dh2003
06-22-2012, 23:34
Việt Nam đứng đầu thế giới về số người bị chó dại cắn hàng năm.
Dại là một bệnh do siêu vi gây ra, gây viêm năo và dẫn đến tử vong cho người và nhiều động vật có vú khác. Đa số trường hợp dại lây truyền từ các chất tiết nhiễm trùng, thường là nước bọt qua vết cắn.
Từ đầu năm đến nay, ở các tỉnh Tây Bắc đă có 6 người tử vong v́ bệnh dại. Tại Sơn La, ca tử vong đầu tiên do bị bệnh dại trong năm nay là chị Ḷ Thị Chuyến, 27 tuổi, trú tại xă Mường Chiên, huyện Quỳnh Nhai. Riêng tại Hà Nội, từ đầu năm đến nay đă có 4 ca tử vong ở các huyện Chương Mỹ, Quốc Oai, Sơn Tây và Hoài Đức.
http://media.nguoiduatin.vn/public/data/images/Bandocviet/100/nguoiduatin-benhdai3.jpg
Hàng năm, các tuyến bệnh viện TW và địa phương tiếp nhận rất nhiều trường hợp nghi mắc bệnh dại
Vất vả pḥng chống
Những năm gần đây, hiểm hoạ bị chó dại tấn công luôn là nỗi lo của nhiều người. Mặc dù các ngành, địa phương đă có nhiều biện pháp tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức cho người dân nhưng thời gian qua, vẫn xảy ra nhiều cái chết thương tâm do chó dại cắn. Nguyên nhân là do vẫn c̣n nhiều người thiếu nhận thức về sự nguy hiểm của bệnh dại, dẫn đến chủ quan không đi tiêm pḥng. Có người bị chó, mèo dại cắn c̣n đến các thầy lang để điều trị bằng thuốc nam.
Nguy hiểm hơn, có bệnh nhân sau khi tiêm vắc xin pḥng dại về c̣n uống các loại thuốc không theo quy định của bác sĩ như corticoid ACTH; nhóm kháng Histamen, gồm Dexamethazon, Fresnisolon dẫn đến vắc xin mất tác dụng. Mặt khác, một bộ phận người dân c̣n khó khăn về kinh tế, nên không có đủ điều kiện đi tiêm chủng.
Phú Thọ là tỉnh có tỷ lệ người tử vong về bệnh dại cao. Theo Trung tâm Y tế dự pḥng tỉnh Phú Thọ cho biết: Ba tháng đầu năm 2012 địa bàn tỉnh đă có 4 trường hợp ở các huyện Tam Nông, Yên Lập và Phù Ninh tử vong do bệnh dại. Cả 4 trường hợp này đều không tiêm vắc xin pḥng bệnh dại và huyết thanh kháng dại, trong khi đó họ có tiền sử tiếp xúc trực tiếp với chó bị ốm.
Riêng tại xă Liên Hoa, huyện Phù Ninh, từ đầu tháng 3 đến nay đă có 8 người bị chó nghi dại cắn, hơn chục con chó đă bị diệt. Nguyên nhân chính là do những ổ dịch dại đă tồn tại nhiều năm nay chưa giải quyết được triệt để; tỷ lệ tiêm pḥng bệnh dại trên địa bàn tỉnh thấp, chỉ khoảng 30%; công tác tuyên truyền mặc dù đă được đẩy mạnh, nhưng chưa làm thay đổi được nhận thức của người dân v́ vậy vẫn c̣n tồn tại tư tưởng chủ quan, lơ là trong việc tiêm pḥng dại khi đă bị chó, mèo cắn.
Theo các chuyên gia y tế của Viện Vệ sinh dịch tễ TW, bệnh dại là bệnh viêm năo tủy cấp tính do virút dại có tên khoa học Rhabdovirus gây nên. Động vật bị bệnh dại truyền virus dại sang người qua vết cắn, vết cào, vết xước trên da và niêm mạc bị tổn thương. Mùa hè, thời tiết nắng nóng là môi trường thuận lợi cho bệnh dại phát triển, v́ thế, có hạn chế được tỷ lệ mắc và tử vong hay không phụ thuộc rất nhiều vào ư thức cũng như kiến thức pḥng bệnh của người dân.
