tonny_thuong
11-20-2012, 08:16
Không ai xếp các loại máy bay J-7, J-8 và Q-5 của Trung Quốc vào thế hệ thứ 3 như họ tự nhận và cũng thật khập khiễng khi so sánh J-10, J-11 và JH-7 của Trung Quốc với những máy bay thế hệ thứ 4 của Nga như Su-34, Su-35 và Mig-35.
Không ai xếp các loại máy bay J-7, J-8 và Q-5 của Trung Quốc vào thế hệ thứ 3 như họ tự nhận và cũng thật khập khiễng khi so sánh J-10, J-11 và JH-7 của Trung Quốc với những máy bay thế hệ thứ 4 của Nga như Su-34, Su-35 và Mig-35. Một trong những nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ vấn đề động cơ.
Nga chỉ bán những động cơ đă lỗi thời cho Trung Quốc
Các thế hệ động cơ Nga bán cho Trung Quốc đều thuộc loại đă sản xuất theo công nghệ những năm 80 của thế kỷ trước, c̣n những thế hệ động cơ hàng đầu của Nga hiện nay là 117S, 117C (thuộc thế hệ AL-41F) có công suất vượt trội so với thế hệ AL-31F và RD-93 th́ Nga không bán cho bất kỳ ai và đang có kế hoạch thay thế các loại động cơ hiện đại này cho các máy bay đang sử dụng trong lực lượng không quân.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhung/2012_11_20/dong-co-vu-khi-trung-quoc-1.jpg
AL-31FN hiện đang là xương sống của không quân Trung Quốc
Người Trung Quốc có thể mua thoải mái AL-31FN và RD-93 để trang bị cho máy bay của ḿnh (J-10, J-11, JH-7) và sử dụng chúng để nghiên cứu, mô phỏng động cơ của ḿnh, thế nhưng họ vẫn chỉ “nhái” lại những loại động cơ đă lỗi thời của Nga, c̣n Nga đă nâng cấp 2 loại này lên chuẩn công nghệ cao hơn rất nhiều.
Với thế hệ AL-31F của hăng NPO Saturn, Nga đă phát triển đến phiên bản AL-31F-M1 có lực đẩy 13.500kg, chuyên dụng cho Su-27SM, Su-27SM2, Su-33 và sau này là Su-34. C̣n RD-93 là phiên bản xuất khẩu đời đầu của RD-33 dùng cho Mig-29 của hăng OAO Klimov, lực đẩy hơn 9000kg.
Nh́n chung, các loại động cơ của Klimov có lực đẩy thấp hơn so với Saturn, biến thể cao nhất của nó là RD-33MK cũng chỉ có lực đẩy 11000kg. Loại động cơ này hiện đang được sử dụng trên các loại máy bay Mi-29K, Mig-29KUB và Mig-35.
Cả 2 loại động cơ này Nga đă đem trưng bày tại triển lăm hàng không quốc tế Bắc Kinh lần thứ 4 diễn ra vào tháng 9-2011.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhung/2012_11_20/dong-co-vu-khi-trung-quoc-2.jpg
AL-31F-M1 vượt trội so với AL-31FN, hiện đang được sử dụng trên Su-27SM, Su-27SM2, Su-33 và Su-34
Cũng trong triển lăm đó, Nga trưng bày phiên bản lạ nhất của thế hệ AL-31F là AI-222-25 chuyên dùng cho máy bay phản lực huấn luyện mới nhất của Nga là Su-130.
Loại động cơ này cũng có lực đẩy 12000kg, gần bằng AL-31FN và vượt hơn so với RD-33MK và WS-10 của Trung Quốc. Mua loại máy bay này về rồi chất tải thêm vũ khí có lẽ cũng chẳng kém ǵ J-10, J-11 và JH-7 của Trung Quốc.
Trước đây Nga đă kiên quyết từ chối lời dạm hỏi mua 2 chiếc Su-33 của Trung Quốc, kể cả khi Bắc Kinh đề nghị tăng lên đến 14 chiếc, Moscow vẫn cương quyết không bán và khẳng định thấp nhất con số cũng phải là 50 chiếc mới "xem xét".
