johnnydan9
11-15-2012, 16:34
Gần đây, một cuộc khảo sát đă được tiến hành ở ba tỉnh thành là Hà Nội, Bắc Ninh và Nam Định với cùng chung một câu hỏi: “Có phải gia phong chỉ có ở gia đ́nh thời phong kiến?”. Kết quả cho thấy có tới 93,9% người được hỏi không đồng ư với quan điểm này. Điều đó chứng tỏ cuộc sống dù hiện đại tới đâu th́ gia phong vẫn đóng vai tṛ là chất keo kết dính, là áo giáp bảo vệ gia đ́nh.
<table class="image center" align="center" width="336"> <tbody> <tr> <td style="text-align: justify;">http://www.phapluatvn.vn/dataimages/201211/original/images664463_anh_min h_hoa_bia_1.jpg</td> </tr> <tr> <td class="image_desc" style="text-align: justify;">H́nh minh họa</td> </tr> </tbody> </table>
Lung lay văn hóa xưng hô
Chuyện ra ṭa ly hôn của nhà anh Việt ở Mỹ Đ́nh, HN, chỉ v́ những câu xưng hô đă trở thành chuyện ai cũng biết trong cái xóm nhỏ ấy. Vợ chồng cùng công chức nhà nước, ban đầu họ sống với nhau rất thuận ḥa. Rồi chị My vợ anh Việt có cơ hội chuyển sang công ty nước ngoài lĩnh lương bằng "đô".
Ngày qua tháng lại, chị bắt đầu nh́n mọi người trong cái xóm lao động của ḿnh bằng nửa con mắt. Thuê người giúp việc chị yêu cầu không được nói chuyện với hàng xóm v́ “nhà ḿnh thuộc đẳng cấp khác”, con hàng xóm sang chơi với con chị, chị xua về v́ sợ nó lấy trộm đồ chơi đắt tiền.
Anh Việt thấy thái độ của vợ như vậy góp ư nhẹ nhàng, đại ư vợ chồng ḿnh bố mẹ ở xa, có chuyện ǵ chỉ biết cậy nhờ xóm giếng, nên đừng ăn ở cạn tàu ráo máng thế. Nào ngờ chị mạnh miêng tuyên bố: “Thôi ông đừng dạy đời nữa!”.
Anh giận chị v́ câu nói sẵng một, th́ giận chị v́ lối xưng hô gọi chồng bằng "ông" mười. Góp gió thành băo họ đă ra ṭa v́ những điều nhỏ nhặt như thế thay v́ lư do thường thấy như kinh tế, ngoại t́nh.
<table class="quote rightside" align="right" width="400"> <tbody> <tr> <td> Gia phong là ǵ?
Hiểu một cách đơn giản gia phong là từ dùng để chỉ “nếp nhà”, tức những vấn đề thuộc về lĩnh vực quản lư giáo dục con cháu trong gia đ́nh, về tu dưỡng rèn luyện đạo đức, nề nếp trong ứng xử tinh thần hiếu học cần cù lao động, tôn trọng đạo lư lẽ phải t́nh thương... trong mỗi gia đ́nh.
Không có văn bản nào quy định gia phong là ǵ và nó là cái ǵ cụ thể, nhưng phạm trù gia phong mang ư nghĩa giáo dục truyền thống gia đ́nh.
</td> </tr> </tbody> </table> Hiện nay, có một vấn đề cần tiếng chuông cảnh tỉnh, đó là văn hóa xưng hô trong gia đ́nh hiện đại.
Các thế hệ sống chung dưới một mái nhà với các mối quan hệ như: ông bà, cha mẹ, ông bà, cháu, cha mẹ, con cái, anh chị em với nhau... với cách xưng hô tương ứng đă tạo nên một lối hành xử bất thành văn nhưng được đảm bảo thực hiện bằng bổn phận và trách nhiệm của nhau trong một gia đ́nh, họ hàng, ḍng tộc.
Thế nhưng, giờ đây cách xưng hô trong một số gia đ́nh đă trở nên tuỳ tiện, thiếu chuẩn mực, làm cho quan hệ gia đ́nh trở nên lỏng lẻo, thiếu bền vững. Vợ chồng khi nóng giận sẵn sàng ông-tôi, tao-mày với nhau, thậm chí văng tục; con cái gọi bố mẹ bà “ông bà bô, ông bà khốt” và lên mạng mạt sát cha mẹ chỉ v́ không đáp ứng yêu cầu vật chất.
Thống kê xă hội học cho thấy, rất nhiều tội phạm vị thành niên có xuất phát điểm là những gia đ́nh thiếu sự tôn trọng nhau giữa các thành viên, thể hiện từ biểu hiện nhỏ nhất là văn hóa xưng hô.
