Hanna
06-12-2013, 07:17
Chàng trai tỉnh lẻ miệt vườn có giọng ca thiên phú chinh phục khán giả Sài G̣n và cả miền Nam trở thành Vua vọng cổ. Giọng ca ấy đă được định giá bằng những hợp đồng cao ngất ngưởng, nhờ vậy nâng cao giá trị cho các giọng ca vàng của thế hệ đàn em.
Bằng tài năng thiên phú, bằng sức mạnh từ sự yêu chuộng của khán giả, đệ nhất danh ca, ông Vua vọng cổ Út Trà Ôn luôn là sự quan tâm, chiều chuộng số 1 của các bầu sô.
1 ngày hát - 1 lượng vàng
Trước năm 1954, v́ chiến tranh, thu nhập của các đoàn hát rất thấp nhưng danh ca Út Trà Ôn được kư hợp đồng với bầu Mộng Vân 50 ngàn đồng trong hai năm, số tiền cao nhất mà nghệ sĩ nhận được trong thời điểm đó. Sau 1954, Út Trà Ôn kư hợp đồng với đoàn Thanh Minh là 350 ngàn đồng, lương 700 đồng một suất hát.
Ṣng phẳng có qua có lại, khi rời đoàn Thanh Minh trước hạn, ông phải bồi thường 700 ngàn đồng tiền bỏ dở hợp đồng.
<table align="center" width="100%"> <tbody><tr> <td>http://www.phapluatvn.vn/dataimages/201306/original/images675247_H3.jpg</td> </tr> <tr> <td>
</td> </tr> </tbody></table> Năm 1958, quay lại với đoàn Thanh Minh, tiền hợp đồng của ông nâng lên một triệu rưỡi trong hai năm, thêm lương mỗi suất hát là 1.500 đồng. Ngày nào đoàn hát hát hai suất, ông được lănh 3.000 đồng, tương đương một lượng vàng.
Thu nhập một ngày đi hát của ông cao hơn lương tháng của trưởng ty, quận trưởng. Chính nhờ mức giá của ông mà sau đó nữ nghệ sĩ Út Bạch Lan kư với đoàn Kim Chung; Thành Được kư với đoàn Thanh Minh Thanh Nga cùng mức 3,5 triệu đồng. Những nghệ sĩ tài danh khác cũng được thế ăn theo, nâng cao mức hợp đồng và thù lao biểu diễn.
Không chỉ có vậy, chính tên tuổi, tài năng của ông đă góp phần cứu đoàn Thanh Minh Thanh Nga thoát cơn hoạn nạn, được thế vươn lên nhờ chuyến đi lưu diễn phục vụ kiều bào ở Pháp.
Thời đó, các đoàn hát đều lao đao do lệnh giới nghiêm vào ban đêm khiến khán giả đến rạp thưa thớt. Thế nên năm 1969, thông tin chính quyền Sài G̣n tuyển đoàn Thanh Minh Thanh Nga đi Pháp biểu diễn, là một phép màu.
Nhiều người chỉ biết đoàn Thanh Minh Thanh Nga thắng được hai đối thủ cạnh tranh để được chọn đi là nhờ có tuồng xă hội có giá trị, có đội ngũ nghệ sĩ ngôi sao như Thanh Nga, Hữu Phước (quốc tịch Pháp). Không mấy ai biết rằng chiến thắng vượt trội của đoàn này đặc biệt là nhờ có “át chủ bài” là Vua vọng Cổ Út Trà Ôn.
Đề nghị khác thường đ̣i ở chung pḥng với… nữ học tṛ
Đoàn đi lần ấy bị không chế số lượng, Út Trà Ôn “làm ḿnh làm mẩy” từ chối đi Tây nếu không có Ngọc Bích – học tṛ của ḿnh - đi theo. Bà bầu Thơ phải chịu thua. Vừa qua tới nước Pháp th́ xảy ra một mâu thuẫn khác cũng từ nghệ sĩ Út Trà Ôn.
