Hanna
05-31-2013, 21:57
Thấy thiên hạ quá xôn xao về số phận tương lai của “Việt phủ Thành Chương” ở trên Sóc Sơn, Hà Nội nên tôi rốt cuộc cũng không đành được và gọi điện tới cho anh.
Trước câu hỏi có vẻ lo lắng của tôi, họa sĩ Thành Chương đă cười nhẹ nhơm: có ǵ đâu ông ơi, chuyện cũ như trái đất rồi... Và anh nói thêm: Mọi sự rồi sẽ ổn, v́ có cả cơ sở luật pháp... Tôi cũng rất muốn tin như thế nên trong bài báo này, tôi tường thuật lại câu chuyện giữa chúng tôi với họa sĩ Thành Chương không phải về chuyện sở hữu đất đai mà là về điều vốn quen thuộc với anh hơn: hội họa và những suy nghĩ đời thường xung quanh thân phận của một họa sĩ thành danh như anh...
<table align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3"> <tbody> <tr> <td align="center">http://www.tienphong.vn/ImageHandler.ashx?Th umbnailID=331010&Width=400</td> </tr> </tbody> </table>
- Hồng Thanh Quang: Bất chấp tất cả mọi sự đố kị, ghen tị có thể có từ một số người nào đó đối với anh, đối với những cái gọi là thành công của anh, nhưng về thực chất th́ Thành Chương vẫn là một người lữ hành cô độc. Anh có nghĩ như vậy không?
- Họa sĩ Thành Chương: Từ trước tới nay, đă là người làm nghệ thuật, th́ phải sống với những ǵ thật nhất của ḿnh. Và một khi mỗi con người là một thế giới và cái thế giới đó là hoàn toàn riêng biệt, th́ làm sao mà không cô độc được?! C̣n nếu sống mà để như các cụ ta nói là “dĩ hoà vi quư” với tất cả mọi cái bên ngoài, th́ đấy chỉ là do hoàn cảnh bắt buộc như thế, và nó phải như thế th́ nó mới tồn tại được. Chứ trong nghệ thuật, nếu muốn đến được cái ǵ đó cuối cùng là ḿnh, nếu ḿnh muốn khám phá chính ḿnh, th́ ḿnh bao giờ cũng phải là người riêng biệt và độc lập với tất cả thế giới xung quanh.
- Và nếu tiếp tục tư duy theo kiểu ấy th́ có thể nghĩ rằng, họa sĩ Thành Chương coi những tác phẩm rất ăn khách của ḿnh, coi danh tiếng rất là rền vang của ḿnh, coi sự mến mộ rất lớn từ nhiều tầng lớp đối với ḿnh... cũng chưa hẳn là cái đích mà anh muốn vươn tới là hội họa? Hay đó là một cảm giác sai?
- Những cái ấy chỉ là những cái đến sau, sau tất cả những cái ǵ ḿnh đă làm. Bởi lẽ, khi bất cứ một người họa sĩ nào khác, cũng như ḿnh đây, đă ngồi vào vẽ, th́ không bao giờ ḿnh nghĩ là để bán, hoặc là vẽ để cho người nào đó thích. Mọi người cứ hay vu cho như thế thôi, chứ nếu đă vẽ mà c̣n biết được người ta thích như thế nào để vẽ chiều, để lấy được tiền thiên hạ, ôi, nếu được như thế th́ tôi cũng làm ngay (cười). Nhưng làm sao mà biết được người ta thích cái ǵ để mà chiều?! Muốn chiều cũng không chiều được... Bây giờ ở thập phương tứ xứ nào đấy, ông ấy ṃ đến Việt Nam mua tranh th́ ḿnh biết ông ấy thích cái ǵ để ḿnh chiều? Nếu tôi biết ông tỷ phú giàu có A, B, C nào đấy, ông ấy thích cái ǵ để ông ấy sẵn sàng bỏ tiến tấn tiền tỷ th́ tôi cũng chiều ngay(!). Làm sao mà biết được! (Cười). Nói chiều khách là một cái ǵ rất nhảm nhí, rất vô căn cứ!
- Ở cái tuổi như anh, anh đánh giá như thế nào về hội họa của ḿnh?
