tonycarter
07-15-2013, 07:01
Đường giao thông, đường cao tốc, bê tông... là những phát kiến đỉnh cao do người La Mă cổ đại thực hiện.
Đế chế La Mă cổ đại có lịch sử phát triển từ 1.500 năm trước đă để lại nhiều di sản độc đáo cho loài người. Một số tác phẩm từ thời kỳ này đă trở thành kiến trúc “vô tiền khoáng hậu” và có ư nghĩa thực tiễn cho đến tận ngày nay.
1. Hệ thống cống dẫn nước trọng lực
<table style="width: 400px" class="wysiwyg_dashes" align="center"><tbody><tr class="wysiwyg_dashes_tr" valign="top"><td class="wysiwyg_dashes_td">http://vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=492469&stc=1&d=1373871696</td></tr></tbody></table>Người La Mă đă để lại khá nhiều sáng kiến lạ và hữu ích cho cuộc sống như nhà vệ sinh công cộng, hệ thống cống ngầm, đài phun nước và pḥng tắm cộng đồng được trang trí công phu. Trong số đó, chúng ta không thể không kể đến hệ thống cống dẫn nước trọng lực – một trong những phát minh vĩ đại nhất của người La Mă. Nó được xây dựng và phát triển vào khoảng năm 312 trước Công nguyên. Vào thời gian đó, các kỹ sư La Mă sử dụng những “tuyệt chiêu” kỹ thuật trong việc xây dựng nhằm di chuyển ḍng nước đi qua cống làm từ đá. Những cống trọng lực làm từ bê tông vô cùng chắc chắn sẽ dẫn nước vào trung tâm thành phố cũng như xả nước vào mùa mưa lũ.
Hệ thống cống dẫn nước trọng lực đă giải phóng thành phố La Mă khỏi sự phụ thuộc vào những nguồn cung cấp nước trước đó, góp phần nâng cao sức khỏe của cộng đồng, giữ ǵn vệ sinh môi trường. Người La Mă đă không phát triển, xây dựng hệ thống dẫn nước từ những kênh rạch nguyên thủy để dẫn nước vào thành phố giống như người Ai Cập, Assyria, Babylon. Họ sử dụng và làm chủ kỹ thuật xây dựng dân dụng để làm nên công tŕnh này. Người La Mă xây hàng trăm cống dẫn nước trọng lực trên khắp lănh thổ. Trong đó, một số công tŕnh có thể điều phối ḍng nước chảy cách xa 60 dặm.
Một trong những cống dẫn nước trọng lực La Mă cổ đại tốt nhất vẫn được sử dụng cho đến ngày nay là đài phun nước Trevi ở Rome. Nó là một minh chứng rơ ràng nhất về công tŕnh được cung cấp nước từ Aqua Virgo - một trong 11 cống dẫn nước trọng lực của người La Mă cổ đại c̣n sót lại.
2. Bê tông siêu bền
<table style="width: 400px" class="wysiwyg_dashes" align="center"><tbody><tr class="wysiwyg_dashes_tr" valign="top"><td class="wysiwyg_dashes_td">http://static.kienthuc.net. vn:81/Images/Contents/hongnhat/20130712/ktt_11-7_phat-minh-2_kienthuc.jpg</td></tr></tbody></table>Nhiều kiến trúc La Mă cổ đại như đền Pantheon, đấu trường La Mă và quảng trường La Mă vẫn sừng sững tồn tại cho đến ngày nay. Sở dĩ những công tŕnh này trường tồn với thời gian là do nó được xây dựng từ bê tông siêu chắc và sự phát triển vượt bậc của xi măng.
Người La Mă bắt đầu xây dựng những công tŕnh sử dụng bê tông từ hơn 2.100 năm trước. Họ thường sử dụng vật liệu này ở toàn bộ lưu vực Địa Trung Hải để xây mọi công tŕnh từ cống dẫn nước đến các ṭa nhà, cầu cống và công tŕnh kỷ niệm.
