jojolotus
05-01-2013, 00:19
Đó là những dăy nhà hang được "chạm khắc" vào bề mặt của vách núi cao chót vót, trông xa giống như tổ mối khổng lồ...
Từ xưa, để tự bảo vệ ḿnh khỏi những mối nguy hiểm bên ngoài, con người đă biết trú ngụ, xây dựng những ngôi nhà trong vách núi cheo leo, tuy nguy hiểm nhưng rất an toàn.
1. Vách đá Bandiagara, Mali
Ở vùng đất hoang vu này cách đây khoảng 1.000 năm là nơi cư trú của nhóm người bí ẩn có tên gọi là Tellem (hay “người tí hon màu đỏ”).
Với đôi bàn tay khéo léo của ḿnh, họ đă dựng những ngôi nhà đắp bùn, mái tranh bám sát vào vách núi sa thạch cao gần 500m so với mặt cát bằng phẳng phía dưới. Không chỉ vậy, họ c̣n dựng xây làng xóm ở chân vách tạo nên một nét độc đáo cho quần thể Bandiagara.
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-01-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Với địa thế vô cùng hiểm trở, những ngôi nhà này tuy cheo leo nhưng lại rất an toàn trước bất kỳ cuộc tấn công hay xâm lược nào. Những người Tellem tiếp tục xây dựng, phát triển khu vực này lên đến 289 ngôi làng. Họ sử dụng những ngôi nhà hang như một nơi an toàn tuyệt đối để làm chỗ cất trữ, nghĩa trang, nhà thờ, thánh đường…
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-01a-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Vào thế kỷ XIV, người Dogon đến xâm chiếm và xua đuổi người Tellem ra khỏi vùng đất mà họ đă dày công xây dựng, cho đến nay, người Dogon vẫn là những cư dân trú ngụ tại khu vực này.
2. Lâu đài Uchisar, Cappadocia, Thổ Nhĩ Kỳ
Nghệ thuật xây nhà trong vách đá ở Thổ Nhĩ Kỳ đă có lịch sử hơn 4.000 năm và đỉnh cao của nó chính là lâu đài Uchisar. Lâu đài được xây bao quanh một ngọn núi, với vô số pḥng rỗng thông nhau cùng nhiều đường hầm bí mật khác...
<embed src="http://www.360cities.net/javascripts/krpano/krpano.swf" pluginspage="http://www.macromedia.com/go/getflashplayer" width="600" height="450" allowfullscreen="true" allowscriptaccess="always" quality="autohigh" flashvars="pano=http://www.360cities.net/krpano/external_embed/cave-house-rocks-uchisar-cappadocia-turkey.xml&epd=http://www.360cities.net/data/embed/plugin_data/cave-house-rocks-uchisar-cappadocia-turkey">
(Click vào h́nh để ngắm nh́n khung cảnh của Uchisar 360 độ).
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-03-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Nơi này ban đầu được cho là một khu quân sự, tuy nhiên do sự ăn ṃn của thời gian và gió, toàn bộ đường hầm đă bị sập khiến cho việc chứng minh vô cùng khó khăn.
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-03a-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Bên cạnh việc dùng để ở, toàn bộ phần phía Bắc của Uchisar được dùng để làm… nhà cho chim bồ câu. Các ngôi nhà phần lớn đều được sơn màu trắng nhằm thu hút chim bồ câu. Cư dân ở đây sẽ đến đó thu hoạch phân chim bồ câu bởi nó là một loại phân bón tự nhiên vô cùng tốt cho cây trồng.
