Log in

View Full Version : Ông Tập Cận B́nh và triển vọng cải cách chính trị Trung Quốc


Hanna
11-19-2012, 09:26
Ông Tập Cận B́nh đă chính thức nắm quyền lănh đạo đảng Cộng sản Trung Quốc hôm thứ 5 (15/11/2012) sau khi được chọn làm Tổng bí thư và Chủ tịch Ủy ban Quân sự Trung ương

Thứ 5 vừa qua, ông Tập Cận B́nh chính thức nắm giữ vai tṛ lănh đạo đảng Cộng sản đương quyền ở Trung Quốc giữa lúc quốc gia đông dân nhất thế giới này đối mặt với những thách thức nghiêm trọng, đ̣i hỏi các nhà lănh đạo ở Trung Nam Hải phải mạnh tay cải cách, đặc biệt là cải cách thể chế chính trị. Trong lúc một số nhà quan sát tỏ ư lạc quan về triển vọng cải cách, nhiều nhà phân tích t́nh h́nh Trung Quốc cho rằng cải cách thể chế chính trị ở Trung Quốc đối mặt với những chướng ngại rất lớn và nếu được tiến hành th́ cũng phải mất ít nhất vài năm nữa mới có thể bắt đầu.

Ông Tập Cận B́nh đă chính thức nắm quyền lănh đạo đảng Cộng sản Trung Quốc hôm thứ 5 (15 tháng 11, 2012) sau khi được chọn làm Tổng bí thư và Chủ tịch Ủy ban Quân sự Trung ương. Theo lịch tŕnh, ông cũng sẽ lên thay cho ông Hồ Cẩm Đào để giữ chức Chủ tịch nước vào tháng 3 sang năm.

Chính khách 59 tuổi thuộc phe “Thái tử đảng” lên nắm quyền giữa lúc Trung Quốc đang đối mặt với những thách thức to lớn, trong đó có vấn đề kinh tế phát triển chậm lại trong khi tỉ lệ người già mỗi lúc một tăng, hố chênh lệch giàu nghèo ngày càng lớn, môi trường thiên nhiên và đạo đức xă hội bị xuống cấp nghiêm trọng, và dân chúng ngày càng bất măn hơn đối với nạn tham nhũng tràn lan.

Về vấn đề tham nhũng, cựu Tổng bí thư Hồ Cẩm Đào đă phát biểu như sau trong bài diễn văn tại Đại hội 18 khai mạc hồi tuần trước:

“Chống tham nhũng và xây dựng một nền chính trị liêm khiết là lập trường rơ rệt và trước sau như một của đảng ta. Đây cũng là một vấn đề chính trị trọng đại mà người dân rất mực quan tâm. Vấn đề này không được giải quyết một cách tốt đẹp sẽ mang lại cho đảng những tổn thương chí mạng, thậm chí c̣n đưa tới chỗ mất đảng mất nước.”

Tân Tổng bí thư Tập Cận B́nh cũng thừa nhận rằng tham nhũng, t́nh trạng xa rời quần chúng và thói quan liêu của quan chức đảng viên là những thách thức lớn mà Đảng Cộng sản Trung Quốc cần phải ra sức giải quyết. Ông nói tiếp như sau trong bài phát biểu hôm thứ 5, khi tân Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị ra mắt công chúng:

“Trách nhiệm của chúng tôi là đoàn kết để dẫn dắt toàn đảng và mọi người thuộc mọi dân tộc trên cả nước tiếp tục giải phóng tư tưởng, kiên tŕ đường hướng cải cách khai phóng, không ngừng giải phóng và phát triển sức sản xuất của xă hội, cố gắng giải quyết những khó khăn của quần chúng trong hoạt động sản xuất và sinh hoạt hàng ngày, giữ vững quyết tâm đi theo con đường dẫn tới chỗ mọi người ai nấy đều dư dả, giàu có.”

Một số người cho rằng nhà lănh đạo mới của Trung Quốc tuy thuộc phe “Thái tử đảng” nhưng là người có xu hướng cải cách v́ ảnh hưởng của thân phụ ông là cựu Phó Thủ tướng Tập Trọng Huân, một chính khách nổi tiếng chánh trực và từng bị trù dập, chèn ép dưới thời Mao Trạch Đông và thời Đặng Tiểu B́nh. Ông Tập Cận B́nh cũng được cho là người thấu hiểu nỗi khổ của dân nghèo v́ trong thời niên thiếu ông từng bị đưa về nông thôn sinh sống và làm việc với nông dân.

Ông Bào Đồng, thư kư của cố Tổng bí thư Triệu Tử Dương có chủ trương cải cách, là một trong những người đặt nhiều hy vọng vào đội ngũ lănh đạo mới của ông Tập Cận B́nh. Ông Bào nói rằng các nhà lănh đạo mới phải nhanh chóng thực hiện cải cách chính trị:

“Nếu không cải cách chế độ hiện nay, mâu thuẫn xă hội của Trung Quốc không thể nào giải quyết được. Có một vấn đề thực tế đang ở trước mắt là những mâu thuẫn xă hội hiện nay đă tăng cao tới độ rất đỗi bén nhọn, kịch liệt và nguy hiểm.”