Mặc dù bê tông La Mă được cho là yếu hơn so với vật liệu tương tự ngày nay nhưng nó lại có độ siêu bền vượt trội, không bị phá hủy trong thời gian dài. Thành phần kết cấu bê tông gồm đá vôi, tro và đá núi lửa (c̣n gọi là Pozzolana – chất phụ gia thủy lực) đă tạo ra hỗn hợp liên kết vô cùng chắc chắn. Chính v́ vậy, nó có thể chịu đựng được sức tác động lớn về mặt hóa học. Pozzolana giúp các công tŕnh làm từ bê tông của người La Mă vẫn c̣n khá nguyên vẹn sau hàng ngh́n năm ch́m trong nước biển. Kể từ đó, người ta sử dụng vật liệu này để xây các pḥng tắm, cầu cảng và bến cảng.
3. Tờ truyền tin hàng ngày - tiền thân của báo in
<table style="width: 400px" class="wysiwyg_dashes" align="center"><tbody><tr class="wysiwyg_dashes_tr" valign="top"><td class="wysiwyg_dashes_td">http://static.kienthuc.net. vn:81/Images/Contents/hongnhat/20130712/ktt_11-7_phat-minh-3_kienthuc.jpg</td></tr></tbody></table>Người La Mă được cho là những người đầu tiên tạo ra văn bản chính thức về quân sự, vấn đề pháp lư, dân sự và công bố nó với dân chúng. Tờ báo ấy được gọi là Acta Diurna hay "tờ truyền tin hàng ngày", được viết trên kim loại hoặc đá. Sau đó, người ta đăng chúng tại khu vực giao thương sầm uất như Quảng trường La Mă.
Acta Diurna được cho là đă xuất hiện lần đầu tiên vào khoảng năm 131 trước công nguyên. Trong đó, nó nói về chi tiết chiến thắng của quân đội La Mă, danh sách các tṛ chơi và những vơ sĩ giác đấu, cảnh báo về vấn đề sinh tử hay thậm chí là những câu chuyện thú vị mà người dân thời đó quan tâm. Chuyên gia khảo cổ cũng t́m thấy một tờ báo Senatus Acta nói về quy tŕnh và thủ tục tố tụng của Thượng viện La Mă.
Loại báo truyền tin này chính thức được công bố rộng răi vào năm 59 trước công nguyên, khi hoàng đế Julius Caesar ra lệnh công bố sử dụng nó như một phần của những cải cách tiến bộ trong thời gian cầm quyền.
4. Công tác phúc lợi
<table style="width: 100px" class="wysiwyg_dashes" align="center"><tbody><tr class="wysiwyg_dashes_tr" valign="top"><td class="wysiwyg_dashes_td">http://static.kienthuc.net. vn:81/Images/Contents/hongnhat/20130712/ktt_11-7_phat-minh-4_kienthuc.jpg</td></tr></tbody></table>Thành Rome cổ đại là đầu nguồn của con suối trong chuỗi những chương tŕnh của chính phủ hiện đại ngày nay như các biện pháp trợ cấp thực phẩm, giáo dục và các chi phí khác cho người nghèo. Người La Mă cổ đại đă thực hiện những công việc này từ năm 122 trước công nguyên khi Tribune Gaius Gracchus khởi xướng chương tŕnh đề nghị chính quyền Rome ra đạo luật cung cấp cho người dân hưởng mức giá mua lương thực rẻ hơn. H́nh thức phúc lợi xă hội này tiếp tục được thực hiện dưới thời Trajan - người theo đuổi chương tŕnh gọi là "alimenta" để giúp đỡ thức ăn, quần áo và dạy học cho trẻ em mồ côi, nghèo khó.
Các mặt hàng khác như ngô, dầu, rượu vang, bánh ḿ và thịt lợn cuối cùng đă được thêm vào danh mục hàng hóa bị kiểm soát giá. Họ làm như vậy để ngăn chặn t́nh trạng thương lái đầu cơ, tăng giá các mặt hàng. Những chính sách trên góp phần cải thiện cuộc sống của người dân nghèo và hoàng đế La Mă đă “ghi điểm” với công chúng. Tuy nhiên, một số nhà sử học cho rằng, điều đó khiến cho Rome rơi vào t́nh trạng suy giảm kinh tế.
