PDA

View Full Version : Khởi đăng: Thùng thuốc súng Trung Quốc


saigon75
07-23-2013, 03:25
Ở Trung Quốc, tác giả viết cuốn sách này thuộc vào trong số các chuyên gia nổi tiếng cho các câu hỏi về châu Âu, ở Đức thuộc vào trong số những người chuyển tải văn hóa Trung Quốc nổi tiếng nhất.

Lời Nhà xuất bản:
Trung Quốc đang đứng trước một thử thách quyết định. Chỉ trong ṿng ba mươi năm, người Trung Quốc đă thành công trong việc mà các dân tộc khác đă cần đến nhiều thế kỷ: biến đổi từ một nước đang phát triển nghèo nàn, suy sụp trở thành quốc gia dẫn đầu về kinh tế. Thế nhưng trong khi những người này nh́n đầy kỳ vọng vào tương lai th́ những người khác lại phẫn nộ về các t́nh trạng tệ hại.

Họ phê phán việc các giá trị đă bị đánh mất, về hố sâu ngày càng lớn giữa nghèo và giàu, về đầu cơ bất động sản và tham nhũng, thiếu tự do ngôn luận và dân chủ. Nhưng cũng không thể chối căi là các cơ hội và sự tự do mới cũng như mức sống cao hơn – ngay khi c̣n lâu mới cho tất cả người Trung Quốc. Petra Häring-Kuan và Yu-Chien Kuan đă nắm bắt lấy sự đồng thời của những trải nghiệm mâu thuẫn và những góc nh́n khác nhau trong 200 cuộc phỏng vấn của họ với người Trung Quốc trong đất nước của họ.

Petra Häring-Kuan quen với Yu-Chien Kuan năm 1970 và sau đấy đă quyết định học đại học về Hán học. Ngày nay bà là tác giả và dịch giả, sống và làm việc ở Hamburg. Yu-Chien Kuan [Quan Ngu Khiêm] rời Trung Quốc trong thời của cuộc Cách mạng Văn hóa. Năm 1969 ông đến Đức, nơi ông bảo vệ bằng tiến sĩ tại Đại học Hamburg và giảng dạy về Hán học nhiều năm.

Ở Trung Quốc, Kuan thuộc vào trong số các chuyên gia nổi tiếng cho các câu hỏi về châu Âu, ở Đức thuộc vào trong số những người chuyển tải văn hóa Trung Quốc nổi tiếng nhất.

http://xmedia.nguoiduatin.v n/2013/07/23/d65e4c5066c716a4dce1 e53ea97ea306-thuong-hai-.jpg

Một góc Thượng Hải. Ảnh: AFP/Getty


'Phê phán đất nước trong đau buồn & nước mắt'

Mới đây, có những bạn người Đức của chúng tôi đến Trung Quốc lần đầu tiên. Họ mang ấn tượng sâu sắc. Họ đă không thể tưởng tượng được rằng đất nước là này như thế. Giới truyền thông đă mang lại cho họ một h́nh ảnh của những vụ xâm phạm quyền con người, thảm họa môi trường và đàn áp tự do ngôn luận. Việc nói chung là họ đă quyết định đi nghỉ mát ở Trung Quốc ít nhiều là do ảnh hưởng của chúng tôi. Chúng tôi đă thuyết phục họ với một thành ngữ xưa của Trung Quốc: trăm nghe không bằng một thấy.

Những người bạn của chúng tôi đă làm quen với những con người đáng yêu, thành phố hiện đại và phong cảnh thơ mộng. Để giữ liên lạc với thế giới, họ đă mang theo máy tính xách tay của họ, và họ đă ngạc nhiên không ít, khi có thể truy cập Internet có tốc độ nhanh tại mỗi một khách sạn kha khá, điều hiện giờ đă trở thành một việc hiển nhiên ở Trung Quốc.

Ở Bắc Kinh, thành phố sau khi tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ đă phát triển trở thành một thành phố lớn mang nét tương lai, họ đă gặp những người trẻ tuổi tự tin, thích nói chuyện với họ về đầu cơ tiền tệ và giá cổ phiếu hơn là về những phương án và hệ thống chính trị. Họ đă nh́n thấy những dăy núi có vách đứng cheo leo và những đồng bằng đáng yêu. Họ đă đi bộ qua những cánh đồng đầy hạt lúa vàng và gặp những người nông dân mỉm cười hài ḷng khi nh́n đến vụ thu hoạch được mùa sắp tới. Họ đă đến thăm những đồn điền trà vắng vẻ, xanh thẫm ở Hàng Châu, đă sống ở đồng bằng của con sông Dương Tử hùng vĩ trong một thành phố kênh đào lịch sử, thành phố mà đă được phục hồi và hiện đại hóa một cách cẩn trọng và trang nhă.