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhung/2012_11_20/dong-co-vu-khi-trung-quoc-3.jpg
Máy bay chiến đấu thế hệ thứ 4 Su-34 của Nga sử dụng động cơ AL-31F-M1
Đấu năm nay, Bắc Kinh cũng ngỏ lời với Moscow mua Su-35 với 2 mục đích, vừa có được 1 số máy bay thế hệ thứ 4 làm ṇng cốt, nhưng mục đích chính là nhằm vào động cơ AL-41F có lực đẩy cao hơn 16% so với động cơ AL-31FN.
Rút kinh nghiệm từ lần mua Su-33, Trung Quốc đă đề nghị mua tới 48 chiếc Su-35 với giá 4 tỷ USD để trang bị cho 2 trung đoàn, thế nhưng Nga vẫn lắc đầu và tuyên bố, không quân Nga không có để mà dùng nói ǵ đến đem đi xuất khẩu.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhung/2012_11_20/dong-co-vu-khi-trung-quoc-4.jpg
Su-35 sử dụng động cơ AL-41F-1S (117S)
Thực chất, người Nga hiểu rằng, nếu họ để Trung Quốc nắm được hết công nghệ sản xuất động cơ thế hệ thứ 3 và thứ 4 th́ vị thế thứ nh́ trên thị trường xuất khẩu vũ khí nói chung và máy bay nói riêng chắc chắn sẽ không giữ được. V́ vậy, trong thời điểm này Nga cương quyết không bán Su-35.
Nga làm Trung Quốc lạc lối và tụt hậu trong sản xuất máy bay
Việc Nga nhất quyết không bán các loại động cơ thế hệ mới làm Trung Quốc bắt buộc phải nghiên cứu, chế tạo động cơ nội địa trên cơ sở các loại động cơ cũ.
Hiện Trung Quốc đang phát triển động cơ WS-15 với tên gọi “Thái X”. Đây là một chương tŕnh chế tạo động cơ dành riêng cho máy bay thế hệ thứ 5, đúc rút kinh nghiệm trong quá tŕnh phát triển WS-10 và WS-13.
Trung Quốc tự tin với tŕnh độ sao chép siêu hạng của ḿnh họ có thể chế tạo được một thế hệ động cơ hoàn toàn mới với tính năng vượt trội.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhung/2012_11_20/dong-co-vu-khi-trung-quoc-5.jpg
Kết cấu của động cơ AL-41F-1S (117S) làm người ta rối mắt với hàng ngh́n chi tiết
Thế hệ động cơ WS-10 “Thái Hàng” của Trung Quốc được phỏng chế từ nguyên mẫu động cơ AL-31F, dự kiến sẽ trang bị cho J-10, J-11 và J-15 thế nhưng J-10 và nguyên mẫu J-15 sử dụng toàn động cơ AL-31FN của Nga, c̣n JH-7 th́ sử dụng RD-93.
Duy nhất có J-11 dùng WS-10 nhưng ít ai biết là không quân và hải quân Trung Quốc đă 2 lần từ chối đưa vào biên chế loại J-11B do trục trặc về động cơ khi cất, hạ cánh. Sau nhiều lần điều chỉnh tham số kỹ thuật họ mới chấp nhận, nhưng J-11 vẫn không mang lại sự yên tâm.
V́ vậy, tuy có tiếng là loại máy bay công nghệ cao hơn nhưng Trung Quốc lại coi J-10 làm ṇng cốt và định chế tạo 1200 chiếc làm xương sống cho lực lượng không quân.
Thế hệ động cơ WS-13 “Thái Sơn” là đứa con “nhân bản lỗi” của RD-93, được thử nghiệm trên loại máy bay FC-1, liên hợp sản xuất với Pakistan.
Thế nhưng khi quyết định sản xuất với cái tên JF-17, Pakistan đă loại bỏ thẳng tay WS-13 khiến Trung Quốc phải vội vàng mua thêm RD-93 để lắp đặt cho họ.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhung/2012_11_20/dong-co-vu-khi-trung-quoc-6.jpg
PAK FA Sukhoi T-50 sử dụng AL-41F-1S (117S) trong quá tŕnh thử nghiệm
Nếu 2 loại động cơ này là hoàn hảo, Trung Quốc đă không phải tiếp tục bỏ ra hàng tỷ USD để mua các loại động cơ bị họ coi là “chiếu dưới” so với WS-10 và WS-13 như AL-31FN và RD-93 và cũng không cần phải gạ gẫm mua 117S làm ǵ.