Ở nước ta, chó nhà nuôi là nguồn truyền bệnh dại cho người nhiều nhất (khoảng 95-97%), tiếp đến là mèo. Thời gian qua, mặc dù Thủ tướng Chính phủ đă có nhiều công văn chỉ đạo các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện nghiêm những nội dung trong Chỉ thị 92/TTg về tăng cường pḥng, chống bệnh dại, song đến nay, nước ta vẫn chưa triệt tiêu được nguồn truyền bệnh dại. Đàn chó nuôi vẫn tăng nhanh, trên 10 triệu con.
Điều đáng nói là ngay cơ quan thú y, hiện cũng không thống kê được số ổ dịch chó dại và số chó chết v́ bệnh dại. Do chó nuôi số lượng lớn, nuôi thả rông, không có xích, rọ mồm, không được tiêm pḥng nên mỗi năm vẫn có khoảng 500.000 người bị chó cắn phải tiêm pḥng dại (tỷ lệ cao nhất thế giới), gây áp lực rất lớn cho ngành y tế.
Nếu phát bệnh dại, 100% sẽ tử vong
Trao đổi với PV Người đưa tin, PGS.TS Đinh Kim Xuyến, phó chủ nhiệm thường trực dự án Pḥng chống bệnh dại - Bộ Y tế cho biết: “Cho đến nay, kể cả Y học hiện đại và Y học cổ truyền đều khẳng định bệnh dại khi đă lên cơn đều dẫn đến tử vong 100%. Biện pháp duy nhất để cứu chữa những người bị súc vật dại cắn hoặc tiếp xúc với vi rút dại là phải tiêm vac-xin dại và huyết thanh kháng dại càng sớm càng có hiệu quả. Tuyệt đối không chữa bằng thuốc nam để tránh cái chết oan uổng”.
Các chuyên gia y tế của Pḥng chống bệnh dại khuyến cáo, khi bị súc vật dại hoặc nghi dại cắn, nạn nhân phải rửa ngay vết thương bằng nước xà pḥng hay nước muối ḥa đặc, dội nước sạch nhiều lần, bôi chất sát khuẩn như cồn. Xử lư tại chỗ vết thương càng sớm th́ tác dụng sát khuẩn, pḥng virút dại tán phát càng hiệu quả. Sau đó, nạn nhân phải đến ngay cơ sở y tế để tiêm vắcxin. Nếu đúng bị chó dại cắn, người bệnh không được tiêm vắc xin dại sẽ bị bệnh dại và có diễn biến bệnh theo 2 thời kỳ là ủ bệnh, phát bệnh. Thời kỳ ủ bệnh trung b́nh từ 30 - 90 ngày. Vết thương càng nặng th́ thời gian ủ bệnh càng ngắn. Thời kỳ phát bệnh thường từ 2 - 4 ngày.
Trước đó, bệnh nhân bị đau nhức, sưng tấy tại vết cắn và lan dọc theo hệ thần kinh kèm theo cảm giác bồn chồn, thổn thức... Sau đó, bệnh nhân sẽ bị co cứng, co thắt cơ thực quản và hô hấp, sợ gió, hạ huyết áp, giăn đồng tử, phản ứng cơ thể dữ tợn... Tất cả bệnh nhân khi đă lên cơn dại đều bị tử vong. V́ thế, ư thức pḥng tránh bệnh của mọi người dân là rất quan trọng.
Đến nay, bệnh dại vẫn chưa có thuốc điều trị nên khi đă lên cơn dại th́ nguy cơ tử vong là điều không thể tránh khỏi. Nếu vết thương nhẹ và xa thần kinh trung ương th́ chỉ tiêm vắc xin pḥng dại Verorab và thôi tiêm nếu ngày thứ 15 súc vật cắn vẫn sống b́nh thường. Mục đích của việc tiêm huyết thanh kháng dại là làm tăng hiệu quả tiêm vắc xin pḥng dại.
Trong trường hợp bị súc vật cắn nặng, vết cắn gần thần kinh trung ương, thời gian ủ bệnh ngắn, huyết thanh kháng dại có tác dụng kéo dài thời gian ủ bệnh để có đủ thời gian sản sinh ra kháng thể chủ động do tiêm vắc xin. Dùng huyết thanh càng sớm càng có hiệu quả cao, tốt nhất là trước 24 giờ. Sau 7 ngày mới tiêm th́ huyết thanh không c̣n có tác dụng.