<param name="movie" value="http://cache.hosting.vcmedi a.vn/?key=5a548e64047b446 e80b4e1b37be02221&pname=mediaplayer.sw f&img=http://video-thumbs.vcmedia.vn/kenh14/dEfyp0AMk4ZwQ0RxUfHT GkGZIuhqZ9/2013/04/Uchisar, Cappadocia, Turkey-354bb.jpg"><param name="allowFullScreen" value="true"><param name="allowscriptaccess" value="always"><param value="#425166" name="bgcolor"><embed height="400" width="600" quality="high" bgcolor="#425166" flashvars="" wmode="transparent" allowfullscreen="true" allowscriptaccess="always" name="5a548e64047b446e80b4 e1b37be02221" id="5a548e64047b446e80b4 e1b37be02221" src="http://cache.hosting.vcmedi a.vn/?key=5a548e64047b446 e80b4e1b37be02221&pname=mediaplayer.sw f&img=http://video-thumbs.vcmedia.vn/kenh14/dEfyp0AMk4ZwQ0RxUfHT GkGZIuhqZ9/2013/04/Uchisar, Cappadocia, Turkey-354bb.jpg" type="application/x-shockwave-flash"></object>
3. Vách đá Gila, New Mexico
Thoạt nh́n, với vị trí địa lư dốc và gồ ghề, những vách đá ở Gila, phía Tây Nam New Mexico ban đầu có vẻ trông vô cùng khắc nghiệt.
<embed src="http://www.360cities.net/javascripts/krpano/krpano.swf" pluginspage="http://www.macromedia.com/go/getflashplayer" width="600" height="450" allowfullscreen="true" allowscriptaccess="always" quality="autohigh" flashvars="pano=http://www.360cities.net/krpano/external_embed/gila-cliff-dwellings-nm.xml&epd=http://www.360cities.net/data/embed/plugin_data/gila-cliff-dwellings-nm">
(Click vào ảnh để ngắm nh́n quang cảnh vách đá Gila, New Mexico 360 độ).
Tuy nhiên, ít ai biết rằng, những người Mogollon cuối thế kỷ XIII đă biến nơi đây trở thành "thiên đường" để sinh sống. Họ xây dựng nhà cửa trên chính những vách núi lửa này.
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-04-cc9b0/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Các ngôi nhà đều nối liền với nhau và cho đến nay, 46 pḥng vẫn c̣n nguyên vẹn. Những ngôi nhà này đă được phát hiện bởi một người di cư châu Âu vào năm 1878.
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-04a-cc9b0/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Trong những năm đầu thế kỷ XX, một số nhà khảo cổ c̣n t́m thấy các xác ướp ở đây. Một trong số đó là xác ướp của một đứa trẻ sơ sinh có tên "Zeke", đang được chăm sóc bởi Viện Smithsonian.
<param name="movie" value="http://cache.hosting.vcmedi a.vn/?key=0c5cf6f6848f47f eace6b98ab72dfe93&pname=mediaplayer.sw f&img=http://video-thumbs.vcmedia.vn/kenh14/dEfyp0AMk4ZwQ0RxUfHT GkGZIuhqZ9/2013/04/Gila Cliff Dwellings, New Mexico-27612.jpg"><param name="allowFullScreen" value="true"><param name="allowscriptaccess" value="always"><param value="#425166" name="bgcolor"><embed height="400" width="600" quality="high" bgcolor="#425166" flashvars="" wmode="transparent" allowfullscreen="true" allowscriptaccess="always" name="0c5cf6f6848f47feace6 b98ab72dfe93" id="0c5cf6f6848f47feace6 b98ab72dfe93" src="http://cache.hosting.vcmedi a.vn/?key=0c5cf6f6848f47f eace6b98ab72dfe93&pname=mediaplayer.sw f&img=http://video-thumbs.vcmedia.vn/kenh14/dEfyp0AMk4ZwQ0RxUfHT GkGZIuhqZ9/2013/04/Gila Cliff Dwellings, New Mexico-27612.jpg" type="application/x-shockwave-flash"></object>
4. Vách đá Mesa Verde, Colorado, Mỹ
Thị trấn Mesa Verde nằm ở phía Tây Nam bang Colorado, là quê hương của những ngôi nhà nằm trên vách đá nổi tiếng của người Anasazi cổ đại. Nó có thể là khu bảo tồn khảo cổ học quan trọng nhất của nền văn hóa người da đỏ bản địa tại Mỹ.