Động cơ phản lực Vector 117S (AL-41F-1S) thuộc thế hệ AL-41F, được thiết kế trên khung động cơ AL-31F nhưng tŕnh độ công nghệ th́ vượt trội so với thế hệ trước đó.
Ngoài 117S ra, thế hệ này c̣n có loại AL-41F-1 (được gọi là 117C). Hiện các loại động cơ này đang được sử dụng trong nguyên mẫu bay thử của máy bay thế hệ thứ 5 Sukhoi T-50.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhung/2012_11_20/dong-co-vu-khi-trung-quoc-7.jpg
RD-33MK hiện đang được lắp đặt trên Mig-29K, Mig-29KUB và Mig-35
Về tính kinh tế, AL-41F có lượng tiêu hao nhiên liệu giảm 8%, chu kỳ bảo dưỡng động cơ cũng tăng từ 1000h lên 4000h. Như vậy, nó có thể sử dụng trong 7000h bay, gần gấp đôi các loại động cơ cũ (4000h), kéo dài thời hạn sử dụng lên tới 10 năm so với các động cơ thế hệ cũ.
Về đặc tính kỹ thuật, lực đẩy của AL-41F-1S đạt 14.500 kg, vượt trội hơn rất nhiều so với AL-31F (12.500).
Chúng ta cần biết, trong chế tạo động cơ máy bay siêu âm, để lực đẩy tăng lên 1000kg đă là một bước tiến rất dài về công nghệ.
Hiện trên thế giới có rất nhiều động cơ đạt trên 10.000kg nhưng rất ít loại đạt đến tầm AL-31F, chứ đừng nói là AL-41F. Chính v́ vậy, mặc dù có trong tay cả AL-31FN và RD-93 để sao chép nhưng động cơ nội địa dành cho máy bay thế hệ thứ 4 của Trung Quốc vẫn không đạt được yêu cầu chất lượng.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhung/2012_11_20/dong-co-vu-khi-trung-quoc-8.jpg
Mig-35 sử dụng loại động cơ RD-33MK của hăng Klimov
Động cơ 117S đă được dùng trong quá tŕnh thử nghiệm PAK FA nhưng nó không đạt chuẩn động cơ tương lai của loại máy bay này, tính năng của động cơ chỉ phù hợp trong quá tŕnh thử nghiệm với thời gian bay ngắn chứ vẫn không đủ để giúp máy bay duy tŕ tốc độ siêu âm trong suốt hành tŕnh. Nó chỉ dùng để lắp đặt trên các máy bay thế hệ thứ 4 như Su-35 mà thôi.
Với các động cơ thế hệ AL-41F mà Nga vẫn chưa cho là đủ th́ việc Trung Quốc mổ xẻ các loại động cơ thế hệ cũ hơn của Nga để chế tạo động cơ máy bay thế hệ thứ 5 của ḿnh th́ thật đáng suy nghĩ.
Việc chế tạo một thế hệ động cơ mạnh hơn hẳn phải dựa trên cơ sở công nghệ mới có tính vượt trội, c̣n dựa trên một nguyên mẫu th́ tối đa cũng chỉ nâng cấp lên ở một mức hữu hạn.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhung/2012_11_20/dong-co-vu-khi-trung-quoc-9.jpg
Máy bay tàng h́nh thế hệ thứ 5 của Trung Quốc J-31 sử dụng động cơ cổ lỗ sĩ RD-93 của Nga
Hiện chiếc J-31 của Thẩm Dương vẫn đang phải sử dụng 2 động cơ RD-93 cải tiến tương đương RD-33MK đă nói lên thực trạng công nghiệp sản xuất động cơ Trung Quốc.
Đó là sự yếu kém trong sản xuất động cơ nội địa và sự phụ thuộc vào công nghệ động cơ của Nga. Một khi ngành công nghiệp này của Nga “hắt hơi sổ mũi” là Trung Quốc sẽ lăn đùng ra ốm trước.
