jojolotus
07-20-2012, 04:33
- Đó là ngôi miếu thờ bà Ấu Triệu (bà Triệu nhỏ). Cái tên Ấu Triệu do Phan Bội Châu đặt cho người nữ đồng chí Lê Thị Đàn.
http://bee.net.vn/dataimages/201207/original/images948489_bia_tuo ng_niem_liet_si_mau. jpg
Bia tưởng niệm nữ chiến sĩ Ấu Triệu của cụ Phan đang được lưu giữ tại Nhà lưu niệm Phan Bội Châu - Huế.
Bà người xă Thế Lại Thượng, tỉnh Thừa Thiên, là một nữ liệt sĩ hoạt động tích cực trong phong trào yêu nước - cách mạng của Duy Tân hội ở nước ta hồi đầu thế kỷ XX.
Năm 1910, bà bị mật thám Pháp bắt và giải về nhà lao Thừa Phủ (Huế). Thượng thư bộ H́nh và là tên tay sai đắc lực của thực dân Pháp lúc bấy giờ là Trương Như Cương tự thân xét hỏi vụ này. Hắn dùng đủ ngón của mật thám nhà nghề tra khảo bà, khi khuyên bảo đường mật, khi hăm dọa khổ h́nh, nhưng trước sau vẫn không t́m được từ bà một lời khai báo nào cả.
Một hôm bà bảo Trương Như Cương: Các việc bí mật của Hội tôi đều biết hết, nhưng hiện nay ḿnh mẩy tôi đau lắm, nói năng cũng khó mà rành rẽ được. Vậy tôi xin được ở riêng một pḥng yên tĩnh, có đủ giấy bút mực và nhờ mở gông cùm cho tôi nghỉ một đêm, cho được tắm rửa sạch sẽ, đầu óc được rảnh rang, tôi sẽ nhớ lại và viết ra hết mọi điều.
Trương Như Cương tin là thật, bèn làm theo yêu cầu của bà. Đêm hôm ấy, một ḿnh ngồi trong pḥng vắng lặng, bên ngọn đèn hiu hắt, bà viết một mạch bản "cung từ" thật dài, toàn là những lời chửi mắng, lên án tội ác của giặc Pháp và bè lũ tay sai như Trương Như Cương. Viết xong, bà cắn đầu ngón tay viết lên tường ba bài thơ tuyệt mệnh bằng máu, rồi dùng dây thắt lưng lụa trắng treo cổ để kết liễu cuộc đời hiến thân cho nước của ḿnh.
Sáng hôm sau, Trương Như Cương cho người vào lấy tờ khai th́ Lê Thị Đàn đă yên giấc ngàn thu, để lại trên bàn cho chúng bản viết đầy những lời cáo đanh thép tội ác của giặc và để lại cho anh em đồng chí niềm tiếc thương vô hạn, cùng với ba bài thơ từ tuyệt cáo chung như sau:
Nguyên văn chữ Hán:
I - Huyết khô lệ kiệt hận nan tiêu
Trường đoạn Hương giang nhật dạ trào
Ngô đảng tảo thanh cừu lỗ nhật
Phần tiền nhất chỉ vị nùng thiêu
II - Trùng tuyền yểm lệ kiến Trưng Vương,
Đề huyết thư quyên chỉ tự thương
Bằng tạ Phật linh như tái thế
Nguyện thân thiên tư tư thiên sang
III - Thê lương ngục thất mệnh chung th́
Hải khoát sa không khốc tự tri
Tử quốc đáo nùng thiên hữu phận
Thương tâm quan lũ kỷ nam nhi.
Dịch.
I - Huyết lệ dầu khan, giận chửa sờn,
Chiều hôm tê tái nước sông Hương
Đảng ta khi quét xong quân giặc
Trước nấm mồ em đốt bó nhang.
II - Suối vàng gạt lệ gặp bà Trưng
Máu thắm hồn quyên khóc thảm thương
Lạy Phật: thân này c̣n hóa kiếp
Tay xin ngh́n cánh, cánh ngh́n thương.
III - Lạnh lùng cảnh ngục lúc quyên sinh,
Biển rộng đồng không ḿnh biết ḿnh.
Chết với nước non em tốt số
Chạnh ḷng tủi hổ lũ trâm anh.
(Đặng Thai Mai dịch)
Cuộc đời ngắn ngủi và cái chết oanh liệt của Lê Thị Đàn đă nêu một tấm gương sáng chói trong sự nghiệp chung đấu tranh giải phóng dân tộc. Hơn nữa, ba bài thơ tuyệt mệnh trên đây của bà để lại cho kho tàng văn học yêu nước và cách mạng của nhân dân ta hồi đầu thế kỷ XX là những lời ca "khát vọng lay động cả thời đại" (câu chữ của nhà thơ Hoàng Phủ Ngọc Tường b́nh về 3 bài thơ trên của Lê Thị Đàn).