Đưa gia phong vào hương ước
Gia phong có c̣n vị trí đối với sự phát triển của gia đ́nh và xă hội hiện đại hay không?. Đó là câu hỏi được đặt ra trong rất nhiều cuộc tọa đàm về vấn đề gia phong trong thời kỳ hội nhập. Một vấn đề cũng cần được nh́n nhận một cách thẳng thắn rằng, bên cạnh suy nghĩ lệch lạc của từng cá nhân th́ chính những mặt trái của xă hội hiện đại đă có ảnh hưởng rất lớn, tiêu cực đến gia phong.
Đó là sức ép của công việc kiếm tiền, bằng cấp, tệ nạn xă hội, văn hóa phẩm không lành mạnh, nghèo đói, thất nghiệp, học vấn thấp…
Những sức ép này khiến cho gia đ́nh đảo lộn mọi trật tự, bố mẹ đâm ra sợ con, nịnh con v́ con là thu nhập chính trong nhà, con cái ngả theo cha/mẹ nhiều hơn và coi thường người c̣n lại v́ không đáp ứng được nhu cầu vật chất, việc làm…
Thậm chí, gia phong trong gia đ́nh c̣n bị lung lay bởi những chuyện tưởng như chẳng liên quan ǵ như con gái ham giàu lấy chồng già, con rể gần bằng tuổi bố mẹ vợ nên xưng hô ông bà-tôi với nhà vợ. Từ chỗ xưng hô thiếu tôn trọng dẫn đến coi thường là con đường rất ngắn.
Trước sự “nhiễm bệnh” của “tế bào” gia đ́nh, tại nhiều địa phương, vấn đề gia phong đă được đưa ra thảo luận công khai trong cộng đồng, được đưa vào những điều khoản quy định cụ thể trong hương ước, qui ước của làng xă, được coi là tiêu chí cơ bản để xây dựng và phát triển mô h́nh làng văn hóa.
Đơn cử như Hương ước làng Thị Chung, xă Kinh Bắc, Bắc Ninh: “Gia đ́nh ḥa thuận, kính trên nhường dưới, thương yêu đùm bọc, giữ ǵn gia phong, không có những thành viên mắc những tệ nạn xă hội”; Quy ước xây dựng làng văn hóa Y Na, xă Kinh Bắc, Bắc Ninh: “Trách nhiệm của ông bà, cha mẹ, con cháu trong việc xây dựng gia đ́nh ḥa thuận, trên kính, dưới nhường, thương yêu đùm bọc lẫn nhau, giữ ǵn truyền thống, nề nếp, gia phong”.
Dương Nhi
<table class="image center" align="center" width="336"> <tbody> <tr> <td style="text-align: justify;">http://www.phapluatvn.vn/dataimages/201211/original/images664463_anh_min h_hoa_bia_1.jpg</td> </tr> <tr> <td class="image_desc" style="text-align: justify;">H́nh minh họa</td> </tr> </tbody> </table>
Lung lay văn hóa xưng hô
Chuyện ra ṭa ly hôn của nhà anh Việt ở Mỹ Đ́nh, HN, chỉ v́ những câu xưng hô đă trở thành chuyện ai cũng biết trong cái xóm nhỏ ấy. Vợ chồng cùng công chức nhà nước, ban đầu họ sống với nhau rất thuận ḥa. Rồi chị My vợ anh Việt có cơ hội chuyển sang công ty nước ngoài lĩnh lương bằng "đô".
Ngày qua tháng lại, chị bắt đầu nh́n mọi người trong cái xóm lao động của ḿnh bằng nửa con mắt. Thuê người giúp việc chị yêu cầu không được nói chuyện với hàng xóm v́ “nhà ḿnh thuộc đẳng cấp khác”, con hàng xóm sang chơi với con chị, chị xua về v́ sợ nó lấy trộm đồ chơi đắt tiền.
Anh Việt thấy thái độ của vợ như vậy góp ư nhẹ nhàng, đại ư vợ chồng ḿnh bố mẹ ở xa, có chuyện ǵ chỉ biết cậy nhờ xóm giếng, nên đừng ăn ở cạn tàu ráo máng thế. Nào ngờ chị mạnh miêng tuyên bố: “Thôi ông đừng dạy đời nữa!”.
Anh giận chị v́ câu nói sẵng một, th́ giận chị v́ lối xưng hô gọi chồng bằng "ông" mười. Góp gió thành băo họ đă ra ṭa v́ những điều nhỏ nhặt như thế thay v́ lư do thường thấy như kinh tế, ngoại t́nh.
<table class="quote rightside" align="right" width="400"> <tbody> <tr> <td> Gia phong là ǵ?