Giáo sư Scott Kennedy, một chuyên gia thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chính trị Kinh doanh Trung Quốc của Đại học Indiana, cũng bày tỏ sự lạc quan dè dặt đối với triển vọng cải cách chính trị ở Trung Quốc. Ông nhận xét như sau về 7 nhà lănh đạo hàng đầu của Trung Quốc trong Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị:

“Trong số họ không ai xuất hiện như một người cực bảo thủ về mặt chính sách, nhưng cũng không có ai nổi bật như một người cải cách cấp tiến. Tôi nghĩ rằng ông Lư Khắc Cường trong vài năm qua đă chứng tỏ là một người tương đối tiến bộ. Ông Vương Kỳ Sơn cũng vậy. Ông này là người vừa được giao nhiệm vụ cầm đầu công tác kiểm tra kỷ luật, và được xem là một nhân vật cải cách.”

Trong khi đó, một số nhà quan sát t́nh h́nh Trung Quốc không mấy lạc quan về triển vọng cải cách chính trị ở quốc gia mà nạn chà đạp nhân quyền đă gia tăng trong vài năm gần đây. Ông Dương Kế Thằng, một nhà báo lăo thành ở Trung Quốc và là tác giả cuốn “Bia Mộ” nổi tiếng về nạn đói kinh hoàng dưới thời Mao Trạch Đông, cho biết ông Tập Cận B́nh và phần lớn các nhà lănh đạo khác thuộc thế hệ thứ 5 là những người từng trải qua thời kỳ khổ cực ở thôn quê, hiểu rơ t́nh h́nh ở cơ sở và biết thương dân nghèo. Họ cũng được học hành tử tế và hiểu biết về thế giới bên ngoài nhiều hơn so với những người tiền nhiệm. Tuy nhiên, ông Dương không nghĩ rằng tập đoàn lănh đạo của ông Tập Cận B́nh và ông Lư Khắc Cường sẽ có thể phát động phong trào cải cách chính trị trong vài năm tới đây. Ông Dương nói thêm như sau:

“Khi nh́n vào bản báo cáo chính trị chúng tôi nhận thấy triển vọng cải cách chính trị không mấy lạc quan. Phát biểu của ông Tập Cận B́nh tuy có tính chất thẳng thắn, nhưng lại không đề cập ǵ tới vấn đề cải cách chính trị. Chúng ta vẫn phải chờ xem t́nh thế trong tương lai như thế nào, xem t́nh h́nh xă hội Trung Quốc có những biến hóa như thế nào.”

Ông David Kelly, giám đốc nghiên cứu của tổ chức Chính sách Trung Quốc ở Bắc Kinh, tán đồng ư kiến chờ xem của ông Dương Kế Thằng. Ông nói:

“Tôi nghĩ rằng phải mất một hoặc hai năm, và có lẽ c̣n trễ hơn nữa, chúng ta mới có thể thấy được những thay đổi quan trọng về chính sách. Bởi v́ đây là nhịp điệu đă bén rễ trong hệ thống chính trị Trung Quốc. Sự chuyển giao quyền lănh đạo diễn ra khá sôi nổi v́ có nhiều đồn đăi, suy đoán; nhưng điều này không có nghĩa là những quyết định khó khăn sẽ được thực hiện ngay. Họ c̣n phải chờ đợi cho những người mới củng cố vị thế, học hỏi công việc và duy tŕ tính chất liên tục.”

Trong khi đó, ông Hồ Tần, một chuyên gia chính trị Trung Quốc từng tiên đoán đúng danh sách những người được chọn vào Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị trong 3 kỳ đại hội liên tiếp, không đặt bất kỳ hy vọng nào vào triển vọng cải cách chính trị dưới đội ngũ lănh đạo hiện nay. Ông nói:

“Không thể dùng những lời lẽ ngon ngọt để tiến hành những sự thay đổi lớn trong xă hội Trung Quốc. Ông ấy đă tỏ thái độ thân thiện, gần gũi với dân chúng, tỏ ra có tác phong b́nh dân để hấp dẫn mọi người. Nhưng đó là điều không khó. Điều khó là ông ấy có thật sự muốn cải cách hay không, có muốn điều chỉnh quyền lợi của ḿnh hay không. Điều khó là ông ấy có muốn điều chỉnh lợi ích của gia tộc của ḿnh, lợi ích của phe nhóm của ḿnh, lợi ích của đảng của ḿnh hay không.”

Một nhà b́nh luận ở Hồng Kông, ông Lư B́nh, cho biết ông không đặt nhiều hy vọng vào đội ngũ lănh đạo mới của hai ông Tập Cận B́nh và Lư Khắc Cường, nhưng đồng thời, ông lại không thể không trông mong là những người này góp phần tạo dựng một nền chính trị sáng suốt và trong sạch hơn. Ông Hồ Tần cho đài VOA biết rằng người dân Trung Quốc không thể đặt hy vọng vào ông Tập Cận B́nh mà cũng chẳng t́m ra người nào để gởi gắm hy vọng và đó chính là sự bi ai của Trung Quốc hiện nay.

VOA