi đứng ngoài ŕa, th́ hàng loạt những cơ sở T, doanh nghiệp MH, nhà ăn S... lộng hành, múa may với hàng loạt chiêu bài giá rẻ và chiết khấu cao. Qua lời giới thiệu của một người quen, tôi gọi điện cho một người chuyên kinh doanh “cơm công nghiệp” nổi tiếng giá rẻ, chi hoa hồng mạnh tay nếu thắng thầu, để đề nghị được cung cấp cơm cho 500 công nhân của một Cty trong KCN Bến Cát, B́nh Dương.
Vừa nghe tôi nói qua, ông ta đă hồ hởi mời chào: “Nếu em giúp bên anh kư được hợp đồng, bên anh sẽ trích hoa hồng cho em 5 triệu. Hằng tháng sẽ gửi thêm cho em chi phí bồi dưỡng, tùy vào số lượng, lợi nhuận. Em yên tâm, bên anh sẽ không bao giờ để em chịu thiệt”.
Theo lời của bạn tôi, mỗi năm các Cty sẽ mở những buổi đấu thầu cung cấp cơm cho công nhân, đơn vị, cơ sở nào bỏ giá thấp nhất sẽ được chọn, nghĩa là “đấu giá ngược”, giống như những tṛ chơi nhắn tin giá thấp nhất để được điện thoại trên các gameshow đang hot vậy. Bạn tôi nói: “Tiền hoa hồng sau đó đều được tính trong hợp đồng. Lấy “mỡ nó rán nó” cả thôi”. Vậy nên thêm một đồng chi ra cho nhân sự quản lư, bộ phận quản lư cơm th́ đồng nghĩa với việc miếng thịt trong bữa cơm của công nhân sẽ mỏng hơn một chút”.
Chưa hết, hiện giá cả tăng với tốc độ phi mă, nhưng các Cty vẫn đặt mỗi bữa cơm cho công nhân từ 10.000 - 12.000đ/suất, cao nhất cũng chỉ 15.000đ/suất. Số tiền đó, nếu đi ăn cơm bụi vỉa hè th́ chẳng thể nào t́m được một bữa cơm đúng nghĩa nói chi đến yêu cầu đủ chất, đủ lượng.
Một đầu bếp công nhân lâu năm chia sẻ: “Thời kinh tế khó khăn, doanh nghiệp th́ muốn giảm tối đa chi phí, các cơ sở cung cấp cơm th́ muốn có lời nên ai cũng bày ra đủ chiêu để thu lợi trên bữa cơm của công nhân. Gạo, rau, thịt cũng có năm, bảy đường cung cấp. Chỗ tôi th́ nhập về từng sọt rau lớn, chất đó nấu dần, chẳng phải bỏ úa, sâu ǵ cả, nhân viên ít mà công việc th́ nhiều, ngồi nhặt rau có mà bị đuổi việc. Gạo trước khi nấu phải ngâm cho nở ra...”.
Một nghiên cứu gần đây của Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) B́nh Dương về suất ăn công nghiệp của công nhân trên địa bàn các KCN B́nh Dương cho kết quả: 47,7% số công nhân trả lời cơm ăn không no và 51% cho rằng cơm không ngon và thiếu chất.
TS-BS Lưu Ngân Tâm - Trưởng khoa Dinh dưỡng, BV Chợ Rẫy - cho biết: “Nếu giá từ 12.000 - 15.000đ/suất với số lượng nhiều th́ công nhân vẫn có thể có được một bữa cơm ăn được với điều kiện cơ sở đừng bớt xén, chiết khấu hoa hồng từ chính bữa ăn của công nhân. Tuy nhiên suất ăn đó cũng chỉ là ăn được, ăn cho qua bữa chứ đảm bảo đủ chất th́ có vẻ hơi khó. Gần đây có khá nhiều ca ngộ độc thực phẩm tập thể hàng trăm người mà đối tượng chủ yếu là công nhân, đă đặt ra vấn đề là ATVSTP trong bữa cơm của công nhân chưa được quan tâm đúng mực. Theo tôi, các ban ngành có trách nhiệm phải làm tốt hơn nữa khâu kiểm tra và kiên quyết xử lư các cơ sở sai phạm th́ may ra công nhân mới có thể an tâm mà ăn cơm...”.
Lời của TS-BS Lưu Ngân Tâm làm tôi nhớ lại câu chuyện ở tiệm bánh Hồng Phát. Ngay sau khi 11 công nhân nhập viện v́ ăn bánh ḿ có ḍi, Đội cảnh sát kinh tế Công an thị xă Thuận An và Trung tâm Y tế Thuận An đă kiểm tra khay patê phát hiện ḍi ḅ lúc nhúc. Tại thời điểm kiểm tra, tiệm bánh Hồng Phát không xuất tŕnh được giấy phép kinh doanh cũng như giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm. Sau đó, Chi cục ATVSTP B́nh Dương cũng đă trả lời báo chí rằng sẽ xử lư nghiêm những cơ sở vi phạm ATVSTP, trong đó có tiệm bánh Hồng Phát.
Tuy nhiên mới đây khi thực hiện phóng sự này, tôi t́m đến tiệm bánh Hồng Phát và thấy kẻ mua, người bán vẫn tấp nập. Tôi hỏi mua ổ bánh ḿ đúng kiểu mà trước đó những công nhân của Cty Wonderful Sài G̣n Electric đă ăn, nhưng được trả lời là “hết patê rồi”. Tôi thắc mắc v́ rơ ràng c̣n patê. Chủ tiệm đột ngột nh́n xoáy vào tôi ḍ xét. H́nh như đoán được tôi là nhà báo, chủ tiệm giả vờ làm ngơ, rồi đột ngột đổi giọng, nhát gừng: “Không bán nữa”...
Theo Lê Tuyết
Lao động