Nguyên do ở Paris giá khách sạn đắt đỏ, để tiết kiệm, bà bầu Thơ thuê hai pḥng lớn cho nam ở chung với nam, nữ ở với nữ. Vua vọng cổ Út Trà Ôn không chịu, đ̣i phải có pḥng riêng cho ông và Ngọc Bích. Nếu không cho ở riêng một pḥng, tôi đi về Sài G̣n.
Bà bầu Thơ chịu thua thêm một keo nữa, phải thuê riêng cho ông một pḥng, để không vi phạm hợp đồng với nhà tổ chức, bởi 12 đêm hát vé đă bán hết và vé nào cũng có ghi tên Út Trà Ôn đứng đầu.
Giọng ca đă cứu chuộc mọi lỗi lầm
Ông Vua vọng cổ không chỉ đặt luật, làm luật với bà bầu Thơ, mà lại c̣n nhẩn nha phạm luật. Theo như quy định xưa nay của đoàn, để đêm diễn chỉn chu nhuần nhuyễn, nghệ sĩ đêm hát, ngày tập tuồng, dù là tuồng cũ hay mới. Vốn là người quản lư nghiêm túc, khi đoàn đi Pháp, bà bầu Thơ cũng áp dụng nội quy này.
<table align="center" width="100%"> <tbody><tr> <td>http://www.phapluatvn.vn/dataimages/201306/original/images675248_H1.jpg</td> </tr> <tr> <td>
</td> </tr> </tbody></table> Bà mướn một pḥng rộng nhất của khách sạn cho nam nghệ sĩ ở, đồng thời cũng dùng làm nơi tập tuồng. Sau một ngày nghỉ ngơi, mọi người phải thức dậy sớm ăn điểm tâm xong, đúng 9h th́ tập tuồng.
Tất cả đào kép đều có mặt, kể cả kép chánh Hữu Phước, nhưng lại thiếu vắng thầy tṛ Út Trà Ôn. Cô Minh, người giúp việc của Thanh Nga cho biết có xe du lịch đến rước hai thầy tṛ ông đi đâu đó chẳng biết, và Út Trà Ôn nhắn lại bà bầu cứ cho anh chị em tập tuồng, tối nay ông sẽ đến rạp trước giờ hát.
Bà bầu Thơ quá bực nhưng vẫn trầm tĩnh, chỉ huy anh chị em tập tuồng. Số là vài tuần trước ngày đoàn đến Paris, tờ quảng cáo dán đầy ở các tiệm cơm Việt Nam, nên tin tức lan truyền bàn tán rần rộ trong cộng đồng người Việt ở Pháp, có người móc nối rước Vua vọng cổ đi hát ở các quán ăn, ṣng bạc.
Anh em nghệ sĩ nh́n chuyện này và chờ xem cách xử sự của bà bầu Thơ. Xưa nay nội quy rất nghiêm, các nghệ sĩ vi phạm việc tập tuồng bị phạt tiền rất nặng.
Đêm diễn đầu tiên, khi xe chở nghệ sĩ đến rạp, khán giả đă đứng đầy chờ xem mặt đào kép cải lương, mà đặc biệt là Thanh Nga và đệ nhất danh ca Út Trà Ôn. Tiếng ồn ào vang rền là lúc Thanh Nga vừa mở cửa xe bước xuống. Vài phút sau th́ đệ nhất danh ca cũng xuất hiện.
Khán giả hâm mộ vây quanh Út Trà Ôn, ông phải khó khăn lắm mới vượt qua được rừng người mến mộ. Bà bầu Thơ tuy bực tức về thái độ của Út Trà Ôn, nhưng thấy cảm t́nh của khán giả dành cho ông đă đổi giận bằng vui, tươi cười nhẹ nhơm.
