vuitoichat
11-22-2012, 16:52
Chúng tôi vào một khu tập kết trâu ḅ ven đường cạnh mốc lộ QL7 km222, cách cửa khẩu 3 km, nơi đây có khoảng 50 con trâu ḅ của một số anh em người Mông đang chờ "chủ nậu" lên bắt.
Vừa thấy người lạ đến, ngay lập tức có một người ra mời chào: "Anh đến đây mua ḅ à?". Sau một lúc xă giao, họ giới thiệu tôi sang anh Lầu Bá Bạn (xóm Tiền Tiêu, xă Nậm Cắn, huyện Kỳ Sơn) để anh Bạn giới thiệu một cách ngọn nguồn.
"Phù phép" ḅ Lào thành ḅ Việt
Nhà anh Sùng Chùng Sử (bản Trường Sơn, xă Nậm Cắn) là diện hộ nghèo nhất bản, ấy thế mà từ đầu năm đến nay anh đă đến nhà trưởng thôn xin bán cả trăm con ḅ. Sử cho biết, một tháng anh sang bên Lào mua trâu ḅ một đến hai lần, mỗi lần đi như vậy chỉ mua được hai đến ba con. Nhiều lần bị biên pḥng, hải quan bắt giữ th́ anh lại giở mánh khoé "người dân mua về để nuôi" là lại được thả.
Theo Sử, trâu ḅ bên Lào về rất gầy, anh mua về phải nuôi vỗ béo một hai tuần sau đó bán lại cho "chủ nậu" là coi như ḅ của nhà nuôi.
"Nhiều người đi mua trâu ḅ ở Lào về, lúc đang dắt đi trên đường gặp khách cũng bán luôn, chẳng cần phải giấy tờ ǵ cả. Lúc này chủ nậu tự thu xếp làm thủ tục với xă là được. Khi nào mà xă làm căng quá th́ người dân lại quay về bản làm cái giấy bán ḅ rồi nhờ trưởng bản kư vào là coi như xong", anh Sử cho biết.
Ông Lầu Ga Long (trưởng bản Trường Sơn, xă Nậm Cắn) ngày nào cũng kư xác nhận cho hơn chục hộ bán trâu ḅ. Ngồi với chúng tôi, nhưng ông Lầu Ga Long, trưởng bản Trường Sơn liên tục phải ngưng chuyện v́ có người vào xin kư giấy bán ḅ.
http://www.docbao.com.vn/NewsMedia/Assets/22-11-2012/ci.jpg
Trâu ḅ ở nơi tập kết
Ông bảo, ḿnh làm Trưởng bản nhưng chẳng đi đâu ra khỏi địa bàn được. Ông Long ví von, Trưởng bản ở đây chỉ có một nhiệm vụ duy nhất là kư giấy bán ḅ cho người dân. Đi đâu xa một chút là y như rằng lại có người gọi điện và chực chờ ở nhà xin kư giấy. Chính v́ vậy mà trong năm 2011 vừa qua ông Long đă kư cho hơn 1.000 giấy bán ḅ. Chưa kể nói đến bản ông chia làm 3 tổ, mỗi tổ đều có người được quyền kư giấy như: công an viên, phó bản, bí thư.
Khi chúng tôi hỏi, trong lúc đưa ḅ về xuôi nhỡ bị bắt th́ sao, ḿnh có mất trắng không?, th́ nhận được nụ cười tự măn của hầu hết người dân nơi đây: "Chỉ cần giấy thoả thuận bán ḅ có dấu và chữ kư xác nhận của xă là có thể đưa về xuôi bất cứ lúc nào mà không bị bắt".
http://www.docbao.com.vn/NewsMedia/Assets/22-11-2012/ci1.jpg
Ông Lầu Ga Long (trưởng bản Trường Sơn, xă Nậm Cắn) ngày nào cũng kư xác nhận cho hơn chục hộ bán trâu ḅ.
Người dân Nậm Cắn nói chung và các "chủ nậu" nói riêng thường gọi đó là cái giấy "thông hành".