- Đến cái tuổi này, th́ ḿnh nh́n cái ǵ nó cũng không thấy chướng mắt, nghe cái ǵ cũng không thấy chối tai nữa, tức là mọi việc đă hiểu đă biết cả rồi. Và con người ta sống cũng cởi mở nhân ái, dễ tha thứ tất cả mọi chuyện. Và thời gian c̣n lại là dồn tất cả vào làm một điều ǵ mà từ trước tới nay ḿnh coi là điều đẹp đẽ, là hay ho, là tốt lành. Và nhất là trong công việc làm nghệ thuật của ḿnh th́ ḿnh thấy c̣n có cái ǵ được th́ tập trung hết cả thời gian, sức lực, trí tuệ để làm công việc đó.
- Thực ra dùng cái từ “sứ mệnh” th́ có vẻ hơi to tát, nhưng mà nói cho cùng, mỗi con người trong ḿnh đều có một người nghệ sĩ nào đấy, đều có cảm giác rằng là với năng lực trời phú, với tài năng trời phú th́ ḿnh cũng như Chúa vác cây thánh giá lên Núi Sọ, rồi lại bị đóng câu rút vào đó. Anh có cảm giác rằng anh đă hoàn thành cái sứ mệnh mà tài năng thiên bẩm về hội họa buộc anh phải làm chưa?
- Vĩ đại và thiên tài như Picasso trong hội họa th́ khi hấp hối, ông vẫn nói là: “Tôi vẫn đang đi t́m”. Nghệ thuật, đó là một cái ǵ đó không có điểm cuối cùng, không có giới hạn. Và người họa sĩ, cũng như mọi nghệ sĩ, mọi người làm nghệ thuật khác, chắc phải suốt đời đi t́m một cái đẹp, và cái đẹp đó luôn luôn đang c̣n ở phía trước. Và bản thân ḿnh th́ chưa bao giờ nghĩ rằng ḿnh đă t́m ra được một cái ǵ để mà gọi là thôi không t́m nữa. Ḿnh vẫn cảm thấy phải c̣n rất thích thú, rất say sưa và cảm thấy c̣n rất nhiều điều đang ở phía trước. Và phải đi t́m... Có lẽ đến hết cuộc đời vẫn chỉ là một cuộc đi t́m kiếm cái đẹp trong hội họa mà thôi.
- Nghe anh trả lời th́ vẫn thấy một sự mâu thuẫn trong chính con người anh. Một mặt anh khao khát làm được cái ǵ mà ḿnh chưa làm được, khao khát biết cái ǵ mà ḿnh c̣n chưa biết đến. Nhưng mặt khác đôi khi cái sự mệt mỏi nào đấy của cuộc sống cũng tạo cho anh cảm giác là anh muốn biết sẵn một cái ǵ đấy. Liệu trong đời anh đă xảy ra chuyện này chưa khi anh có cảm giác là t́m sẵn một mô h́nh nào đấy rất ăn khách, rất vừa với những con mắt tỉ phú, triệu phú... và có khi nào anh không dằn ḷng trước được sự cám dỗ của sự lặp lại ḿnh, ít ra là để một số tầng lớp nào đó, một số giới nào đó ưa chuộng? Hay là anh chưa bao giờ bị cám dỗ như vậy?
- Trong công việc này, nếu ḿnh cảm thấy đă t́m ra được một cái mô h́nh ǵ ăn khách rồi mà ḿnh cứ khư khư giữ lấy nó, lặp lại... th́ đấy chính là tự sát. Và đấy là một sự nhầm lẫn rất lớn của những người không phải là người trong cuộc. Người ta nhầm lẫn như thế, người ta tưởng như thế thôi, chứ c̣n ḿnh biết, trong nghệ thuật, nhất là những người nghiên cứu, sưu tầm và đặc biệt là những người bỏ đồng tiền ra mua những tác phẩm nghệ thuật th́ đừng nói là lặp lại nguyên xi mà chỉ lặp lại cái phong cách ấy, một cái monotone như thế, th́ cũng không ai mua nữa.
Chính v́ thế, một cái nhầm lẫn rất lớn là mọi người nghĩ rằng anh t́m ra một cái mô-tưp nào đó, bán được rồi th́ anh cứ thế làm, cứ thế bán... Muốn bán được th́ anh phải luôn t́m ṭi, luôn đổi mới; người ta thấy cái mới, cái khác th́ người ta mới mua. Vậy th́ nói một cách trần trụi là, muốn kiếm tiền của người ta th́ ông buộc phải vận động và thay đổi, chứ không phải cứ tưởng nghĩ ra được cái ǵ là cứ thế mà làm cái ấy. Tôi nói từ viên gạch, từ cái bàn chải, từ bao thuốc lá, từ cái đồ dùng b́nh thường nhất, người ta c̣n phải cải tiến mẫu mă hàng ngày, nữa là chuyện vẽ tranh mà cứ một mẫu lại có thể dùng suốt đời được.
