vuitoichat
10-21-2012, 14:38
Kienthuc.net.vn - Xăm ḿnh là một trong những tục cổ nhất, tồn tại lâu nhất ở Việt Nam và phát triển mạnh vào thời nhà Trần.
Trong sách Việt sử giai thoại, Nguyễn Khắc Thuần viết: Một trong những tục cổ xưa nhất của người Việt là xăm ḿnh, kéo dài đến cuối thế kỉ thứ XIII, đầu thế kỉ thứ XIV mới chấm dứt. Có người nói rằng, bởi tục này mà tên nước đầu tiên của người Việt là Văn Lang.
http://kienthuc.net.vn/dataimages/201210/original/images1024724_xam_mi nh_kienthuc.jpg
Tục xăm ḿnh của người Việt cổ. Ảnh: internet
Về nguyên nhân xuất hiện của tục này, sách Lĩnh Nam chích quái (phần Hồng Bàng thị truyện) chép: Bấy giờ, dân trên núi xuống nước đánh bắt cá thường bị thuồng luồng gây thương tổn, bèn cùng nhau tâu việc ấy với Vua. Vua nói: “Các giống ở trên núi khác với các loài ở dưới nước. Các loài ở dưới nước chỉ ưa những ǵ giống với ḿnh và ghét những ǵ khác ḿnh, v́ vậy, ta mới bị gây hại”. Thế rồi, nhà vua bèn ra lệnh cho ai nấy cũng phải lấy màu xăm h́nh thủy quái vào người. Từ đó, không bị thuồng luồng gây thương tích nữa. Tục vẽ ḿnh của dân Bách Việt bắt đầu có kể từ đấy.
Nhằm khẳng định lư do xăm ḿnh của người Việt cổ, Từ điển Lễ tục Việt Nam cũng ghi: Người Việt cổ từ 2000- 3000 năm trước có tục xăm h́nh những con thủy quái (rồng, rắn..) lên bụng, ngực, lưng, chân, tay…. Tương truyền, thuở xa xưa con người lặn lội vùng sông nước kiếm ăn, nên xăm h́nh lên người để không bị thủy quái làm hại và ḥa nhập với động vật ở dưới nước, từ đó mới săn bắt được chúng.
Từ thời Lư - Trần trở đi, đặc biệt là vào thời nhà Trần, từ vua quan cho chí thần dân ai cũng thích xăm h́nh vào người và đối với những người trong hoàng tộc, phục dịch trong triều đ́nh buộc phải xăm h́nh lên thân thể, coi đó như là một luật lệ phải thi hành. Đến đời vua Trần Anh Tông (1293 - 1314) đă phản đối việc này, v́ nhà vua rất sợ thợ châm kim vào da thịt ḿnh, mặc dù Thượng hoàng Trần Nhân Tông đă chuẩn bị để xăm cho Anh Tông. Chính v́ thế, sau này, ai thích th́ xăm chứ không là quy định nữa.
Theo sử liệu, để tỏ rơ ư chí quyết tiêu diệt giặc ngoại xâm, bảo vệ giang sơn xă tắc, năm 1285, quan quân nhà Trần tất thảy đều xăm lên cánh tay hai chữ “Sát Thát” (giết quân Thát Đát, tức quân Mông Cổ). Sách Đại Việt sử kư toàn thư chép: “Ngày 12, quân giặc đánh Gia Lâm, Vũ Ninh, Đông Ngàn, bắt được nhiều quân ta, thấy người nào cũng thích hai chữ “Sát Thát”” bằng mực vào cánh tay, tức lắm, giết hết”.
Không dừng ở đó, dưới vương triều Trần, những thành viên thuộc đội quân Thánh Dực bảo vệ xa giá th́ xăm lên trán ba chữ Thiên Tử Quân (Quân đội Thiên Tử); hay dân chúng th́ thường xăm lên bụng những chữ “Nghĩa dĩ quyên khu”, “h́nh vu báo quốc” thể hiện tinh thần thượng vơ, v́ việc nghĩa liều thân, báo đền ơn nước.
Như vậy, tục xăm ḿnh của người Việt cổ không chỉ thể hiện sự ḥa hợp với thiên nhiên, mà c̣n mang ư nghĩa quyết tâm chống địch; thậm chí là h́nh thức làm đẹp của người đương thời.