Thông thường hai bên tự thoả thuận bán với nhau, xong xuôi người bán trâu ḅ sẽ viết một cái giấy bán. Chỉ cần có cái giấy bán này đưa lên xă là ngay lập tức được đóng dấu. Phí cho mỗi chiếc giấy bán trâu ḅ được xă thu 20.000-25.000 đồng. Đối với xe ô tô th́ tuỳ từng loại lớn nhỏ mà có mức thu khác nhau, như loại xe nhỏ thường có giá từ 150.000 đến 200.000 đồng/xe. Xe có trọng tải lớn hơn từ 200.000-250.000 đồng/xe.
Ông Bùi Trầm, chủ tịch UBND huyện Kỳ Sơn cho biết, về vấn đề người dân công khai mua ḅ từ Lào về là có thật. Huyện cũng đă phối hợp với lực lượng biên pḥng, hải quan tuần tra, bắt giữ những trường hợp vi phạm. Chúng tôi rất ủng hộ người dân mua bán ḅ, nhưng phải khuyến khích buôn bán qua đường cửa khẩu chính ngạch. Tuy nhiên, hầu hết người dân không chịu mà toàn vận chuyển trâu ḅ qua đường tiểu ngạch ở hai bên cánh gà của cửa khẩu, như vậy rất khó cho việc kiểm tra dịch bệnh.
Công nghệ "vỗ béo" của cánh lái buôn
Chợ Ú được coi là chợ đầu mối trâu ḅ lớn nhất khu vực miền Trung. Những người buôn trâu ḅ ở đây cho biết, chợ này có từ cách đây hơn 100 năm, từ thời ông bà ta đă h́nh thành cái chợ này. Nói là chợ trâu ḅ, thực ra chỉ là một băi đất trống rộng vài trăm m2.
Chợ được mở theo phiên, một tháng họp 6 phiên vào các ngày mùng 1, 6, 11, 16, 21, 26 trâu ḅ ở đây chủ yếu là của người dân trong huyện, và các huyện lân cận mang xuống bán. C̣n lại hầu hết là trâu ḅ được đưa từ khắp nơi về. Theo một lái buôn th́ trâu ḅ ở đây chủ yếu là trâu ḅ Lào được cánh lái buôn gom ở khu vực cửa khẩu Nậm Cắn đưa xuống.
Từ tờ mờ sáng trong phiên chợ ngày 21/3, có cả trăm chiếc xe tải lớn nhỏ đậu dọc hai ven đường kéo dài vào sâu trong chợ. Mỗi xe chở hàng chục con trâu ḅ, chỉ trong ṿng hai tiếng đồng hồ số trâu ḅ trong chợ đă bán "sạch bách".
Ông Nguyễn K.H, người dân gần khu vực chợ Ú cho biết, trước đây ông cũng là người hay đứng ra gom hay c̣n gọi là "c̣" trâu ḅ cho cánh lái buôn từ xuôi lên. Nhưng nay ông đă giải nghệ nên ông cũng chẳng hề giấu giếm công nghệ "vỗ béo" của cánh lái buôn thường làm.
Theo quy định, trâu ḅ trước khi giết mổ phải qua các khâu kiểm tra, đeo thẻ tai, mă số để biết nguồn gốc xuất xứ.
Nhưng theo thực tế nghi nhận của chúng tôi, tất cả trâu ḅ ở đây không hề được đeo thẻ, gắn mă số đă kiểm dịch, chứng nhận của thú y.
Thông thường người dân bán trâu ḅ theo kiểu hộ gia đ́nh nhỏ lẻ họ phải dắt trâu ḅ đi từ lúc 2 - 3h để kịp phiên chợ. Sau khi cánh lái buôn gom được hàng th́ bắt đầu vào một khu nào đó khuất lấp dùng ṿi nước bơm trực tiếp vào miệng từng con trâu ḅ cho đến khi bụng căng phồng th́ mới thôi. Một chủ cửa hàng rửa xe gần khu vực chợ cũng cho biết, nhà anh không làm công việc này thường xuyên. Nhưng vào các phiên chợ th́ có nhiều xe ô tô chở trâu ḅ đến nhờ ṿi bơm nước vào bụng để tăng trọng lượng.