Bệnh dại trước đây thường xuất hiện ở các tỉnh đồng bằng, nhưng gần đây, căn bệnh này đă lan tới các tỉnh miền núi như Lai Châu, Điện Biên, Lào Cai... Theo PGS.TS. Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Trưởng ban điều hành Dự án khống chế và loại trừ bệnh dại, nguyên nhân chủ yếu khiến bệnh dại gia tăng là do nhận thức của cộng đồng và trách nhiệm của chính quyền, cơ quan chức năng với việc chống bệnh dại chưa cao. Đáng lưu ư là ở các vùng nông thôn nước ta, việc tiêm pḥng dại cho chó, mèo rất ít được quan tâm.
Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền ở một số địa phương, nhất là các huyện miền núi vẫn chưa được quan tâm đúng mức. Do đó, vẫn c̣n t́nh trạng nhiều người dân khi bị chó, mèo cắn không biết nên làm ǵ và đến những đâu, để được tư vấn tiêm pḥng. Nhiều Trung tâm y tế dự pḥng chưa làm tốt công tác hướng dẫn cho bệnh nhân cách sơ cứu ban đầu, nhằm giúp người dân hạn chế tối đa nguy cơ nhiễm dại. Các cấp chính quyền và ngành y tế dự pḥng tỉnh cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền về những hiểm nguy khi bị chó, mèo cắn và có cơ chế hỗ trợ đồng bào vùng cao, vùng sâu, vùng xa, người dân nghèo được tiếp cận với dịch vụ tiêm pḥng dại, nhằm hạn chế những hậu quả đáng tiếc xảy ra.
Khi bị chó cắn, cần phải xử lư ngay vết thương bằng cách rửa thật sạch với nước xà pḥng đặc 20%, nước muối 0,9%. Sau đó sát khuẩn vết thương bằng cồn. Nếu trường hợp vết cắn nhẹ, xảy ra ở chân và tại thời điểm bị chó cắn, con vật vẫn b́nh thường th́ không cần tiêm vắc-xin mà chỉ cần theo dơi chó trong ṿng 10-15 ngày. Trong thời gian theo dơi, nếu thấy chó bỏ ăn, chết, mất tích th́ phải đến cơ sở Y tế để tiêm vắc-xin dại, tránh để lâu gây nguy hiểm đến tính mạng.
Cao Tuân - nguoiduatin
Dại là một bệnh do siêu vi gây ra, gây viêm năo và dẫn đến tử vong cho người và nhiều động vật có vú khác. Đa số trường hợp dại lây truyền từ các chất tiết nhiễm trùng, thường là nước bọt qua vết cắn.
Từ đầu năm đến nay, ở các tỉnh Tây Bắc đă có 6 người tử vong v́ bệnh dại. Tại Sơn La, ca tử vong đầu tiên do bị bệnh dại trong năm nay là chị Ḷ Thị Chuyến, 27 tuổi, trú tại xă Mường Chiên, huyện Quỳnh Nhai. Riêng tại Hà Nội, từ đầu năm đến nay đă có 4 ca tử vong ở các huyện Chương Mỹ, Quốc Oai, Sơn Tây và Hoài Đức.
http://media.nguoiduatin.vn/public/data/images/Bandocviet/100/nguoiduatin-benhdai3.jpg
Hàng năm, các tuyến bệnh viện TW và địa phương tiếp nhận rất nhiều trường hợp nghi mắc bệnh dại
Vất vả pḥng chống
Những năm gần đây, hiểm hoạ bị chó dại tấn công luôn là nỗi lo của nhiều người. Mặc dù các ngành, địa phương đă có nhiều biện pháp tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức cho người dân nhưng thời gian qua, vẫn xảy ra nhiều cái chết thương tâm do chó dại cắn. Nguyên nhân là do vẫn c̣n nhiều người thiếu nhận thức về sự nguy hiểm của bệnh dại, dẫn đến chủ quan không đi tiêm pḥng. Có người bị chó, mèo dại cắn c̣n đến các thầy lang để điều trị bằng thuốc nam.
Nguy hiểm hơn, có bệnh nhân sau khi tiêm vắc xin pḥng dại về c̣n uống các loại thuốc không theo quy định của bác sĩ như corticoid ACTH; nhóm kháng Histamen, gồm Dexamethazon, Fresnisolon dẫn đến vắc xin mất tác dụng. Mặt khác, một bộ phận người dân c̣n khó khăn về kinh tế, nên không có đủ điều kiện đi tiêm chủng.