5. Đường giao thông và đường cao tốc
<table style="width: 100px" class="wysiwyg_dashes" align="center"><tbody><tr class="wysiwyg_dashes_tr" valign="top"><td class="wysiwyg_dashes_td">http://static.kienthuc.net. vn:81/Images/Contents/hongnhat/20130712/ktt_11-7_phat-minh-6_kienthuc.jpg</td></tr></tbody></table>Ở thời kỳ đỉnh cao, đế chế La Mă trải dài trên diện tích gần 1,7 triệu dặm vuông, “nuốt chửng” hầu hết khu vực miền Nam châu Âu. Để đảm bảo kiểm soát và quản lư t́nh h́nh một cách hiệu quả, người La Mă đă xây dựng các hệ thống đường xá phức tạp nhất vào thời cổ đại. Một số con đường vẫn c̣n được sử dụng đến tận ngày nay. Chúng được xây dựng từ các vật liệu gồm: sỏi, gạch làm từ đá granit hay đá được tạo thành từ dung nham núi lửa.
Vào thời cổ đại, kỹ sư người La Mă tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn khi thiết kế đường cao tốc của họ. Khi đó, họ tạo ra những con đường thẳng tắp cùng với đó là cho phép thoát nước khi xảy ra ngập úng. Người dân vùng đất này cũng xây dựng hơn 80.000 km đường xá vào khoảng năm 200 sau công nguyên. Chúng chủ yếu được sử dụng trong các cuộc chinh chiến. Những tuyến đường cao tốc cho phép quân đội La Mă có khả năng di chuyển hơn 40 km/ngày. Thêm vào đó, họ c̣n có mạng lưới thông tin t́nh báo và truyền tin nằm ở các ngôi nhà dọc ven đường. Chúng được vận chuển với tốc độ đáng kinh ngạc khiến cho quân đội nhận được tin cấp báo thường xuyên.
Vào thời đó, chính quyền La Mă cũng quản lư các tuyến đường đó giống như ngày nay. Cụ thể, họ đánh dấu số km trên các đoạn đường và thông báo cho khách du lịch khoảng cách từ vị trí của họ đến nơi định đến. Họ cũng cử một số nhóm binh sĩ đặc biệt làm nhiệm vụ giống như tuần tra đường cao tốc.
Kienthuc.vn
Đế chế La Mă cổ đại có lịch sử phát triển từ 1.500 năm trước đă để lại nhiều di sản độc đáo cho loài người. Một số tác phẩm từ thời kỳ này đă trở thành kiến trúc “vô tiền khoáng hậu” và có ư nghĩa thực tiễn cho đến tận ngày nay.
1. Hệ thống cống dẫn nước trọng lực
<table style="width: 400px" class="wysiwyg_dashes" align="center"><tbody><tr class="wysiwyg_dashes_tr" valign="top"><td class="wysiwyg_dashes_td">http://vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=492469&stc=1&d=1373871696</td></tr></tbody></table>Người La Mă đă để lại khá nhiều sáng kiến lạ và hữu ích cho cuộc sống như nhà vệ sinh công cộng, hệ thống cống ngầm, đài phun nước và pḥng tắm cộng đồng được trang trí công phu. Trong số đó, chúng ta không thể không kể đến hệ thống cống dẫn nước trọng lực – một trong những phát minh vĩ đại nhất của người La Mă. Nó được xây dựng và phát triển vào khoảng năm 312 trước Công nguyên. Vào thời gian đó, các kỹ sư La Mă sử dụng những “tuyệt chiêu” kỹ thuật trong việc xây dựng nhằm di chuyển ḍng nước đi qua cống làm từ đá. Những cống trọng lực làm từ bê tông vô cùng chắc chắn sẽ dẫn nước vào trung tâm thành phố cũng như xả nước vào mùa mưa lũ.
Hệ thống cống dẫn nước trọng lực đă giải phóng thành phố La Mă khỏi sự phụ thuộc vào những nguồn cung cấp nước trước đó, góp phần nâng cao sức khỏe của cộng đồng, giữ ǵn vệ sinh môi trường. Người La Mă đă không phát triển, xây dựng hệ thống dẫn nước từ những kênh rạch nguyên thủy để dẫn nước vào thành phố giống như người Ai Cập, Assyria, Babylon. Họ sử dụng và làm chủ kỹ thuật xây dựng dân dụng để làm nên công tŕnh này. Người La Mă xây hàng trăm cống dẫn nước trọng lực trên khắp lănh thổ. Trong đó, một số công tŕnh có thể điều phối ḍng nước chảy cách xa 60 dặm.