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-05a-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Vào thế kỷ XII, người Anasazi đă bắt đầu xây dựng những khu nhà nằm không quá sâu trong các hang động, bên dưới các gờ đá nhô ra dọc theo bức tường của hẻm núi. Số lượng ngôi nhà được xây dựng lên tới khoảng 200 nhà.
<embed src="http://www.360cities.net/javascripts/krpano/krpano.swf" pluginspage="http://www.macromedia.com/go/getflashplayer" width="600" height="450" allowfullscreen="true" allowscriptaccess="always" quality="autohigh" flashvars="pano=http://www.360cities.net/krpano/external_embed/co-mesa-verde-spruce-tree-house-2.xml&epd=http://www.360cities.net/data/embed/plugin_data/co-mesa-verde-spruce-tree-house-2">
(Click vào h́nh để ngắm nh́n khung cảnh vách đá Mesa Verde, Colorado 360 độ).
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-05c-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Vào năm 1300, tất cả cộng đồng người Anasazi đột nhiên rời khỏi khu vực Mesa Verde mà họ đang sinh sống, nhưng các tàn tích vẫn c̣n được bảo quản gần như hoàn hảo.
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-05b-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Chưa có lư do nào giải thích được việc ra đi đột ngột này. Giả thuyết được đưa ra là bởi việc mùa màng kém do hạn hán hay sự xâm nhập, đe dọa của các bộ lạc khác.
<param name="movie" value="http://cache.hosting.vcmedi a.vn/?key=e75d467d3037407 7886d60b0f5ddb87e&pname=mediaplayer.sw f&img=http://video-thumbs.vcmedia.vn/kenh14/dEfyp0AMk4ZwQ0RxUfHT GkGZIuhqZ9/2013/04/Mesa Verde-cf16f.jpg"><param name="allowFullScreen" value="true"><param name="allowscriptaccess" value="always"><param value="#425166" name="bgcolor"><embed height="400" width="600" quality="high" bgcolor="#425166" flashvars="" wmode="transparent" allowfullscreen="true" allowscriptaccess="always" name="e75d467d30374077886d 60b0f5ddb87e" id="e75d467d30374077886d 60b0f5ddb87e" src="http://cache.hosting.vcmedi a.vn/?key=e75d467d3037407 7886d60b0f5ddb87e&pname=mediaplayer.sw f&img=http://video-thumbs.vcmedia.vn/kenh14/dEfyp0AMk4ZwQ0RxUfHT GkGZIuhqZ9/2013/04/Mesa Verde-cf16f.jpg" type="application/x-shockwave-flash"></object>
5. Làng Kandovan, miền Đông Azerbaijan, Iran
Kandovan thuộc tỉnh miền Đông Azerbaijan, gần Osku và Tabriz, Iran là một làng du lịch ở Iran có những ngôi nhà kiểu hang động với h́nh thù trông như tổ mối khổng lồ. Một số ngôi nhà ở đây đă ít nhất 700 năm tuổi và vẫn có người sinh sống trong đó.
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-06-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-06a-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Những ngôi nhà nằm bên trong hang h́nh nón, được h́nh thành từ tro bụi núi lửa tích tụ lại. Không chỉ vậy, Kandovan c̣n nổi tiếng với vẻ đẹp danh lam thắng cảnh và trở thành điểm thu hút khách du lịch đến nghỉ dưỡng. Nước khoáng ở đây được cho là rất tốt trong việc hỗ trợ chữa các bệnh về thận.
6. Sassi di Matera, Basilicata, Italy
Tên "Sassi di Matera" có nghĩa là "đá của Matera". Đó là tên của những ngôi nhà hang động được xây dựng dưới vành của một khe núi ở phía Nam thành phố Matera, Italy.
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-045-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Qua nghiên cứu, các nhà khoa học phát hiện, có sự xuất hiện của con người trong các hang động ở đây từ thời kỳ đồ đá cũ. Nó thậm chí có thể c̣n là một trong những khu định cư đầu tiên của người Italia.