Phú Thọ là tỉnh có tỷ lệ người tử vong về bệnh dại cao. Theo Trung tâm Y tế dự pḥng tỉnh Phú Thọ cho biết: Ba tháng đầu năm 2012 địa bàn tỉnh đă có 4 trường hợp ở các huyện Tam Nông, Yên Lập và Phù Ninh tử vong do bệnh dại. Cả 4 trường hợp này đều không tiêm vắc xin pḥng bệnh dại và huyết thanh kháng dại, trong khi đó họ có tiền sử tiếp xúc trực tiếp với chó bị ốm.
Riêng tại xă Liên Hoa, huyện Phù Ninh, từ đầu tháng 3 đến nay đă có 8 người bị chó nghi dại cắn, hơn chục con chó đă bị diệt. Nguyên nhân chính là do những ổ dịch dại đă tồn tại nhiều năm nay chưa giải quyết được triệt để; tỷ lệ tiêm pḥng bệnh dại trên địa bàn tỉnh thấp, chỉ khoảng 30%; công tác tuyên truyền mặc dù đă được đẩy mạnh, nhưng chưa làm thay đổi được nhận thức của người dân v́ vậy vẫn c̣n tồn tại tư tưởng chủ quan, lơ là trong việc tiêm pḥng dại khi đă bị chó, mèo cắn.
Theo các chuyên gia y tế của Viện Vệ sinh dịch tễ TW, bệnh dại là bệnh viêm năo tủy cấp tính do virút dại có tên khoa học Rhabdovirus gây nên. Động vật bị bệnh dại truyền virus dại sang người qua vết cắn, vết cào, vết xước trên da và niêm mạc bị tổn thương. Mùa hè, thời tiết nắng nóng là môi trường thuận lợi cho bệnh dại phát triển, v́ thế, có hạn chế được tỷ lệ mắc và tử vong hay không phụ thuộc rất nhiều vào ư thức cũng như kiến thức pḥng bệnh của người dân.
Ở nước ta, chó nhà nuôi là nguồn truyền bệnh dại cho người nhiều nhất (khoảng 95-97%), tiếp đến là mèo. Thời gian qua, mặc dù Thủ tướng Chính phủ đă có nhiều công văn chỉ đạo các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện nghiêm những nội dung trong Chỉ thị 92/TTg về tăng cường pḥng, chống bệnh dại, song đến nay, nước ta vẫn chưa triệt tiêu được nguồn truyền bệnh dại. Đàn chó nuôi vẫn tăng nhanh, trên 10 triệu con.
Điều đáng nói là ngay cơ quan thú y, hiện cũng không thống kê được số ổ dịch chó dại và số chó chết v́ bệnh dại. Do chó nuôi số lượng lớn, nuôi thả rông, không có xích, rọ mồm, không được tiêm pḥng nên mỗi năm vẫn có khoảng 500.000 người bị chó cắn phải tiêm pḥng dại (tỷ lệ cao nhất thế giới), gây áp lực rất lớn cho ngành y tế.
Nếu phát bệnh dại, 100% sẽ tử vong
Trao đổi với PV Người đưa tin, PGS.TS Đinh Kim Xuyến, phó chủ nhiệm thường trực dự án Pḥng chống bệnh dại - Bộ Y tế cho biết: “Cho đến nay, kể cả Y học hiện đại và Y học cổ truyền đều khẳng định bệnh dại khi đă lên cơn đều dẫn đến tử vong 100%. Biện pháp duy nhất để cứu chữa những người bị súc vật dại cắn hoặc tiếp xúc với vi rút dại là phải tiêm vac-xin dại và huyết thanh kháng dại càng sớm càng có hiệu quả. Tuyệt đối không chữa bằng thuốc nam để tránh cái chết oan uổng”.
Các chuyên gia y tế của Pḥng chống bệnh dại khuyến cáo, khi bị súc vật dại hoặc nghi dại cắn, nạn nhân phải rửa ngay vết thương bằng nước xà pḥng hay nước muối ḥa đặc, dội nước sạch nhiều lần, bôi chất sát khuẩn như cồn. Xử lư tại chỗ vết thương càng sớm th́ tác dụng sát khuẩn, pḥng virút dại tán phát càng hiệu quả. Sau đó, nạn nhân phải đến ngay cơ sở y tế để tiêm vắcxin. Nếu đúng bị chó dại cắn, người bệnh không được tiêm vắc xin dại sẽ bị bệnh dại và có diễn biến bệnh theo 2 thời kỳ là ủ bệnh, phát bệnh. Thời kỳ ủ bệnh trung b́nh từ 30 - 90 ngày. Vết thương càng nặng th́ thời gian ủ bệnh càng ngắn. Thời kỳ phát bệnh thường từ 2 - 4 ngày.