Một trong những cống dẫn nước trọng lực La Mă cổ đại tốt nhất vẫn được sử dụng cho đến ngày nay là đài phun nước Trevi ở Rome. Nó là một minh chứng rơ ràng nhất về công tŕnh được cung cấp nước từ Aqua Virgo - một trong 11 cống dẫn nước trọng lực của người La Mă cổ đại c̣n sót lại.
2. Bê tông siêu bền
<table style="width: 400px" class="wysiwyg_dashes" align="center"><tbody><tr class="wysiwyg_dashes_tr" valign="top"><td class="wysiwyg_dashes_td">http://static.kienthuc.net. vn:81/Images/Contents/hongnhat/20130712/ktt_11-7_phat-minh-2_kienthuc.jpg</td></tr></tbody></table>Nhiều kiến trúc La Mă cổ đại như đền Pantheon, đấu trường La Mă và quảng trường La Mă vẫn sừng sững tồn tại cho đến ngày nay. Sở dĩ những công tŕnh này trường tồn với thời gian là do nó được xây dựng từ bê tông siêu chắc và sự phát triển vượt bậc của xi măng.
Người La Mă bắt đầu xây dựng những công tŕnh sử dụng bê tông từ hơn 2.100 năm trước. Họ thường sử dụng vật liệu này ở toàn bộ lưu vực Địa Trung Hải để xây mọi công tŕnh từ cống dẫn nước đến các ṭa nhà, cầu cống và công tŕnh kỷ niệm.
Mặc dù bê tông La Mă được cho là yếu hơn so với vật liệu tương tự ngày nay nhưng nó lại có độ siêu bền vượt trội, không bị phá hủy trong thời gian dài. Thành phần kết cấu bê tông gồm đá vôi, tro và đá núi lửa (c̣n gọi là Pozzolana – chất phụ gia thủy lực) đă tạo ra hỗn hợp liên kết vô cùng chắc chắn. Chính v́ vậy, nó có thể chịu đựng được sức tác động lớn về mặt hóa học. Pozzolana giúp các công tŕnh làm từ bê tông của người La Mă vẫn c̣n khá nguyên vẹn sau hàng ngh́n năm ch́m trong nước biển. Kể từ đó, người ta sử dụng vật liệu này để xây các pḥng tắm, cầu cảng và bến cảng.
3. Tờ truyền tin hàng ngày - tiền thân của báo in
<table style="width: 400px" class="wysiwyg_dashes" align="center"><tbody><tr class="wysiwyg_dashes_tr" valign="top"><td class="wysiwyg_dashes_td">http://static.kienthuc.net. vn:81/Images/Contents/hongnhat/20130712/ktt_11-7_phat-minh-3_kienthuc.jpg</td></tr></tbody></table>Người La Mă được cho là những người đầu tiên tạo ra văn bản chính thức về quân sự, vấn đề pháp lư, dân sự và công bố nó với dân chúng. Tờ báo ấy được gọi là Acta Diurna hay "tờ truyền tin hàng ngày", được viết trên kim loại hoặc đá. Sau đó, người ta đăng chúng tại khu vực giao thương sầm uất như Quảng trường La Mă.
Acta Diurna được cho là đă xuất hiện lần đầu tiên vào khoảng năm 131 trước công nguyên. Trong đó, nó nói về chi tiết chiến thắng của quân đội La Mă, danh sách các tṛ chơi và những vơ sĩ giác đấu, cảnh báo về vấn đề sinh tử hay thậm chí là những câu chuyện thú vị mà người dân thời đó quan tâm. Chuyên gia khảo cổ cũng t́m thấy một tờ báo Senatus Acta nói về quy tŕnh và thủ tục tố tụng của Thượng viện La Mă.
Loại báo truyền tin này chính thức được công bố rộng răi vào năm 59 trước công nguyên, khi hoàng đế Julius Caesar ra lệnh công bố sử dụng nó như một phần của những cải cách tiến bộ trong thời gian cầm quyền.