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-07-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Nhờ có các công cụ bằng sắt, đồng, những ngôi nhà hang này được đào trực tiếp vào đá và có cấu trúc cũng như chất lượng hơn hẳn các khu nhà hang nơi khác. Không chỉ vậy, những ngôi nhà ở đây đều có hệ thống thoát nước mưa và nước thải riêng. Tuy nhiên theo thời gian, việc sinh sống ở đây dần trở nên không hợp vệ sinh nữa. Đến năm 1950, chính phủ đă cho cải tạo một số hang động thành nhà hàng, khách sạn và biến nơi đây thành một nơi nghỉ mát nổi tiếng. Mặc dù vậy, toàn bộ cấu trúc nhà hang ở Matera vẫn được giữ nguyên.
<param name="movie" value="http://cache.hosting.vcmedi a.vn/?key=998b726f2419400 89b1b9d97189eae6f&pname=mediaplayer.sw f&img=http://video-thumbs.vcmedia.vn/kenh14/dEfyp0AMk4ZwQ0RxUfHT GkGZIuhqZ9/2013/04/Matera italy-2c5fe.jpg"><param name="allowFullScreen" value="true"><param name="allowscriptaccess" value="always"><param value="#425166" name="bgcolor"><embed height="400" width="600" quality="high" bgcolor="#425166" flashvars="" wmode="transparent" allowfullscreen="true" allowscriptaccess="always" name="998b726f241940089b1b 9d97189eae6f" id="998b726f241940089b1b 9d97189eae6f" src="http://cache.hosting.vcmedi a.vn/?key=998b726f2419400 89b1b9d97189eae6f&pname=mediaplayer.sw f&img=http://video-thumbs.vcmedia.vn/kenh14/dEfyp0AMk4ZwQ0RxUfHT GkGZIuhqZ9/2013/04/Matera italy-2c5fe.jpg" type="application/x-shockwave-flash"></object>
theo kenh14
Từ xưa, để tự bảo vệ ḿnh khỏi những mối nguy hiểm bên ngoài, con người đă biết trú ngụ, xây dựng những ngôi nhà trong vách núi cheo leo, tuy nguy hiểm nhưng rất an toàn.
1. Vách đá Bandiagara, Mali
Ở vùng đất hoang vu này cách đây khoảng 1.000 năm là nơi cư trú của nhóm người bí ẩn có tên gọi là Tellem (hay “người tí hon màu đỏ”).
Với đôi bàn tay khéo léo của ḿnh, họ đă dựng những ngôi nhà đắp bùn, mái tranh bám sát vào vách núi sa thạch cao gần 500m so với mặt cát bằng phẳng phía dưới. Không chỉ vậy, họ c̣n dựng xây làng xóm ở chân vách tạo nên một nét độc đáo cho quần thể Bandiagara.
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-01-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Với địa thế vô cùng hiểm trở, những ngôi nhà này tuy cheo leo nhưng lại rất an toàn trước bất kỳ cuộc tấn công hay xâm lược nào. Những người Tellem tiếp tục xây dựng, phát triển khu vực này lên đến 289 ngôi làng. Họ sử dụng những ngôi nhà hang như một nơi an toàn tuyệt đối để làm chỗ cất trữ, nghĩa trang, nhà thờ, thánh đường…
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-01a-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Vào thế kỷ XIV, người Dogon đến xâm chiếm và xua đuổi người Tellem ra khỏi vùng đất mà họ đă dày công xây dựng, cho đến nay, người Dogon vẫn là những cư dân trú ngụ tại khu vực này.
2. Lâu đài Uchisar, Cappadocia, Thổ Nhĩ Kỳ
Nghệ thuật xây nhà trong vách đá ở Thổ Nhĩ Kỳ đă có lịch sử hơn 4.000 năm và đỉnh cao của nó chính là lâu đài Uchisar. Lâu đài được xây bao quanh một ngọn núi, với vô số pḥng rỗng thông nhau cùng nhiều đường hầm bí mật khác...