Để bơm được nước vào bụng trâu ḅ không phải đơn giản, ít nhất cũng phải có 3 người, hai người giữ miệng, một người giữ ṿi nước để cho khỏi bị bật ra. Mỗi lượt bơm như vậy "chủ nậu" trả cho nhà rửa xe 100 ngàn đồng. Theo anh T nhà rửa xe, mỗi một con trâu ḅ được bơm nước vào bụng khoảng 15-20 lít nước. "Nhiều hôm chủ nậu bơm quá tay khiến ḅ no nước rồi lăn ra chết", anh D nói.
Ở đây mỗi phiên chợ như vậy có đến cả trăm chiếc xe chở ḅ, hầu hết khi bán qua tay th́ đều được các "chủ nậu" "vỗ béo" bằng cách bơm nước theo kiểu này. Theo ghi nhận của chúng tôi, ở đây có hàng chục con ḅ được cột ở băi tập kết. Tuy nhiên, nh́n con nào bụng cũng căng tṛn, chỉ có điều sườn lưng và hai bên hông của trâu ḅ th́ gầy tóp lại, giơ cả xương. Nh́n con nào cũng yếu ớt bởi bị nhồi nhét cả bụng nước.
Đột nhập ḷ mổ
Rời phiên chợ, chúng tôi ăn chực nằm chờ lân la đến các khi ḷ mổ. Theo t́m hiểu của chúng tôi, trên địa bàn huyện Đô Lương có tới gần hai chục ḷ mổ trâu ḅ tập trung, đó là chưa kể đến rất nhiều ḷ mổ chui của các hộ dân gần khu vực chợ Ú. Theo phản ánh của những người dân gần khu vực ḷ mổ, ngoài việc gây ô nhiễm môi trường th́ các ḷ mổ đang dùng một loại công nghệ bơm nước vào thịt để kiếm lợi bất chính. Để làm rơ về vấn đề này, chúng tôi đă có cuộc xâm nhập thực tế vào một ḷ mổ S (Đô Lương).
http://www.docbao.com.vn/NewsMedia/Assets/22-11-2012/ci2.jpg
Bơm nước vào thịt ḅ tại ḷ mổ
Trong vai người mới vào nghề buôn bán thịt ḅ, chúng tôi t́m đến ḷ mổ S đặt mua ḷng, thịt dài hạn. Ở đây ban ngày tỏ ra yên b́nh như những hộ dân b́nh thường, thỉnh thoảng có một vài xe máy kéo chở theo 2,3 con trâu ḅ đến để chờ giờ "hành quyết".
Ngày nào cũng vậy, bắt đầu từ 21h, ḷ mổ S đă kín cửa cao tường, ở trong ḷ mổ có gần hai chục người "hoạt động" rầm rộ, người chuẩn bị búa tạ, người mài dao, rửa thớt... chờ đến khoảng 0-1h bắt đầu mổ.
Khâu cuối cùng của một công đoạn trong ḷ mổ có thể nói là kinh hoàng nhất, ở bên mỗi đống thịt là 2 đến 3 người phụ nữ dùng đang nhiều ống nhựa to như đầu ngón tay, một đầu gắn kim tiêm loại lớn, một đầu gắn với thùng nước to đ́nh ở phía trên sau đó cắm kim tiêm trực tiếp vào động mạch, thớ thịt của từng mảng thịt trâu ḅ để nước được bơm trực tiếp vào đó để cho thớ thịt căng phồng.
Chúng tôi là người lạ nhưng chị D vẫn hồn nhiên bơm nước... Chị D cho biết, trung b́nh mỗi tối ḷ mổ hơn chục con, thời điểm giáp Tết có đêm phải đến hai chục con. Mỗi con ḅ sau khi mổ phải bơm được khoảng 20 lít nước vào các động mạch, mỗi lần bơm nước như vậy cũng phải mất cả tiếng đồng hồ. Ngoài việc bơm nước để thu lợi bất chính th́ theo chị D, bơm nước vào thịt sẽ làm cho các miếng thịt căng phồng, đỏ tươi ngon.
