Log in

View Full Version : Phạm Duy: “Khóc cười theo mệnh nước nổi trôi”


vuitoichat
01-30-2013, 10:43
http://img.vietnamnet.vn/logo.gif- Tôi biết ông từ độ mượn được cuốn 2 Hồi kư, bản photo đă sờn lên v́ tay người đọc, để rồi chăm chú t́m kiếm ông trên Internet của một thời chập chững đại học và viết lách…

http://imgs.vietnamnet.vn/Images/2013/01/29/10/20130128155445_20110 723103631_IMG_6237.j pg
Ba người Nhạc sĩ

Ba người nhạc sĩ đă ảnh hưởng và định h́nh thế nào là âm nhạc trong đầu tôi là Văn Cao – Phạm Duy – Trịnh Công Sơn. Mỗi người một phận đời tài hoa nhưng ít nhiều bi kịch. Nếu như vào một ngày hè thập niên 1990 đó, tôi không lục lọi để rồi mượn được cuốn Hồi kư photo của ông (cuốn 2 - Thời Cách mạng - Kháng chiến), chắc tôi không thể mù mờ biết về một nhạc sĩ lớn như ông. Thế hệ 1980 chúng tôi biết rất ít thông tin về ông… cho đến thời đại của Internet.

Văng vẳng trong tiềm thức tôi câu hát như thơ “Tôi yêu tiếng nước tôi/Từ khi mới ra đời, người ơi”, tôi đi t́m, như thể t́m chim và bóng chim tăm cá. Có điều ǵ như đồng cảm với tuyên ngôn của Cụ Phạm Quỳnh mà Hoài Thanh, Ḥai Chân dẫn lại trong “Thi nhân Việt Nam”: “Truyện Kiều c̣n, tiếng ta c̣n. Tiếng ta c̣n, nước ta c̣n”.

Cho đến ngày tôi mới vỡ lẽ ra đó là câu hát trong bản T̀NH CA bất hủ của ông, dài dằng dặc t́nh yêu nước thương ṇi, t́nh yêu trai gái, long đong lận đận để mà “khóc cười theo mệnh nước nổi trôi”. Trong mệnh nước th́ có phận ĐỜI, phận ḿnh, lẻ loi sao được giữa thế sự ưu tư. Vần nhạc thơ giăng lên trong ấy tiếng khóc, tiếng cười, ngắt vào ch́m đắm nhân gian những giọt buồn.

Tôi đă khóc khi nghe “Bà mẹ Gio Linh”. Ở nơi đâu trên thế gian này có những người mẹ anh dũng, yêu con đến vậy. Bài ca như một câu chuyện đắng cay về chiến tranh, về t́nh mẫu tử, và cả về căm thù nữa, tôi nghe giọng ca Duy Quang như nghẹn lại khi hát đến trường đoạn tang thương đó, bà mẹ gói đầu con mang về. Để rồi cung nhạc bừng nở khi bà mẹ, tưởng những người chiến sĩ như là con ḿnh mà rưng rưng “ngày một, ngày hai, con hăy ghé chơi đây…”.

Ngày trở về

Tôi từng tâm niệm “Nếu mở mắt, ta chỉ nh́n được những ǵ trước mắt, Nhắm mắt lại ta sẽ nh́n thấy tất cả”. Phải chăng nhạc Phạm Duy cũng vậy, tôi nghe ông có điều ǵ đó bi nhưng không lụy, hoan nhưng không lạc, trong nhưng ít sáng, chỉ bừng lên như chấm lửa đêm đen. Lần giở những trang viết ấu thơ đă đọc, đă học, gieo vào tôi hai câu thoại đă trở thành bất hủ “Ù, Thông tôm/Chi chi nảy/ Điếu, mày!” trong “Sống chết mặc bay” của Nhà văn Phạm Duy Tốn – thân phụ Nhạc sĩ Phạm Duy. Phận nước đă vận vào lời ca, ḍng nhạc ông có nhiều điều để suy để ngẫm, phải chăng là như vậy?

Đi và về, thơ nhạc Trịnh Công Sơn đă bao điều bày tỏ. Nhưng với ông, là bằng hành động. “Ai cũng phải về cát bụi, một lần thôi…” phải không ông?.

Nhưng “tôi không đi qua, tôi để lại ǵ” (Văn Cao). Người trở về cho ngày trở về nhiều suy niệm, hoài vọng, cho thế hệ tôi ngân lên những ḍng ca ấy, có vui có buồn của “phận nước nổi trôi”.

Như một lời nguyện cầu

Nghe ông bệnh sau tin ca sĩ Duy Quang từ trần, tôi thương mà biết làm ǵ đây, chỉ biết viết đôi ḍng tâm cảm, mong gửi tới ông những điều chúc tốt lành nhất. Có những điều cần phải được tỏ bày giữa thế hệ này với thế hệ khác, nối kết nhau bởi nhạc, bởi thơ. Có những điều cần viết ra cho kịp chuyến đ̣ đời nhiều phiêu dạt, âu cũng là cái duyên chữ nghĩa vậy?!

Một lần nữa, cầu chúc ông được bằng an!
Hàn Sĩ Huy