<embed src="http://www.360cities.net/javascripts/krpano/krpano.swf" pluginspage="http://www.macromedia.com/go/getflashplayer" width="600" height="450" allowfullscreen="true" allowscriptaccess="always" quality="autohigh" flashvars="pano=http://www.360cities.net/krpano/external_embed/cave-house-rocks-uchisar-cappadocia-turkey.xml&epd=http://www.360cities.net/data/embed/plugin_data/cave-house-rocks-uchisar-cappadocia-turkey">
(Click vào h́nh để ngắm nh́n khung cảnh của Uchisar 360 độ).
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-03-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Nơi này ban đầu được cho là một khu quân sự, tuy nhiên do sự ăn ṃn của thời gian và gió, toàn bộ đường hầm đă bị sập khiến cho việc chứng minh vô cùng khó khăn.
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-03a-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Bên cạnh việc dùng để ở, toàn bộ phần phía Bắc của Uchisar được dùng để làm… nhà cho chim bồ câu. Các ngôi nhà phần lớn đều được sơn màu trắng nhằm thu hút chim bồ câu. Cư dân ở đây sẽ đến đó thu hoạch phân chim bồ câu bởi nó là một loại phân bón tự nhiên vô cùng tốt cho cây trồng.
<param name="movie" value="http://cache.hosting.vcmedi a.vn/?key=5a548e64047b446 e80b4e1b37be02221&pname=mediaplayer.sw f&img=http://video-thumbs.vcmedia.vn/kenh14/dEfyp0AMk4ZwQ0RxUfHT GkGZIuhqZ9/2013/04/Uchisar, Cappadocia, Turkey-354bb.jpg"><param name="allowFullScreen" value="true"><param name="allowscriptaccess" value="always"><param value="#425166" name="bgcolor"><embed height="400" width="600" quality="high" bgcolor="#425166" flashvars="" wmode="transparent" allowfullscreen="true" allowscriptaccess="always" name="5a548e64047b446e80b4 e1b37be02221" id="5a548e64047b446e80b4 e1b37be02221" src="http://cache.hosting.vcmedi a.vn/?key=5a548e64047b446 e80b4e1b37be02221&pname=mediaplayer.sw f&img=http://video-thumbs.vcmedia.vn/kenh14/dEfyp0AMk4ZwQ0RxUfHT GkGZIuhqZ9/2013/04/Uchisar, Cappadocia, Turkey-354bb.jpg" type="application/x-shockwave-flash"></object>
3. Vách đá Gila, New Mexico
Thoạt nh́n, với vị trí địa lư dốc và gồ ghề, những vách đá ở Gila, phía Tây Nam New Mexico ban đầu có vẻ trông vô cùng khắc nghiệt.
<embed src="http://www.360cities.net/javascripts/krpano/krpano.swf" pluginspage="http://www.macromedia.com/go/getflashplayer" width="600" height="450" allowfullscreen="true" allowscriptaccess="always" quality="autohigh" flashvars="pano=http://www.360cities.net/krpano/external_embed/gila-cliff-dwellings-nm.xml&epd=http://www.360cities.net/data/embed/plugin_data/gila-cliff-dwellings-nm">
(Click vào ảnh để ngắm nh́n quang cảnh vách đá Gila, New Mexico 360 độ).
Tuy nhiên, ít ai biết rằng, những người Mogollon cuối thế kỷ XIII đă biến nơi đây trở thành "thiên đường" để sinh sống. Họ xây dựng nhà cửa trên chính những vách núi lửa này.
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-04-cc9b0/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Các ngôi nhà đều nối liền với nhau và cho đến nay, 46 pḥng vẫn c̣n nguyên vẹn. Những ngôi nhà này đă được phát hiện bởi một người di cư châu Âu vào năm 1878.
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-04a-cc9b0/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Trong những năm đầu thế kỷ XX, một số nhà khảo cổ c̣n t́m thấy các xác ướp ở đây. Một trong số đó là xác ướp của một đứa trẻ sơ sinh có tên "Zeke", đang được chăm sóc bởi Viện Smithsonian.