Thực hiện: / Nguồn: Phapluatvn.vn
Vừa thấy người lạ đến, ngay lập tức có một người ra mời chào: "Anh đến đây mua ḅ à?". Sau một lúc xă giao, họ giới thiệu tôi sang anh Lầu Bá Bạn (xóm Tiền Tiêu, xă Nậm Cắn, huyện Kỳ Sơn) để anh Bạn giới thiệu một cách ngọn nguồn.
"Phù phép" ḅ Lào thành ḅ Việt
Nhà anh Sùng Chùng Sử (bản Trường Sơn, xă Nậm Cắn) là diện hộ nghèo nhất bản, ấy thế mà từ đầu năm đến nay anh đă đến nhà trưởng thôn xin bán cả trăm con ḅ. Sử cho biết, một tháng anh sang bên Lào mua trâu ḅ một đến hai lần, mỗi lần đi như vậy chỉ mua được hai đến ba con. Nhiều lần bị biên pḥng, hải quan bắt giữ th́ anh lại giở mánh khoé "người dân mua về để nuôi" là lại được thả.
Theo Sử, trâu ḅ bên Lào về rất gầy, anh mua về phải nuôi vỗ béo một hai tuần sau đó bán lại cho "chủ nậu" là coi như ḅ của nhà nuôi.
"Nhiều người đi mua trâu ḅ ở Lào về, lúc đang dắt đi trên đường gặp khách cũng bán luôn, chẳng cần phải giấy tờ ǵ cả. Lúc này chủ nậu tự thu xếp làm thủ tục với xă là được. Khi nào mà xă làm căng quá th́ người dân lại quay về bản làm cái giấy bán ḅ rồi nhờ trưởng bản kư vào là coi như xong", anh Sử cho biết.
Ông Lầu Ga Long (trưởng bản Trường Sơn, xă Nậm Cắn) ngày nào cũng kư xác nhận cho hơn chục hộ bán trâu ḅ. Ngồi với chúng tôi, nhưng ông Lầu Ga Long, trưởng bản Trường Sơn liên tục phải ngưng chuyện v́ có người vào xin kư giấy bán ḅ.
http://www.docbao.com.vn/NewsMedia/Assets/22-11-2012/ci.jpg
Trâu ḅ ở nơi tập kết
Ông bảo, ḿnh làm Trưởng bản nhưng chẳng đi đâu ra khỏi địa bàn được. Ông Long ví von, Trưởng bản ở đây chỉ có một nhiệm vụ duy nhất là kư giấy bán ḅ cho người dân. Đi đâu xa một chút là y như rằng lại có người gọi điện và chực chờ ở nhà xin kư giấy. Chính v́ vậy mà trong năm 2011 vừa qua ông Long đă kư cho hơn 1.000 giấy bán ḅ. Chưa kể nói đến bản ông chia làm 3 tổ, mỗi tổ đều có người được quyền kư giấy như: công an viên, phó bản, bí thư.
Khi chúng tôi hỏi, trong lúc đưa ḅ về xuôi nhỡ bị bắt th́ sao, ḿnh có mất trắng không?, th́ nhận được nụ cười tự măn của hầu hết người dân nơi đây: "Chỉ cần giấy thoả thuận bán ḅ có dấu và chữ kư xác nhận của xă là có thể đưa về xuôi bất cứ lúc nào mà không bị bắt".
http://www.docbao.com.vn/NewsMedia/Assets/22-11-2012/ci1.jpg
Ông Lầu Ga Long (trưởng bản Trường Sơn, xă Nậm Cắn) ngày nào cũng kư xác nhận cho hơn chục hộ bán trâu ḅ.
Người dân Nậm Cắn nói chung và các "chủ nậu" nói riêng thường gọi đó là cái giấy "thông hành".