Có thể nói, chính chính sách “xiết mới, nới cũ” của Moscow đă làm Bắc Kinh lạc lối trong định hướng phát triển và tụt hậu về công nghệ chế tạo động cơ. Con đường phát triển máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 của họ vẫn c̣n quá nhiều chông gai.
theo gd
Không ai xếp các loại máy bay J-7, J-8 và Q-5 của Trung Quốc vào thế hệ thứ 3 như họ tự nhận và cũng thật khập khiễng khi so sánh J-10, J-11 và JH-7 của Trung Quốc với những máy bay thế hệ thứ 4 của Nga như Su-34, Su-35 và Mig-35. Một trong những nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ vấn đề động cơ.
Nga chỉ bán những động cơ đă lỗi thời cho Trung Quốc
Các thế hệ động cơ Nga bán cho Trung Quốc đều thuộc loại đă sản xuất theo công nghệ những năm 80 của thế kỷ trước, c̣n những thế hệ động cơ hàng đầu của Nga hiện nay là 117S, 117C (thuộc thế hệ AL-41F) có công suất vượt trội so với thế hệ AL-31F và RD-93 th́ Nga không bán cho bất kỳ ai và đang có kế hoạch thay thế các loại động cơ hiện đại này cho các máy bay đang sử dụng trong lực lượng không quân.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhung/2012_11_20/dong-co-vu-khi-trung-quoc-1.jpg
AL-31FN hiện đang là xương sống của không quân Trung Quốc
Người Trung Quốc có thể mua thoải mái AL-31FN và RD-93 để trang bị cho máy bay của ḿnh (J-10, J-11, JH-7) và sử dụng chúng để nghiên cứu, mô phỏng động cơ của ḿnh, thế nhưng họ vẫn chỉ “nhái” lại những loại động cơ đă lỗi thời của Nga, c̣n Nga đă nâng cấp 2 loại này lên chuẩn công nghệ cao hơn rất nhiều.
Với thế hệ AL-31F của hăng NPO Saturn, Nga đă phát triển đến phiên bản AL-31F-M1 có lực đẩy 13.500kg, chuyên dụng cho Su-27SM, Su-27SM2, Su-33 và sau này là Su-34. C̣n RD-93 là phiên bản xuất khẩu đời đầu của RD-33 dùng cho Mig-29 của hăng OAO Klimov, lực đẩy hơn 9000kg.
Nh́n chung, các loại động cơ của Klimov có lực đẩy thấp hơn so với Saturn, biến thể cao nhất của nó là RD-33MK cũng chỉ có lực đẩy 11000kg. Loại động cơ này hiện đang được sử dụng trên các loại máy bay Mi-29K, Mig-29KUB và Mig-35.
Cả 2 loại động cơ này Nga đă đem trưng bày tại triển lăm hàng không quốc tế Bắc Kinh lần thứ 4 diễn ra vào tháng 9-2011.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhung/2012_11_20/dong-co-vu-khi-trung-quoc-2.jpg
AL-31F-M1 vượt trội so với AL-31FN, hiện đang được sử dụng trên Su-27SM, Su-27SM2, Su-33 và Su-34
Cũng trong triển lăm đó, Nga trưng bày phiên bản lạ nhất của thế hệ AL-31F là AI-222-25 chuyên dùng cho máy bay phản lực huấn luyện mới nhất của Nga là Su-130.
Loại động cơ này cũng có lực đẩy 12000kg, gần bằng AL-31FN và vượt hơn so với RD-33MK và WS-10 của Trung Quốc. Mua loại máy bay này về rồi chất tải thêm vũ khí có lẽ cũng chẳng kém ǵ J-10, J-11 và JH-7 của Trung Quốc.
Trước đây Nga đă kiên quyết từ chối lời dạm hỏi mua 2 chiếc Su-33 của Trung Quốc, kể cả khi Bắc Kinh đề nghị tăng lên đến 14 chiếc, Moscow vẫn cương quyết không bán và khẳng định thấp nhất con số cũng phải là 50 chiếc mới "xem xét".
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhung/2012_11_20/dong-co-vu-khi-trung-quoc-3.jpg
Máy bay chiến đấu thế hệ thứ 4 Su-34 của Nga sử dụng động cơ AL-31F-M1
Đấu năm nay, Bắc Kinh cũng ngỏ lời với Moscow mua Su-35 với 2 mục đích, vừa có được 1 số máy bay thế hệ thứ 4 làm ṇng cốt, nhưng mục đích chính là nhằm vào động cơ AL-41F có lực đẩy cao hơn 16% so với động cơ AL-31FN.