Trường Sơn
Trong sách Việt sử giai thoại, Nguyễn Khắc Thuần viết: Một trong những tục cổ xưa nhất của người Việt là xăm ḿnh, kéo dài đến cuối thế kỉ thứ XIII, đầu thế kỉ thứ XIV mới chấm dứt. Có người nói rằng, bởi tục này mà tên nước đầu tiên của người Việt là Văn Lang.
http://kienthuc.net.vn/dataimages/201210/original/images1024724_xam_mi nh_kienthuc.jpg
Tục xăm ḿnh của người Việt cổ. Ảnh: internet
Về nguyên nhân xuất hiện của tục này, sách Lĩnh Nam chích quái (phần Hồng Bàng thị truyện) chép: Bấy giờ, dân trên núi xuống nước đánh bắt cá thường bị thuồng luồng gây thương tổn, bèn cùng nhau tâu việc ấy với Vua. Vua nói: “Các giống ở trên núi khác với các loài ở dưới nước. Các loài ở dưới nước chỉ ưa những ǵ giống với ḿnh và ghét những ǵ khác ḿnh, v́ vậy, ta mới bị gây hại”. Thế rồi, nhà vua bèn ra lệnh cho ai nấy cũng phải lấy màu xăm h́nh thủy quái vào người. Từ đó, không bị thuồng luồng gây thương tích nữa. Tục vẽ ḿnh của dân Bách Việt bắt đầu có kể từ đấy.
Nhằm khẳng định lư do xăm ḿnh của người Việt cổ, Từ điển Lễ tục Việt Nam cũng ghi: Người Việt cổ từ 2000- 3000 năm trước có tục xăm h́nh những con thủy quái (rồng, rắn..) lên bụng, ngực, lưng, chân, tay…. Tương truyền, thuở xa xưa con người lặn lội vùng sông nước kiếm ăn, nên xăm h́nh lên người để không bị thủy quái làm hại và ḥa nhập với động vật ở dưới nước, từ đó mới săn bắt được chúng.
Từ thời Lư - Trần trở đi, đặc biệt là vào thời nhà Trần, từ vua quan cho chí thần dân ai cũng thích xăm h́nh vào người và đối với những người trong hoàng tộc, phục dịch trong triều đ́nh buộc phải xăm h́nh lên thân thể, coi đó như là một luật lệ phải thi hành. Đến đời vua Trần Anh Tông (1293 - 1314) đă phản đối việc này, v́ nhà vua rất sợ thợ châm kim vào da thịt ḿnh, mặc dù Thượng hoàng Trần Nhân Tông đă chuẩn bị để xăm cho Anh Tông. Chính v́ thế, sau này, ai thích th́ xăm chứ không là quy định nữa.
Theo sử liệu, để tỏ rơ ư chí quyết tiêu diệt giặc ngoại xâm, bảo vệ giang sơn xă tắc, năm 1285, quan quân nhà Trần tất thảy đều xăm lên cánh tay hai chữ “Sát Thát” (giết quân Thát Đát, tức quân Mông Cổ). Sách Đại Việt sử kư toàn thư chép: “Ngày 12, quân giặc đánh Gia Lâm, Vũ Ninh, Đông Ngàn, bắt được nhiều quân ta, thấy người nào cũng thích hai chữ “Sát Thát”” bằng mực vào cánh tay, tức lắm, giết hết”.
Không dừng ở đó, dưới vương triều Trần, những thành viên thuộc đội quân Thánh Dực bảo vệ xa giá th́ xăm lên trán ba chữ Thiên Tử Quân (Quân đội Thiên Tử); hay dân chúng th́ thường xăm lên bụng những chữ “Nghĩa dĩ quyên khu”, “h́nh vu báo quốc” thể hiện tinh thần thượng vơ, v́ việc nghĩa liều thân, báo đền ơn nước.
Như vậy, tục xăm ḿnh của người Việt cổ không chỉ thể hiện sự ḥa hợp với thiên nhiên, mà c̣n mang ư nghĩa quyết tâm chống địch; thậm chí là h́nh thức làm đẹp của người đương thời.
Trường Sơn