Dù không tập tuồng nhưng mỗi lần Út Trà Ôn vô vọng cổ th́ tiếng vỗ tay vang dậy cả rạp. Có lẻ chính từ chuyện này làm bà bầu Thơ thay đổi quan niệm, ngoài chuyện phục vụ nghệ thuật, chuyện giao lưu với khán giả xa quê cũng là điều quan trọng.
Nên Vua vọng cổ không những không bị phạt vạ, mà thời gian tập luyện của đoàn cũng mềm mại, uyển chuyển hơn, các nghệ sĩ trong đoàn có thời gian thăm thú giao lưu với người hâm mộ. Chuyến lưu diễn đă thành công tốt đẹp.
Thời gian ở Pháp, ngoài việc chính thức hát cho đoàn, ngày nào Út Trà Ôn và Ngọc Bích cũng có xe đưa đi ca hát ở các tiệm ăn Việt Nam, ở các buổi họp mặt của người Việt tại Pháp, nghe nói số tiền kiếm thêm ngoài luồng này c̣n nhiều hơn cả tiền lương chính thức.
Có người cho rằng dịp này đệ nhất danh ca cũng thường vô thăm mấy ṣng bạc ở Paris, bởi từ ngày Đại thế giới bị dẹp tiệm ở Sài G̣n, không có nơi nào đánh bạc công khai như ở Pháp. Do đó dù kiếm được nhiều tiền, th́ tiền của Pháp cũng trả về Tây, ngày về của Út Trà Ôn cũng chẳng dư được bao nhiêu.
Từ chuyện lủng củng đi ở, pḥng riêng pḥng chung với Ngọc Bích, nên sau chuyến đi, có dư luận cho rằng ông với Ngọc Bích ngoài chuyện thầy tṛ c̣n là bồ bịch, chứ không phải cha nuôi con nuôi như mọi người đă nói.
Những bạn bè đồng nghiệp cũng có nhiều ư kiến về những câu chuyện thú vị của ông vua đa tài lắm tật. Để t́m hiểu sâu hơn về vấn đề này, mời bạn đọc đón đọc bài tiếp theo trên Xa lộ pháp luật.
Theo Xa lộ pháp luật
Bằng tài năng thiên phú, bằng sức mạnh từ sự yêu chuộng của khán giả, đệ nhất danh ca, ông Vua vọng cổ Út Trà Ôn luôn là sự quan tâm, chiều chuộng số 1 của các bầu sô.
1 ngày hát - 1 lượng vàng
Trước năm 1954, v́ chiến tranh, thu nhập của các đoàn hát rất thấp nhưng danh ca Út Trà Ôn được kư hợp đồng với bầu Mộng Vân 50 ngàn đồng trong hai năm, số tiền cao nhất mà nghệ sĩ nhận được trong thời điểm đó. Sau 1954, Út Trà Ôn kư hợp đồng với đoàn Thanh Minh là 350 ngàn đồng, lương 700 đồng một suất hát.
Ṣng phẳng có qua có lại, khi rời đoàn Thanh Minh trước hạn, ông phải bồi thường 700 ngàn đồng tiền bỏ dở hợp đồng.
<table align="center" width="100%"> <tbody><tr> <td>http://www.phapluatvn.vn/dataimages/201306/original/images675247_H3.jpg</td> </tr> <tr> <td>
</td> </tr> </tbody></table> Năm 1958, quay lại với đoàn Thanh Minh, tiền hợp đồng của ông nâng lên một triệu rưỡi trong hai năm, thêm lương mỗi suất hát là 1.500 đồng. Ngày nào đoàn hát hát hai suất, ông được lănh 3.000 đồng, tương đương một lượng vàng.