TP
Trước câu hỏi có vẻ lo lắng của tôi, họa sĩ Thành Chương đă cười nhẹ nhơm: có ǵ đâu ông ơi, chuyện cũ như trái đất rồi... Và anh nói thêm: Mọi sự rồi sẽ ổn, v́ có cả cơ sở luật pháp... Tôi cũng rất muốn tin như thế nên trong bài báo này, tôi tường thuật lại câu chuyện giữa chúng tôi với họa sĩ Thành Chương không phải về chuyện sở hữu đất đai mà là về điều vốn quen thuộc với anh hơn: hội họa và những suy nghĩ đời thường xung quanh thân phận của một họa sĩ thành danh như anh...
<table align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="3"> <tbody> <tr> <td align="center">http://www.tienphong.vn/ImageHandler.ashx?Th umbnailID=331010&Width=400</td> </tr> </tbody> </table>
- Hồng Thanh Quang: Bất chấp tất cả mọi sự đố kị, ghen tị có thể có từ một số người nào đó đối với anh, đối với những cái gọi là thành công của anh, nhưng về thực chất th́ Thành Chương vẫn là một người lữ hành cô độc. Anh có nghĩ như vậy không?
- Họa sĩ Thành Chương: Từ trước tới nay, đă là người làm nghệ thuật, th́ phải sống với những ǵ thật nhất của ḿnh. Và một khi mỗi con người là một thế giới và cái thế giới đó là hoàn toàn riêng biệt, th́ làm sao mà không cô độc được?! C̣n nếu sống mà để như các cụ ta nói là “dĩ hoà vi quư” với tất cả mọi cái bên ngoài, th́ đấy chỉ là do hoàn cảnh bắt buộc như thế, và nó phải như thế th́ nó mới tồn tại được. Chứ trong nghệ thuật, nếu muốn đến được cái ǵ đó cuối cùng là ḿnh, nếu ḿnh muốn khám phá chính ḿnh, th́ ḿnh bao giờ cũng phải là người riêng biệt và độc lập với tất cả thế giới xung quanh.
- Và nếu tiếp tục tư duy theo kiểu ấy th́ có thể nghĩ rằng, họa sĩ Thành Chương coi những tác phẩm rất ăn khách của ḿnh, coi danh tiếng rất là rền vang của ḿnh, coi sự mến mộ rất lớn từ nhiều tầng lớp đối với ḿnh... cũng chưa hẳn là cái đích mà anh muốn vươn tới là hội họa? Hay đó là một cảm giác sai?
- Những cái ấy chỉ là những cái đến sau, sau tất cả những cái ǵ ḿnh đă làm. Bởi lẽ, khi bất cứ một người họa sĩ nào khác, cũng như ḿnh đây, đă ngồi vào vẽ, th́ không bao giờ ḿnh nghĩ là để bán, hoặc là vẽ để cho người nào đó thích. Mọi người cứ hay vu cho như thế thôi, chứ nếu đă vẽ mà c̣n biết được người ta thích như thế nào để vẽ chiều, để lấy được tiền thiên hạ, ôi, nếu được như thế th́ tôi cũng làm ngay (cười). Nhưng làm sao mà biết được người ta thích cái ǵ để mà chiều?! Muốn chiều cũng không chiều được... Bây giờ ở thập phương tứ xứ nào đấy, ông ấy ṃ đến Việt Nam mua tranh th́ ḿnh biết ông ấy thích cái ǵ để ḿnh chiều? Nếu tôi biết ông tỷ phú giàu có A, B, C nào đấy, ông ấy thích cái ǵ để ông ấy sẵn sàng bỏ tiến tấn tiền tỷ th́ tôi cũng chiều ngay(!). Làm sao mà biết được! (Cười). Nói chiều khách là một cái ǵ rất nhảm nhí, rất vô căn cứ!
- Ở cái tuổi như anh, anh đánh giá như thế nào về hội họa của ḿnh?
- Đến cái tuổi này, th́ ḿnh nh́n cái ǵ nó cũng không thấy chướng mắt, nghe cái ǵ cũng không thấy chối tai nữa, tức là mọi việc đă hiểu đă biết cả rồi. Và con người ta sống cũng cởi mở nhân ái, dễ tha thứ tất cả mọi chuyện. Và thời gian c̣n lại là dồn tất cả vào làm một điều ǵ mà từ trước tới nay ḿnh coi là điều đẹp đẽ, là hay ho, là tốt lành. Và nhất là trong công việc làm nghệ thuật của ḿnh th́ ḿnh thấy c̣n có cái ǵ được th́ tập trung hết cả thời gian, sức lực, trí tuệ để làm công việc đó.