4. Công tác phúc lợi
<table style="width: 100px" class="wysiwyg_dashes" align="center"><tbody><tr class="wysiwyg_dashes_tr" valign="top"><td class="wysiwyg_dashes_td">http://static.kienthuc.net. vn:81/Images/Contents/hongnhat/20130712/ktt_11-7_phat-minh-4_kienthuc.jpg</td></tr></tbody></table>Thành Rome cổ đại là đầu nguồn của con suối trong chuỗi những chương tŕnh của chính phủ hiện đại ngày nay như các biện pháp trợ cấp thực phẩm, giáo dục và các chi phí khác cho người nghèo. Người La Mă cổ đại đă thực hiện những công việc này từ năm 122 trước công nguyên khi Tribune Gaius Gracchus khởi xướng chương tŕnh đề nghị chính quyền Rome ra đạo luật cung cấp cho người dân hưởng mức giá mua lương thực rẻ hơn. H́nh thức phúc lợi xă hội này tiếp tục được thực hiện dưới thời Trajan - người theo đuổi chương tŕnh gọi là "alimenta" để giúp đỡ thức ăn, quần áo và dạy học cho trẻ em mồ côi, nghèo khó.
Các mặt hàng khác như ngô, dầu, rượu vang, bánh ḿ và thịt lợn cuối cùng đă được thêm vào danh mục hàng hóa bị kiểm soát giá. Họ làm như vậy để ngăn chặn t́nh trạng thương lái đầu cơ, tăng giá các mặt hàng. Những chính sách trên góp phần cải thiện cuộc sống của người dân nghèo và hoàng đế La Mă đă “ghi điểm” với công chúng. Tuy nhiên, một số nhà sử học cho rằng, điều đó khiến cho Rome rơi vào t́nh trạng suy giảm kinh tế.
5. Đường giao thông và đường cao tốc
<table style="width: 100px" class="wysiwyg_dashes" align="center"><tbody><tr class="wysiwyg_dashes_tr" valign="top"><td class="wysiwyg_dashes_td">http://static.kienthuc.net. vn:81/Images/Contents/hongnhat/20130712/ktt_11-7_phat-minh-6_kienthuc.jpg</td></tr></tbody></table>Ở thời kỳ đỉnh cao, đế chế La Mă trải dài trên diện tích gần 1,7 triệu dặm vuông, “nuốt chửng” hầu hết khu vực miền Nam châu Âu. Để đảm bảo kiểm soát và quản lư t́nh h́nh một cách hiệu quả, người La Mă đă xây dựng các hệ thống đường xá phức tạp nhất vào thời cổ đại. Một số con đường vẫn c̣n được sử dụng đến tận ngày nay. Chúng được xây dựng từ các vật liệu gồm: sỏi, gạch làm từ đá granit hay đá được tạo thành từ dung nham núi lửa.
Vào thời cổ đại, kỹ sư người La Mă tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn khi thiết kế đường cao tốc của họ. Khi đó, họ tạo ra những con đường thẳng tắp cùng với đó là cho phép thoát nước khi xảy ra ngập úng. Người dân vùng đất này cũng xây dựng hơn 80.000 km đường xá vào khoảng năm 200 sau công nguyên. Chúng chủ yếu được sử dụng trong các cuộc chinh chiến. Những tuyến đường cao tốc cho phép quân đội La Mă có khả năng di chuyển hơn 40 km/ngày. Thêm vào đó, họ c̣n có mạng lưới thông tin t́nh báo và truyền tin nằm ở các ngôi nhà dọc ven đường. Chúng được vận chuển với tốc độ đáng kinh ngạc khiến cho quân đội nhận được tin cấp báo thường xuyên.
Vào thời đó, chính quyền La Mă cũng quản lư các tuyến đường đó giống như ngày nay. Cụ thể, họ đánh dấu số km trên các đoạn đường và thông báo cho khách du lịch khoảng cách từ vị trí của họ đến nơi định đến. Họ cũng cử một số nhóm binh sĩ đặc biệt làm nhiệm vụ giống như tuần tra đường cao tốc.
Kienthuc.vn