Trước đó, bệnh nhân bị đau nhức, sưng tấy tại vết cắn và lan dọc theo hệ thần kinh kèm theo cảm giác bồn chồn, thổn thức... Sau đó, bệnh nhân sẽ bị co cứng, co thắt cơ thực quản và hô hấp, sợ gió, hạ huyết áp, giăn đồng tử, phản ứng cơ thể dữ tợn... Tất cả bệnh nhân khi đă lên cơn dại đều bị tử vong. V́ thế, ư thức pḥng tránh bệnh của mọi người dân là rất quan trọng.
Đến nay, bệnh dại vẫn chưa có thuốc điều trị nên khi đă lên cơn dại th́ nguy cơ tử vong là điều không thể tránh khỏi. Nếu vết thương nhẹ và xa thần kinh trung ương th́ chỉ tiêm vắc xin pḥng dại Verorab và thôi tiêm nếu ngày thứ 15 súc vật cắn vẫn sống b́nh thường. Mục đích của việc tiêm huyết thanh kháng dại là làm tăng hiệu quả tiêm vắc xin pḥng dại.
Trong trường hợp bị súc vật cắn nặng, vết cắn gần thần kinh trung ương, thời gian ủ bệnh ngắn, huyết thanh kháng dại có tác dụng kéo dài thời gian ủ bệnh để có đủ thời gian sản sinh ra kháng thể chủ động do tiêm vắc xin. Dùng huyết thanh càng sớm càng có hiệu quả cao, tốt nhất là trước 24 giờ. Sau 7 ngày mới tiêm th́ huyết thanh không c̣n có tác dụng.
Bệnh dại trước đây thường xuất hiện ở các tỉnh đồng bằng, nhưng gần đây, căn bệnh này đă lan tới các tỉnh miền núi như Lai Châu, Điện Biên, Lào Cai... Theo PGS.TS. Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Trưởng ban điều hành Dự án khống chế và loại trừ bệnh dại, nguyên nhân chủ yếu khiến bệnh dại gia tăng là do nhận thức của cộng đồng và trách nhiệm của chính quyền, cơ quan chức năng với việc chống bệnh dại chưa cao. Đáng lưu ư là ở các vùng nông thôn nước ta, việc tiêm pḥng dại cho chó, mèo rất ít được quan tâm.
Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền ở một số địa phương, nhất là các huyện miền núi vẫn chưa được quan tâm đúng mức. Do đó, vẫn c̣n t́nh trạng nhiều người dân khi bị chó, mèo cắn không biết nên làm ǵ và đến những đâu, để được tư vấn tiêm pḥng. Nhiều Trung tâm y tế dự pḥng chưa làm tốt công tác hướng dẫn cho bệnh nhân cách sơ cứu ban đầu, nhằm giúp người dân hạn chế tối đa nguy cơ nhiễm dại. Các cấp chính quyền và ngành y tế dự pḥng tỉnh cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền về những hiểm nguy khi bị chó, mèo cắn và có cơ chế hỗ trợ đồng bào vùng cao, vùng sâu, vùng xa, người dân nghèo được tiếp cận với dịch vụ tiêm pḥng dại, nhằm hạn chế những hậu quả đáng tiếc xảy ra.
Khi bị chó cắn, cần phải xử lư ngay vết thương bằng cách rửa thật sạch với nước xà pḥng đặc 20%, nước muối 0,9%. Sau đó sát khuẩn vết thương bằng cồn. Nếu trường hợp vết cắn nhẹ, xảy ra ở chân và tại thời điểm bị chó cắn, con vật vẫn b́nh thường th́ không cần tiêm vắc-xin mà chỉ cần theo dơi chó trong ṿng 10-15 ngày. Trong thời gian theo dơi, nếu thấy chó bỏ ăn, chết, mất tích th́ phải đến cơ sở Y tế để tiêm vắc-xin dại, tránh để lâu gây nguy hiểm đến tính mạng.
Cao Tuân - nguoiduatin