<param name="movie" value="http://cache.hosting.vcmedi a.vn/?key=0c5cf6f6848f47f eace6b98ab72dfe93&pname=mediaplayer.sw f&img=http://video-thumbs.vcmedia.vn/kenh14/dEfyp0AMk4ZwQ0RxUfHT GkGZIuhqZ9/2013/04/Gila Cliff Dwellings, New Mexico-27612.jpg"><param name="allowFullScreen" value="true"><param name="allowscriptaccess" value="always"><param value="#425166" name="bgcolor"><embed height="400" width="600" quality="high" bgcolor="#425166" flashvars="" wmode="transparent" allowfullscreen="true" allowscriptaccess="always" name="0c5cf6f6848f47feace6 b98ab72dfe93" id="0c5cf6f6848f47feace6 b98ab72dfe93" src="http://cache.hosting.vcmedi a.vn/?key=0c5cf6f6848f47f eace6b98ab72dfe93&pname=mediaplayer.sw f&img=http://video-thumbs.vcmedia.vn/kenh14/dEfyp0AMk4ZwQ0RxUfHT GkGZIuhqZ9/2013/04/Gila Cliff Dwellings, New Mexico-27612.jpg" type="application/x-shockwave-flash"></object>
4. Vách đá Mesa Verde, Colorado, Mỹ
Thị trấn Mesa Verde nằm ở phía Tây Nam bang Colorado, là quê hương của những ngôi nhà nằm trên vách đá nổi tiếng của người Anasazi cổ đại. Nó có thể là khu bảo tồn khảo cổ học quan trọng nhất của nền văn hóa người da đỏ bản địa tại Mỹ.
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-05a-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Vào thế kỷ XII, người Anasazi đă bắt đầu xây dựng những khu nhà nằm không quá sâu trong các hang động, bên dưới các gờ đá nhô ra dọc theo bức tường của hẻm núi. Số lượng ngôi nhà được xây dựng lên tới khoảng 200 nhà.
<embed src="http://www.360cities.net/javascripts/krpano/krpano.swf" pluginspage="http://www.macromedia.com/go/getflashplayer" width="600" height="450" allowfullscreen="true" allowscriptaccess="always" quality="autohigh" flashvars="pano=http://www.360cities.net/krpano/external_embed/co-mesa-verde-spruce-tree-house-2.xml&epd=http://www.360cities.net/data/embed/plugin_data/co-mesa-verde-spruce-tree-house-2">
(Click vào h́nh để ngắm nh́n khung cảnh vách đá Mesa Verde, Colorado 360 độ).
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-05c-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Vào năm 1300, tất cả cộng đồng người Anasazi đột nhiên rời khỏi khu vực Mesa Verde mà họ đang sinh sống, nhưng các tàn tích vẫn c̣n được bảo quản gần như hoàn hảo.
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-05b-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Chưa có lư do nào giải thích được việc ra đi đột ngột này. Giả thuyết được đưa ra là bởi việc mùa màng kém do hạn hán hay sự xâm nhập, đe dọa của các bộ lạc khác.
<param name="movie" value="http://cache.hosting.vcmedi a.vn/?key=e75d467d3037407 7886d60b0f5ddb87e&pname=mediaplayer.sw f&img=http://video-thumbs.vcmedia.vn/kenh14/dEfyp0AMk4ZwQ0RxUfHT GkGZIuhqZ9/2013/04/Mesa Verde-cf16f.jpg"><param name="allowFullScreen" value="true"><param name="allowscriptaccess" value="always"><param value="#425166" name="bgcolor"><embed height="400" width="600" quality="high" bgcolor="#425166" flashvars="" wmode="transparent" allowfullscreen="true" allowscriptaccess="always" name="e75d467d30374077886d 60b0f5ddb87e" id="e75d467d30374077886d 60b0f5ddb87e" src="http://cache.hosting.vcmedi a.vn/?key=e75d467d3037407 7886d60b0f5ddb87e&pname=mediaplayer.sw f&img=http://video-thumbs.vcmedia.vn/kenh14/dEfyp0AMk4ZwQ0RxUfHT GkGZIuhqZ9/2013/04/Mesa Verde-cf16f.jpg" type="application/x-shockwave-flash"></object>
5. Làng Kandovan, miền Đông Azerbaijan, Iran
Kandovan thuộc tỉnh miền Đông Azerbaijan, gần Osku và Tabriz, Iran là một làng du lịch ở Iran có những ngôi nhà kiểu hang động với h́nh thù trông như tổ mối khổng lồ. Một số ngôi nhà ở đây đă ít nhất 700 năm tuổi và vẫn có người sinh sống trong đó.