Đỉnh cao kết thúc là chuyến đến thăm Thượng Hải, thành phố mà ngày nay lại xứng đáng với danh tiếng Paris của Phương Đông thủa xưa của nó. Ở đó, họ đă nói chuyện với bác sĩ, thương gia, nghệ sĩ và những người môi giới nhiệt t́nh giữa Đông và Tây, người Đức cũng như người Trung Quốc. Thời gian trôi qua thật nhanh, và khi lên đường trở về nhà, họ có đầy những ấn tượng khó quên và ước mong tha thiết muốn trở lại càng sớm càng tốt.

Họ chỉ có một ấn tượng bề ngoài hay c̣n là sai lầm về đất nước và con người? Hoàn toàn không phải thế. Họ đă làm quen với một vài của nhiều mặt tươi đẹp và dễ gây thiện cảm của đất nước và đă đến thăm những nơi mà người ta thích đến lúc đi nghỉ mát, v́ chúng khiến cho mỗi một người yêu thích nghệ thuật và văn hóa đều quan tâm đến nó. Tất nhiên là cũng có những mặt có vấn đề và không đẹp, như trong tất cả các nước khác, những mặt mà không nhất định phải nằm trên các tuyến đường du lịch của khách nước ngoài đi nghỉ mát và thường th́ người ta chỉ biết đến chúng qua những cuộc trao đổi kéo dài với người dân bản xứ.

Trung Quốc có quy mô của một châu lục, và chỉ v́ độ lớn của nó thôi, đất nước này đă có nhiều vẻ, nhiều tương phản và nhiều mâu thuẫn. Ở đó có những phong cảnh đẹp tuyệt vời nhưng cũng có những phong cảnh bị bàn tay của con người phá hủy. Có những người đă từng là nông dân tập thể, những người mà ngày nay tự lập và hưởng sự thịnh vượng của ḿnh, trong khi những người khác đang tuyệt vọng, v́ bị những cán bộ tham lam lừa đảo chiếm đoạt đất đai và kế sinh nhai của họ. Có những cựu công nhân nhà máy nào đó, ngày nay là doanh nhân, đang tràn đầy sự tự tin, trong khi đồng nghiệp trước kia của họ trù tính làm thế nào để kiếm sống cho họ và gia đ́nh họ sau khi nhà máy đă đóng cửa. Đối với những người nào đó, chuyến đi nghỉ mát hàng năm ở nước ngoài đă trở thành một việc hiển nhiên, những người khác lại thất bại ngay từ lúc nộp đơn xin hộ chiếu và v́ vậy bị ngăn chận không cho ra nước ngoài. Và trong khi con người ở Phương Tây đang lo sợ gă khổng lồ kinh tế Trung Quốc th́ nhiều người Trung Quốc đang t́m cách tốt nhất để mang chính họ và tiền của họ ra nước ngoài, v́ họ lo ngại về sự ổn định và qua đó là về tương lai của đất nước họ.

Ở Trung Quốc không chỉ có một sự thật, cũng không chỉ có hai, nó có sự thật cũng nhiều như những thành công tuyệt vời nhưng cũng cả những vấn đề dường như là không giải quyết được.

Sau hơn ba thập niên của chính sách cải cách và mở cửa, và sau một cuộc bùng nổ kinh tế chưa từng có, nhiều triệu người Trung Quốc ngày nay hưởng một mức sống mà vào đầu những năm 1990 họ không bao giờ cho rằng là có thể được. Đồng thời, nhiều người lại cảm nhận ḿnh như là những kẻ thua cuộc của các cải cách và của những thay đổi sâu rộng. Một cuộc tranh căi sôi động về t́nh trạng của đất nước đang làm xao động con người, và nó được tiến hành với một sự cởi mở mới lạ trong Internet, cái được cho là môi trường nặc danh.

Người Trung Quốc nghĩ ǵ về đất nước của họ? Họ đánh giá hiện t́nh của họ và tương lai của họ ra sao? Trong gần 200 cuộc phỏng vấn, chúng tôi đă hỏi người dân từ những độ tuổi khác nhau và từ những tầng lớp xă hội và nghề nghiệp rất khác nhau, ở thành thị và nông thôn, ở phương Nam và phương Bắc, ở Đông cũng như Tây.