Hiểu một cách đơn giản gia phong là từ dùng để chỉ “nếp nhà”, tức những vấn đề thuộc về lĩnh vực quản lư giáo dục con cháu trong gia đ́nh, về tu dưỡng rèn luyện đạo đức, nề nếp trong ứng xử tinh thần hiếu học cần cù lao động, tôn trọng đạo lư lẽ phải t́nh thương... trong mỗi gia đ́nh.
Không có văn bản nào quy định gia phong là ǵ và nó là cái ǵ cụ thể, nhưng phạm trù gia phong mang ư nghĩa giáo dục truyền thống gia đ́nh.
</td> </tr> </tbody> </table> Hiện nay, có một vấn đề cần tiếng chuông cảnh tỉnh, đó là văn hóa xưng hô trong gia đ́nh hiện đại.
Các thế hệ sống chung dưới một mái nhà với các mối quan hệ như: ông bà, cha mẹ, ông bà, cháu, cha mẹ, con cái, anh chị em với nhau... với cách xưng hô tương ứng đă tạo nên một lối hành xử bất thành văn nhưng được đảm bảo thực hiện bằng bổn phận và trách nhiệm của nhau trong một gia đ́nh, họ hàng, ḍng tộc.
Thế nhưng, giờ đây cách xưng hô trong một số gia đ́nh đă trở nên tuỳ tiện, thiếu chuẩn mực, làm cho quan hệ gia đ́nh trở nên lỏng lẻo, thiếu bền vững. Vợ chồng khi nóng giận sẵn sàng ông-tôi, tao-mày với nhau, thậm chí văng tục; con cái gọi bố mẹ bà “ông bà bô, ông bà khốt” và lên mạng mạt sát cha mẹ chỉ v́ không đáp ứng yêu cầu vật chất.
Thống kê xă hội học cho thấy, rất nhiều tội phạm vị thành niên có xuất phát điểm là những gia đ́nh thiếu sự tôn trọng nhau giữa các thành viên, thể hiện từ biểu hiện nhỏ nhất là văn hóa xưng hô.
Đưa gia phong vào hương ước
Gia phong có c̣n vị trí đối với sự phát triển của gia đ́nh và xă hội hiện đại hay không?. Đó là câu hỏi được đặt ra trong rất nhiều cuộc tọa đàm về vấn đề gia phong trong thời kỳ hội nhập. Một vấn đề cũng cần được nh́n nhận một cách thẳng thắn rằng, bên cạnh suy nghĩ lệch lạc của từng cá nhân th́ chính những mặt trái của xă hội hiện đại đă có ảnh hưởng rất lớn, tiêu cực đến gia phong.
Đó là sức ép của công việc kiếm tiền, bằng cấp, tệ nạn xă hội, văn hóa phẩm không lành mạnh, nghèo đói, thất nghiệp, học vấn thấp…
Những sức ép này khiến cho gia đ́nh đảo lộn mọi trật tự, bố mẹ đâm ra sợ con, nịnh con v́ con là thu nhập chính trong nhà, con cái ngả theo cha/mẹ nhiều hơn và coi thường người c̣n lại v́ không đáp ứng được nhu cầu vật chất, việc làm…
Thậm chí, gia phong trong gia đ́nh c̣n bị lung lay bởi những chuyện tưởng như chẳng liên quan ǵ như con gái ham giàu lấy chồng già, con rể gần bằng tuổi bố mẹ vợ nên xưng hô ông bà-tôi với nhà vợ. Từ chỗ xưng hô thiếu tôn trọng dẫn đến coi thường là con đường rất ngắn.
Trước sự “nhiễm bệnh” của “tế bào” gia đ́nh, tại nhiều địa phương, vấn đề gia phong đă được đưa ra thảo luận công khai trong cộng đồng, được đưa vào những điều khoản quy định cụ thể trong hương ước, qui ước của làng xă, được coi là tiêu chí cơ bản để xây dựng và phát triển mô h́nh làng văn hóa.
Đơn cử như Hương ước làng Thị Chung, xă Kinh Bắc, Bắc Ninh: “Gia đ́nh ḥa thuận, kính trên nhường dưới, thương yêu đùm bọc, giữ ǵn gia phong, không có những thành viên mắc những tệ nạn xă hội”; Quy ước xây dựng làng văn hóa Y Na, xă Kinh Bắc, Bắc Ninh: “Trách nhiệm của ông bà, cha mẹ, con cháu trong việc xây dựng gia đ́nh ḥa thuận, trên kính, dưới nhường, thương yêu đùm bọc lẫn nhau, giữ ǵn truyền thống, nề nếp, gia phong”.
Dương Nhi