(c̣n nữa)
Chương Thâu
theo bee
http://bee.net.vn/dataimages/201207/original/images948489_bia_tuo ng_niem_liet_si_mau. jpg
Bia tưởng niệm nữ chiến sĩ Ấu Triệu của cụ Phan đang được lưu giữ tại Nhà lưu niệm Phan Bội Châu - Huế.
Bà người xă Thế Lại Thượng, tỉnh Thừa Thiên, là một nữ liệt sĩ hoạt động tích cực trong phong trào yêu nước - cách mạng của Duy Tân hội ở nước ta hồi đầu thế kỷ XX.
Năm 1910, bà bị mật thám Pháp bắt và giải về nhà lao Thừa Phủ (Huế). Thượng thư bộ H́nh và là tên tay sai đắc lực của thực dân Pháp lúc bấy giờ là Trương Như Cương tự thân xét hỏi vụ này. Hắn dùng đủ ngón của mật thám nhà nghề tra khảo bà, khi khuyên bảo đường mật, khi hăm dọa khổ h́nh, nhưng trước sau vẫn không t́m được từ bà một lời khai báo nào cả.
Một hôm bà bảo Trương Như Cương: Các việc bí mật của Hội tôi đều biết hết, nhưng hiện nay ḿnh mẩy tôi đau lắm, nói năng cũng khó mà rành rẽ được. Vậy tôi xin được ở riêng một pḥng yên tĩnh, có đủ giấy bút mực và nhờ mở gông cùm cho tôi nghỉ một đêm, cho được tắm rửa sạch sẽ, đầu óc được rảnh rang, tôi sẽ nhớ lại và viết ra hết mọi điều.
Trương Như Cương tin là thật, bèn làm theo yêu cầu của bà. Đêm hôm ấy, một ḿnh ngồi trong pḥng vắng lặng, bên ngọn đèn hiu hắt, bà viết một mạch bản "cung từ" thật dài, toàn là những lời chửi mắng, lên án tội ác của giặc Pháp và bè lũ tay sai như Trương Như Cương. Viết xong, bà cắn đầu ngón tay viết lên tường ba bài thơ tuyệt mệnh bằng máu, rồi dùng dây thắt lưng lụa trắng treo cổ để kết liễu cuộc đời hiến thân cho nước của ḿnh.
Sáng hôm sau, Trương Như Cương cho người vào lấy tờ khai th́ Lê Thị Đàn đă yên giấc ngàn thu, để lại trên bàn cho chúng bản viết đầy những lời cáo đanh thép tội ác của giặc và để lại cho anh em đồng chí niềm tiếc thương vô hạn, cùng với ba bài thơ từ tuyệt cáo chung như sau:
Nguyên văn chữ Hán:
I - Huyết khô lệ kiệt hận nan tiêu
Trường đoạn Hương giang nhật dạ trào
Ngô đảng tảo thanh cừu lỗ nhật
Phần tiền nhất chỉ vị nùng thiêu
II - Trùng tuyền yểm lệ kiến Trưng Vương,
Đề huyết thư quyên chỉ tự thương
Bằng tạ Phật linh như tái thế
Nguyện thân thiên tư tư thiên sang
III - Thê lương ngục thất mệnh chung th́
Hải khoát sa không khốc tự tri
Tử quốc đáo nùng thiên hữu phận
Thương tâm quan lũ kỷ nam nhi.
Dịch.
I - Huyết lệ dầu khan, giận chửa sờn,
Chiều hôm tê tái nước sông Hương
Đảng ta khi quét xong quân giặc
Trước nấm mồ em đốt bó nhang.
II - Suối vàng gạt lệ gặp bà Trưng
Máu thắm hồn quyên khóc thảm thương
Lạy Phật: thân này c̣n hóa kiếp
Tay xin ngh́n cánh, cánh ngh́n thương.
III - Lạnh lùng cảnh ngục lúc quyên sinh,
Biển rộng đồng không ḿnh biết ḿnh.
Chết với nước non em tốt số
Chạnh ḷng tủi hổ lũ trâm anh.
(Đặng Thai Mai dịch)
Cuộc đời ngắn ngủi và cái chết oanh liệt của Lê Thị Đàn đă nêu một tấm gương sáng chói trong sự nghiệp chung đấu tranh giải phóng dân tộc. Hơn nữa, ba bài thơ tuyệt mệnh trên đây của bà để lại cho kho tàng văn học yêu nước và cách mạng của nhân dân ta hồi đầu thế kỷ XX là những lời ca "khát vọng lay động cả thời đại" (câu chữ của nhà thơ Hoàng Phủ Ngọc Tường b́nh về 3 bài thơ trên của Lê Thị Đàn).
(c̣n nữa)
Chương Thâu
theo bee