Rút kinh nghiệm từ lần mua Su-33, Trung Quốc đă đề nghị mua tới 48 chiếc Su-35 với giá 4 tỷ USD để trang bị cho 2 trung đoàn, thế nhưng Nga vẫn lắc đầu và tuyên bố, không quân Nga không có để mà dùng nói ǵ đến đem đi xuất khẩu.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhung/2012_11_20/dong-co-vu-khi-trung-quoc-4.jpg
Su-35 sử dụng động cơ AL-41F-1S (117S)
Thực chất, người Nga hiểu rằng, nếu họ để Trung Quốc nắm được hết công nghệ sản xuất động cơ thế hệ thứ 3 và thứ 4 th́ vị thế thứ nh́ trên thị trường xuất khẩu vũ khí nói chung và máy bay nói riêng chắc chắn sẽ không giữ được. V́ vậy, trong thời điểm này Nga cương quyết không bán Su-35.
Nga làm Trung Quốc lạc lối và tụt hậu trong sản xuất máy bay
Việc Nga nhất quyết không bán các loại động cơ thế hệ mới làm Trung Quốc bắt buộc phải nghiên cứu, chế tạo động cơ nội địa trên cơ sở các loại động cơ cũ.
Hiện Trung Quốc đang phát triển động cơ WS-15 với tên gọi “Thái X”. Đây là một chương tŕnh chế tạo động cơ dành riêng cho máy bay thế hệ thứ 5, đúc rút kinh nghiệm trong quá tŕnh phát triển WS-10 và WS-13.
Trung Quốc tự tin với tŕnh độ sao chép siêu hạng của ḿnh họ có thể chế tạo được một thế hệ động cơ hoàn toàn mới với tính năng vượt trội.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhung/2012_11_20/dong-co-vu-khi-trung-quoc-5.jpg
Kết cấu của động cơ AL-41F-1S (117S) làm người ta rối mắt với hàng ngh́n chi tiết
Thế hệ động cơ WS-10 “Thái Hàng” của Trung Quốc được phỏng chế từ nguyên mẫu động cơ AL-31F, dự kiến sẽ trang bị cho J-10, J-11 và J-15 thế nhưng J-10 và nguyên mẫu J-15 sử dụng toàn động cơ AL-31FN của Nga, c̣n JH-7 th́ sử dụng RD-93.
Duy nhất có J-11 dùng WS-10 nhưng ít ai biết là không quân và hải quân Trung Quốc đă 2 lần từ chối đưa vào biên chế loại J-11B do trục trặc về động cơ khi cất, hạ cánh. Sau nhiều lần điều chỉnh tham số kỹ thuật họ mới chấp nhận, nhưng J-11 vẫn không mang lại sự yên tâm.
V́ vậy, tuy có tiếng là loại máy bay công nghệ cao hơn nhưng Trung Quốc lại coi J-10 làm ṇng cốt và định chế tạo 1200 chiếc làm xương sống cho lực lượng không quân.
Thế hệ động cơ WS-13 “Thái Sơn” là đứa con “nhân bản lỗi” của RD-93, được thử nghiệm trên loại máy bay FC-1, liên hợp sản xuất với Pakistan.
Thế nhưng khi quyết định sản xuất với cái tên JF-17, Pakistan đă loại bỏ thẳng tay WS-13 khiến Trung Quốc phải vội vàng mua thêm RD-93 để lắp đặt cho họ.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhung/2012_11_20/dong-co-vu-khi-trung-quoc-6.jpg
PAK FA Sukhoi T-50 sử dụng AL-41F-1S (117S) trong quá tŕnh thử nghiệm
Nếu 2 loại động cơ này là hoàn hảo, Trung Quốc đă không phải tiếp tục bỏ ra hàng tỷ USD để mua các loại động cơ bị họ coi là “chiếu dưới” so với WS-10 và WS-13 như AL-31FN và RD-93 và cũng không cần phải gạ gẫm mua 117S làm ǵ.