Thu nhập một ngày đi hát của ông cao hơn lương tháng của trưởng ty, quận trưởng. Chính nhờ mức giá của ông mà sau đó nữ nghệ sĩ Út Bạch Lan kư với đoàn Kim Chung; Thành Được kư với đoàn Thanh Minh Thanh Nga cùng mức 3,5 triệu đồng. Những nghệ sĩ tài danh khác cũng được thế ăn theo, nâng cao mức hợp đồng và thù lao biểu diễn.
Không chỉ có vậy, chính tên tuổi, tài năng của ông đă góp phần cứu đoàn Thanh Minh Thanh Nga thoát cơn hoạn nạn, được thế vươn lên nhờ chuyến đi lưu diễn phục vụ kiều bào ở Pháp.
Thời đó, các đoàn hát đều lao đao do lệnh giới nghiêm vào ban đêm khiến khán giả đến rạp thưa thớt. Thế nên năm 1969, thông tin chính quyền Sài G̣n tuyển đoàn Thanh Minh Thanh Nga đi Pháp biểu diễn, là một phép màu.
Nhiều người chỉ biết đoàn Thanh Minh Thanh Nga thắng được hai đối thủ cạnh tranh để được chọn đi là nhờ có tuồng xă hội có giá trị, có đội ngũ nghệ sĩ ngôi sao như Thanh Nga, Hữu Phước (quốc tịch Pháp). Không mấy ai biết rằng chiến thắng vượt trội của đoàn này đặc biệt là nhờ có “át chủ bài” là Vua vọng Cổ Út Trà Ôn.
Đề nghị khác thường đ̣i ở chung pḥng với… nữ học tṛ
Đoàn đi lần ấy bị không chế số lượng, Út Trà Ôn “làm ḿnh làm mẩy” từ chối đi Tây nếu không có Ngọc Bích – học tṛ của ḿnh - đi theo. Bà bầu Thơ phải chịu thua. Vừa qua tới nước Pháp th́ xảy ra một mâu thuẫn khác cũng từ nghệ sĩ Út Trà Ôn.
Nguyên do ở Paris giá khách sạn đắt đỏ, để tiết kiệm, bà bầu Thơ thuê hai pḥng lớn cho nam ở chung với nam, nữ ở với nữ. Vua vọng cổ Út Trà Ôn không chịu, đ̣i phải có pḥng riêng cho ông và Ngọc Bích. Nếu không cho ở riêng một pḥng, tôi đi về Sài G̣n.
Bà bầu Thơ chịu thua thêm một keo nữa, phải thuê riêng cho ông một pḥng, để không vi phạm hợp đồng với nhà tổ chức, bởi 12 đêm hát vé đă bán hết và vé nào cũng có ghi tên Út Trà Ôn đứng đầu.
Giọng ca đă cứu chuộc mọi lỗi lầm
Ông Vua vọng cổ không chỉ đặt luật, làm luật với bà bầu Thơ, mà lại c̣n nhẩn nha phạm luật. Theo như quy định xưa nay của đoàn, để đêm diễn chỉn chu nhuần nhuyễn, nghệ sĩ đêm hát, ngày tập tuồng, dù là tuồng cũ hay mới. Vốn là người quản lư nghiêm túc, khi đoàn đi Pháp, bà bầu Thơ cũng áp dụng nội quy này.
<table align="center" width="100%"> <tbody><tr> <td>http://www.phapluatvn.vn/dataimages/201306/original/images675248_H1.jpg</td> </tr> <tr> <td>
</td> </tr> </tbody></table> Bà mướn một pḥng rộng nhất của khách sạn cho nam nghệ sĩ ở, đồng thời cũng dùng làm nơi tập tuồng. Sau một ngày nghỉ ngơi, mọi người phải thức dậy sớm ăn điểm tâm xong, đúng 9h th́ tập tuồng.
Tất cả đào kép đều có mặt, kể cả kép chánh Hữu Phước, nhưng lại thiếu vắng thầy tṛ Út Trà Ôn. Cô Minh, người giúp việc của Thanh Nga cho biết có xe du lịch đến rước hai thầy tṛ ông đi đâu đó chẳng biết, và Út Trà Ôn nhắn lại bà bầu cứ cho anh chị em tập tuồng, tối nay ông sẽ đến rạp trước giờ hát.