Thông thường hai bên tự thoả thuận bán với nhau, xong xuôi người bán trâu ḅ sẽ viết một cái giấy bán. Chỉ cần có cái giấy bán này đưa lên xă là ngay lập tức được đóng dấu. Phí cho mỗi chiếc giấy bán trâu ḅ được xă thu 20.000-25.000 đồng. Đối với xe ô tô th́ tuỳ từng loại lớn nhỏ mà có mức thu khác nhau, như loại xe nhỏ thường có giá từ 150.000 đến 200.000 đồng/xe. Xe có trọng tải lớn hơn từ 200.000-250.000 đồng/xe.
Ông Bùi Trầm, chủ tịch UBND huyện Kỳ Sơn cho biết, về vấn đề người dân công khai mua ḅ từ Lào về là có thật. Huyện cũng đă phối hợp với lực lượng biên pḥng, hải quan tuần tra, bắt giữ những trường hợp vi phạm. Chúng tôi rất ủng hộ người dân mua bán ḅ, nhưng phải khuyến khích buôn bán qua đường cửa khẩu chính ngạch. Tuy nhiên, hầu hết người dân không chịu mà toàn vận chuyển trâu ḅ qua đường tiểu ngạch ở hai bên cánh gà của cửa khẩu, như vậy rất khó cho việc kiểm tra dịch bệnh.
Công nghệ "vỗ béo" của cánh lái buôn
Chợ Ú được coi là chợ đầu mối trâu ḅ lớn nhất khu vực miền Trung. Những người buôn trâu ḅ ở đây cho biết, chợ này có từ cách đây hơn 100 năm, từ thời ông bà ta đă h́nh thành cái chợ này. Nói là chợ trâu ḅ, thực ra chỉ là một băi đất trống rộng vài trăm m2.
Chợ được mở theo phiên, một tháng họp 6 phiên vào các ngày mùng 1, 6, 11, 16, 21, 26 trâu ḅ ở đây chủ yếu là của người dân trong huyện, và các huyện lân cận mang xuống bán. C̣n lại hầu hết là trâu ḅ được đưa từ khắp nơi về. Theo một lái buôn th́ trâu ḅ ở đây chủ yếu là trâu ḅ Lào được cánh lái buôn gom ở khu vực cửa khẩu Nậm Cắn đưa xuống.
Từ tờ mờ sáng trong phiên chợ ngày 21/3, có cả trăm chiếc xe tải lớn nhỏ đậu dọc hai ven đường kéo dài vào sâu trong chợ. Mỗi xe chở hàng chục con trâu ḅ, chỉ trong ṿng hai tiếng đồng hồ số trâu ḅ trong chợ đă bán "sạch bách".
Ông Nguyễn K.H, người dân gần khu vực chợ Ú cho biết, trước đây ông cũng là người hay đứng ra gom hay c̣n gọi là "c̣" trâu ḅ cho cánh lái buôn từ xuôi lên. Nhưng nay ông đă giải nghệ nên ông cũng chẳng hề giấu giếm công nghệ "vỗ béo" của cánh lái buôn thường làm.
Theo quy định, trâu ḅ trước khi giết mổ phải qua các khâu kiểm tra, đeo thẻ tai, mă số để biết nguồn gốc xuất xứ.
Nhưng theo thực tế nghi nhận của chúng tôi, tất cả trâu ḅ ở đây không hề được đeo thẻ, gắn mă số đă kiểm dịch, chứng nhận của thú y.
Thông thường người dân bán trâu ḅ theo kiểu hộ gia đ́nh nhỏ lẻ họ phải dắt trâu ḅ đi từ lúc 2 - 3h để kịp phiên chợ. Sau khi cánh lái buôn gom được hàng th́ bắt đầu vào một khu nào đó khuất lấp dùng ṿi nước bơm trực tiếp vào miệng từng con trâu ḅ cho đến khi bụng căng phồng th́ mới thôi. Một chủ cửa hàng rửa xe gần khu vực chợ cũng cho biết, nhà anh không làm công việc này thường xuyên. Nhưng vào các phiên chợ th́ có nhiều xe ô tô chở trâu ḅ đến nhờ ṿi bơm nước vào bụng để tăng trọng lượng.