Động cơ phản lực Vector 117S (AL-41F-1S) thuộc thế hệ AL-41F, được thiết kế trên khung động cơ AL-31F nhưng tŕnh độ công nghệ th́ vượt trội so với thế hệ trước đó.
Ngoài 117S ra, thế hệ này c̣n có loại AL-41F-1 (được gọi là 117C). Hiện các loại động cơ này đang được sử dụng trong nguyên mẫu bay thử của máy bay thế hệ thứ 5 Sukhoi T-50.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhung/2012_11_20/dong-co-vu-khi-trung-quoc-7.jpg
RD-33MK hiện đang được lắp đặt trên Mig-29K, Mig-29KUB và Mig-35
Về tính kinh tế, AL-41F có lượng tiêu hao nhiên liệu giảm 8%, chu kỳ bảo dưỡng động cơ cũng tăng từ 1000h lên 4000h. Như vậy, nó có thể sử dụng trong 7000h bay, gần gấp đôi các loại động cơ cũ (4000h), kéo dài thời hạn sử dụng lên tới 10 năm so với các động cơ thế hệ cũ.
Về đặc tính kỹ thuật, lực đẩy của AL-41F-1S đạt 14.500 kg, vượt trội hơn rất nhiều so với AL-31F (12.500).
Chúng ta cần biết, trong chế tạo động cơ máy bay siêu âm, để lực đẩy tăng lên 1000kg đă là một bước tiến rất dài về công nghệ.
Hiện trên thế giới có rất nhiều động cơ đạt trên 10.000kg nhưng rất ít loại đạt đến tầm AL-31F, chứ đừng nói là AL-41F. Chính v́ vậy, mặc dù có trong tay cả AL-31FN và RD-93 để sao chép nhưng động cơ nội địa dành cho máy bay thế hệ thứ 4 của Trung Quốc vẫn không đạt được yêu cầu chất lượng.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhung/2012_11_20/dong-co-vu-khi-trung-quoc-8.jpg
Mig-35 sử dụng loại động cơ RD-33MK của hăng Klimov
Động cơ 117S đă được dùng trong quá tŕnh thử nghiệm PAK FA nhưng nó không đạt chuẩn động cơ tương lai của loại máy bay này, tính năng của động cơ chỉ phù hợp trong quá tŕnh thử nghiệm với thời gian bay ngắn chứ vẫn không đủ để giúp máy bay duy tŕ tốc độ siêu âm trong suốt hành tŕnh. Nó chỉ dùng để lắp đặt trên các máy bay thế hệ thứ 4 như Su-35 mà thôi.
Với các động cơ thế hệ AL-41F mà Nga vẫn chưa cho là đủ th́ việc Trung Quốc mổ xẻ các loại động cơ thế hệ cũ hơn của Nga để chế tạo động cơ máy bay thế hệ thứ 5 của ḿnh th́ thật đáng suy nghĩ.
Việc chế tạo một thế hệ động cơ mạnh hơn hẳn phải dựa trên cơ sở công nghệ mới có tính vượt trội, c̣n dựa trên một nguyên mẫu th́ tối đa cũng chỉ nâng cấp lên ở một mức hữu hạn.
http://giaoduc.net.vn/Uploaded/xuanhung/2012_11_20/dong-co-vu-khi-trung-quoc-9.jpg
Máy bay tàng h́nh thế hệ thứ 5 của Trung Quốc J-31 sử dụng động cơ cổ lỗ sĩ RD-93 của Nga
Hiện chiếc J-31 của Thẩm Dương vẫn đang phải sử dụng 2 động cơ RD-93 cải tiến tương đương RD-33MK đă nói lên thực trạng công nghiệp sản xuất động cơ Trung Quốc.
Đó là sự yếu kém trong sản xuất động cơ nội địa và sự phụ thuộc vào công nghệ động cơ của Nga. Một khi ngành công nghiệp này của Nga “hắt hơi sổ mũi” là Trung Quốc sẽ lăn đùng ra ốm trước.
Có thể nói, chính chính sách “xiết mới, nới cũ” của Moscow đă làm Bắc Kinh lạc lối trong định hướng phát triển và tụt hậu về công nghệ chế tạo động cơ. Con đường phát triển máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 của họ vẫn c̣n quá nhiều chông gai.
theo gd