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-06-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-06a-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Những ngôi nhà nằm bên trong hang h́nh nón, được h́nh thành từ tro bụi núi lửa tích tụ lại. Không chỉ vậy, Kandovan c̣n nổi tiếng với vẻ đẹp danh lam thắng cảnh và trở thành điểm thu hút khách du lịch đến nghỉ dưỡng. Nước khoáng ở đây được cho là rất tốt trong việc hỗ trợ chữa các bệnh về thận.
6. Sassi di Matera, Basilicata, Italy
Tên "Sassi di Matera" có nghĩa là "đá của Matera". Đó là tên của những ngôi nhà hang động được xây dựng dưới vành của một khe núi ở phía Nam thành phố Matera, Italy.
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-045-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Qua nghiên cứu, các nhà khoa học phát hiện, có sự xuất hiện của con người trong các hang động ở đây từ thời kỳ đồ đá cũ. Nó thậm chí có thể c̣n là một trong những khu định cư đầu tiên của người Italia.
http://k14.vcmedia.vn/k:thumb_w/600/A3YmnWqkHeph7OwGyu6T wbX57tgTw/Image/2013/04/04C/vach-da-kp-kenh14-07-14687/nhung-ngoi-lang-bi-an-trong-vach-da-tu-thoi-co-xua.jpg
Nhờ có các công cụ bằng sắt, đồng, những ngôi nhà hang này được đào trực tiếp vào đá và có cấu trúc cũng như chất lượng hơn hẳn các khu nhà hang nơi khác. Không chỉ vậy, những ngôi nhà ở đây đều có hệ thống thoát nước mưa và nước thải riêng. Tuy nhiên theo thời gian, việc sinh sống ở đây dần trở nên không hợp vệ sinh nữa. Đến năm 1950, chính phủ đă cho cải tạo một số hang động thành nhà hàng, khách sạn và biến nơi đây thành một nơi nghỉ mát nổi tiếng. Mặc dù vậy, toàn bộ cấu trúc nhà hang ở Matera vẫn được giữ nguyên.
<param name="movie" value="http://cache.hosting.vcmedi a.vn/?key=998b726f2419400 89b1b9d97189eae6f&pname=mediaplayer.sw f&img=http://video-thumbs.vcmedia.vn/kenh14/dEfyp0AMk4ZwQ0RxUfHT GkGZIuhqZ9/2013/04/Matera italy-2c5fe.jpg"><param name="allowFullScreen" value="true"><param name="allowscriptaccess" value="always"><param value="#425166" name="bgcolor"><embed height="400" width="600" quality="high" bgcolor="#425166" flashvars="" wmode="transparent" allowfullscreen="true" allowscriptaccess="always" name="998b726f241940089b1b 9d97189eae6f" id="998b726f241940089b1b 9d97189eae6f" src="http://cache.hosting.vcmedi a.vn/?key=998b726f2419400 89b1b9d97189eae6f&pname=mediaplayer.sw f&img=http://video-thumbs.vcmedia.vn/kenh14/dEfyp0AMk4ZwQ0RxUfHT GkGZIuhqZ9/2013/04/Matera italy-2c5fe.jpg" type="application/x-shockwave-flash"></object>
theo kenh14