- Thực ra dùng cái từ “sứ mệnh” th́ có vẻ hơi to tát, nhưng mà nói cho cùng, mỗi con người trong ḿnh đều có một người nghệ sĩ nào đấy, đều có cảm giác rằng là với năng lực trời phú, với tài năng trời phú th́ ḿnh cũng như Chúa vác cây thánh giá lên Núi Sọ, rồi lại bị đóng câu rút vào đó. Anh có cảm giác rằng anh đă hoàn thành cái sứ mệnh mà tài năng thiên bẩm về hội họa buộc anh phải làm chưa?
- Vĩ đại và thiên tài như Picasso trong hội họa th́ khi hấp hối, ông vẫn nói là: “Tôi vẫn đang đi t́m”. Nghệ thuật, đó là một cái ǵ đó không có điểm cuối cùng, không có giới hạn. Và người họa sĩ, cũng như mọi nghệ sĩ, mọi người làm nghệ thuật khác, chắc phải suốt đời đi t́m một cái đẹp, và cái đẹp đó luôn luôn đang c̣n ở phía trước. Và bản thân ḿnh th́ chưa bao giờ nghĩ rằng ḿnh đă t́m ra được một cái ǵ để mà gọi là thôi không t́m nữa. Ḿnh vẫn cảm thấy phải c̣n rất thích thú, rất say sưa và cảm thấy c̣n rất nhiều điều đang ở phía trước. Và phải đi t́m... Có lẽ đến hết cuộc đời vẫn chỉ là một cuộc đi t́m kiếm cái đẹp trong hội họa mà thôi.
- Nghe anh trả lời th́ vẫn thấy một sự mâu thuẫn trong chính con người anh. Một mặt anh khao khát làm được cái ǵ mà ḿnh chưa làm được, khao khát biết cái ǵ mà ḿnh c̣n chưa biết đến. Nhưng mặt khác đôi khi cái sự mệt mỏi nào đấy của cuộc sống cũng tạo cho anh cảm giác là anh muốn biết sẵn một cái ǵ đấy. Liệu trong đời anh đă xảy ra chuyện này chưa khi anh có cảm giác là t́m sẵn một mô h́nh nào đấy rất ăn khách, rất vừa với những con mắt tỉ phú, triệu phú... và có khi nào anh không dằn ḷng trước được sự cám dỗ của sự lặp lại ḿnh, ít ra là để một số tầng lớp nào đó, một số giới nào đó ưa chuộng? Hay là anh chưa bao giờ bị cám dỗ như vậy?
- Trong công việc này, nếu ḿnh cảm thấy đă t́m ra được một cái mô h́nh ǵ ăn khách rồi mà ḿnh cứ khư khư giữ lấy nó, lặp lại... th́ đấy chính là tự sát. Và đấy là một sự nhầm lẫn rất lớn của những người không phải là người trong cuộc. Người ta nhầm lẫn như thế, người ta tưởng như thế thôi, chứ c̣n ḿnh biết, trong nghệ thuật, nhất là những người nghiên cứu, sưu tầm và đặc biệt là những người bỏ đồng tiền ra mua những tác phẩm nghệ thuật th́ đừng nói là lặp lại nguyên xi mà chỉ lặp lại cái phong cách ấy, một cái monotone như thế, th́ cũng không ai mua nữa.
Chính v́ thế, một cái nhầm lẫn rất lớn là mọi người nghĩ rằng anh t́m ra một cái mô-tưp nào đó, bán được rồi th́ anh cứ thế làm, cứ thế bán... Muốn bán được th́ anh phải luôn t́m ṭi, luôn đổi mới; người ta thấy cái mới, cái khác th́ người ta mới mua. Vậy th́ nói một cách trần trụi là, muốn kiếm tiền của người ta th́ ông buộc phải vận động và thay đổi, chứ không phải cứ tưởng nghĩ ra được cái ǵ là cứ thế mà làm cái ấy. Tôi nói từ viên gạch, từ cái bàn chải, từ bao thuốc lá, từ cái đồ dùng b́nh thường nhất, người ta c̣n phải cải tiến mẫu mă hàng ngày, nữa là chuyện vẽ tranh mà cứ một mẫu lại có thể dùng suốt đời được.
TP