Để bơm được nước vào bụng trâu ḅ không phải đơn giản, ít nhất cũng phải có 3 người, hai người giữ miệng, một người giữ ṿi nước để cho khỏi bị bật ra. Mỗi lượt bơm như vậy "chủ nậu" trả cho nhà rửa xe 100 ngàn đồng. Theo anh T nhà rửa xe, mỗi một con trâu ḅ được bơm nước vào bụng khoảng 15-20 lít nước. "Nhiều hôm chủ nậu bơm quá tay khiến ḅ no nước rồi lăn ra chết", anh D nói.
Ở đây mỗi phiên chợ như vậy có đến cả trăm chiếc xe chở ḅ, hầu hết khi bán qua tay th́ đều được các "chủ nậu" "vỗ béo" bằng cách bơm nước theo kiểu này. Theo ghi nhận của chúng tôi, ở đây có hàng chục con ḅ được cột ở băi tập kết. Tuy nhiên, nh́n con nào bụng cũng căng tṛn, chỉ có điều sườn lưng và hai bên hông của trâu ḅ th́ gầy tóp lại, giơ cả xương. Nh́n con nào cũng yếu ớt bởi bị nhồi nhét cả bụng nước.
Đột nhập ḷ mổ
Rời phiên chợ, chúng tôi ăn chực nằm chờ lân la đến các khi ḷ mổ. Theo t́m hiểu của chúng tôi, trên địa bàn huyện Đô Lương có tới gần hai chục ḷ mổ trâu ḅ tập trung, đó là chưa kể đến rất nhiều ḷ mổ chui của các hộ dân gần khu vực chợ Ú. Theo phản ánh của những người dân gần khu vực ḷ mổ, ngoài việc gây ô nhiễm môi trường th́ các ḷ mổ đang dùng một loại công nghệ bơm nước vào thịt để kiếm lợi bất chính. Để làm rơ về vấn đề này, chúng tôi đă có cuộc xâm nhập thực tế vào một ḷ mổ S (Đô Lương).
http://www.docbao.com.vn/NewsMedia/Assets/22-11-2012/ci2.jpg
Bơm nước vào thịt ḅ tại ḷ mổ
Trong vai người mới vào nghề buôn bán thịt ḅ, chúng tôi t́m đến ḷ mổ S đặt mua ḷng, thịt dài hạn. Ở đây ban ngày tỏ ra yên b́nh như những hộ dân b́nh thường, thỉnh thoảng có một vài xe máy kéo chở theo 2,3 con trâu ḅ đến để chờ giờ "hành quyết".
Ngày nào cũng vậy, bắt đầu từ 21h, ḷ mổ S đă kín cửa cao tường, ở trong ḷ mổ có gần hai chục người "hoạt động" rầm rộ, người chuẩn bị búa tạ, người mài dao, rửa thớt... chờ đến khoảng 0-1h bắt đầu mổ.
Khâu cuối cùng của một công đoạn trong ḷ mổ có thể nói là kinh hoàng nhất, ở bên mỗi đống thịt là 2 đến 3 người phụ nữ dùng đang nhiều ống nhựa to như đầu ngón tay, một đầu gắn kim tiêm loại lớn, một đầu gắn với thùng nước to đ́nh ở phía trên sau đó cắm kim tiêm trực tiếp vào động mạch, thớ thịt của từng mảng thịt trâu ḅ để nước được bơm trực tiếp vào đó để cho thớ thịt căng phồng.
Chúng tôi là người lạ nhưng chị D vẫn hồn nhiên bơm nước... Chị D cho biết, trung b́nh mỗi tối ḷ mổ hơn chục con, thời điểm giáp Tết có đêm phải đến hai chục con. Mỗi con ḅ sau khi mổ phải bơm được khoảng 20 lít nước vào các động mạch, mỗi lần bơm nước như vậy cũng phải mất cả tiếng đồng hồ. Ngoài việc bơm nước để thu lợi bất chính th́ theo chị D, bơm nước vào thịt sẽ làm cho các miếng thịt căng phồng, đỏ tươi ngon.
Thực hiện: / Nguồn: Phapluatvn.vn