Bà bầu Thơ quá bực nhưng vẫn trầm tĩnh, chỉ huy anh chị em tập tuồng. Số là vài tuần trước ngày đoàn đến Paris, tờ quảng cáo dán đầy ở các tiệm cơm Việt Nam, nên tin tức lan truyền bàn tán rần rộ trong cộng đồng người Việt ở Pháp, có người móc nối rước Vua vọng cổ đi hát ở các quán ăn, ṣng bạc.
Anh em nghệ sĩ nh́n chuyện này và chờ xem cách xử sự của bà bầu Thơ. Xưa nay nội quy rất nghiêm, các nghệ sĩ vi phạm việc tập tuồng bị phạt tiền rất nặng.
Đêm diễn đầu tiên, khi xe chở nghệ sĩ đến rạp, khán giả đă đứng đầy chờ xem mặt đào kép cải lương, mà đặc biệt là Thanh Nga và đệ nhất danh ca Út Trà Ôn. Tiếng ồn ào vang rền là lúc Thanh Nga vừa mở cửa xe bước xuống. Vài phút sau th́ đệ nhất danh ca cũng xuất hiện.
Khán giả hâm mộ vây quanh Út Trà Ôn, ông phải khó khăn lắm mới vượt qua được rừng người mến mộ. Bà bầu Thơ tuy bực tức về thái độ của Út Trà Ôn, nhưng thấy cảm t́nh của khán giả dành cho ông đă đổi giận bằng vui, tươi cười nhẹ nhơm.
Dù không tập tuồng nhưng mỗi lần Út Trà Ôn vô vọng cổ th́ tiếng vỗ tay vang dậy cả rạp. Có lẻ chính từ chuyện này làm bà bầu Thơ thay đổi quan niệm, ngoài chuyện phục vụ nghệ thuật, chuyện giao lưu với khán giả xa quê cũng là điều quan trọng.
Nên Vua vọng cổ không những không bị phạt vạ, mà thời gian tập luyện của đoàn cũng mềm mại, uyển chuyển hơn, các nghệ sĩ trong đoàn có thời gian thăm thú giao lưu với người hâm mộ. Chuyến lưu diễn đă thành công tốt đẹp.
Thời gian ở Pháp, ngoài việc chính thức hát cho đoàn, ngày nào Út Trà Ôn và Ngọc Bích cũng có xe đưa đi ca hát ở các tiệm ăn Việt Nam, ở các buổi họp mặt của người Việt tại Pháp, nghe nói số tiền kiếm thêm ngoài luồng này c̣n nhiều hơn cả tiền lương chính thức.
Có người cho rằng dịp này đệ nhất danh ca cũng thường vô thăm mấy ṣng bạc ở Paris, bởi từ ngày Đại thế giới bị dẹp tiệm ở Sài G̣n, không có nơi nào đánh bạc công khai như ở Pháp. Do đó dù kiếm được nhiều tiền, th́ tiền của Pháp cũng trả về Tây, ngày về của Út Trà Ôn cũng chẳng dư được bao nhiêu.
Từ chuyện lủng củng đi ở, pḥng riêng pḥng chung với Ngọc Bích, nên sau chuyến đi, có dư luận cho rằng ông với Ngọc Bích ngoài chuyện thầy tṛ c̣n là bồ bịch, chứ không phải cha nuôi con nuôi như mọi người đă nói.
Những bạn bè đồng nghiệp cũng có nhiều ư kiến về những câu chuyện thú vị của ông vua đa tài lắm tật. Để t́m hiểu sâu hơn về vấn đề này, mời bạn đọc đón đọc bài tiếp theo trên Xa lộ pháp luật.
Theo Xa lộ pháp luật