Trung Quốc là một đất nước với 5000 năm lịch sử mà triết học của nó đă trải qua thời kỳ nở rộ trước đây 2500 năm, và là một đất nước nh́n lại một thời kỳ thống trị độc quyền trung tâm cũng dài tương tư như thế. Thêm vào đó, đây là một quốc gia nhiều sắc tộc với những thiểu số có tín ngưỡng sâu đậm. Sự đa dạng về văn hóa của người dân phản chiếu trong cung cách suy nghĩ khác nhau của họ. Nhiều người sẵn sàng tiếp nhận, linh động và cởi mở cho những cải mới, nhưng những người khác vẫn c̣n bị cột chặt trong những truyền thống cũ, không có khả năng rời bỏ cái hệ thống quen thuộc và tự giải phóng ḿnh ra khỏi đó. Trước đây một trăm năm, sau cuộc Cách mạng 1911, Tôn Dật Tiên đă cố gắng thành lập một nước Cộng ḥa theo gương mẫu Phương Tây. Ông đă thất bại.

Năm 1949, Mao Trạch Đông phá vỡ các cấu trúc truyền thống và thay thế chúng, để rồi cuối cùng cũng chỉ độc đoán tương tự như những hoàng đế Trung Hoa ngày xưa. Sau hơn một trăm năm cách mạng và biến đổi, cao trào và thoái trào, ngày càng có nhiều người Trung Quốc dành thời gian để suy nghĩ về xă hội của họ, và nhiều người trong số đó, những người cũng như tôi đă trải qua cuộc cách mạng của năm 1949 và đă hy sinh những điều ǵ đó, nhận thấy rằng đất nước này đang đau ốm, mặc cho tất cả các thành công về kinh tế và tiến bộ đa dạng.

Chúng tôi bộc lộ những lời phê phán với đau buồn và nước mắt, v́ chúng tôi muốn Trung Quốc có thể phát triển trong yên b́nh, không có những cuộc cách mạng đẫm máu, không có nổi dậy và chiến tranh. Mặt khác, chúng tôi biết rằng đất nước này sẽ đi vào trong một ngơ cụt nguy hiểm nếu như không có thay đổi về chính trị. Ngay từ năm 1979, các lănh tụ chính trị Đặng Tiểu B́nh và Trần Vân thời đó đă nhận ra rằng tham nhũng trong tầng lớp cán bộ chính là mối nguy hiểm cho tương lai của đất nước, và tuy vậy vẫn không thể trừ khử được nó. C̣n ngược lại: nó hiện giờ đă đạt đến một quy mô gây bất an đến mức phần lớn người Trung Quốc cảm nhận nó như là tai hại xă hội lớn nhất, cái xói ṃn niềm tin tưởng của họ vào Đảng và nhà nước.

Viết quyển sách này đối với vợ tôi Petra Häring-Kuan và đối với tôi phần nào là một công việc đau đớn. Có lẽ cái tựa mang tính khiêu khích 'Thùng thuốc súng Trung Quốc' sẽ giúp cho quyển sách này cũng có được sự chú ư ở Trung Quốc. Chúng tôi mong rằng nó đến được với những người cầm quyền và khiến cho họ nhận lấy sự việc của người dân làm sự việc của ḿnh. Tương truyền rằng nhà triết học thời xưa Quản Trọng (725 – 645 TCN) đă nói rằng: “Xă hội phồn vinh và phát triển khi những người cai trị nghĩ đến nhân dân.”

Trung Quốc là quê hương của tôi. Tôi hănh diện về đất nước này, và v́ tôi rất yêu nó nên tôi đang lo lắng. Nó phải nhớ lại các tiềm năng của nó, phải t́m một con đường riêng hợp nhất một cách hài ḥa truyền thống với hiện đại, văn hóa Trung Quốc với tư tưởng Phương Tây. Một chế độ độc đảng không thể là điều lư tưởng đáng hướng đến của tương lai, nhưng một hệ thống đa đảng về ngắn hạn hầu như không thể thành công được. Mặc dù vậy, tôi vẫn tin tưởng rằng người Trung Quốc có thể chữa lành cho đất nước của họ bởi chính sức lực của họ, nếu như họ nghe theo lời khuyên của các triết gia ngày xưa: “Học cái cũ để tạo ra cái mới".
Những sai lầm của quá khứ cần phải được mang ra ánh sáng và cần phải được thảo luận và phê phán trong mọi sự cởi mở, để t́m thấy một con đường mới đi vào tương lai.

Kỳ tới: Người Trung Quốc nghĩ ǵ về chính họ?

Yu-Chien Kuan (Quan Ngu Khiêm)
Nguoiduatin